Heb je ooit gegoogeld naar informatie voor een werkstuk of spreekbeurt over bijvoorbeeld homeopathie*? Het merendeel van deze informatie lijkt te komen van homeopaten* zelf. Je moet de informatie dan wel kritisch beoordelen. Vaak is het wat mooier gemaakt dan het daadwerkelijk is. Maar slechts weinig scholen hebben ‘kritisch denken’ op het programma staan. En dat is jammer, want kritisch denken scherpt je verstand en ligt aan de basis van echte wetenschap.
Wanneer je toch op zoek bent naar een bijzonder thema voor je scriptie of spreekbeurt, dan zul je in het onderstaande overzicht veel van je gading vinden. Het is een lijst van onderwerpen van alternatieve, paranormale en pseudowetenschappelijke aard: prima kandidaten om onder de loep genomen te worden. Skepsis, de stichting van Nederlandse skeptici, heeft zich tot doel gesteld vooral kritisch te kijken naar dit soort beweringen en die op hun wetenschappelijke waarde te toetsen. Op Skepsis.nl, SKEPP.be, of Kloptdatwel.nl tref je veel informatie aan die je kan helpen over zulke onderwerpen een werkstuk te maken of spreekbeurt te houden. Of gebruik deze speciale zoekmachine die alleen skeptische sites doorzoekt: Skeptische Zoekmachine.
Voor homeopathie, UFO’s en cold reading geven we alvast een opzet aan voor het maken van een opdracht. Je kunt ze gebruiken als een soort kapstok om je werkstuk, scriptie of spreekbeurt structuur te geven.
Verder hebben we een kort stuk geschreven (Kritisch denken, wie doet dat nou niet) over (het nut van) kritisch denken in het algemeen. Doe er je voordeel mee, veel leesplezier en … succes met je opdracht!
* Voor homeopathie kan je ook een ander onderwerp nemen. Bijvoorbeeld acupunctuur. De homeopaten worden dan natuurlijk acupuncturisten.
Suggesties voor werkstukonderwerpen in de pseudowetenschappelijke, paranormale en alternatieve wereld:
Bovennatuurlijk & buitenzintuiglijk
Bijnadoodervaring (BDE, Pim van Lommel, operatie, uittreding)
Buitenzintuigelijke waarneming (BZW, ‘ESP’)
Helderziendheid (paragnost, politieonderzoek, verleden)
Helderziendheid (paragnost, toekomst, voorspelling)
Mediums en paragnosten (overzicht: Char, Uri Geller, Jomanda, Derek Ogilvie)
Parapsychologie (paranormaal onderzoek)
Reïncarnatie (karma, volgende en vorige levens)
Spiritisme (Harry Houdini, medium, ouijabord, seance, spreken met overledenen)
Spook (ectoplasma, fotografie, geest, orb, overledene)
Spookhuis (apparaat, onderzoek)
Stemmen (band, ‘EVP’, geest, opname, overledene)
Telekinese (‘the men who stare at goats’, toevalsexperiment, verplaatsen met gedachten)
Telepathie (Ganzfeld, gedachten lezen, Zenerkaart)
Filosofie & geloof
Antroposofie (Rudolf Steiner, Vrije School)
Einde der tijden (Harold Camping, eschatologie, Mayakalender)
Raëlianen (buitenaards wezen, kloneren, ufo, Claude Vorilhon)
Scientology (dianetica, L. Ron Hubbard, psychologieontkenning, sciencefiction, thetaan, Xenu)
Sekte (cultus, goeroe, volgeling)
Theosofie (madame Helena Blavatsky, wortelras)
Gezondheid & medisch
Acupunctuur (acupressuur, Chinees, meridiaan, qi)
Alternatieve geneeswijze (allopathie, oosterse, westerse)
Aromatherapie
Bachbloesemtherapie (Edward Bach)
Bioritme
Chiropraxie
Dieet (bedrog, zin en onzin van)
Edelsteen (geneeskracht, therapie)
Gebedsgenezing
Homeopathie (‘gelijke geneest gelijke’, C.F.S. Hahnemann, potentiëren, schudden, verdunnen)
Iriscopie
Jomanda (genezend medium, ingestraald water, kosmische energie, Sylvia Millecam)
Macrobiotiek
Magnetische armband en ketting (geneeskracht)
‘Psychic healing’ (kippenbloed, nepoperatie, valse duim)
Regressietherapie (jeugd, valse herinnering, vorig leven)
Reiki (Japans, ki)
Therapeutische aanraking (‘therapeutic touch’)
Vaccinatie (autisme, doofpot, kwikverbinding, religieuze bezwaren)
Voedingssupplementen (toevoegingen)
Voetreflexologie
Magisch & mythisch
Aardstraal (detectie, neutralisatie)
Aura (fotografie, kleur, lezen, therapie)
Hekserij (heks, Maan, spreuk, tovenarij, Wicca)
Holisme
Hypnose (podium, therapie, valse herinnering)
Leylijn (kerk, tempel, verbinding)
Mythisch wezen (eenhoorn, elf, engel, kabouter, vampier, weerwolf)
Nieuwetijdskind (indigokind)
Pendel (ideomotorisch effect)
Tarot (kaartlegging, voorspelling)
Vrijdag de dertiende
Waarzeggerij (kermis, kristallen bol, voorspelling)
Wichelroede (detectie, ideomotorisch effect, water)
Pseudowetenschap & morosofie
Astrologie (dierenriem, geboortetijdstip, horoscoop, sterrenbeeld)
Atlantis (Charles Berlitz, Ignatius Donnelly, Lemurië, Moe, Plato, verdwenen beschaving)
Bermudadriehoek
Bijbelcode (“Moby Dick”,verborgen boodschap)
Buitenaardse god (Erich von Däniken, Ezechiël, Nibiru, oudheid, Zecharia Sitchin)
‘Close encounter’ (buitenaards wezen, B. en B. Hill, Eduard Meier, ontmoeting, ontvoering)
Creationisme (evolutieontkenning, intelligent ontwerp, jonge Aarde, oude Aarde)
Cryptozoölogie (Bigfoot, film, foto, hoax, Nessie, Ogopogo, plesiosaurus)
Enneagram (George Gurdjieff, Pjotr Ouspensky)
Geschiedherschrijving (Holocaustontkenning, revisionisten)
Graancirkel (Doug Bower, buitenaards, David Chorley, hoax, ingewikkeld figuur, paranormaal)
Grafologie (handschriftkunde)
Handlijnkunde
Kosmisch biljart (Bijbelverklaring, Nibiru, Zecharia Sitchin, Immanuel Velikovsky)
Maanlandingshoax (schaduw, ster, vlag)
Numerologie (cijfers en letters, geboortedatum, naam)
Piramidiotie (Cheops, Kees de Jager, Charles Piazzi Smyth, jaartallen, kosmische kennis)
Pseudoarcheologie (menhir, piramide, sfinx, Stonehenge)
Straling (gsm, hormese, nucleair)
Ufo (Kenneth Arnold, getuige, J. Allen Hynek, lichtverschijnsel, Roswell, vliegende schotel)
Verdwenen kennis (Dogon, Charles Hapgood, kaart, Piri Reis)
Samenzweringen & geheime genootschappen
9/11 (bom, explosie, Pentagon, ‘Truthers’, vliegtuig, WTC)
Buitenaardse regering (David Icke, koninklijk huis, reptiel, wereldregering)
Illuminati (Beieren, wereldregering)
Samenzwering (complot, vermeende en echte)
Tempeliers (Rennes-le-Château, schatrijk)
Ufo (alien, Area 51, autopsiefilm, doofpot, Roswell)
Wetenschap & skepsis
Barnumuitspraak
‘Cold reading’ (koud lezen)
Controlegroep
Drogredeneringen (zo moet het dus niet)
Fraude (zo mag het dus niet)
Gerechtelijke dwalingen
Gezichtsbedrog (optische illusie, pareidolie)
Glossolalie
Hoax (film, foto, Oulipo)
Ideomotorisch effect
Infrageluid
Kwakzalverij
Mentalist
Natuurkundige begrippen misbruikt (energie, frequentie, kwantum, magnetisme, trilling)
Perpetuum mobile (eeuwigdurende beweging, gratis energie)
Placebo en nocebo
Schade door pseudowetenschap (alternatieve schade, www.whatstheharm.net)
Scheermes van Occam (William of Ockham)
Skeptici (overzicht: Kees de Jager, Joe Nickell, J.W. Nienhuys, Ronald Plasterk, James Randi)
Skeptische organisaties (overzicht)
Toeval
Valse herinnering (satanisch misbruik, seksueel misbruik, valse beschuldiging)
Wetenschap versus pseudowetenschap
Zelfbedrog
Met dank aan Jan van der Gaag
Hier mis ik de aanhalingstekens om ‘genezend medium’.
Verder misschien wat meer Nederlandse namen (invullingen) geven?
Kosmisch biljart? https://en.wikipedia.org/wiki/Buy_Jupiter_and_Other_Stories
Jupiter hoef ik gelukkig niet meer te kopen, want die heb ik al. Of wordt er iets anders bedoeld?
In deze imponerende lijst worden overigens wel alle moeilijkheidsgraden door elkaar gegooid. Het zou misschien gebaat zijn met een indicatie van moeilijkheidsgraad.
Mooi initiatief! Het is echter ‘gedachtenlezen’ met n.
nee hoor. Het woord gedachte heeft twee meervouden (gedachten en gedachtes) en de regel is: we schrijven een tussen-n alleen als het woord in kwestie precies één meervoud heeft dat bovendien met een n is. In de spelling van 1954 was er een andere regel, namelijk als het noodzakerlijkerwijs om een meervoud ging. Daarom was het bessesap (zoals iedereen zal beamen die met een witte broek per ongeluk op een aalbes is gaan zitten) naast bessenjenever en bessengelei, maar wel weer bessestruik (daar hoeft geen bes aan te zitten), en kerseplukker (ander woord voor hoogwerker, als het een machine was die wellicht helemaal niet gebruikt werd om zelfs maar één kers te plukken) naast kersenplukker (persoon wiens beroep het was … )
Maar dat was toch lastig en speciaal bij gedachtelezen kun je je afvragen of noodzakelijk meerdere (in tegenstelling tot 0) gedachtes worden gelezen. Ook in de zin ‘Ik kan er geen touw aan vastknopen, ik snap de gedachtegang die hier achter zit in het geheel niet’ zijn er niet noodzakelijk meerdere gedachten.
De één-meervoud-op-n-regel is veel overzichtelijker omdat je niet meer aan de betekenis hoeft te denken.
Welke kerseplukker de logica achter deze spellingsregel heeft verzonnen? Misschien onder invloed van een overdosis bessenjenever C30?
Laten we maar liever beginnen met het uitbannen van de vreselijke en toenemende gewoonte “gedachte gang” (enzovoort) te schrijven.
ik heb nog nooit de spelfout ‘gedachte gang’ (met spatie) gezien. Wel voorbeelden van de Engelse ziekte (namelijk enigszins ongebruikelijke of lange samenstellingen (voorbeeld: elementairedeeltjesfysica) los schrijven. Maar gedachte gang
kom ik maar zelden tegen, hoewel op forums …
http://www.moestuinforum.nl/klopt-mijn-gedachte-gang-over-capillaiwe-werking-t3805.html
Het was slechts een voorbeeld van een veel gemaakte fout. Dat gebeurt niet bepaald alleen bij lange of ongebruikelijke samenstellingen. Je struikelt er dagelijks enkele malen over.
Laat ik hier nog maar even opmerken dat ik het initiatief van het artikel prima vind. Of het helpt? Niet geschoten is altijd mis.
Ik heb me helaas iets te snel door Google laten leiden.
Maar dat de achterliggende regels zo bizar waren wist ik niet, heb ik op het VWO ook nooit gehoord (meen ik).
Het voelt ook als een kronkel van stoffige schriftgeleerden die per sé een regeltje wilde bedenken. Ze hebben een extra mariakaakje genomen om te vieren dat zij een regel voor dit soort moeilijke gevallen konden ophoesten.
Zodat je eigenlijk bij iedere samenstelling moet denken of er meerdere meervoudsvormen bestaan. Beter was geweest te beslissen dat altijd van de -en vorm moet worden uitgegaan.
Er zit toch meer achter dan je denkt. Bij elke regel blijken er rariteiten te zijn. Men heeft de regels zo gekozen dat er ten op zichte van de bestaande praktijk zo min mogelijk veranderde, en dat het makkelijker was om te onthouden.
Het extra meervoud op s treedt meestal op als het enkelvoud op een stomme e eindigt. De logica is simpel:
als het enkelvoud op een stomme e eindigt hoef je de tussenklank bestaande uit een stomme e niet nog eens te versieren met een n die je sowieso niet uitspreekt. De extra n bij mannelijke accusativus (Zij kuste haren man, hij riep den hond) is ook afgeschaft, waarschijnlijk tot woede van degenen die eraan gewend waren.
Je kunt natuurlijk ook als regel nemen dat je nooit een
n in zo’n tussenklank schrijft, maar dat heeft het nadeel dat
bij kerseplukker of krantejongen of elektronestraal het eerste deel niet zelf een woord is.
De wens om zo weinig mogelijk te veranderen leidde tot de
diereplantregel: een plantennaam die is samengesteld uit een dierdeel en een vervolgdeel (paardebloem, katteklauw) krijgt geen tussen-n. Dat was om het veranderen van heel veel botanische namen te vermijden. Maar dat maakte het onthouden weer moeilijker. Dus die regel hebben ze weer afgeschaft, met als gevolg dat ik altijd moet opzoeken of het paddenstoel of paddestoel is. Het blijft echter apekool (versteende uitdrukking) en kattebelletje (1. geen botanische naam en 2. verbastering van chartabello…)
En het is ook om onduidelijke redenen (traditie) koninginnedag (voor een dag waarop de ene koningin feest viert, terwijl het de verjaardag van een andere koningin is…) en zonnebrand en zonnekoning en zonnestelsel, zogenaamd omdat er maar 1 zon is…
Overigens wil ik zeggen dat ik het stuk waar het hier over gaat toejuich. Zullen we het daar weer over hebben?
Akkoord, dit had onder chatten moeten staan.
Maar het is ergerlijk dat je vaak diep moet nadenken over hoe je iets schrijft in welke samenstelling.
En helemaal ergerlijk als daar weer uitzonderingen op komen die geen zinnig mens kan onthouden.
Zoals akkoord vs accorderen….
Ik ben kennelijk ouderwets en weiger mij consequent aan dit soort niet te doorgronden “regels” te houden. Ik schrijf dan ook nog steeds en zonder scrupules “accoord”. Ik troost me met de gedachte dat ik een heleboel spellingsfouten die ik dagelijks tegenkom, nu juist niet maak (zoals d en dt in werkwoordsvormen, wat veel mensen zo te zien erg lastig vinden).
Dat mijn oma “mensch” e.d. schreef zal me een worst wezen.
Maar je leert kinderen een taal en dan moet je zo min mogelijk uitzonderingen hanteren. Op welke leeftijd ga je ze vertellen dat vanwege gedachten en gedachtes de tussen-n in gedachtelezen niet word toegepast?
Dat zijn van die regeltjes die alleen neerlandici, taalpuristen (en JWN natuurlijk ;-)) weten te reproduceren.
Niet word toegepast…
Mag het “wordt” zijn in plaats van “word”?
U illustreert mijn betoog op bestelling. 🙂
Die zogenaamd lastige d’s en dt’s vind ik op een of andere manier belangrijker dan die ondoorgrondelijke diereplantregel.
Excuses, moderator, voor deze off topic reactie.
Je veronderstelt dat het een taalfout is, maar het is een tikfout.
Ik schrijf nogal eens te veel t’s in plaats van te weinig.
Maar goed, Maarten haalt straks toch alles weg…
Even onlogisch en rommelig als homeopathie dus. De vergelijking om maar niet teveel off topic te geraken.
Ik neem aan dat jullie het niet erg vinden dat we deze reacties verwijderen. Ter info: bij twijfel volg ik zoveel mogelijk het oordeel op de website onzetaal.nl: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/gedachtewisseling-gedachtenwisseling