Onze skeptische zuiderburen organiseren in vervolg op de succesvol verlopen reeks denkgelagen in 2012 wederom een ‘ongedwongen gespreksavond over sceptische en wetenschappelijke onderwerpen, bij pot en pint, met een schare boeiende sprekers en het publiek als centrale gast.’ Ditmaal met zeker niet de minste sprekers!
17 oktober 2013 te Gent:
Debat over “de grenzen van de wetenschap”
Kan de wetenschap alles verklaren? Kan wetenschap zonder filosofie? Is wetenschap de enige bron om kennis te vergaren? Wat is het nut van filosofie in de wetenschap? Maar we gaan onderwerpen zoals het bestaan van de vrije wil of het bewustzijn ook niet uit de weg.
Sprekers:
 |
Daniel Dennett:Daniel Dennett (°1942) kan beschouwd worden als de bekendste hedendaagse filosoof. Hij houdt zich bezig met vraagstukken betreffende het bewustzijn, de filosofie van de geest en kunstmatige intelligentie. Hij doceert aan de Tufts University nabij Boston en heeft sinds de uitzending van de VPRO-serie Een Schitterend Ongeluk ook in Nederland en Vlaanderen bekendheid gekregen. Daniel Dennett stond tot vier maal toe op TED. Zijn laatste boek “Intuition Pumps and Other Tools for Thinking” kreeg tal van lovende recensies in oa. De NY Times, The Guardian en de Nederlandse vertaling van het boek verschijnt op 6 oktober 2013. |
 |
Lawrence Krauss:Lawrence Maxwell Krauss (°1954) is een internationaal befaamd natuurkundige en bestsellerauteur. Hij is professor natuurkunde en directeur van het Origins project aan de Arizona State University. In zijn boeken tracht hij prikkelende, onthullende antwoorden te geven op de meest fundamentele vragen. Waar komt ons heelal vandaan? Waarom is er iets in plaats van niets? En hoe zal het allemaal aflopen? Hij wordt alom geprezen voor zijn bevattelijke en aanstekelijke manier van communiceren. Binnenkort verschijnt een grootsopgezette documentaire waarin Lawrence Krauss en Richard Dawkins gevolgd worden terwijl ze de wereld rond trekken om te praten over wetenschap en rede. De première is gepland op het Hot Docs International Film Festival in Toronto in april 2013. Een aantal beroemdheden waaronder Woody Allen, Cameron Diaz, Ricky Gervais, Ian McEwan en Stephen Hawking. Lawrence Krauss is er ten stelligste van overtuigd dat wetenschap (nagenoeg) alles kan verklaren en dat niets buiten haar blikveld valt, ook niet de moraliteit, vrije wil of andere filosofische vragen. |
 |
Massimo Pigliucci:Massimo Pigliucci (°1954) is professor filosofie aan de City University of New York en auteur van een tiental boeken over evolutie, scepticisme en ecologie. Pigliucci is een doorgewinterde scepticus en uitgesproken criticus van pseudowetenschap en religie, maar hij waarschuwt voor de gevaren van “sciëntisme”, de opvatting dat wetenschap alles kan verklaren en de enige vorm van kennis uitmaakt. Hij stoort zich aan de neerbuigende houding van sommige wetenschappers tegenover filosofische problemen, en houdt vol dat wetenschap en filosofie elkaar nodig hebben. |
Meer informatie op de website van het Denkgelag of op de Facebook-pagina of meteen naar de ticket-verkoop.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Laat ik nu altijd gedacht hebben dat er aan elke wetenschap een bepaalde filosofie ten grondslag ligt.
Ik kan me overigens prima vinden in de zienswijze van de heer Pigliucci, terecht wijst hij op de gevaren van het “sciëntisme”, we zouden wetenschap nooit en te nimmer tot ideologie moeten verheffen.
Lawrence Krauss is wel de fanatiekeling uit het drietal. Daniel Dennett is goed te volgen. Kraus en Dawkins zijn ook top-atheïsten, Kraus is God zelf, “Waar komt ons heelal vandaan? Waarom is er iets in plaats van niets?” (Sik). Samen met Hawking ervan overtuigd dat wetenschap (nagenoeg) alles kan verklaren, ikzelf vind Hawking dan weer wat zielig overkomen, want waarom zit de man nog steeds in elkaar gedeukt in een rolstoel met zijn scheve mond, een robotstem bedienend om zich te uiten, als wetenschap toch “alles” kan, dan zou hij vrij rondhuppelen en daar gelukkiger mee zijn dan met één verklaring (theorie) voor ‘alles’. Maar die mensen zijn over de top der verbeelding heen als ik dat mag stellen. Dat is sciëntisme.
Dat niets buiten het blikveld valt van de wetenschap ben ik nu al oneens met Krauss,
wetenschappers gaan alsmaar verder in het creëren van mogelijkheden, vervolgens zit de samenleving en politiek gebogen over wat moreel kan of verwerpelijk is. Eerst de atoombommen, nu komt het meer uit de genetische toepasbaarheden, en het direct ingrijpen in leven. Of iets moreel is vragen wetenschappers zich helemaal niet af.
Nou Theo, wat een hoop slecht beargumenteerde verwijten maak je de ‘top-atheïsten’ weer: ‘als wetenschap toch “alles” kan’ is echt wat anders dan stelling dat ‘wetenschap alles kan verklaren’ en je suggestie dat wetenschappers niet zouden nadenken over de gevolgen van hun onderzoek in morele zin, vind ik eigenlijk te banaal om verder serieus op in te gaan.
Ja, ik was me goed bewust dat het gewaagd is dit zo te stellen (Pepijn). Maar ik heb iets van, als ik meneer Hawking zo zie, een hoopje ellende, met een briljant stel hersenen (:) en de theorie die “alles” zal verklaren. Sorry, maar hoe overschat wetenschap zich toch mijns inziens, nogmaals m.i.
Tja, en hoe stonden wetenschappers verbijsterd en verslagen te kijken, na de uitvinding van de atoombom, en na Hirosjima.
Kennis maakt het allemaal mogelijk.
Misschien is het wel een vraag, of ‘alles’ wel gekend moet worden.
Pepijn, het is (m.i.) helemaal niet irreëel om eens over de mogelijkheid te filosoferen hoe wetenschap uiteindelijk zou kunnen leiden tot vernietiging van het mensdom.
Daarin heeft Theo zeer zeker wel een punt.
maar hier volkomen off-topic, het gaat in dit debat erover in hoeverre wetenschap in staat is om de werkelijkheid te verklaren, niet over slecht gebruik van ontwikkelingen die de wetenschap ook voortbrengt.
Pepijn, is het off topic? Misschien één interessant onderwerp waarbij filosofen en wetenschap met elkaar over in gesprek kunnen, zoals de vraag of alles wel gekend moet worden, (ik had het niet over vernietiging van het mensdom) , kennis leidt tot toenemende mogelijkheden, en die leiden tot morele ethische vragen. In hoeverre is wetenschap verantwoordelijk voor de gevolgen van kennis en het in praktijk brengen ervan – denk dan ook aan genetisch gebruik.
“niet over slecht gebruik van ontwikkelingen die de wetenschap ook voortbrengt”.
Maar dat feit laat zich toch zeer zeker niet negeren en leent zich juist voor diepgaande morele reflectie, daarover zal jij toch ook wel een mening hebben, veronderstel ik.
En juist om bovengenoemde reden waarschuwde Pigliucci zo uitdrukkelijk tegen het sciëntisme, wat zeer verstrekkende gevolgen voor het mensdom zou kunnen hebben.
En is filosofie uiteindelijk niet de vader van alle wetenschap.
Ik heb zelf nog niets van Pigliucci gelezen, maar het lijkt me sterk dat hij de hier genoemde ‘gevaren van sciëntisme’ als verstrekkend voor de mensheid zou beschouwen. Tenzij je natuurlijk denkt dat de hele mensheid zijn hele ziel en zaligheid voortdurend ophangt aan de vraag of een reductionistisch wereldbeeld nu ‘waar’ is of niet (en wat die vraag eigenlijk inhoudt).
Volgens mij is dat een kenmerk van sciëntisme, ook als ik wiki even erop nasla a.g. deze term http://nl.wikipedia.org/wiki/Sci%C3%ABntisme Dat zijn mensen die hun hele ziel en zaligheid ophangen aan een reductionistisch wereldbeeld, dat voor deze mensen als alleen ‘waar’ geldt, met uitsluiting van elk ander wereldbeeld, i.c. de menswetenschappen (wiki.)
Die tekst in de Nederlandse wiki is wat kort door de bocht, maar zelfs als je die als uitgangspunt neemt, gaat het me veel te ver om de ‘gevaren’ van sciëntisme op te rekken tot het al dan niet ontwikkelen van atoomwapens of onderzoek doen naar genetische manipulatie. Wat dat met scientïsme te maken heeft, ontgaat me.
Maar Pepijn, hanteren de skeptici zelf niet in feite een reductionistisch en sciëntistisch wereldbeeld.
Dan begrijp ik wel dat je de gevaren van het sciëntisme zo drastisch relativeert, waar een doorgewinterde skepticus als Pigliucci nu juist zo nadrukkelijk tegen waarschuwt.
In wezen staat het sciëntistisme voor een bepaald geloof in de wetenschap, dat impliceert dat er niets is, behalve wat door de natuurwetenschappen als bestaand is aangetoond, dus beslist niet te verwarren met science.
Misschien wel een interessant linkje voor je, ik heb het met veel interesse doorgelezen.
Quote link: Dat geldt volgens hen ook voor complexe menselijke fenomenen als cultuur, moraal en religie. Normaal gezien zou je verwachten dat ze die fenomenen behandelen op basis van cultuur- en menswetenschappelijke inzichten, maar neen.
http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/02/14/over-skepp-wanneer-wetenschap-een-ideologie-wordt?page=1
Skeptici heb je in allerlei soorten, maar wat mij betreft gaat het meestal over concrete uitspraken, die vaak niet deugen. Die kun je prima bekijken zonder een compleet consistent beeld te hebben over ‘alles’, of dat nu reductionistisch is of niet. De onzin op deze wereld en de mensen die het verkondigen zijn meestal wel te verstrikken in eigen inconsistenties. Dus als er iets is wat ik van wel wezenlijk van belang vind, is het dat: consistentie. Of in ieder geval de constatering dat als een standpunt ergens inconsistent is, je beaamt dat dat een probleem is, dat je niet zomaar kunt wegwuiven als je serieus genomen wilt worden.
Onder bronnen vermeld wiki over sciëntisme:
‘En aangezien zij geen ruimte laat voor kritiek die het ethische oordeel biedt, is de sciëntistische mentaliteit erin geslaagd velen te laten denken dat als iets technisch mogelijk is, het daarom ook moreel toelaatbaar is.’
Kennis en wetenschap en technologie enerzijds,
en de vraag of wetenschap ook de verantwoording neemt voor gevolgen of morele dilemma’s. Sciëntisme lijkt eer een extreme vorm van wetenschaps-geloof, het geloof dat wetenschap alles kan of ooit zal oplossen. Sommige toekomstscenario’s van bv. science fiction auteurs laten eerder de negatieve gevolgen zien van een blind wetenschapsgeloof.
Ja doei, de Wiki geeft die tekst als onderbouwing voor de weergegeven visie van Paus JP II op sciëntisme. Zoals de Engelse Wiki aangeeft wordt de term sciëntisme vooral pejoratief gebruikt, dus door de mensen die er iets op tegen hebben. Als die dan ook nog de definitie gaan geven en op anderen plakken, wordt het gewoon stromannetjes aanvallen. Lijkt me niet zo zinnig hier. Geef nu maar eens een ‘sciëntistische’ uitspraak van Dennet of Krausse die verschrikkelijke verstrekkende gevolgen heeft voor de mensheid
Okay, Pepijn, maar hoe denk je dan eigenlijk zelf over het sciëntisme.
En waarom zou Pigliucci, als doorgewinterde skepticus zich daar zich nu zo fel tegen afzetten.
Of ziet hij slechts spoken.
Er zijn behoorlijk wat wetenschappers die al die ‘softe’ vakken maar overbodig vinden, daar ik ben het daar niet mee eens. Hoewel het wel logisch lijkt om met wat we nu een beetje denken te begrijpen van wereld om ons heen er van uit te gaan dat in principe alles door interacties van de kleinste deeltjes wordt bepaald, levert dat vooralsnog geen bruikbare antwoorden op voor veel vragen waar we mee zitten. En het is de vraag of dat ooit mogelijk zal zijn.
Aan de andere kant vind ik dat bijvoorbeeld zo’n Paus uit zijn nek zit te kletsen als je hem leest over sciëntisme, alsof er bij voorbaat onderwerpen uitgesloten zouden zijn voor benadering met de wetenschappelijke methodes. Een beetje bescheidenheid van beide kanten is op zijn plaats.
Helemaal mee eens.
Helemaal mee eens, wat bescheidenheid aangaat,
maar ik snap niet waar de paus (ik had dat niet direct in de gaten trouwens, want wie gelooft nu een paus??) uit zijn nek kletst aangaande zijn bezorgdheid dat wanneer iets technisch mogelijk is het daarom moreel toelaatbaar is. Maar kennis roept onvermijdelijk dat soort vragen op.
maar nergens wordt toch onderbouwd dat zelfverklaarde ‘sciëntisten’ of wie zo betiteld wordt, die morele vragen niet stellen? Krijg toch sterk de indruk dat je wilt beweren dat moraliteit in beginsel niet vanuit een reductionistisch gedachtegoed kan voortkomen en dat slaat ook weer nergens op in mijn ogen.
Ik vind het een schandelijke en voor netjes levende atheisten beledigende voorstelling van zaken als zou moraal slechts aan “iets van een hogere orde” kunnen worden ontleend, zoals Ragnar in deze discussie suggereert.
Maar zegt Ragnar dat dan? Volgens mij stoort hij zich alleen aan de extreme omkering van die stelling, nl. dat een reductionistische aanpak van moraal de enige zinvolle aanpak is.
“…als we ons moreel referentiekader niet aan iets van een hogere orde kunnen ontlenen, dus we als mens hieromtrent volledig op onszelf teruggeworpen worden… ” enzovoort.
Wat staat er dan anders dan: moraal komt van boven? U kunt zich toch neem ik aan voorstellen waartoe een dergelijke idee leidt?
Ik las dat meer als een persoonlijke overtuiging, en niet als een stellige uitspraak dat het opbouwen van een fatsoenlijke moraal op basis van een reductionistisch wereldbeeld in beginsel onmogelijk is (en dus dat de mensen die dat wel denken, niet helemaal in orde zijn, ofzo, wat in die zin als beledigend opgevat kan worden).
Als ‘de wetenschap’ zou kunnen ‘bewijzen’ dat moraal louter en alleen door ons gevormd wordt en dat er geen grotere machten (wat er ook allemaal onder verstaan kan worden) aan te pas komen, dan schrikken er misschien wat mensen, zoals Ragnar schrijft. Maar ik zou er ook nogal van versteld staat als er zo’n ‘sluitend bewijs’ geleverd zou worden en misschien nog wel meer als gelovigen zich er door zouden laten overtuigen 😉
Je kunt niet bewijzen dat “iets van een hogere orde” niet bestaat. Maar dat wil natuurlijk helemaal niet zeggen dat er “iets van een hogere orde” wél zou bestaan. Er is zelfs geen enkele acceptabele aanwijzing voor. En dus gaan vele ongelovigen niet mee in die veronderstelling. Je kunt dat reductionistisch noemen, je kunt ook zeggen dat het gewoon het gebruiken van je gezond verstand is. Daar hebben we dat m.i. voor, en niet voor antieke eindeloos nagekletste zweefpraatjes. Als er geen enkele aanwijzing is voor het bestaan van die “hogere orde”, is het ook zinloos dat je iets zou zeggen over het sturen van iets dat moraal heet door die kennelijk niet bestaande “hogere orde” naar de mensheid. Want ook daarvoor is dan geen enkele acceptabele aanwijzing.
Ik blijf toch uit dergelijke uitlatingen proeven dat de moraal van “atheisten” tweederangs zou zijn. Dat komt in de buurt van de vaak gehoorde uiting dat slechts christenen ten volle in staat zouden zijn de muziek van J.S. Bach te appreciëren en te “begrijpen”.
Precies Pepijn, je slaat de spijker op zijn kop.
Ondergetekende: zou dat voor veel mensen wel eens behoorlijk problematisch kunnen worden.
Dan schrijf jij vervolgens als reactie daarop dat daar heel wat mensen van zouden kunnen schrikken, dat was in feite ook de teneur van mijn post, dat had je correct geïnterpreteerd.
Hans zou gewoonweg de posten eens ietwat scherper moeten lezen, voordat hij zo heftig in de verontwaardigheidsmodus schiet.
Heeft niets met bescheidenheid te maken, ik heb helemaal niets met het dat hele circus van het Rooms-Katholicisme en hun grote opperhoofd de Paus.
Maar als we ons moreel referentiekader niet aan iets van een hogere orde kunnen ontlenen, dus we als mens hieromtrent volledig op onszelf teruggeworpen worden, zou dat voor veel mensen wel eens behoorlijk problematisch kunnen worden, want dat moraal ons biologisch ingebakken zit, zoals sommige wetenschappers dan weer beweren, geloof ik echt niets van.
Nogmaals, a.g. sciëntisme, in wiki stond een bronvermelding naar de paus (Johannes Paulus II) ik zag het niet meteen, anders had ik de zin niet genoemd : (En aangezien zij geen ruimte laat voor kritiek die het ethische oordeel biedt, is de sciëntistische mentaliteit erin geslaagd velen te laten denken dat als iets technisch mogelijk is, het daarom ook moreel toelaatbaar is.) Deze verklaring kun je natuurlijk ook als vraag stellen, in hoeverre iets dat technisch mogelijk is als moreel toelaatbaar wordt beschouwd, het suggereert inderdaad dat sciëntisten de moraliteit buiten de werkkamer laten. Maar je kunt je wel afvragen, of wetenschappers en onderzoekers het als hun taak beschouwen, om morele vragen te stellen bij hun onderzoeken en de mogelijkheden in praktijk.
(Een goed voorbeeld is het proeflaboratorium. Wie stelt dáár de morele vragen? Daar gaat kennis boven dierenleed.)
Opvallend hoe extreem er hier wordt gereageerd als je iets zegt over de officiële wetenschap.
@Theo,
Vaak worden er wetenschappelijk gezien veel zaken per toeval?ontdekt, denk bijv eens aan Otto Hahn en zijn ontdekking van de kernsplijting.
Of dierenleed nu ontspruit uit godsdienstwaan of wetenschappelijk onderzoek, het blijft natuurlijk een schrijnende aangelegenheid.
Maar hoe sta jij dan tegenover het feit dat dieren opgeofferd worden in wetenschappelijk onderzoek om mensenlevens te redden.
Dat is het punt, de wetenschap ontdekt dat atomen bestaan (maar dat meende Plato al) dat je atoomkernen kunt splitsen, dat er daardoor een ongelofelijke energie kan vrijkomen. Maar wie gaat over de gevolgen in de praktijk? Dat is toch een goed voorbeeld van het belang van meer takken of stromingen die zich daarmee bezighouden. En ik vind het helemaal niet zo ernstig (of schandalig) om je af te vragen in hoeverre kennis en wetenschap bijdraagt aan een wereld waarvan je de gevolgen, zeker in de toekomst, nauwelijks meer overziet. Dit zonder enige twijfel van al het geweldige dat zij doet, (als ik niet geloofde in wetenschap had ik nooit mijn ogen laten opereren aan staar, al wel dat toch enige jaren aan twijfel duurde, ‘t zijn wel je ogen.)
Dat is trouwens een zeer dubbele vraag, dierenoffers om mensenlevens te redden, is er ooit gedegen onderzoek geweest naar, hoeveel van die enkele miljoen experimenten op dieren, veelal met de dood ervan, iets heeft bijgedragen aan enige kennis aangaande de mens? Mens en dier verschillen ook nogal. Daar ligt weer zo een moreel dilemma, ik zou dan liever de vraag stellen, mag je ónnodig dieren op offeren aan de wetenschap.
Maar wanneer vind je het dan ónnodig, op basis van welke uitgangscriteria.
Zo ver ik weet, wordt in elke opleiding op universitair niveau aandacht besteed aan morele kwesties rondom onderzoek. Dat individuele wetenschappers niet altijd even kies met dat soort zaken omgaan, zegt niet zoveel over moraliteit van het wetenschapsbedrijf in het algemeen of bijzonder het sciëntisme. Bij proefdieronderzoek is er altijd een ethische commissie die toestemming moet geven (zie http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dierproeven/regels-en-toezicht-dierproeven), dus die vragen worden gesteld.
“Maar je kunt je wel afvragen, of wetenschappers en onderzoekers het als hun taak beschouwen, om morele vragen te stellen bij hun onderzoeken en de mogelijkheden in praktijk”.
Natuurlijk behoren ze dat te doen, het zijn toch mensen en geen bio-chemische robots.
En net wat je schrijft, wat de één moreel verwerpelijk zal vinden, zal de ander geen enkel probleem mee hebben, dus het blijft toch vaak een individuele (willekeurige) aangelegenheid, bovendien is het
niet altijd mogelijk om de soms (verstrekkende) consequenties van elke wetenschappelijk ontdekking op lange termijn te overzien, denk weer aan de ontdekking van de kernsplijting door Otto Hahn.
En waarom dan niet? De gevangenissen zitten vol met gelovige gevangenen, dus religie lijkt me ook niet echt steekhoudend als argument om je goed te gedragen. Het wordt hooguit gebruikt als een soort achteraf argument.
Gelovig of niet, we zijn allemaal maar mensen van vlees en bloed en niet perfect, je moet maar gewoon proberen het beste ervan te maken.
Inderdaad, maar het bewijst maar dat religie, of een verwijzing naar een soort hoger gezag, nog niet hoeven te betekenen dat mensen zich niet op een moreel verwerpelijke manier gedragen, terwijl het ontbreken van religie of een geloof in de een of andere hogere orde, niet hoeft te betekenen dat alles mag.
Precies Renate, “Ordnung muss sein”, zoals de Duitsers het stellen en wie zich daar niet aan houdt, die maken we een kopje kleiner. 🙂
Dat kopjes kleiner maken is iets waar gelovigen altijd in uit hebben geblonken, hogere moraal of niet.
Naties die ideologieën aanhingen die zich solidair met het atheïsme hadden verklaard, dus “van God los” waren, eveneens.
Ja en wat bewijst dat?
Dat noch een (niet bestaande) “hogere orde” noch een foute ideologie een moraal bepaalt? Dus toch de weldenkende mens zelf…
Dat de gelovigen, wat het om hals brengen van de medemens betreft, daar beslist geen monopolie op hadden, gelovig of niet, het oorlog voeren zit ons als mens blijkbaar in de genen.
Bestaat er überhaupt wel zoiets als een weldenkend mens. 🙂
Niet als je erover door blijft denken.
Volledigheidshalve de moraal en tevens het vermogen hieromtrent te reflecteren, maar dat valt een beetje buiten het bestek van dit blog.
wat heeft Disqus nu weer gewijzigd?
Dat vroeg ik me ook al af. Ik krijg een lijst met recente reacties, die vervolgens niet te vinden zijn.
In voorgaande reacties werd er stevig gediscusieerd over ‘sciëntisme’. In The New Republic kruisten Steven Pinker en Leon Wieseltier de degens hierover in lange, maar lezenswaardige stukken. Daniel Denett reageerde op Edge. De links:
Pinker: http://www.newrepublic.com/article/114127/science-not-enemy-humanities
Wieseltier: http://www.newrepublic.com/article/114548/leon-wieseltier-responds-steven-pinkers-scientism
Dennet: http://www.edge.org/conversation/dennett-on-weiseltier-v-pinker-in-the-new-republic
Ik kan me in deze discussie goed vinden in de analyse van Denett, dat is wel vaker zo 😉
Dennet stelt o.a. dat de geest ontspruit de vanuit fysieke processen, maar let wel, dat is dan een theorie van Dennet over ons brein, hoe het functioneert, dat impliceert dat deze theorie eigenlijk meer zegt over het functioneren en de werking van Dennet’s brein, dan het onderwerp waarover hij iets probeert te beweren of daar misschien zelfs wel erg stellig in is.
Dus uiteindelijk als een zienswijze het produkt is van iemands brein is, wat er ook maar beweert mag worden, dan wordt de vraag of iemand gelijk heeft natuurlijk vrij onzinnig. Hij kan het wel echt menen, maar het heeft helemaal niets met een claim op de waarheid te maken, wat dat dan ook maar mag zijn.
.
Waarom wordt de vraag of iemand gelijk heeft onzinnig? We kunnen toch op verschillende manieren verifiëren of iemand gelijk heeft of niet? We hebben talloze voorbeelden uit de neurologie waarin blijkt dat als je delen van het brein prikkelt of zelfs uitschakelt iemands “geest” compleet kan veranderen. Tot nu toe wijst erop dat de geest het product van een brein is. Als iemand kan aantonen dat het niet zo werkt, we’re all ears.
@Bas,
Het ging in de discussie omtrent de visie van Dennet die stelde dat de vrije wil compatibel is met het determinisme.
Of de geest (wat je daar trouwens dan ook maar onder mag verstaan) een doorgeefluik van het brein is of een product hiervan, is weer een andere discussie.
Dan nog: Waarom wordt in jouw ogen -in een deterministisch denkbeeld- de vraag of iemand gelijk heeft of niet onzinnig?
Of je nu een aanhanger van het gedachtegoed van Krauss, Dennet of Pigliucci bent, niemand heeft hieromtrent de wijsheid in pacht, omdat we het gewoonweg niet weten, of een zienswijze je aanspreekt en waarom is natuurlijk weer een ander verhaal.
Evengoed als niemand kan definiëren wat bewustzijn nu eigenlijk precies is en hoe leven is ontstaan.
Wat het zoeken naar een antwoord op deze cruciale vragen betreft, zijn we wetenschappelijk gezien op een dood spoor beland.
Als ik nou met een precieze definitie van bewustzijn kom, is je eerste claim dan gefalsificeerd?
Wat je laatste claim betreft, daar ben ik het helemaal niet mee eens. We leven in een opwindende tijd qua wetenschap met elke dag verassende nieuwe ontdekkingen die vorige ideeen compleet om kunnen gooien. Hoe kom je erbij dat we op een dood spoor zijn beland?
Daarmee heb je wel een primeur. Schrijf je definitie dan maar eens op.
Evenals degene die kan definiëren hoe leven is ontstaan en wat leven nu eigenlijk precies in feite is.