Kloptdatwel?

Reclame Code Commissie

Reclame Code Commissie deelt tik op de vingers uit voor spotjes met ‘de R in de maand’ van griepalert en Oscillococcinum

by 10 Comments

De Reclame Code Commissie heeft een beslissing genomen over de klachten die ingediend waren over de spotjes van griepalert.nl en Oscillococcinum die vanaf januari in de STER-blokken te zien waren, die met “de ‘R’ is in de maand”. De commissie vindt dat de reclame-uitingen in strijd zijn met artikel 2 van de Nationale Reclamecode en beveelt de adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Mooi, daar zijn we hopelijk weer een tijdje vanaf.

Reclame Code Commissie deelt tik op de vingers uit voor spotjes met 'de R in de maand' van griepalert en Oscillococcinum 1

In ‘De boefjes van Salveo Pharma‘ schreef ik waarom de spotjes in mijn ogen niet door de beugel konden. Voor een homeopathische geneesmiddel mag je geen reclame maken waarbij je noemt waar het voor bedoeld is als je daarvoor geen wetenschappelijk bewijs kunt overleggen. De Nederlandse marketeer van Oscillococcinum, Salveo Pharma, had een spotje voor Oscillococcinum ter goedkeuring ingediend bij de instantie die daar over gaat: KOAG/KAG. Die keurde het spotje goed, omdat er niet zo’n indicatie in genoemd wordt en ‘R in de maand’ gezien wordt als aanduiding voor een gebruiksmoment, wat blijkbaar wel mag. Het spotje voor griepalert.nl werd echter niet aan KOAG/KAG voorgelegd.

KOAG/KAG schreef, na aanleiding van de klachten, aan de Reclame Code Commissie van mening te zijn dat “beide commercials op een onjuiste manier bij elkaar zijn gebracht” en dat de indicatie griep die in de commercial voor griepalert.nl wordt genoemd, afstraalt op de commercial voor Oscillococcinum die er telkens meteen op volgde in de STER-blokken. Volgens Salveo Pharma zouden de uitingen echter volledig los van elkaar staan: “Tussen beide commercial is geen enkel verband te leggen noch te impliceren.” Het is niet zo verwonderlijk dat de commissie hier niet in meeging en oordeelt dat “de gemiddelde consument een onmiskenbare samenhang [zal] zien tussen beide commercials.”

Kortom, de klagers kregen gelijk. Maar intussen kon Salveo Pharma tot deze uitspraak ongestoord doorgaan met het uitzenden van de spotjes en het is maar de vraag of hun geplande campagne nu zoveel ingekort is. Over de gang van zaken bij de STER heb ik daarom eigenlijk ook wel wat vragen. Die heeft zich er blijkbaar voor geleend om die twee spotjes achter elkaar geplakt uit te zenden en had toch ook wel kunnen bedenken dat dat dubieus was, aangezien er alleen een KOAG/KAG-goedkeuring was voor het Oscillococcinum-spotje zonder het griepalert-verhaal daaraan voorafgaand.

Update 2 april 2019
Salveo Pharma was in beroep gegaan tegen de uitspraak, maar heeft ook bij het College van Beroep van de Stichting Reclame Code ongelijk gekregen. Aanvulling: uitspraak nu ook online.

De boefjes van Salveo Pharma

by 13 Comments

In reclame voor een homeopathisch geneesmiddel mag je niet noemen waarvoor het bedoeld is. Tenzij je overtuigend bewijs aanlevert dat het bij die indicatie ook echt werkt. Maar dergelijk bewijs is voor geen enkel homeopatisch middel geleverd, ook niet voor Oscillococcinum, de schudverdunde verrotte ingewanden van de muskuseend (Anas barbariae). Het marketingbedrijf Salveo Pharma BV dat de marketing van dit peperdure onzinproduct in Nederland verzorgt, probeert deze beperking slinks te omzeilen.

Dit zag ik donderdagavond in het STER-reclameblok voor de uitzending van Jinek:

Dat griepalert.nl is een website van Salveo Pharma, wat duidelijk wordt als je de ‘kleine lettertjes’ op die site leest. Afzonderlijk zijn de spotjes voor griepalert.nl en Oscillococcinum waarschijnlijk niet in strijd met de reclamecode en de wetgeving op reclame voor geneesmiddelen. Maar door ze zo pal na elkaar te plaatsen en ook nog eens in beide spotjes de uitdrukking ‘de R (is weer) in de maand’ te gebruiken, wordt de kijker mogelijk toch weer op het idee gebracht dat Oscillococcinum een middel is dat iets tegen griep zou kunnen uitrichten. En nogmaals, daar is geen enkele betrouwbaar bewijs voor en is bovendien bijzonder onwaarschijnlijk omdat de vermeende actieve bestanddelen (die verrotte eendeningewanden) zo belachelijk ver verdund zijn.

Ook CDA Tweede Kamerlid René Peters was deze twee spotjes opgevallen. “Het zal best legaal zijn allemaal. Maar apart is het wel.” schrijft hij. Ik heb daar wat sterkere bedenkingen bij en heb vandaag een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie. Mijns inziens zou het niet toegestaan moeten zijn dat deze twee spotjes in hetzelfde reclameblok worden uitgezonden.

Na de Oscillococcinum volgde in hetzelfde blok overigens nog een spotje voor een ander product van Salveo Pharma, nl. Trachitol, waaarvan het Zorginstituut Nederland in haar Farmacotherapeutisch Kompas op ‘farmacotherapeutische gronden’ adviseert om het niet voor te schrijven.

De Reclame Code Commissie en gezondheidsclaims

by 6 Comments

De Reclame Code Commissie en gezondheidsclaims 2Je gezondheid is je kostbaarste bezit. Producenten en behandelaars bieden van alles aan om gezondheidsklachten te verhelpen, te verlichten of te voorkomen. Er zit echter veel kaf tussen het koren, waardoor de argeloze consument of patiënt regelmatig op het verkeerde been wordt gezet en veel geld betaalt voor waardeloze of zelfs gevaarlijke rommel. Regelmatig moet de Reclame Code Commissie (RCC) oordelen over allerhande claims die aan bepaalde producten of behandelingen worden verbonden. Een overzicht van de uitspraken van de afgelopen maanden.

De Reclame Code Commissie en gezondheidsclaims 3Op 7 juni 2017 deed de RCC uitspraak over claims rondom de zogenaamde Oligoscan, een Raar Apparaat dat in de relevante Skepp-databank in de categorie ‘Harry Potter’ is ingedeeld. Uiteraard wordt er nogal wat beloofd: “OligoScan biedt u de mogelijkheid om met behulp van spectrofotometrie heel snel en eenvoudig de gehaltes te bepalen van mineralen, spoorelementen en toxische, zware metalen”. ‘Snel en eenvoudig’ betekent in dit geval dat het apparaat op vier plekken op de handpalm wordt gehouden. Binnen enkele minuten komen dan de meetresultaten binnen. Stichting Skepsis geloofde terecht niets van al deze beweringen, waarin ook kwistig werd gestrooid met termen als “uniek” en “waardevolle uitbreiding”. Hoewel de claims afkomstig waren van een BIG-geregistreerde arts, voerde deze nauwelijks verweer. Het verweer kwam erop neer dat de arts aangaf de apparaten zelf niet te verkopen of te ontwikkelen. Verder legde hij een certificaat over waaruit blijkt dat de Oligoscan een klasse IIa medisch hulpmiddel is. Dat zegt echter alleen iets over de veiligheid (IIa = laag risico), niets over de werking. Gelet op dit nauwelijks relevante verweer had de RCC weinig moeite de reclame als misleidend en daarmee oneerlijk aan de merken.

De Reclame Code Commissie en gezondheidsclaims 4Ook reclame voor een neefje van de Oligoscan, de Vitatec Global Diagnostics, werd als misleidend en oneerlijk aangemerkt. Dat behoeft nauwelijks verbazing te wekken, want reclames voor dit Rare Apparaat zijn al meerdere malen afgekeurd (zie hier en hier). Ook nu weer werd een “uniek meetsysteem” aangeprezen, dat “de energetische structuren van het lichaam op veilige en nauwkeurige wijze” zou kunnen meten. Het meest wezenlijke verschil met de Oligoscan lijkt te zijn dat de vermeende meting nu niet via de handpalm, maar via de enkels verloopt. Verder zijn beide apparaten in hun metingen net zo betrouwbaar als het opgooien van een muntje of het lezen van tarotkaarten. Het is jammer dat de RCC nog steeds geen reden ziet de Autoriteit Consument en Markt (ACM) over dit soort apparaten in te lichten. De ACM kan, in tegenstelling tot een zelfreguleringsorganisatie als de RCC, in principe sancties opleggen.

Gevaarlijke kwakzalverij

De Reclame Code Commissie en gezondheidsclaims 5De RCC blijft gelukkig heel kritisch als het gaat om claims van homeopaten, CEASE-therapeuten en antivaccinatiegelovigen. Zie eerder hier, hier en hier. Eind mei van dit jaar deed de RCC uitspraak in twee zaken over claims van therapeuten die het alle drie zijn (hier en hier). De claims gingen vooral over homeopathische immunisatie als – zeer onverantwoord, want onwerkzaam – alternatief voor vaccinatie, over het ‘ondersteunen’ van reguliere vaccinatie met homeopathie en over allerhande verzonnen gevaren van vaccinatie, zoals de allang weerlegde link tussen vaccinatie en autisme. In het kader van de CEASE-therapie werd uiteraard weer beweerd dat autisme, veroorzaakt door vaccins, succesvol met deze therapie behandeld kan worden. De RCC liet er weinig van heel. Kort samengevat waren sommige uitlatingen – met name die voor de ‘homeopathische vaccins’ – in strijd met de Geneesmiddelenwet. Andere waren misleidend en oneerlijk. Ook constateert de RCC dat er op diverse plaatsen aan bangmakerij wordt gedaan en ook dat is volgens de Nederlandse Reclame Code niet toegestaan.

Een klacht van een wetenschapper over reclame voor het boek KANKER: Oorzaak en Voorkoming werd echter afgewezen. Het boek (of boekje, het is maar 56 pagina’s) is blijkens de uitspraak geschreven door een aanhanger van onder meer de theorieën van Tullio Simoncini, een veroordeelde en uit zijn beroep gezette Italiaanse arts die gelooft dat kanker een schimmel is. De RCC vindt dat de reclame voor het boek door de beugel kan. “Dat klaagster kritische kanttekeningen heeft bij de inhoud van dit boek, betekent nog niet dat de bestreden uitingen in strijd met de NRC zijn”, aldus de Commissie.

Andere gezondheidsmeuk

Een kritische consument diende een klacht in over de website www.foreverliving.com, waarop reclame werd gemaakt voor Forever Aloe Vera Gel, Forever Gingko Plus, Forever Gin Chia en Forever Garcinia Plus. De Aloe Vera Gel zou de immuniteit verhogen, de spijsvertering stimuleren en voor een fitter gevoel zorgen. Bij gebrek aan onderbouwing zijn deze claims echter misleidend, aldus de RCC. Het laatstgenoemde product – Garcinia Plus – zou het hongergevoel remmen en zorgen voor verminderde opslag van vet in vetweefsel. Ook die claims zijn bij gebrek aan onderbouwing misleidend. Bij de Gingko Plus en Gin Chia gaat de RCC nog een stap verder. De bewering dat Gingko Plus het geheugen ondersteunt, is in strijd met de wet, want in strijd met EU-Claimsverordening. Ten slotte zou de Gin Chia ook allerhande gezondheidsvoordelen hebben: het product zou bijdragen aan de natuurlijke afweer en de goede werking van het immuunsysteem, geheugenprestaties ondersteunen en bijdragen aan behoud van een optimale conditie. Bij de RCC blijft er niets van deze claims over. Sommige zijn in strijd met de wet, andere misleidend en oneerlijk.

En wat dacht u van 100% biologische Arganolie als “cosmetisch wondermiddel” tegen uw acne, eczeem, droge huid, striemen, rimpels en cellulitis? De RCC is streng voor de adverteerder, want zij kwalificeert deze beweringen deels als reclame voor een geneesmiddel, namelijk voor zover zij de aandoeningen acne en eczeem betreffen. Omdat voor de Arganolie uiteraard geen handelsvergunning ingevolge de Geneesmiddelenwet is verleend, is de reclame in zoverre in strijd met de wet. Dat betekent niet dat de claims met betrekking tot droge huid e.d. wel toelaatbaar zijn, want er is ook nog een Reclame Code Cosmetische Producten. Die eist dat beweringen over de heilzame werking van cosmetische producten voldoende onderbouwd worden. Daarvan is hier geen sprake, zodat ook het niet-medische deel van de reclame niet door de beugel kan.

In de wat meer absurde sfeer komen we bij een reclame voor therapeutische compressiesokken. Die zouden “spataders, vervelende pijntjes, krampen, reisbenen en zwellingen” voorkomen en verminderen, en daarnaast blessures voorkomen en de bloedsomloop verbeteren. Verkrijgbaar in twee kleuren, want het oog wil ook wat. Klager (of klagers, want er zijn twee uitspraken) sprak gekscherend van reclame voor ‘kletskousen’. De absurditeit van deze zaak zit wellicht niet eens zozeer in de claims ten aanzien van de sokken als wel in het verweer van de adverteerder. Die verwees slechts naar de website van A. Vogel, waarop kennelijk een uitgebreid betoog over de gezondheidsvoordelen van de sokken staat, en naar een onderzoek dat men tegen betaling van 43 euro kan ontvangen. De RCC is onverbiddelijk: dit is geen serieus verweer, en bij het ontbreken van echte argumenten zijn de claims te absoluut, en daardoor misleidend en oneerlijk. Een reclame voor gelsokken “verrijkt met jojoba olie, olijfolie, vitamine E en lavendelolie” mocht daarentegen wel. De bewering dat die in 20 minuten een zacht babyhuidje opleveren acht de RCC een vorm van toegestane overdrijving.

En dan is er nog een reclame voor een satijnen beauty skin care kussensloop. Het kussensloop zou onder meer de talgproductie reguleren en de strijd aangaan met acne en onzuiverheden. Het is verkrijgbaar in meerdere kleuren. Dat zal meteen het grootste voordeel zijn, want aan degelijke onderbouwing kwam de adverteerder niet echt toe. Die lichtte slechts toe hoe hij zijn matrassen test. De (vermeende) werking van het wonderkussensloop is daarmee natuurlijk niet aannemelijk gemaakt, wat de reclame misleidend en daarmee oneerlijk maakt, aldus de uitspraak. Dezelfde adverteerder maakte, het zal geen verbazing wekken, ook reclame voor matrassen, meer in het bijzonder medisch traagschuim pocketvering matrassen met 7-comfortzones. Je zal er best goed op kunnen slapen, maar kreten als “Aangeraden door medisch experts” en ““Nooit meer last van een slechte nachtrust, transpiratie en eventuele rug- of gewrichtsklachten” gaan allemaal veel te ver, aldus de RCC. Omdat het om een nogal hardleerse adverteerder gaat (Koopjedeal.nl) knoopt de RCC er ook meteen maar een Alert aan vast.

Ten slotte toont de RCC geen genade voor reclame voor chakra healing armbanden. De armbanden zouden helpen bij emotionele en lichamelijke klachten (niet nader gespecificeerd). Opvallend is dat de adverteerder geen zin had om inhoudelijk op de vermeende werking van de armbanden in te gaan. Dat zou immers betekenen dat “de zeven chakra’s gedetailleerd beschreven moeten worden, evenals de impact van  deze chakra’s op zowel mentale als lichamelijke functies”. Dat zou de gebruiksvriendelijkheid van de website niet ten goede komen. Klager moest de klantenservice maar bellen. Met zo’n verweer kom je echter niet weg bij de RCC, die de uitlatingen wegens gebrek aan onderbouwing als misleidend en oneerlijk wegzet.

Rain-supplementen: een regen aan klachten

by 35 Comments

Rain International is producent van diverse supplementen. Vooral de producten Soul en Core worden intensief gepromoot met mooie plaatjes en praatjes, meestal door ‘Rain partners’. In wezen gaat het om zakjes geperste zaden die allerhande gezondheidsvoordelen zouden hebben. Inmiddels heeft de Reclame Code Commissie echter al in vier uitspraken vastgesteld dat degenen die de Rain-supplementen aanprijzen daarbij te ver gaan en de wet overtreden.

Rain-supplementen: een regen aan klachten 6
Een zakje Rain Soul (afbeelding: http://rainintl.com/home)

Rain springt in op de populariteit van zaden. In een zakje Rain Soul zitten zwart komijnzaad, zwart frambozenzaad en pitten van de Chardonnay-druif terwijl Rain Core mariadistelzaad, zwart komijnzaad, veenbeszaad en nog een hoop andere ingrediënten bevat, zoals boerenkool, paardenbloem en tarwegras.[1] De zaden worden koud geperst en in een zakje gedaan, waaraan dan nog flink wat water wordt toegevoegd. Smaakstoffen zitten er ook in, waardoor Soul naar granaatappel en passievrucht zou moeten smaken en Core naar pepermunt. Natuurlijk zijn de producten veganistisch, halal, GMO- en glutenvrij. Neem de producten samen, en het effect van beide wordt nog versterkt, aldus de producenten, die trots van ‘superkracht’ reppen.
Je moet er als consument wel even voor in de buidel tasten, want voor een doosje met 30 zakjes moet je al gauw tussen de 70 en 85 euro neertellen, afhankelijk van de distributeur. Je kunt ook zelf distributeur van Rain-producten worden, ‘Rain partner’ zoals dat heet. Met zulke constructies is het niet verwonderlijk dat op bepaalde discussiefora al van een piramidespel wordt gerept. De vergelijking met bijvoorbeeld Herbalife dringt zich inderdaad al snel op.

Diëtist Rob van Berkel schreef een tijd terug een kritisch artikel over de supplementen Soul en Core. Daarin betoogt hij gedetailleerd dat sprake is van misleiding. Zijn conclusie is:

“De producten Rain Soul en Rain Core liften mee op het gezonde imago van zaden. Onduidelijk is echter of de producten van Rain dezelfde voedingsstoffen bevatten en dus dezelfde eigenschappen hebben. Doordat de zaden geperst zijn verandert zonder twijfel de voedingswaarde. In ieder geval ontbreken de vetten op de voedingswaardedeclaratie, die (mede) verantwoordelijk worden gehouden voor enkele gunstige effecten. Andere voedingsstoffen zouden worden geconcentreerd, maar analysecijfers daarvan ontbreken. Het komt erop neer dat erg veel onduidelijk is, terwijl Rain en distributeurs doen voorkomen alsof die duidelijkheid er wel is waardoor de consument misleid wordt.”

Van Berkel diende vorig jaar ook een klacht in bij de Reclame Code Commissie tegen een partner die Rain-supplementen aanprijst en verkoopt. Die klacht werd op 23 augustus 2016 door de voorzitter van de RCC gegrond verklaard. De adverteerder had diverse medische claims gedaan die o.a. inhielden dat de ingrediënten in de Rain-producten het darmstelsel zouden kalmeren, de lever zouden ontgiften, ontstekingen zouden remmen en pijn zouden verminderen. Daarmee worden de supplementen volgens de voorzitter als geneesmiddelen neergezet en is de Geneesmiddelenwet van toepassing. Nu geen sprake is van een handelsvergunning voor deze ‘geneesmiddelen’ worden de uitlatingen als verboden geneesmiddelenreclame aangemerkt. Ze zijn in strijd met artikel 84 Geneesmiddelenwet.

Op 11 april 2017 deed de voorzitter van de RCC opnieuw uitspraak over reclame voor Rain-supplementen. In drie afzonderlijke uitspraken – deze, deze en deze – werd wederom strijd met de Geneesmiddelenwet of de Claimsverordening van de Europese Unie geconstateerd. De drie klachten waren afkomstig van iemand die zichzelf omschreef als ‘thuis in de orthomoleculaire wereld’. Onder de drie adverteerders maakte vooral een natuurgenezeres-distributeur het wel erg bont. In een onnavolgbaar betoog werden de Rain-producten aangeprezen om de lever te detoxen, dat arme orgaan dat vooral bij Lyme-patiënten “echt een bottle neck” zou zijn. De lever moet dan namelijk strijden tegen de Lyme-bacterie, zware metalen, medicijnen en straling. Maar toen de genezeres energetisch (?) een druppel (van een Rain-product, neem ik aan) op een cel van een Lyme-patiënt deed, bloeide de cel opeens op als een roos. De spininversie van de cel werd teruggedraaid en dat bleek uit een levend bloed analyse. Waarna nog een verhaal volgt over ene dr. Wright uit de USA (verbonden aan Rain overigens), diabetes, kanker, huidaandoeningen, vermoeidheid, migraine etc. Kortom, Rain Soul en Rain Core zijn bijna overal goed voor.

En toch heeft de voorzitter maar enkele regels nodig om ook deze uitlatingen als wettelijk verboden geneesmiddelenreclame af te keuren. Overtreding van het reclameverbod uit de Geneesmiddelenwet kan in theorie wordt bestraft met boetes oplopend tot 450.000 euro, maar erg veel prioriteit voor dit soort zaken lijkt de IGZ niet te hebben. Ook de andere twee klachten waren gegrond. De eerste betrof een nogal onsmakelijke reclame waarin een ex-kankerpatiënt een reeks gezondheidsclaims deed en bovendien beweerde dat dankzij de Rain-supplementen zijn grijzende haar weer zijn oorspronkelijke kleur terugkreeg. De gezondheidsclaims waren in strijd met de Europese Claimsverordening. Een ook de claims op een website gelieerd aan Rain International BV zelf vonden geen genade. Daar werden niet alleen alle gezondheidsclaims in strijd met de genoemde verordening verklaard, maar ook een voedingsclaim (“chlorella is een krachtige bron van…”).

Al met al hebben de reclames voor Rain-supplementen dus geen beste score bij de Reclame Code Commissie. Vier klachten, allemaal gegrond. Het is alleen jammer dat de voorzitter na het vaststellen van wetsovertreding niet meer toekomt aan de vraag of de reclames ook misleidend zijn. Bij die vraag rust op Rain en zijn adverterende partners de bewijslast om aan te tonen dat van misleiding geen sprake is. Dat zou zomaar eens een te zware last kunnen zijn. Wie toch aan de zaden wil, kan beter eens beginnen in de lokale supermarkt. Diëtist Van Berkel wijst er terecht op dat een potje zwart komijnzaad daar minder dan een euro kost.

Noot

[1] De exacte samenstelling is een bedrijfsgeheim: “Leuk geprobeerd! De exacte samenstelling is in principe een geheime formule voor producten als Soul en Core. We kunnen het evenmin met je delen als dat jij het bekroonde recept van je grootmoeders chili kan geven.”

Reclame Code Commissie: Kanker

by 1 Comment

Ernstige ziekte die helaas soms niet te genezen valt. Mede daardoor zijn kankerpatiënten een aantrekkelijk doelwit voor goedgelovige, zichzelf schromelijk overschattende alternatieve behandelaars en regelrechte profiteurs.

Er zijn in de databank 9 uitspraken van de RCC over kanker.

1. RCC 22 december 2016 (dossiernummer: 2016/00690)

Reclame Code Commissie: Kanker 7Samenvatting reclame-uiting: in de reclame wordt gerept van “een genezende werking” van homeopathie bij borstkanker. De ziekte van Lyme zou ook met homeopathie te behandelen zijn. Homeoprofylaxe zou vele malen veiliger zijn dan reguliere vaccinaties en bovendien bewezen effectief.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak Voorzitter RCC: De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen met borstkanker ertoe kan brengen zich te wenden tot adverteerder in plaats van de reguliere gezondheidszorg in de onjuiste veronderstelling dat adverteerder hen kan genezen. Dat maakt dat de reclame een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid vormt. Soortgelijke overwegingen heeft de voorzitter ten aanzien van de beweringen over de ziekte van Lyme. De voorzitter acht de kans ten slotte reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben [het omgekeerde zal zijn bedoeld, LD], en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van haar behandeling echter niet (in de vereiste mate) onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Ook deze mededelingen zijn een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid.

Samenvatting uitspraak RCC: Adverteerder gaat er ten onrechte van uit dat de betreffende voorzitter “lid of sympatisant van de Vereniging tegen de Kwakzalverij/Stichting Skepsis” is. Onderbouwing van dat door adverteerder verondersteld gebrek aan onafhankelijkheid van de betreffende voorzitter heeft adverteerder niet gegeven. Niet aannemelijk is dat homeopathie borstkanker kan genezen, dus er is sprake van een bedrieglijk beweren dat een product een ziekte kan genezen. De adverteerder heeft ook niet voldoende aannemelijk gemaakt dat de ziekte van Lyme met homeopathie kan worden genezen. Dat adverteerder meermalen verbetering heeft gezien bij mensen “na” gebruik van homeopathische middelen, betekent nog niet dat die verbetering het gevolg is van het gebruik van homeopathische middelen. Ten slotte lag het op de weg van adverteerder om aannemelijk te maken dat homeoprofylaxe de in de uiting gestelde werking heeft. Ook in de onderhavige bezwaarprocedure heeft adverteerder dat niet gedaan. De enkele verwijzing naar onderzoeken van Isaac Golden, die bovendien zijn betwist door de klager, is onvoldoende. De uitingen zijn misleidend en oneerlijk, maar niet van dien aard dat ze een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid vormen.

*****

2. RCC 11 oktober 2016 (dossiernummer: 2016/00737)

crab-silhouetteSamenvatting reclame-uiting: uitlatingen op twee websites. Onder de kop “De échte oplossing voor kanker” staat onder meer: “Ik heb een olie gemaakt, waar dit alles zich in bevindt en die je op je huid kunt smeren, op de plek waar je een tumor hebt. Daarnaast heb ik een tinctuur ontwikkeld, waar deze mineralen ook in zitten en die je kunt innemen. Dat is namelijk eveneens nodig om echt helemaal te genezen van kanker.” Verder staat er: “Omdat die fout in je DNA en ook de héle tumor niet zomaar weg zijn, is het aan te raden ook een paar healings te laten doen door mij. Anders verloopt de genezing erg langzaam; misschien wel zo langzaam dat je situatie ondertussen verslechtert. Ik verwijder de tumor in die healings en ik maak je DNA in orde, zodat het zich corrigeert.”

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Nu de olie en de tinctuur worden gepresenteerd als substanties die geschikt zijn om een ziekte (kanker) bij de mens te genezen, moeten deze middelen worden aangemerkt als geneesmiddelen in de zin van de Geneesmiddelenwet. De uitingen bevatten aldus een aanprijzing van geneesmiddelen. Reclame voor geneesmiddelen waarvoor geen handelsvergunning is verleend, is ingevolge artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet verboden. Adverteerder heeft geen enkele onderbouwing voor het beweerde effect van de healings aangevoerd. Misleidend, oneerlijk. De RCC merkt nog op dat de uitingen zijn gericht op een kwetsbare groep mensen, te weten zij die kanker hebben.

Extra informatie: de RCC heeft de uitspraak door middel van een Alert onder de aandacht van een breed publiek gebracht. Het gaat om deze genezeres.

*****

3. Voorzitter RCC 28 juli 2016 (dossiernummer: 2016/00548)

Acupuncture_chart_with_a_series_of_points_indicated_on_the_Wellcome_L0012239Samenvatting reclame-uiting: advertentie met de kop “Ziekteverloop van drie patiënten met longkanker”. Adverteerder ageert tegen “westerse medicijnen” en stelt: “Hoest en longkanker zijn mijns inziens namelijk vaak niet de hoofdproblemen. Het echte probleem komt vaak van de Nier en de Lever die zwak en beschadigd zijn.” Chinese geneeskunde zou een goede keuze zijn om kanker mee te behandelen.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: De hier bedoelde mededelingen houden naar het oordeel van de voorzitter onmiskenbaar de boodschap in dat patiënten met longkanker verkeerd zijn gediagnosticeerd en dat zij baat hebben bij het stoppen met reguliere behandelingen en medicijnen indien zij daarna door adverteerder verder worden behandeld. In die situatie zou adverteerder hen kunnen genezen (“van hun klachten afhelpen”). De voorzitter constateert in dit verband dat adverteerder geen wetenschappelijke onderbouwing heeft overgelegd waaruit blijkt dat hij met zijn behandeling (blijkbaar met “Chinese kruiden”) effectief longkanker kan genezen. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting longkankerpatiënten ertoe brengt te stoppen met hun reguliere geneeskundige behandelingen en daarbij voorgeschreven medicijnen, in de onjuiste veronderstelling dat adverteerder hen in dat geval kan genezen van longkanker. Dat adverteerder in de uiting meedeelt dat patiënten in overleg met hun arts moeten stoppen met westerse medicijnen, brengt niet mee dat sprake is van een toelaatbare uiting. De voorzitter acht het aannemelijk dat de uiting patiënten ertoe kan brengen uit eigen beweging te stoppen met reguliere behandelingen en medicijnen dan wel dat zij het andersluidende advies van hun arts zullen negeren in de veronderstelling dat zij dan zullen genezen indien zij door adverteerder worden behandeld. De gevolgen hiervan zijn dermate ernstig te achten dat de onderhavige uiting in strijd met artikel 4 NRC is, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. Daarbij overweegt de voorzitter dat patiënten met longkanker een zeer kwetsbare groep zijn.

*****

4. Voorzitter RCC 28 juli 2016 (dossiernummer: 2016/00416)

Acupuncture_chart_with_a_series_of_points_indicated_on_the_Wellcome_L0012239Samenvatting reclame-uiting: teksten op website met koppen als “Kanker te lijf met Chinese geneeskunde” en “Behandeling kanker met Chinese geneeskunde”. In beide reclame-uitingen staan ervaringen van kankerpatiënten met de door adverteerder aangeboden diensten (acupunctuur, Chinese kruiden en massage) centraal. Adverteerder is zeer negatief over “westerse geneeskunde” en “westerse medicijnen”. “Chinese Geneeskunde kan kanker beter aanpakken”, aldus adverteerder. Een van de kankerpatiënten blijkt inmiddels te zijn overleden.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: onmiskenbaar wordt gesuggereerd dat adverteerder beter dan artsen en door hen voorschreven reguliere behandelingen en medicijnen in staat is kankerpatiënten te genezen, waarbij bovendien geen bijwerkingen optreden en de conditie van de patiënt duidelijk verbetert. In uiting 1 wordt deze boodschap versterkt door de mededeling dat cliënt 1 is overleden nadat hij de behandelingen van adverteerder heeft gestaakt. De voorzitter acht de kans reëel dat de uitingen kankerpatiënten ertoe brengen te stoppen met hun reguliere geneeskundige behandelingen en daarbij voorgeschreven medicijnen, in de onjuiste veronderstelling dat adverteerder hen in dat geval kan genezen van kanker. De gevolgen van het voorgaande (het patiënten ertoe brengen te stoppen met reguliere geneeskundige behandelingen en geneesmiddelen) zijn dermate ernstig te achten, dat de onderhavige uitingen in strijd zijn met artikel 4 NRC, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhouden. Daarbij overweegt de voorzitter dat patiënten met kanker een zeer kwetsbare groep zijn die tegen elke bedreiging met een onjuist te achten behandeling dienen te worden beschermd.

*****

5. RCC 22 september 2014 (dossiernummer: 2014/00508)

269px-Epigallocatechin_gallate_3D_spacefillSamenvatting reclame-uiting: reclame over “de stille kracht van EGCG” (EGCG capsules). Slokdarm- , maag-, pancreas-, blaas- en prostaatkanker komt minder vaak voor bij groene thee consumptie. Uit bevolkingsonderzoeken is gebleken dat het drinken van 10 of meer koppen groene thee de kans op het krijgen van kanker verkleint dan wel uitstelt. Vooral slokdarm- , maag-, pancreas-, blaas- en prostaatkanker komt minder vaak voor bij consumptie van EGCG. EGCG is de belangrijkste component uit groene thee waaraan de werking kan worden toegeschreven. Recent is ook de werking van EGCG aangetoond bij mannen met een verhoogd risico op prostaatkanker. Daarnaast is er in een wetenschappelijk onderzoek de werking aangetoond bij ovariumcarcinoom (kanker aan de eierstokken), een kleiner onderzoek gaf sterke aanwijzingen van het effect van EGCG bij Chronische Lymfatische Leukemie.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: EGCG wordt in de onderhavige uiting gepresenteerd als geschikt voor het genezen of voorkomen van kanker bij de mens. Het is dus een geneesmiddel, waarvoor echter geen handelsvergunning is verleend. Reclame is daarmee in strijd met artikel 84 Geneesmiddelenwet.

Extra informatie: de adverteerder is apotheker en al eerder op de vingers getikt voor reclame over EGCG. Zie RCC 9 juli 2012 onder AFSLANKEN (daar is het wondermiddel kennelijk ook geschikt voor).

*****

6. Voorzitter RCC 18 januari 2013 (dossiernummer: 2012/01071)

PillsSamenvatting reclame-uiting:  Bio Chlorella Pyrenoidosa tabletten (500gr) hebben als mogelijke voordelen onder meer: helpt kanker voorkomen en bij de groei van tumoren, helpt de bloeddruk normaliseren en stabiliseert de bloedsuikerspiegel.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Nu aan dit middel eigenschappen worden toegeschreven inzake het voorkomen, behandelen of genezen van een ziekte van de mens, dan wel toespelingen op zodanige eigenschappen worden gemaakt, is er sprake van verboden claims in de zin van artikel 20 lid 2 onder a van de Warenwet. De adverteerder heeft ook niet aangetoond dat de tabletten helpen bij de in de uitingen opgenomen aandoeningen. Misleidend en oneerlijk.

*****

7. RCC 12 maart 2012 (dossiernummer: 2012/00068)

mmsSamenvatting reclame-uiting: Miracle Mineral Solution (MMS) verwijdert binnen 3 weken kanker, aids, reuma, diabetes, astma en giftige materialen. Kennelijk als onderdeel van “Fred’s kankervrij dagmenu”, dat tevens suiker- en fruitloos is. Genoemde Fred is zonder operatie, bestraling en chemo, binnen enkele maanden genezen van keelkanker middels dit dagmenu.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: volgens de RCC wordt bedrieglijk beweerd dat het menu een ziekte kan genezen. Misleidend en oneerlijk.

Extra informatie: diverse artikelen over MMS op Klopdatwel?

*****

8. Voorzitter RCC 26 januari 2012 (dossiernummer: 2012/00006)

logoSamenvatting reclame-uiting: op de website www.massagespa.nl stond de tekst “Door een goede verzorging van uw borsten kunt u borstkanker voorkomen en de kans op ziektes verminderen”. Kennelijk ging het om een massagemethode. Genoemde website spreekt van “therapeutische, Chinese Tui Na, Thaise massage of Shiatsu therapie, organische gezichtsbehandeling”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: In de gewraakte mededeling wordt gesuggereerd dat met de behandeling van adverteerder borstkanker kan worden voorkomen en de kans op ziektes kan worden verminderd. Er zijn echter door adverteerder geen nadere stukken overgelegd waarmee deze claims worden bewezen. Misleidend, oneerlijk.

*****

9. RCC 23 augustus 2007 (dossiernummer: 2007/07.0367)

Roy Martina

Samenvatting reclame-uiting: deze bevat de zinsnede “Schaf de CD Welterusten aan. Deze CD (zie Roys shop) helpt het lichaam te ontgiften, te ontstressen, te verjongen, te regenereren, te vitaliseren en om het te ontdoen van kankercellen, afvalstoffen en micro-organismen”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: ten aanzien van Roy Martina overweegt de RCC dat door hem niet aannemelijk is gemaakt dat het luisteren naar de CD Welterusten één of meer van de effecten heeft die in de uiting daaraan worden toegeschreven. Uiting is in strijd met de waarheid en misleidend. Dat zich, naar Roy Martina stelt, steeds meer artsen en wetenschappers achter de ideeën van Roy Martina scharen, doet daaraan niet af.

*****