Robert Malone was nog maar net van Twitter getrapt vanwege het verspreiden van desinformatie, of hij mocht al bij Joe Rogan aanschuiven in diens podcast. Ook daar kwam er een berg onzin uit zijn mond, zoals Dan Wilson in zijn bespreking laat zien.
Factchecking
Het broodje aap recept
Her en der wordt de laatste tijd de poster Broodje-aap detector gesignaleerd. De poster noemt tien vragen die je jezelf kan stellen, als je niet weet wat je van een uitspraak moet denken. Moet je de bewering serieus nemen, of is het een broodje aap verhaal? Ondergetekenden besloten uit te proberen hoe je de tien vragen op een concrete uitspraak toe kan passen.
Als ‘oefenmateriaal’ nemen wij de uitspraak
“Er is geen klimaatcrisis. De alarmerende opwarming (van de aarde) bestaat alleen in de virtuele werkelijkheid van computer-klimaatmodellen.”
Dit is een uitspraak van Hans Labohm, in de Gezond verstand krant nummer 1, pagina 8 en 9. Het artikel is gratis te lezen op: gezondverstand.eu.
Het mag wat overdreven lijken om de hele batterij vragen (zie de poster) op een achterhaald standpunt los te laten, maar het gaat ons erom een voorbeeld te geven van hoe je de poster kan gebruiken (met excuses aan de heer Labohm).
De tien vragen van de broodje-aap detector
1: Hoe betrouwbaar is Labohm?
Dat staat te bezien.
Hans Labohm is geen klimaatwetenschapper, maar een gepensioneerde econoom. Hij heeft een eigen website (https://www.climategate.nl) en verschijnt regelmatig in de binnen- en buitenlandse media.
Labohm wordt vaak bekritiseerd omdat hij manipulatief zou omgaan met gegevens. Door de NRC en de Volkskrant wordt hij actief uit de krant geweerd, omdat men vindt dat hij het grote publiek tracht te misleiden door middel van achterhaalde standpunten. Dit leidt bij sommigen tot kritiek; men spreekt van “censuur”.
Maar Labohm verwijdert zelf op zijn website reacties van lezers die fouten aanwijzen in zijn artikelen, kritiek geven op zijn visie, of zijn argumentaties weerleggen. Hij neemt dergelijke reacties niet serieus, en weigert de discussie aan te gaan.
2: Zegt hij wel vaker dit soort dingen?
Ja.
Zie zijn Climategate website. Ook ging hij ooit een weddenschap aan waarbij hij wedde dat het klimaat in de jaren 2010-2014 niet zou opwarmen, of zelfs zou afkoelen. Hij heeft die weddenschap verloren.
3: Is de bewering door anderen bevestigd?
Nee.
Er zijn meerdere varianten van deze uitspraak die door verschillende mensen worden geuit, maar die zijn niet gebaseerd op eigen onderzoek, maar op herhaling van wat anderen zeggen. Of er wordt kritiek geuit zonder dat men aangeeft hoe het dan wel zit. Dat is dus geen ‘bevestiging’ in wetenschappelijke zin.
De klimaatsceptische organisatie CLINTEL doet in hun World Climate Declaration vergelijkbare uitspraken als Labohm. De meer dan 800 internationale wetenschappers die dit ondersteunen hebben echter weinig tot geen klimaatonderzoek verricht.
De temperatuur op aarde wordt door verschillende partijen gemeten, zoals bijv. door Berkeley Earth, een onafhankelijke non-profit organisatie die ronduit hetzelfde vindt als de ‘gevestigde’ klimaat-wetenschappers, zie http://berkeleyearth.org. De bewering wordt dus niet door anderen bevestigd, integendeel.
4: Klopt zijn bewering met hoe de wereld in elkaar zit?
Daar lijkt het niet op.
Wetenschap en ook klimaatwetenschap maakt gebruik van verschillende methoden om de opwarming van de aarde te duiden. Zo wordt er naar temperatuur gekeken met behulp van meetinstrumenten. Ook biologische indicatoren worden gebruikt. De temperatuur in het verleden wordt bijv. gereconstrueerd aan de hand van koralen en bomen. De migratie van diersoorten wordt als indicator van veranderend klimaat gebruikt. Ook de geologie levert bewijs voor klimaatverandering, zie https://www.geolsoc.org.uk/climaterecord. Het smelten van de ijskappen en het terugtrekken van de gletsjers is bekend.
De opwarming van de aarde blijkt dus niet alleen uit meteorologische metingen, maar wordt bevestigd door veel waarnemingen op andere wetenschappelijke terreinen. De uitspraak van Labohm lijkt dus niet te kloppen met (wat wij nu begrijpen van) hoe de wereld in elkaar zit.
5: Heeft er al iemand geprobeerd om de bewering te weerleggen?
Ja.
Vergelijkbare beweringen (als die van Labohm) zijn al vele malen weerlegd. Dit heeft echter niet tot een zinnige discussie geleid. Men blijft de weerlegde standpunten herhalen.
“Dat het allemaal maar modellen zijn” is een vaak gehoorde kritiek van klimaatsceptici. Een computer-klimaatmodel is een zo goed mogelijke benadering van de werkelijkheid. Elk model kent zijn onzekerheden. Maar de uitkomsten van de huidige modellen kloppen met in het verleden gemeten temperatuurwaarden, en voorspellen waarden die sindsdien door waarnemingen bevestigd zijn. Zie bijvoorbeeld https://skepticalscience.com/climate-models.htm en https://klimaatveranda.nl/2019/12/12/de-meeste-klimaatmodellen-doen-het-prima/
6: In welke richting wijst de meerderheid van de gegevens?
Dat de aarde opwarmt.
De overweldigende meerderheid van de gegevens wijst erop dat de gemiddelde temperatuur op aarde sinds 1900 aan het stijgen is.
Zie bijv. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/AR5_SYR_FINAL_SPM.pdf en https://climate.nasa.gov/evidence/ .
7: Houden degenen die de bewering doen zich aan de regels van de wetenschap?
Nee.
Een van de regels van de wetenschap is: houd je aan je stiel. Dat je een expert bent op één vakgebied betekent niet dat je uitspraken over andere vakgebieden per definitie gezaghebbend zijn. Bovendien kan elke wetenschapper het fout hebben; daarom worden wetenschappelijke artikelen standaard door collega’s beoordeeld (peer-reviewed).
De wetenschappelijke publicaties van Hans Labohm gaan voorzover wij kunnen vinden niet over temperatuur of klimaatmodellen. En de artikelen die wij tegenkwamen die er wel over gingen, lijken niet peer-reviewed te zijn en zijn ook niet met klimaat experts geschreven.
Een andere regel van de wetenschap is: staar je niet blind op resultaten die je mening lijken te bevestigen, maar bekijk het hele plaatje. Dat is niet wat klimaatskeptici als Labohm doen. Studies die de gevestigde opvattingen over het klimaat lijken tegen te spreken worden door hen bejubeld en benadrukt. De kritieken en weerleggingen daarop uiteraard niet.
8: Worden er serieuze bewijzen voor de bewering gegeven?
Het lijkt er niet op.
Het artikel zelf geeft een citaat van Frederick Seitz, een wetenschapper met een lange historie van twijfel zaaien over issues als de schadelijkheid van tabak, zure regen, pesticiden en klimaatverandering.
De bronvermeldingen bij het artikel op de site gezondverstand.eu bevatten verwijzingen naar klokkenluiders en onafhankelijke wetenschappers die de broeikaseffect zouden hebben ontkracht, met bronnen die vaak leiden naar onprofessionele websites met stukken met ronkende titels, zoals The Club of Romes Nazi Environmentalism to murder humanity.
Dit kunnen geen serieuze bewijzen genoemd worden.
9: Verklaart de nieuwe theorie/bewering evenveel als gangbare theorieën?
Nee.
De bewering gaat niet inhoudelijk in op de talloze onderzoeken die tot nu toe de opwarming van de aarde, en de rol van de CO2 uitstoot daarbij, bevestigen.
Volgens Labohm is de wereldwijde bezorgheid over klimaatverandering het gevolg van een complot van oliemagnaten en bankiers, die dit idee gebruiken als politiek wapen om controle over de energievoorziening te blijven behouden. De Verenigde Naties en het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) zouden hierbij als propaganda apparaat functioneren.
Deze complot theorie verklaart echter niet waarom wetenschappers uit zoveel verschillende disciplines (meteorologen, biologen, geologen, astronomen) op het gebied van klimaat data vinden die de modellen bevestigen. Zijn die allemaal omgekocht?
10: Zijn er persoonlijke belangen in het spel?
Voor zover wij weten niet. Maar wel bij de financiers.
Labohm is o.a. ‘klimaatexpert’ van het Heartland Institute, een conservatieve Amerikaanse denktank die voor de vrije markt is en een bekende financierder is voor klimaatontkenning. Het instituut is/wordt gesteund door diverse olie- en gasmaatschappijen, tabaksfabrikanten en farmaceutische bedrijven.
Er is natuurlijk helemaal niets mis mee dat Labohm werk doet voor een instituut waarmee hij het qua doelstellingen eens is, maar het geld voor de verspreiding van dit soort standpunten komt dus van bedrijven die een duidelijk belang hebben bij voortzetting van het traditionele industriebeleid.
Algemene conclusie: De bewering van Labohm is waarschijnlijk uitstekend geschikt om een broodje aap mee te maken. Smakelijk eten!
Rob Biemond
Arthur Bijl
De poster Broodje-aap detector is gratis te bestellen op https://skepsis.nl
Professor Theo Schetters krabbelt iets terug
Met het interview dat prof.dr. Theo Schetters gaf aan het YouTubekanaal blckbx van Flavio Pasquino maakte hij nogal wat los met dubieuze beweringen over de coronapandemie en met name angstzaaierij over de veiligheid van mRNA-vaccins. Er verschenen meerdere debunks in de media die hopenlijk ook de meer dan een miljoen kijkers van dat interview hebben weten te bereiken. Op Kloptdatwel verscheen de eerste – Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins – die inmiddels op meer dan honderduizend views staat, ook voor ons een uitzonderlijk groot bereik in zo’n korte tijd.
Schetters en Pasquino hebben nu een nieuw interview gepubliceerd waarin ze ingaan op de stroom van kritiek die loskwam. Wordt het er beter op? Wel iets. Schetters legt beter uit wat hij had willen zeggen, ze geven toe dat het opvoeren van Wakefield een blunder was, maar Schetters brengt ook weer nieuwe onzin de wereld in. Daarom toch ook maar een bespreking van dit vervolg.
Onder vuur
Ze beginnen met de aantijging van o.a. Debbie van Baarle, hoogleraar immunologie, dat Schetters de urgentie van de epidemie niet ziet. Schetters houdt het op een andere interpretatie van de overlijdens- en besmettingscijfers die door RIVM, Stichting NICE en de GGD geleverd worden. Hij zet ze wekelijks in zijn spreadsheet en kijkt er volgens hemzelf objectiever naar dan iemand die bijvoorbeeld verantwoordelijk is voor het draaiende houden van een intensive care unit.
Maar hoe staat het met de kwaliteit van zijn blik? Daar valt wel het een en ander op af te dingen.
Schetters komt eerst met ‘de piramide van Van Dissel’ waarin schattingen staan hoe een besmetting met corona gemiddeld uitpakt. Inderdaad belandt 98 procent van besmette personen niet in het ziekenhuis, maar om nou te zeggen dat die mensen de infectie allemaal flierefluitend doorstaan is ver bezijden de waarheid. Een deel houdt er zelfs langdurige klachten aan over. Daar heeft Schetters het wederom niet over. Overigens vind ik zelf ook tamelijk bizar dat die piramide nog steeds zo in de presentaties van Van Dissel staat, alleen al omdat de verhoudingen niet kloppen.
Schetters stelt dat die 98 procent klaarblijkelijk voldoende weerstand heeft tegen dit coronavirus. Daniel Tuijnman schreef al in zijn debunk op Kloptdatwel dat dit een merkwaardige kijk is op ziekte. Die weerstand komt volgens Schetters waarschijnlijk door kruisimmuniteit. Veel nieuws horen we hier niet over, al geeft hij nu een aantal artikelen waarop hij zich baseert. Het is allemaal wel interessant, die T-cel reactiviteit, maar nog nergens heb ik onderzoek gelezen waarin de mate waarin die kruisimmuniteit optreedt meer dan enigszins behulpzaam is bij het overwinnen van een infectie met SARS-CoV-2. “Het lichaam kan het gewoon aan” is zo’n beetje de samenvatting van Schetters kijk op het virus. En blijkbaar was iedereen die het niet aankon eigenlijk al rijp voor de sloop. “Niet zo’n groot probleem voor de Nederlandse populatie, alleen een capaciteitsprobleem in de zorg.”
Dan gaat Schetters verder door ook die druk op de zorg door corona enigszins te bagatelliseren. Volgens hem heeft een groot deel van de opgenomen patiënten die als COVID-19 patiënten te boek staan alleen een positieve PCR test, maar geen symptomen. Hij wijst op het grote verschil tussen de GGD cijfers van opgenomen patiënten met COVID-19 en de cijfers van Stichting NICE.
Schetters vergeet hier een paar dingen. Op zich klopt het dat de NICE-cijfers inclusief opnames zijn van patiënten die niet vanwege COVID-19 opgenomen werden, maar bij test in het ziekenhuis positief bleken. Maar dat is wel het totaal dat je wil weten, want die patiënten moet je natuurlijk net zo voorzichtig behandelen als de patiënten die (al) wel covidklachten hebben en leggen daardoor dezelfde druk op de zorg. Zie ook dit blog van Luc Bonneux.
Ook is het al maanden bekend dat die cijfers van de GGD helemaal niet meer compleet zijn. Staat gewoon in de RIVM-rapportages. Waarom het dan in de eerste golf wel aardig overeenkwam, komt wellicht ook omdat de gewone zorg in de ziekenhuizen toen veel meer was afgeschaald dan nu. Je had toen dus minder ‘gewone’ patiënten waarbij een besmetting pas in het ziekenhuis ontdekt werd.
Op grond van zijn verkeerde interpretatie van deze grafieken stelt Schetters dat de tweede golf in geen verhouding staat tot wat we zagen tijdens de eerste golf. Zijn hele betoog komt er eigenlijk op neer dat het allemaal niet zo’n enorm probleem is als de overheid doet voorkomen. Dat wordt nog erger als hij de sterftecijfers erbij pakt.
Het valt Schetters op dat de verdeling van de coronadoden over leeftijdscategoriën ongeveer overeenkomt met de verdeling van het totale aantal sterfgevallen. En even later suggereert hij dat bij het loslaten van de maatregelen om de verspreiding van het virus te beteugelen dat totale aantal ook wel niet zal stijgen, er gaan dan niet meer mensen dood, alleen meer aan COVID-19 in plaats van aan andere ‘normale’ oorzaken. Schetters doet alsof haast iedereen die aan de virusinfectie komt te overlijden anders ook wel binnenkort zou zijn overleden door andere oorzaken. Dit is volstrekte lariekoek. Het aantal coronadoden komt aardig goed overeen met de oversterfte in 2020.
Volgens Schetters moet het beleid helemaal anders. De vaccins moeten worden aangeboden aan doelgroepen die risico lopen. Wat hier echt anders is dan wat de overheid nu doet, ontgaat me enigszins. Het verschil zit ‘m er vast in dat de groepen die volgens Schetters geen risico lopen, überhaupt niet gevaccineerd zouden moeten worden. Schettters zit overigens ook in de klankbordgroep van het Artsen Covid Collectief, waarvan ik al eerder liet zien dat het desinformatie over de effectiviteit van de coronavaccins verspreidt.
Kijkersvragen
De eerste vraag van kijkers die Pasquino en Schetters gaat over een mogelijk verband tussen uitbraken van het virus in verzorgingshuizen en de eerste vaccinatie. Gelukkig pleit Schetters hier voor voorzichtigheid. Hij vergelijkt het echter met de ‘door of met corona overleden’-discussie en weet er zo dus toch weer een coronasceptisch sausje over te gieten.
Dan gaat het over het verschil tussen landen in Europa voor welke leeftijdscategorieën het AstraZeneca-vaccin wordt toegepast. Schetters voert hier aan dat de enorme onduidelijkheid die er zou bestaan over tot welke leeftijd het veilig is, komt omdat de veiligheid in algemene zin niet goed zou zijn uitgezocht. Daarmee zaait hij weer meer verwarring dan nodig is. Hij maakt er zelfs van dat de verwarring die hierdoor kan onstaan bij het publiek twijfel over de veiligheid van vaccinaties in het algemeen zou kunnen vergroten. Die verwarring komt dan mijns vooral door het soort verdraaiing van de feiten die Schetters hier vertoont, ondanks dat hij zich als een voorstander van vaccins opstelt.
Wakefield
Eindelijk komen ze dan aan de hand van een kijkersvraag aan bij misschien wel de grootste blunder uit het vorige interview, het opvoeren van Andrew Wakefield als expert op het gebied van vaccins. Schetters geeft aan dat het niet erg handig was om het fragment van Wakefield te gebruikten, want “het blijkt een man met een discutabele reputatie te zijn en dat doet onze zaak geen goed.” Ook Pasquino biedt zijn excuses aan, overigens zonder enige uitleg waarom Wakefield dan zo discutabel is. Lees voor een beeld van de schurkenstreken van deze kerel bijvoorbeeld de boekbespreking in Skepter van het recent verschenen boek van Brian Deer die hem ontmaskerde.
Wat beide heren ook niet doen is afstand nemen van wat Wakefield stelde in het filmpje, namelijk dat mRNA-vaccins een vorm van genetische manipulatie zouden zijn. Ook de kijkersvraag of zo’n vaccin je DNA kan veranderen, omzeilt Schetters eigenlijk. Hij durft het niet stellig uit te sluiten omdat hij geen moleculair bioloog is. Je zou dat dus aan iemand anders moeten vragen, zegt hij, terwijl net daarvoor zo’n ‘iemand anders’, professor Marjolein van Egmond, uitlegt dat het niet kan. Schetters ondergraaft hier dus eigenlijk haar expertise.
Schetters gaat dan uitleggen wat hij in zijn vorige interview nou eigenlijk bedoeld had met het risico op auto-immuunziektes. Het gaat bij hem om auto-immuunziektes die op langere termijn plotseling zouden kunnen ontstaan. Via welk biologisch mechanisme hij dat dan voor zich ziet, maakt hij op geen enkele manier helder. Hij vindt alleen dat de tegenwerping dat we dergelijke effecten op lange termijn ook niet kennen van andere vaccins niet opgaat, omdat mRNA-vaccins heel anders zouden werken. Het enige andere waar hij vervolgens op wijst is dat de werkzame deeltjes in zo’n mRNA-vaccin ook cellen kunnen binnendringen die niet door het virus zelf zouden worden aangevallen. Wat er dan mis zou gaan in die andere cellen, legt hij niet uit. Het blijft speculeren over mogelijke risico’s zonder enige basis.
Onderliggend lijden
De volgende kijkersvraag gaat over de vermeende discrepantie die zou bestaan tussen het omgaan met onderliggend lijden bij sterfgevallen na vaccinatie en door een coronabesmetting. Schetters gooit het er op dat beleidsmakers van het vaccinatiebeleid de verantwoordelijkheid niet zouden willen dragen dat vaccinatie in uitzonderlijke gevallen ook tot de dood kan leiden. En suggereert anderzijds dat het registreren van overlijdens als coronadoden te maken zou kunnen hebben met het bewaken van de capaciteit. Of om de bevolking te beïnvloeden om zich aan de regels te houden.
Hij gaat er geheel aan voorbij dat het onderliggend lijden in beide situaties gemiddeld heel anders van aard is. Bij de overlijdens na vaccinatie, wellicht versneld door de bijwerkingen, gaat het om echt heel kwetsbare ouderen, die nog maar een korte levensverwachting hebben. Bij de coronadoden met onderliggend lijden gaat het meestal om aandoeningen waarmee iemand nog jaren goed had kunnen leven.
Besluit
Nogal wat andere punten waar Schetters kritiek op kreeg, zoals zijn steun aan middelen als hydroxychloroquine en ivermectine komen niet eens aan bod. Al met al blijft er maar bar weinig over van Schetters stellige uitspraken in het vorige interview, in ieder geval als je beschouwt met welke vermeende expertise hij die deed. Bij de misleidende boodschap die het meest resoneerde bij de kijkers, namelijk dat mRNA-vaccins wel eens gevaarlijk zouden kunnen zijn op lange termijn, moeten we dus vooral onthouden dat Schetters zelf benadrukt dat hij dat eigenlijk niet weet omdat hij geen moleculair bioloog is. Van meer dan een onderbuikgevoel van deze professor doctor Theo Schetters kun je dus eigenlijk niet spreken.
Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins
Op zijn ‘Maatschappij kritisch platform’ Black Box News presenteert Flavio Pasquino een interview met prof. dr. Theo Schetters, waarin deze nogal opmerkelijke uitspraken doet over het coronabeleid en in het bijzonder de mRNA -vaccins die nu uitgerold worden. Een kritische beschouwing van dit interview.
(Deze post is een bewerking van mijn eerdere Twitter-draadje.)
Veiligheid: auto-immuunziektes?
Theo Schetters is een bonafide wetenschapper. Hij is gepromoveerd op immuniteit tegen malaria, en heeft zijn hele leven gewerkt aan vaccin-ontwikkeling, thans via zijn (eenmans?)-BV ProtActivity
Rond 2:35 zegt Schetters dat mRNA-vaccins nog nooit breed ingezet zijn bij mensen. Dat klopt, maar er is de nodige ervaring mee opgedaan met eerdere trials – zie dit Nature artikel – en het trial van Pfizer omvat 43.998 proefpersonen. En hoewel de resultaten van Pfizer nog niet compleet zijn, vallen er gezien de omvang van het trial – 43.998 personen, zie het EMA assessment report – echt geen rare dingen meer te verwachten wat betreft veiligheid.
Op 3:20 draait Flavio een fragment uit een recent interview met Andrew Wakefield, waar Schetters mee instemt. Wakefield is een notoire antivaxxer en wetenschappelijk fraudeur. Voor een debunk van dat interview, zie mijn Twitter-draadje of Facebook-post.
Schetters vertelt dat het mRNA in het Pfizer-vaccin eiwit produceert en laat een plaatje zien uit een artikel – een “supplementary figure” dat dus niet interessant genoeg was om in het artikel zelf te staan. Het artikel, “Visualization of early events in mRNA vaccine delivery in non-human primates via PET–CT and near-infrared imaging“, is heel interessant. Het gaat over het volgen van het mRNA in een mRNA-vaccin, in dit geval een tegen gele koorts, van de injectieplaats naar een lymfeknoop. Het begint te vertellen hoe veilig de nieuwe techniek van mRNA-vaccins in principe is.
Bij een infectie zijn het namelijk bepaalde immuuncellen, APCs, in het bijzonder dendritische cellen, die antigenen vervoeren naar lymfeknopen om ze daar te presenteren aan andere immuuncellen. Het zijn ook deze APCs die typisch het mRNA opnemen.
Schetters’ zorg dat een RNA-vaccin een auto-immuunziekte tegen eigen spierweefsel zou kunnen veroorzaken is dus ongegrond, om twee redenen: (1) de immuunreactie richt zich tegen een lichaamsvreemd eiwit, niet een lichaamseigen eiwit, en (2) het zijn typisch niet de spiercellen die het mRNA uit een RNA-vaccin opnemen, maar juist immuuncellen, in het bijzonder dendritische cellen, die zich tussen het spierweefsel bevinden. Zoals prof. Huub Schellekens terecht opmerkt: als dit ene eiwit auto-immuunziektes zou kunnen veroorzaken, dan hadden we dat allang gezien bij vaccins met levend-verzwakte virussen zoals die voor mazelen en rode hond.
‘Vaccin niet nodig, meesten zijn al immuun’
Schetters beweert vervolgens, vanaf 8:10, dat de enige reden voor urgentie van vaccinatie is omdat de maatschappij op slot zit. Dit is een pure complottheorie: hij zegt dus dat de overheid zonder reden lockdown-maatregelen neemt om een vaccin door te drukken. Hij ontkent dat er urgentie zou zijn vanuit het oogpunt van infectieziekten, omdat de meeste mensen immuun zouden zijn. Dat is ver bezijden de waarheid. In mei, aan het eind van de eerste golf, heeft Sanquin gemeten dat slechts 6% van de bevolking antistoffen had. [Toegevoegd: eind oktober was dat 6,2%, laatste cijfer is 8,1% (eind november)]
Vanaf 8:45 vraagt Schetters zich af waarom RNA-vaccins gepusht zouden worden, terwijl er toch ook vaccins met traditionele technieken zijn, zoals een Chinees vaccin met levend-verzwakt virus (zoals BMR) of een andere met gedood virus (zoals de griepprik). Hij noemt ook het subunit-vaccin van Sanofi/GSK, dat bestaat uit één viruseiwit en een adjuvans. Dit is het enige traditionele vaccin waar door de EU orders voor zijn geplaatst, naast 3 RNA-vaccins en 2 vaccins op basis van een virale vector. Na twee minuten klagen dat deze nieuwe technieken gepusht zouden worden noemt hij eindelijk terloops de echte reden: deze nieuwe technieken maken het mogelijk sneller vaccins te maken. Dat blijkt thans ook: er zijn op dit moment alleen 2 RNA-vaccins toegelaten, en geen andere.
Lockdowns
Op 11:20 komt Schetters met de verbijsterende uitspraak dat massa-vaccinatie geen manier is om van de lockdown af te komen. Wat dan wel de manier is, en hoe je overbelaste ziekenhuizen voorkomt, vermeldt hij niet. Op 11:40 zegt Flavio dat er geen probleem zou zijn want er liggen “maar” 3.000 mensen in het ziekenhuis. Flavio vraagt zich nog af of het schandalig is dat hij dat zegt. Persoonlijk vind ik dat inderdaad schandalig van Flavio, hij moet zich rot schamen dat hij dat bagatelliseert. Schetters vindt het niet schandalig. We hebben in Nederland vrijheid van meningsuiting, dus je mag zeggen wat je wilt. Je mag kennelijk volgens hem dus ook de overbelaste zorgmedewerkers en (ex)patiënten op die manier beledigen.
Immuunsysteem van COVID-slachtoffers
Op 12:00 maakt Schetters het nog bonter door te zeggen: “Hoe komt het dat alle gezonde mensen die geïnfecteerd raken met corona, immuun zijn.” Hij stelt hier dus “niet ziek worden” gelijk met “immuun zijn voor infectie”. Dat is wetenschappelijke fraude. Schetters weet ook drommelsgoed dat bij een virusinfectie niet iedereen ziek wordt, ook mensen die geen immuniteit hebben tegen het virus. Dat was de hoofdreden waarom de Koch-postulaten voor virusziektes herzien moesten worden. Kijk bijvoorbeeld bij polio, met vergelijkbare cijfers als COVID-19: 90-95% van de infecties verloopt asymptomatisch, en slechts 0,5-1% vertoont verlammingsverschijnselen (bron: LCI-richtlijn RIVM).
Vervolgens stelt Schetters dat het overgrote deel van de zieken en doden ouderen waren of mensen met onderliggende aandoeningen, en dat het vaccin bij deze mensen niet gaat helpen omdat ze immunologisch niet goed zouden functioneren. Dat is weer apert onwaar. Bij ouderen functioneert het immuunsysteem slechter, maar een vaccin kan nog steeds een immuunrespons opwekken, en er wordt ook expliciet op deze groep getest door de verschillende vaccinontwikkelaars. Bij aandoeningen als obesitas, of suikerziekte, of hoge bloeddruk, om even een paar risicofactoren voor COVID-19 te noemen, is er helemaal geen sprake van dat er een probleem is met het immuunsysteem, en slaat een vaccin prima aan.
‘Met een vaccin haal je de dreiging niet weg’
Schetters maakt het helemaal bont als hij zegt dat het een utopie is het virus uit de populatie te krijgen met vaccinatie, en verwijst ernaar dat het virus ook bij nertsen en andere dieren voorkomt. Dit is een grote drogreden. Tetanus komt ook in de natuur voor, maar vaccinatie is uiterst succesvol in het tegengaan van tetanusinfecties. Rabiës komt ook in de natuur voor, zelfs bij een populair huisdier, en dat hebben we zo teruggedrongen dat vaccinatie in Nederland niet eens nodig is.
Op een vraag van Flavio over de nieuwe mutatie B.1.1.7, zegt Schetters dat het niet om de besmettelijkheid gaat maar om de virulentie. Hij gaat er aan voorbij dat besmettelijkheid veel meer impact heeft: dit Twitter-draadje van Marino van Zelst geeft een duidelijk rekenvoorbeeld.
Vervolgens gaat Schetters in complotmodus en speculeert dat “mensen” deze mutatie zullen aangrijpen om ons een nieuwe lockdown en nieuwe vaccinatieronde in te rommelen. Want de overheid heeft daar baat bij dat minder ondernemers belasting kunnen betalen, of zo.
Van gebrek aan data naar suggestie van risico’s
Na een clipje van het CBG vraagt Flavio of er te weinig data is. Schetters beaamt dat: te weinig data over ernstige ziekte en te weinig data over tegengaan van besmettelijkheid. Daarom heeft de EMA een conditional license afgegeven.
Schetters noemt daarbij tussen neus en lippen door “ernstige COVID” volgens de Pfizer-normen “de ziekte”. Voor hem zijn dus al die mensen die thuis zitten, dagelijks in de weer met een thermometer en een saturatiemeter, kennelijk niet ziek. Wat hij daarbij ook onder tafel schuift, is dat ook in deze groep van lichte gevallen die thuis uitzieken kunnen, een significant aantal nog maandenlang vermoeidheidsklachten en andere “long covid”-klachten hebben.
Vervolgens speculeert Schetters vanaf 17:10 dat het wel eens kon blijken dat het vaccin verkeerde immuunreacties oproept nadat miljoenen mensen ermee gevaccineerd zijn. Hij vindt dat onverantwoordelijk. Schetters legt daarbij niet uit hoe zo’n “verkeerde immuunreactie” eruit zou moeten zien, wat het effect ervan zou zijn, en vooral legt hij niet uit waarom dat dan niet al gevonden zou zijn bij de 22.000 proefpersonen in de vaccin-arm van het fase 3-trial.
Schetters schuift de overtuigende getallen over (lichte) ziektegevallen terzijde en noemt de getallen over ernstige ziekte: 3 in de controlegroep en 1 in de vaccingroep. Die getallen zijn te klein om statistisch relevant te zijn. Hij zegt: “je zou kunnen zeggen, dat is 75% effectiviteit” en vervolgt dat dat onder de norm van de EMA van 90% is. Dat is niet juist: de EMA heeft geen minimum norm voor effectiviteit.
Schetters spint het vervolgens alsof iedereen die nu gevaccineerd wordt proefpersoon zou zijn. Dat is onjuist: de proefpersonen zijn die 44.000 mensen. Daarvan zijn nog niet alle data geëvalueerd, maar genoeg dat het veilig is het vaccin uit te rollen. Flavio maakt het nog bonter door te suggereren dat alleen die 179 die ziek geworden zijn bestudeerd zouden worden en verder gevolgd. Dat is natuurlijk niet waar, maar Schetters gaat mee in die onwaarheid.
Schetters gooit er nog een schepje bovenop door te claimen dat dat laat zien dat COVID-19 helemaal niet zo gevaarlijk is. Dat het relatief geringe aantal zieken in de trials ook het gevolg is van lockdown-maatregelen komt kennelijk niet in hem op.
Schetters beweert rond 22:00 dat lockdowns helemaal niet nodig zijn en dat de WHO inmiddels haar mening daarover bijgesteld zou hebben. Het is mij een raadsel waar hij daarmee op doelt.
Vervolgens komt Flavio terug op het door Schetters geconfabuleerde probleem van een auto-immuunziekte, wat Schetters graag inkopt en zegt dat hij dat (verzonnen) risico niet kan verantwoorden, want mensen hebben volgens hem voldoende weerstand. Dat is een zieke bewering. Ter vergelijk: mazelen heeft een IFR van 0,01%, beduidend lager dan de 0,65% van COVID-19 in Nederland, maar toch vaccineren we, want anders heb je 200.000 zieken, 20.000 ziekenhuisopnamen en 120 doden per jaar.
Eigen schuld en wondermiddelen
Flavio wendt vervolgens het gesprek naar (onbewezen) geneesmiddelen, en noemt HCQ en Ivermectine. Schetters vindt dat er veel meer aandacht moet komen voor geneesmiddelen – alsof er niet uitgebreid gezocht is en al veel te veel trials gedaan zijn met HCQ. Vervolgens zegt hij eerst dat het tijd kost, ook bij een bestaand geneesmiddel, om een te vinden die werkt en te (her)registreren, en spreekt vervolgens zichzelf tegen door te beweren dat een geneesmiddel nu meteen mensen kan helpen.
Rond 25:00 beweert hij dat massale vaccinatie niet gaat helpen omdat de bevolking al immuun zou zijn – we hebben al gezien dat dat helemaal niet klopt – en omdat mensen in het ziekenhuis zouden belanden vanwege comorbiditeiten. Maar ook voorheen gezonde mensen komen in het ziekenhuis. Bovendien is die tweede bewering bijzonder smerig: hij zegt dat het van de mensen die in het ziekenhuis belanden de eigen schuld is, omdat het ligt aan hun ongezonde levensstijl: dat is de enige comorbiditeit die hij hier met name noemt.
Op 25:40 kan Flavio het niet laten te noemen dat er allerlei artsen geband zouden worden van Youtube, waaronder Adrian Hill, een onderzoeker die “nauw samenwerkt met de WHO in relatie tot het HIV-vaccin”. De verspreking in de naam is bijzonder – zou Flavio dat expres doen? Adrian Hill is namelijk een professor in Oxford die het Oxford/Astra Zeneca-vaccin heeft ontwikkeld. Hij bedoelt Andrew Hill, een postdoc van Liverpool University, die van de WHO niet meer dan wat subsidie heeft. Vervolgens toont Flavio een Youtube-filmpje (maar hij was toch geband?) van diezelfde Andrew Hill waarin hij een systematic review (die nog niet gepubliceerd is) presenteert. Hill is daarin een stuk terughoudender dan Flavio over de effectiviteit van ivermectine.
Flavio zegt: “daar zou je toch naar kunnen kijken?” op een toon alsof zulke onderzoeken naar geneesmiddelen genegeerd zouden worden. Schetters doet ook een duit in het zakje door valselijk te suggereren dat dat een oplossing zou zijn voor mensen die *nu* ziek zijn.
Schetters vindt het voorts fout om te praten over vaccinatie van een gezonde populatie. Wie wil hij dan vaccineren? Mensen die al ziek zijn? Dat is toch te laat? Met zijn 40 jaar ervaring in vaccinonderzoek weet hij drommelsgoed waar vaccins voor zijn: om gezonde mensen te vaccineren en ze vóór ze ziek dreigen te worden zo te wapenen tegen diezelfde ziekte.
Schetters vindt het ook fout om bij zieke mensen alleen te praten over belasting van de zorg. Heeft hij dan alle mogelijke geneesmiddelen gemist? HCQ, dexamethason, ivermectine, noem maar op, waar onderzoek naar gedaan is en wordt?
Rond 27:45 zegt Schetters compassie te hebben met de mensen die ziek zijn en sterven, diezelfde mensen die hij zojuist zelf de schuld had gegeven van hun ziekte door hun ongezonde levensstijl, en terwijl hij beleid propageert waarbij er nog veel meer mensen sterven.
Vaccinonderzoek nooit goed genoeg voor coronasceptici
Na een clip van het CBG waarin uitgelegd wordt dat nog niet duidelijk is of het Pfizer-vaccin infectie tegengaat, of transmissie, confabuleert Schetters dat Pfizer op zoek gegaan is naar plekken op de wereld waar geen COVID-19 heerst. Dat is natuurlijk onzin: zulke plekken zijn er niet. Wel zijn mensen die al aantoonbaar geïnfecteerd geweest zijn, uitgesloten. Hoe wil je anders achteraf kunnen meten of het vaccin ook infectie tegengaat? Natuurlijk weet Schetters dat dat de reden is. Desalniettemin brengt hij dit in als drogreden om te zeggen dat de proefpersonen niet representatief is voor de Nederlandse bevolking. In de tien maanden dat we “aan het stoeien zijn” met het SARS-CoV-2-virus is minder dan 20% van de bevolking geïnfecteerd.
De 800.000 mensen die PCR-positief zijn geweest zijn maar 5% van de bevolking. Die zijn volgens hem niet ziek geweest want ze hebben niet allemaal in het ziekenhuis gelegen. Dat is een idiosyncratische opvatting van ziekte. Immers, verreweg de meeste mensen die een PCR-test hebben laten afnemen hebben dat gedaan omdat ze klachten hadden; dus omdat ze ziek waren. Schetters verdraait hier alweer het begrip “ziekte” om alweer COVID-19 te bagatelliseren.
Over de vraag of het Pfizer-vaccin transmissie tegengaat, beweert hij dat hij zelfs bewijs zou hebben van het tegendeel, in de vorm van de 8 zieken in de vaccingroep van het trial, en dat dit bewijst dat het vaccin niet 100% beschermt. Ten eerste is dat geen bewijs van transmissie. Er is niet gezegd dat deze 8 personen weer iemand anders besmet hebben, en transmissie kan ook plaatsvinden zonder dat de drager er ziek van wordt; een voorbeeld is het Salk-poliovaccin. Ten tweede trekt hij een gemene stropop op door 100% effectiviteit te eisen. Hij weet drommels goed dat geen enkel vaccin 100% veiligheid biedt, en die norm legt hij ook niet op aan zijn autogordel of aan zijn traploper. Uit die drogredenen trekt hij de conclusie dat het vaccin ondeugdelijk zou zijn, waarbij hij weer de gigantische reductie in ziektelast onder het tapijt schuift. Maar ja, volgens Schetters ben je pas ziek als je in het ziekenhuis ligt.
Tussendoor noemt Schetters de R-waarde iets van beleidsmakers, alsof het niet een heel legitiem epidemiologisch begrip is.
Terug naar normaal
Flavio vraagt rond 32:40 of we nu niet weten of we weer kunnen knuffelen en uit de lockdown kunnen komen. Schetters heeft de euvele moed om, terwijl we tegen code zwart aankijken, te beweren dat we nu kunnen knuffelen en de lockdown opheffen, zonder vaccinatie. Hoe hij overstromende ziekenhuizen tegen denkt te gaan blijft onbeantwoord.
Vanaf 33:40 presenteert Schetters een sprookje. Hij zegt dat hij “terug naar normaal” wil waarbij mensen met een griepje thuisblijven en uitzieken, onder zorg van de huisarts. Hij suggereert daarmee dat mensen nu meteen in het ziekenhuis opgenomen worden. Ook dat is ver bezijden de waarheid. Uiteraard blijven mensen met griep, of mazelen, of wat voor infectieziekte dan ook, thuis zolang de ernst van de ziekte dat toelaat, onder zorg van de huisarts – en graag zelfs, vanuit het zicht van de zorg, je wil liever niet zo iemand in het ziekenhuis anderen kunnen laten aansteken. Er is helemaal niets veranderd. En dat geldt ook voor COVID-19: honderdduizenden Nederlanders hebben COVID-19 thuis uitgeziekt, onder zorg van de huisarts. Maar die “lichte” gevallen passen niet in de alternatieve wereld die Schetters in zijn betoog heeft opgetuigd.
Vervolgens fantaseert Schetters lustig verder dat er een eindeloze cirkel zou komen van nieuwe varianten van het virus, nieuwe vaccins en nieuwe lockdowns. Dat is wensdenken; er is geen reden te denken dat vaccins niet effectief zullen zijn tegen andere varianten.
Flavio van zijn kant sluit af met een complotfantasie van een gemedicaliseerde surveillance-maatschappij waar je overal een vaccinatiepas moet laten zien. De ironie is dat door zijn activisme tegen overheidsmaatregelen zo’n pas een self-fulfilling prophecy kan worden.
Conclusie: gevaarlijke misleiding
Beste lezer, dit is een lange post geworden, maar het is belangrijk om elke verdraaiing, onwaarheid en drogreden van Schetters te vangen en te ontzenuwen. Juist vanwege zijn levenslange ervaring als vaccinonderzoeker is zijn bijdrage gevaarlijk. Wat hij hier doet is wetenschappelijke fraude. Persoonlijk vond ik dat dit gesprek sociopatische trekken heeft, met twee heren die nog net niet het bestaan van de ziekte ontkennen, maar wel de omvang en zwaarte bagatelliseren, patiënten zelf de schuld geven van hun ziekte, en de druk op de zorg en de ziektelast van talloze patiënten ontkennen.
Gelikte misleiding in Covid-19 – The System
De documentaire Covid-19 The System doet de ronde. Het is een ‘coronakritisch’ verhaal van ondernemer Nico Sloot waarin hij vooral de nadelige gevolgen voor de economie van het huidige regeringsbeleid benadrukt. Hierbij bagatelliseert hij de risico’s van corona en pleit hij ook voor het opheffen van alle genomen maatregelen die besmetting moeten voorkomen.
Samenvatting
In de video worden helaas veel onwaarheden, fabels en insinuaties gepresenteerd die niet of nauwelijks worden onderbouwd. Regering en het RIVM worden beticht van leugens, misleiding en censuur, zonder maar het kleinste snippertje bewijs. Inspanningen om algemene vaccinatie tegen corona op poten te zetten worden herhaaldelijk (en eveneens zonder onderbouwing) als verwerpelijk weggezet, ondanks dat dit de snelste, goedkoopste èn veiligste manier is om uit deze crisis te geraken.
Verder worden enkele complotten opgetuigd waarbij wordt gesuggereerd dat farmaceutische industrie, via de WHO en regeringen wereldwijd, de werkelijke partij is die achter de schermen aan de touwtjes trekt – en dat die regeringen ook alleen het Grote Geld dienen en geen enkel oog meer hebben voor de belangen van de burger. Ook hiervoor amper onderbouwing, afgezien van wat speculatieve complotpraat.
Sloot vertelt aan het begin trots dat in het kader van deze video ‘duizenden uren onderzoek’ is gedaan, waarbij maar liefst twintig wetenschappers uit meerdere landen informatie hebben vergaard en geëvalueerd – Sloot is in de video ook regelmatig in de weer te zien met paperassen. Je zou dan ook verwachten dat hiervan het nodige terug te vinden is, waaronder een overzicht van en links naar controleerbare bijdragen, rapporten, verslagen, verantwoording en natuurlijk namen van die wetenschappers. Helaas lijkt hier niets van beschikbaar te zijn. We worden met andere woorden geacht de sprekers in deze video op hun woord te geloven.
Een wat vreemd contrast is het gedeelte tussen 1:00:00 en 1:25:00, dat een wel redelijk realistische maatschappijkritische inhoud heeft, al zwerven ook hier enkele complotjes (‘New World Order’) rond.
Bij de afronding raakt Sloot echter weer compleet van het pad af met diverse bekende coronafabels. Een van deze fabels is dat slechts 2% van de mensen iets te vrezen heeft van corona, en dat de resterende 98% er vrijwel geen last van zal hebben. De realiteit: minstens 2% van de geïnfecteerden wordt zodanig ziek dat ziekenhuisopname noodzakelijk is, en minstens 0,5% (1 op elke 200) van de geïnfecteerden overlijdt. Van degenen die niet in het ziekenhuis belanden wordt echter nog steeds een aanzienlijk deel flink ziek, vergelijkbaar met een zware griep – denk aan een week op bed met hoge koorts, gevolgd door meerdere weken herstel. Dit is toch echt iets anders dan ‘weinig of geen last’. Ook zijn er mensen die na maanden nog restverschijnselen hebben en soms zelfs blijvende orgaanschade hebben opgelopen. Hoe groot deze groep is, is nog niet goed in kaart gebracht, maar het zou wel eens kunnen gaan om 10% van alle geïnfecteerden, waaronder ook veel mensen die niet bijzonder ziek werden door de infectie zelf.
Sloot merkt ook meermaals op dat het vrijwel alleen ouderen en mensen met onderliggende kwalen zijn die een groot risico lopen op overlijden. Hij zegt er echter niet bij dat vrijwel al deze mensen vaak nog jaren leven wanneer ze geen corona krijgen. Het is nogal kwalijk om te suggereren dat hun leven toch vrijwel voorbij is. Sloots suggestie om alleen deze groep ouderen en zwakkeren tegen besmetting te beschermen is weinig realistisch, want dat zou neerkomen op langdurige, strikte isolatie van enkele miljoenen Nederlanders, iets wat ondoenlijk en onmenselijk is.
Diverse van de deskundigen die in deze video aan het woord komen staan bekend om hun extreme opvattingen. Soms ook worden onwaarheden verkondigd. Tevens valt op dat van wederhoor geen sprake is: nergens komen mensen aan het woord die het door Sloot bekritiseerde beleid toelichten, verdedigen of zelfs maar nuanceren.
Mijn oordeel: deze video mag dan technisch netjes in elkaar gezet zijn, het is inhoudelijk niet bepaald een product dat een positieve bijdrage levert aan de coronacrisis en de discussie daarover. Sloot denkt beter te weten hoe de vork in de steel zit dan alle overheden en deskundigen wereldwijd. Hij lijkt zich niet te realiseren dat we ‘slechts’ tienduizend doden te betreuren hebben door de genomen maatregelen, en dat het al heel snel vijftigduizend of meer zouden worden wanneer we alle maatregelen zouden afschaffen, om maar te zwijgen over de chaos in de zorg en de maatschappij wanneer er wekelijks honderdduizenden coronapatiënten bij zouden komen.
Mensen wordt middels deze video wantrouwen, angst en onzekerheid aangepraat, juist jegens degenen die hun best doen om ons zo goed mogelijk door deze crisis te loodsen. Dat is Niet Goed.
Hieronder informatie over wie er in de documentaire aan het woord komt en een zeer gedetailleerde puntsgewijze bespreking met tijdsaanduiding. Klikken op de knoppen met ‘Show’ laat de tekstvakken uitklappen (als het niet werkt, ligt dat waarschijnlijk aan de mobiele weergave van deze pagina, klik deze link om de pagina ‘normaal’ te openen).
Volgens de website van de makers is Covid-19 The System in ieder geval tot en met 19 december gratis te zien.
| Covid-19 - The System: Wie komen er aan het woord in deze video? | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:00:00-0:10:00 | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:10:00-0:20:00 | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:20:00-0:33:00 | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:33:00-0:48:00 | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:48:00-1:00:00 | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 1:00:00-1:25:00 | Show |
|---|---|
| Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 1:25:00-1:40:00 | Show |
|---|---|