Waarom geloven mensen in mediums en helderzienden? Dat is de vraag die filosoof Herman de Regt (Tilburg University) probeert te beantwoorden in een tv-college bij de Universiteit van Nederland. Hij begint met een doorzichtig kaarttrucje:
Waarom geloven mensen in mediums en helderzienden? Dat is de vraag die filosoof Herman de Regt (Tilburg University) probeert te beantwoorden in een tv-college bij de Universiteit van Nederland. Hij begint met een doorzichtig kaarttrucje:
In Café Corsari, een avondshow op de televisie bij onze zuiderburen, is mentalist Gili een vaste gast. Elke week behandelt hij weer andere paranormale verschijnselen. Op 1 april waren de mediums de klos. Een aantal werd uitgenodigd om in het 130 jaar oude Zuiderpershuis te Antwerpen, waar het programma wordt opgenomen, te komen ‘voelen’ en de kijker te vertellen wat er mogelijk in het verleden is voorgevallen.
Klik op de afbeelding om naar website van Café Corsari te gaan, waar het fragment te bekijken is.
Ook bij onze oosterburen hebben ze AstroTV. Activistische kunstenaars van het collectief Peng! wisten een live uitzending te infiltreren en de presentator te kakken te zetten. AstroTV betoonde zich een slechte verliezer en stuurde een advocaat op de lolbroeken af en liet de video van het incident van YouTube verwijderen vanwege copyrightschending. Mwah, dat helpt echt goed tegenwoordig …
https://www.youtube.com/watch?v=185eTeBt_2k
(grote kans dat deze versie ook wel op zwart zal gaan, maar dan zoeken we wel weer een nieuwe)
Het bedrijf achter AstroTV, Adviqo AG, stuurde dus een advocatenblafbrief naar onze arme clown. Altijd lastig zo’n claim, wat moet je daar nu mee doen? Heb je al dat werk gedaan om zo’n mooie video te maken op YouTube en dan zou je kunstwerk er al weer af moeten. Maar natuurlijk! Er zijn hulplijnen voor dit soort problemen:
Ik had nog niet eerder gehoord van Peng!, maar het is blijkbaar een internationaal netwerkje van activisiten die op ludieke manier actie voeren met een missie:
Umm… a mission?
Most of the time Peng! is a collective of smart and silly people producing creative political stunts and enriching campaigns with subversion, humour and civil disobedience.
We specialise in subversive direct action, culture jamming, civil disobedience and guerilla communications. We use these tactics to create difficult moments for politics and business and make media stories about social justice.
We also use these tactics to help others of course! Through workshops and collaborations, we work with traditional campaigners and NGOs to capitalise on moments of press attention to launch and extend their campaigns.
Deze actie tegen AstroTV is te volgen via de website en ook via Facebook.
De James Randi Educational Foundation (JREF) organiseert jaarlijks een groot skeptisch congres onder de naam The Amazing Meeting. Naast talloze lezingen en workshops is het inmiddels een traditie geworden dat iemand met een bijzondere claim voor het aanwezige publiek een gooi doet naar ‘het miljoen van Randi’, The Million Dollar Challenge. Ook dit jaar wist de organisatie weer iemand te vinden: ene Fei Wang, een Chinees die woont en studeert in Boston. Wang claimt dat hij met zijn rechterhand een bovennatuurlijke kracht kan uitzenden die op 30 centimeter afstand gevoeld kan worden.
De video is redelijk duidelijk, maar er valt wel te discussiëren over de opzet van deze test. Wie de test zelf te saai vindt om af te kijken, kan een stuk doorspoelen naar minuut 35, daar begint de evaluatie van de test en kan ook het publiek reageren.
In een stuk op de website van JREF legt Richard Saunders uit wat er allemaal aan voorbereiding aan deze test vooraf ging. Belangrijk is om te bedenken dat de uitdager en JREF deze opzet samen overeen gekomen zijn. Wat misschien niet zo duidelijk is, dat in deze test niet de miljoen dollar op het spel stond. Dat zou ook wel een beetje een grote gok zijn. Twee procent kans dat er minimaal 8 van de 9 pogingen als een succes voor Wang zouden worden geteld door puur toeval lijkt weinig, maar voor zo’n vrije kans op een miljoen dollar is het best aardig. Het ging hier dan ook om een preliminary test. Als de uitdager voor die test zou slagen, dan pas kan hij voor het volle miljoen gaan in een herhaling van dezelfde test.
Er is nog niemand geweest die een preliminary test succesvol heeft afgelegd. Er is overigens nog een mogelijkheid om de opzet tussen de preliminary en de formal test op punten aan te passen. De precieze voorwaarden voor de Million Dollar Challenge staan uiteraard op de JREF site. De JREF kan ook in bepaalde gevallen besluiten om meteen een formal test te doen en de preliminary test over te slaan, maar daar was in dit geval geen sprake van.
De Good Thinking Society uit het Verenigd Koninkrijk heeft oktober uitgeroepen tot ‘Psychic Awareness Month‘. Deze maand zullen vrijwilligers van diverse skeptische organisaties een flyer uitdelen aan de bezoekers van shows van bekende mediums als Sally Morgan, Derek Acorah en Colin Fry. De flyer is gericht op de mensen die misschien naar die shows gaan, omdat ze echt denken dat deze mediums met hun overleden familieleden in contact kunnen treden. Een paar handige tips helpen om kritischer te kijken of je tijdens de show getuige bent van een wonderbaarlijk fenomeen of dat er ook andere meer aardse verklaringen te geven zijn voor de prestaties van een medium.
Het idee van de flyer komt van Mark Tilbrook, die in maart van dit jaar voor het eerst bij een show van Sally Morgan een eerdere versie van de flyer uitdeelde. The Guardian bericht over de achergrond van Tilbrooks acties en de reacties die hij ontving. Zijn motivatie:
Personally, I am doubtful about some of the claims that “psychics” and “mediums” make, and I have never seen any reliable evidence that anyone can contact the deceased. Clearly, others do not share my view, because audiences are still flocking to see big-name mediums – some looking for entertainment and others in the hope of reconnecting with a lost loved one.
With this in mind I designed a simple leaflet pointing out the clues that might distinguish between someone with supernatural powers and someone who just appears to have them. Does the stage psychic make entirely correct statements about the dead, or is it a series of hits and misses? Does the stage psychic pass on accurate messages that are specific and extraordinary, or are they very general and likely to apply to many in the audience?
Hoewel Tilbrook geen enkel vervelende reactie kreeg van de bezoekers aan de show (sterker nog, sommigen kwamen na de show bij hem terug voor meer flyers om aan bekenden uit te delen), was de reactie van de entourage van Sally Morgan ronduit vijandig. Bij de derde keer bleken ze hem te hebben nagetrokken en gingen de bedreigingen zelfs zo ver dat hem werd toegevoegd dat hij gevolgd zou worden en hij niet verrast moest zijn als hij plotseling zou ‘verdwijnen’ [zie update onderaan dit bericht]. Sally Morgan hakte wel vaker met dit bijltje. Toen Myles Power getuige was van een show, waarin ze hopeloos de fout in ging, probeerde ze zijn videoblog hierover van YouTube verwijderd te krijgen. En ze was eerder ook al door de mand gevallen.
Uiteindelijk was het meest concrete van de acties van Morgan en co. een brief van hun advocaat waarin gedreigd werd Tilbrook voor smaad aan te klagen en een schadevergoeding werd geëist vanwege lasterlijke uitspraken in zijn flyer over Sally Morgan. Dat leek Tilbrook een goed moment om contact op te nemen met Simon Singh die zelf ruime ervaring heeft met zo’n aanklacht vanwege ‘libel’. De Good Thinking Society die mede is opgezet door Singh, heeft besloten Tilbrook te ondersteunen in zijn mogelijke aanstaande juridische gevecht met Morgan en organiseert nu dus ook deze ‘Psychic Awareness Month’ om extra aandacht te vragen voor deze zaak.
Tilbrook heeft de confrontatie met de entourage van Sally Morgan blijkbaar ook weten vast te leggen op video: