Even schrikken: “Op 5 jan 2014 is er nog meer tragedie te melden rond Fukushima. Medewerkers van het Russische ministerie van Defensie registreerden op 31 december twee ondergrondse explosies hebben geregistreerd in het gebied rond Fukushima: eentje met een magnitude van 5,1 en een kleinere van 3,6 kort daarop.” Alsof de kernramp bij Fukushima in werkelijkheid nog niet erg genoeg is, scheppen sommigen er blijkbaar genoegen in om dit soort onzin te verzinnen en actief te verspreiden op Internet.
Het aangehaalde kromme citaat komt van de website ‘Wij Worden Wakker‘, die neemt het nieuwtje over van ‘The European Union Times‘ en die weer van ‘WhatDoesItMean.com‘. Zo gaat het met veel van die verhalen, de ene dubieuze site neemt het van de andere over en met een beetje pech ziet het verhaal er op een gegeven moment net geloofwaardig genoeg uit dat het ‘viral’ gaat via Facebook en Twitter.
Hoaxes rondom Fukushima zijn niet zo wijd verspreid in Nederland, misschien omdat Fukushima zo’n eind weg ligt. Op de bekende stekkies voor complotdenkers als WantToKnow.nl en Niburu.nl zie je er in ieder geval niet al te vaak berichten over. Hoe het met de verspreiding via Facebook zit, is lastig vast te stellen. Op de beruchte Amerikaanse sites als Infowars en NaturalNews is dat heel wat anders, daar koppelen ze het liefst elk afwijkend natuurfenomeen aan de gevolgen van de kernramp. De westkust van de Verenigde Staten ligt natuurlijk ook maar nét aan de overkant van de Stille Oceaan en kijkt zowat op Fukushima uit …
Het is geen doen om alle spookverhalen hier te ontzenuwen, maar ik zal een paar van de meest in het oog springende voorbeelden geven en verwijzingen geven naar sites die kunnen helpen om de waarheid van de verdraaide feiten, halve waarheden en complete verzinsels te onderscheiden.
Eén van de afbeeldingen die de laatste tijd maar blijft opduiken in de alarmerende berichten is het kleurige plaatje hiernaast. De websites Snopes.com geeft de achtergrond en in hetzelfde stuk staat trouwens ook de achtergrond van het enge citaat in de eerste alinea van deze blog.
In augustus 2013 brachten de Japanse autoriteiten het slechte nieuws dat er heel veel radioactief besmet geraakt koelwater in zee loopt, omdat het via het grondwater vermengd raakt. Een aangebrachte laag die dat zou moeten voorkomen, blijkt niet helemaal waterdicht.
Buiten de serieuze media werd dit bericht vaak vergezeld van dit plaatje alsof het zou gaan om de verspreiding van dat radioactieve water. Daar slaat het echter helemaal niet op. Het is gemaakt door het National Oceanic and Atmospheric Administration in maart 2011 meteen na de aardbeving, die de opeenvolgende catastrophes in gang zette, en laat zien wat de golfhoogte was van de tsunami die volgde. Niks niet radioactieve straling!
Van wat recentere datum is een video op YouTube, waarin een ongewoon stralingsniveau op een strand bij San Francsico wordt gemeten met een Geigerteller:
This shocking video was taken December 23rd 2013 with a quality Geiger Counter south of Pacifica State Beach (Surfers Beach) California.
Background radiation reading is 30 CPM. Near the ocean it’s 150 CPM. The moister coming from the ocean waves seems to be what makes the Geiger Counter jump up 5X. This is not normal at all. More thorough testing needs to be done.
Deze metingen worden even in het juiste perspectief gezet in een bespreking van Ken Adachi op ‘Educate-Yourself’ [update 3/3/2014: in de commentaren wordt er terecht op gewezen dat de rest van die site vol onzin staat. Merkwaardig, maar ook ‘loonies’ kunnen natuurlijk wel eens een goed stuk schrijven]. De hogere achtergrondstraling komt van het zand, is niet uitzonderlijk hoog en het niveau waarbij het alarmerende piepje afgaat kun je zelf instellen. De maker van het filmpje heeft een hele berg aan complotvideo’s rond Bigfoot en de moord op Kennedy op zijn YouTube-kanaal staan, ook geen goed teken. Erg overtuigend is het filmpje sowieso niet als je er wat beter op let: waarom dalen de meetwaarden bijvoorbeeld als de maker van het filmpje met zijn apparaat dichter naar het ‘besmette’ water loopt?
Van het laatste plaatje kan ik me nauwelijks voorstellen dat iemand het serieus zou nemen, zie het daarom maar als humoristische uitsmijter.
Veel van deze bangmaakverhalen worden snel ontkracht, maar als je niet weet waar je moet zoeken, loop je die verhalen misschien mis. Op Skeptoid las ik een aantal blogs die behoorlijk wat van de onzinverhalen weerleggen (1,2,3). Snopes is vaak snel en op een site als ‘Deep Sea News‘ is ook veel goede informatie te vinden met betrekking tot de gevolgen voor het leven in de zee. ‘Educate-Yourself’ dat ik al aanhaalde, heeft ook een lange lijst met misinformatie [NB de rest van die site staat vol onzin].
Een andere manier om achter dit soort debunks te komen is natuurlijk om de browserapp van rbutr.com te installeren (nu ook voor Firefox!) of daar te zoeken op bestaande rebuttals. Zelf zoeken in Google met wat woorden uit het dubieuze nieuws en extra zoekterm ‘hoax’ werkt ook vaak goed.