• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Hoax

Regels bij reuzen onderzoek

11 September 2023 by Arthur Bijl 6 Comments

Bij het onderzoeken van buitengewone beweringen maak je, veelal onderbewust, gebruik van kennistheoretische regels om tot een zo goed mogelijke afweging te komen over de bewering. In dit stuk probeer ik deze kennistheoretische regels weer te geven bij een aangevraagd onderzoek naar de buitengewone bewering dat reuzen bestaan. Zo hoop ik inzichtelijker te maken hoe je zo’n onderzoek kan uitvoeren. Ook voor onderzoek en overdenking van de kennistheoretische regels zelf kan het handig zijn om het proces weer te geven. De meeste van de kennistheoretische  regels komen uit het boek How to think about weird things van Lewis Vaughn en Theodore Stick. 

Het aangevraagde onderzoek ging over het volgende TikTok- filmpje. Het onderwerp is dus het bestaan van reuzen, hier opgevat als grote mensen. In wat volgt zal ik het begin van het onderzoek weergeven, zoals waarom deze bewering buitengewoon is, en de kennistheoretische regels die ik hanteer dus expliciet benoemen. Vervolgens zal ik het gegeven bewijs afwegen en een afweging maken tussen verschillende verklaringen voor het gegeven bewijs. Een korte reflectie komt voor de uiteindelijke conclusie.

[Read more…] about Regels bij reuzen onderzoek

Filed Under: Factchecking, (Bij)Geloof, Algemeen, Complottheorieën, Hoax Tagged With: epistemologie, Fact-check, giant, giants, reus, Reuzen, TikTok

Knotsgekke Janet Ossebaard scoort met knotsgekke complotvideo’s

13 April 2020 by Pepijn van Erp 60 Comments

De Nederlandse Janet Ossebaard draait al jarenlang mee in paranormale en pseudowetenschappelijke kringetjes. Zij was vooral bekend vanwege haar flauwekul omtrent graancirkels en als fangirl van Robbert van den Broeke. Enige tijd terug heeft zij zich volledig gestort op de volkomen gestoorde Qanon-samenzweringstheorieën en heeft met een serie YouTube video’s, die je kunt vinden als je zoek op ‘Fall Cabal’, wereldwijd succces, afgemeten in het aantal views dat in de miljoenen loopt. Recent heeft ze ook een serie vol complotflodders over het coronavirus aan haar kanaal toegevoegd.

De schier oneindige hoeveelheid onzin die Ossebaard in die video’s naar voren brengt, maakt het veel werk om er een complete debunk van te maken. En de vraag is of dat nodig is, want zo goed als alles wat zij te berde brengt is ouwe koek, die reeds lang onderuit is gehaald, of het ontbeert elke onderbouwing of bron. Hitchens’s razor is daarom voor erg veel in de video’s het juiste gereedschap: “What can be asserted without evidence can also be dismissed without evidence.” 

** Update 15 april: ondanks Hitchens’s razor, toch zelf ook maar een uitgebreide debunk geschreven op mijn eigen site in het Engels. **

Journalist, schrijver en standup comedian Harry Hol heeft er evenwel toch een beginnetje mee gemaakt met inmiddels twee YouTube video’s:

Een van de video’s (deel 5 van de Fall Cabal serie) is overigens door YouTube verwijderd, waarschijnlijk omdat die te nadrukkelijk over Pizzagate gaat en vol zit met beschuldigingen van kindermisbruik aan het adres van tal van bekende personen. In andere delen wordt er echter ook aan gerefereerd, het zou me daarom niet verbazen als er meer delen van het platform verdwijnen. Ook omdat YouTube zegt  strenger op te treden tegen video’s die een verband leggen tussen 5G en de verspreiding van het coronavirus.

Filed Under: Complottheorieën, Gezondheid, Hoax, Paranormaal Tagged With: 5g, coronavirus, covid-19, graancirkels, harry hol, janet ossebaard, qanon

Nee, de ziekte van Lyme is geen biologisch wapen losgelaten door het Pentagon

29 July 2019 by Pepijn van Erp 26 Comments

Het verzinsel dat de ziekte van Lyme in een laboratorium is ontwikkeld als biologisch wapen en al dan niet per ongeluk is losgelaten, gaat al vrij lang rond. Onlangs heeft deze gedachte een zetje gekregen door het uitkomen van een boek waarin de ontdekker van de veroorzaker van de ziekte, Willy Burgdorfer, geïnterviewd is en uitspraken heeft gedaan die door sommigen worden geïnterpreteerd als bevestiging van het verhaal. Het Huis van Afgevaardigden heeft nu zelfs via een amendement op de defensiebegroting het Pentagon om uitleg gevraagd. Op de website The Conversation legt Sam Telford, hoogleraar infectieziekten aan Tufts University, uit dat er niets klopt van deze complottheorie.

Nee, de ziekte van Lyme is geen biologisch wapen losgelaten door het Pentagon 1
Burgdorfer in het laboratorium werkend met teken (foto: Rocky Mountain Laboratories Historical Collection | Wikimedia Commons)

De Republikeinse afgevaardigde Chris Smith kwam tot zijn amendement door het lezen van Bitten: The Secret History of Lyme Disease and Biological Weapons van Kris Newby.  Daarin wordt Burgdorfer neergezet als een onderzoeker van biologische wapens, waar eigenlijk geen bewijs voor is volgens een artikel in de The Washington Post. Maar nu het amendement is aangenomen moet de Inspector General uitzoeken of het ministerie van defensie met teken (en andere insecten) heeft geëxperimenteerd als biologische wapens tussen 1950 and 1975.
Hierover werd vervolgens door nogal wat media bericht, maar helaas niet altijd met de nodige kritische kanttekeningen. Het AD doet het bijvoorbeeld niet best, hoewel het bericht feitelijk klopt. KIJK benoemt nog wel dat het om een complottheorie gaat, maar laat vreemd genoeg weg uit een bron waarop hun bericht is gebaseerd (BuzzFeed via Popular Mechanics) dat experts zo’n onderzoek volkomen onzinnig vinden, omdat er geen enkel (wetenschappelijk) bewijs voor is. Metro doet het eigenlijk best aardig. Wat ze er in het sprookjesbos van maken hoeft ons natuurlijk niet te verbazen …

Telford legt in zijn stuk helder uit waarom wetenschappers zo stellig kunnen zijn in het verwerpen van de complottheorie en vertelt hoe de ziekte van Lyme en zijn veroorzaker, de Borrelia spirocheet, bekend zijn geworden. Die geschiedenis maakt het volstrekt duidelijk dat er geen sprake kan zijn van een uit een laboratorium losgelaten gemanipuleerde infectie.

Nee, de ziekte van Lyme is geen biologisch wapen losgelaten door het Pentagon 2
Kaartje met de locaties die een rol spelen in dit verhaal (Google Maps)

Burgdorfer ontdekte de spirocheet (die naar hem vernoemd werd: Borrelia burgdorferi) in 1981 in hertenteken afkomstig van Shelter Island, dat ligt bij Long Island, dichtbij New York. De enige onderbouwing van de complottheorie is dat Shelter Island niet ver (zo’n 15 km) ligt van Plum Island, waar een militair laboratorium was gevestigd. En dat ligt dan ook weer niet zover (zo’n 20 km) van het plaatsje Old Lyme, waar in 1975 de eerste gevallen van de zieke van Lyme (vandaar de naam) werden gezien.
Het laboratorium op Plum Island had echter sinds 1954 geen militaire bestemming meer en dat de spirocheet in de teken van Shelter Island werden ontdekt, is geheel toevallig. Toen die eenmaal ontdekt was, werd die vrijwel meteen in teken op heel andere locaties in Amerika ook aangetroffen. Ook zijn er achteraf patiënten met de ziekte van Lyme gevonden, die de ziekte al voor 1975 hebben opgelopen, tot in Californië toe. De connectie met het laboratorium op Plum Island berust dus op toeval, maar zie daar complotdenkers nog maar eens van te overtuigen…

Later is de veroorzaker nog teruggevonden in weefsels afkomstig van dieren die eind 19e eeuw leefden. En inmiddels is er ook zoveel bekend over de genetica van de bacterie en de verschillen daarin tussen populaties die geografisch van elkaar geïsoleerd zijn, dat met zekerheid gezegd kan worden dat ze nooit afkomstig kunnen zijn van een stam die ergens in de afgelopen vijftig jaar ontworpen zou kunnen zijn in een laboratorium en daarna losgelaten.

Lyme als biologisch wapen is ook volstrekt niet plausibel, volgens Telford, omdat het veel te lang duurt om er iemand mee uit te schakelen. Dat defensie interesse heeft in onderzoek naar Lyme is overigens niet vreemd, militairen hebben natuurlijk wel regelmatig last van teken en de mogelijke ziekten die die bij zich dragen en je wil je personeel daar zo goed mogelijk tegen beschermen. Het is daarom goed mogelijk dat ze wel eens onderzoek van Burgdorfer gefinancierd hebben of hem als adviseur hebben geraadpleegd. Telford wijt de opmerkingen van Burgdorfer die in het boek zijn opgenomen ook aan diens aparte gevoel voor humor, hij zou dergelijke contacten met defensie wel eens op een geheimzinnige manier ingekleed kunnen hebben om de schrijver op het verkeerde been te zetten.

No, Lyme disease is not an escaped military bioweapon, despite what conspiracy theorists say

We kunnen het Burgdorfer zelf helaas niet meer vragen hoe hij er nu precies over denkt, want hij overleed in 2014. Newby houdt vol dat Burgdorfer op het eind van zijn leven de waarheid over zijn rol in dat biologische-wapensprogramma wilde vertellen. Ze reageerde op Facebook op het artikel in The Washington Post en claimt dat ze veel archiefmateriaal heeft dat haar versie bevestigt en een video-opname van een interview met Burgdorfer. Ook op het artikel van Telford reageert ze op Facebook middels een open brief en stelt daarin dat de publicatie van Telford uit 1982 (over de ontdekking van de spirocheet) een poging tot misleiding zou zijn geweest om het echte verhaal te verdoezelen.

Newby linkt ook naar een website waarop ze dat bewijsmateriaal beschikbaar heeft gesteld (link), maar daarop staan zoveel documenten, dat ik niet zo snel zou weten waar te beginnen; met extra zoekwoorden als ‘burgdorfer’ en/of ‘newby’ kun je het aantal documenten drastisch inperken, maar iets interessants vond ik zo niet. Als ze echt een smoking gun zou hebben, zou ze die volgens mij al wel hebben laten zien. In een interview met haar op YouTube vond ik haar ook bijzonder speculatief, en vaag over haar interview met Burgdorfer. Van een eerder interview met hem dat ze beschrijft (dat iemand anders  afnam) vertelt ze ook dat Burgdorfer al zo door de ziekte van Parkinson werd belemmerd dat er nauwelijks bruikbare soundbites uit hem kwamen en dat je de hele drie uur moest bekijken om erachter te komen dat Burgdorfer überhaupt ergens mee zat. Tsja. Er zal in haar eigen interviews misschien ook wel het nodige aan interpretatie aan te pas zijn gekomen, denk ik dan, en een bespreking van haar boek lijkt dat te bevestigen.

Zie ook Snopes: Did Lawmakers Demand the Pentagon Disclose If It Developed Weaponized Ticks?

Filed Under: Complottheorieën, Gezondheid, Hoax Tagged With: Burgdorfer, lyme, Petangon, ziekte van Lyme

Toeristen op de evenaar foppen met het Corioliseffect

25 April 2018 by Pepijn van Erp 18 Comments

Het verhaal dat het water in badkuipen en wastafels bij het leeglopen op het noordelijke en zuidelijke halfrond een tegengestelde richting op draait, zal wel bekend zijn. En vermoedelijk ook wel dat het een broodje aap is dat je dit in de praktijk kunt waarnemen, daarvoor is het verantwoordelijke Corioliseffect te klein ten opzichte van andere invloeden als de vorm van de bassins en reeds aanwezige stromingen in het water.

Op plekken waar je de evenaar kunt passeren, zijn er echter handige jongens die toeristen graag in de luren leggen met een zogenaamde demonstratie van dit Corioliseffect. Kijk bijvoorbeeld naar deze performer in Oeganda die dit al jaren zo doet.

Waarschijnlijk weet hij de draairichting van het weglopende water te bepalen door het plankje dat hij gebruikt om te vloeistof te ‘stabiliseren’ met een subtiele beweging op te tillen. Ook kunnen de schalen zo gevormd zijn dat de draairichting van te voren bepaald is. Een iets overtuigendere demonstratie zou hij kunnen geven door het experiment op de drie locaties telkens met dezelfde schaal te doen. Een collega in Ecuador doet het met een verplaatsbaar bassin, maar daar maakt de manier waarop het water in de wasbak wordt gegoten het tamelijk doorzichtig dat het om een trucje gaat (ook hebben ze zich daar ooit vergist met het trekken van de streep die de evenaar moet aanduiden).

Maar de Oegandese demonstratie maakte me extra aan het lachen toen me iets anders opviel: de richtingen waarin het water zou moeten draaien als alleen het Corioliseffect een rol zou spelen, zijn precies andersom! Op het noordelijk halfrond zou het tegen de klok in moeten zijn en op het zuidelijk halfrond met de klok mee.

Hij is niet de enige die het op het Afrikaanse continent verkeerd uitlegt. Ik kwam nog een fragment tegen van een BBC programma (Pole to Pole) waarin Michael Palin de wereld rondreist en in Kenya een vergelijkbare demonstratie aanschouwt:

Als je heel erg je best doet lukt het wel te laten zien dat het Corioliseffect de draairichting kan bepalen. Dan heb je wel een flink bassin nodig en moet je alle verstorende effecten zien uit te sluiten, vooral moet je het water helemaal tot rust laten komen en dat kan even duren. Een aardige demonstratie werd gegeven door YouTubers Veritasium en Smarter Every Day, die het quasi  synchroon laten zien vanaf hun eigen halfrond. Het is even uitvogelen hoe je hun YouTube video’s tegelijk afspeelt, maar het resultaat is het waard om te bekijken. Klik op onderstaande afbeelding voor de video’s en de instructie:

Toeristen op de evenaar foppen met het Corioliseffect 3

Bij Nemo Kennislink is ook een goede uitleg te lezen over het Corioliseffect: Op het noordelijk halfrond is een rechtse afwijking onvermijdelijk

 

 

Filed Under: Algemeen, Hoax Tagged With: coriolis-effect, evenaar, stroming, truc

20 duizend lezers van Niburu.co zwaar teleurgesteld

30 November 2017 by Björn 13 Comments

In juni dit jaar zette Niburu.co een poll op om te kijken wat hun lezers dachten over de planeet Nibiru die op 23 september zichtbaar zou moeten zijn. 20.000 lezers waren ervan overtuigd dat de planeet niet alleen zichtbaar zou zijn op 23 september maar dat de bewoners van Nibiru, de Anunnaki, zelfs de aarde zouden bezoeken. Nu kan ik het gemist hebben maar ik geloof niet dat ze geland zijn. Nou ja, er zal vast binnenkort een nieuwe aankomstdatum ontdekt worden.

20 duizend lezers van Niburu.co zwaar teleurgesteld 4
(bron: niburu.co)

 

 

Filed Under: Hoax, Humor, K-d-Weetjes, UFO Tagged With: nibiru, niburu

  • Go to page 1
  • Go to page 2
  • Go to page 3
  • Interim pages omitted …
  • Go to page 7
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Prestigieuze Lasker Award voor Piet Borst
22 September 2023 - Pepijn van Erp

Piet Borst ontvangt de Lasker Award, de belangrijkste Amerikaanse prijs voor biomedisch onderzoek! Het bericht Prestigieuze Lasker Award voor Piet Borst verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.3 – herfstnummer 2023
31 August 2023 - SkepsisBlogBeheerder
Skepter 36.3 – herfstnummer 2023

Geloof in het paranormale daalt fors, SCP rapport over coronasceptici rammelt, weinig muziek in Mozart-effect, en nog veel meer. Het bericht Skepter 36.3 – herfstnummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.2 – Zomernummer 2023
27 May 2023 - Pepijn van Erp
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023

Met oa de grote Replicatiequiz en de zoektocht naar buitenaardse intelligenties (en of we ons daarmee kunnen voortplanten). Het bericht Skepter 36.2 – Zomernummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

SKEPP op Dag van de Wetenschap (26/11/23)
5 November 2023 - Ledenadmin Skepp

De Dag van de Wetenschap is een niet te missen evenement voor iedereen - jong en oud - die de wetenschap een warm hart toedraagt. SKEPP is er bij met 2 activiteiten in samenwerking met universiteit Gent:   [...]

“Wij pikken waarschijnlijk ook maar een topje van de ijsberg op.”
16 September 2023 - Ledenadmin Skepp

Dr. Bik is microbiologe en deed lange tijd onderzoek aan o.a. Stanford University. De woede toen ze ontdekte dat iemand haar werk geplagieerd had, bracht haar echter op een ander pad. Inmiddels is ze datadetective die in een poging om een bijdrage te leveren aan een zuiverder, eer­lijke en integere wetenschap op zoek gaat naar fouten en fraude in gepubliceerde wetenschappelijke artikels. Ze heeft in­middels 938 ingetrokken artikels en 957 correcties van wetenschappelijke artikels op haar conto. [...]

‘Homeopathische kankertherapie verkort het leven’
9 August 2023 - Ledenadmin Skepp

TikTok-influencer Ellen Baetens kon niet vermijden dat haar moeder, hervallen van borstkanker, koos voor een homeopathische behandeling en chemotherapie resoluut weigerde. Ze stierf veel te vroeg, op 52-jarige leeftijd. Het volledige artikel kan u lezen op de Knack-Website   De pakkende getuigenis van Ellen Baetens kan u bekijken op haar TikTok-account: [...]

Internet Use and Mental Well-Being
29 November 2023 - Steven Novella

Results of the largest study on internet use, well-being, and mental health. The post Internet Use and Mental Well-Being first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Trust in science and vaccines continues to decline. Why?
27 November 2023 - David Gorski

Recent evidence shows that public trust in science and vaccines has declined markedly since the pandemic. Why is this, and is there anything we can do about it? The post Trust in science and vaccines continues to decline. Why? first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Skeptics in the Pub. Cholera. Chapter 4a.
25 November 2023 - Mark Crislip

The cerealization continues. Cheerio! The post Skeptics in the Pub. Cholera. Chapter 4a. first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-test@Klaas van Dijk Geloof is een schone zaak en schenkt het mensdom veel vermaak. En, zoals ik al vaker heb
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testBeste Hans1263, ik heb er niet eens heel veel extra's voor hoeven te doen. Ik kan slechts constateren dat er
  • Hans1263 on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testGefeliciteerd! Bewondering voor uw vasthoudendheid..
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOp 20 en op 22 januari 2023 had ik bij de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van het Erasmus MC een
  • Renate1 on Claim je goud: de goeroe en de onzekere zelfstandigeNee, helderzienden en waarzeggers bestaan niet, al zijn er nog steeds mensen die geloven dat ze wel bestaan. Onlangs nog

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in