Het was een raadseltje dat Gerard Reve graag aan zijn bezoek opgaf. Kan er iets warms uit iets kouds komen? Het juiste antwoord luidde: jazeker, een drol van een ijsbeer. De vele krantenstukken over de carrière van Benedictus XVI, die voor zijn aantreden als paus als kardinaal bijna 25 jaar de leiding had van de Congregatie voor de Geloofsleer, brachten mij tot een overpeinzing, die ik ook in de vorm van een Reviaans raadseltje zou kunnen gieten: kan er iets goeds uit iets slechts voortkomen?
In haar eerste tien à twaalf eeuwen vormde de christelijke kerk een nog tamelijk pluriform gezelschap en de Vaticaanse leiding streefde naar meer eenheid (en macht) door de geloofsleer strikter te formuleren en bijvoorbeeld dogma’s af te kondigen. Zij die zich daarvan distantieerden waren ketters en met behulp van de wereldlijke overheden werden zij, als zij niet tot berouw en inkeer kwamen, gestraft waarbij ook de doodstraf tot de mogelijkheden behoorde. Na inkeer werd daarvan vaak in het openbaar kond gedaan in de vorm van een rituele autodafe. De straf was dan vaak nog mild, bij voorbeeld een bedevaart maken. Een opgelegde doodstraf werd niet door de weekhartige priesters uitgevoerd, maar door de overheid. Marteling om bekentenis af te dwingen en ten behoeve van het doorgeven van de namen van andere ketters was nadrukkelijk toegestaan.
Nadat er al langere tijd lokale bisschoppelijke inquisities actief waren, werd in 1211 een stel regels voor de pauselijke inquisitie bekend gemaakt en niet lang daarna gingen de dominicanen en de franciscanen voortvarend aan de slag. Enkele eeuwen later zouden ook de jezuïeten hun steentje gaan bijdragen. De macht van de Inquisitie nam af toen er scheiding tussen kerk en staat ontstond en overheden zich steeds meer distantieerden van de kerk. Nadat de Inquisitie in 1908 door Pius X werd herdoopt tot Heilig Officie, ging zij in 1965 verder als de Congregatie voor de Geloofsleer. Dit orgaan kon alleen nog maar macht uitoefenen over leden van de R.-K. Kerk en trad op tegen gelovigen die zich ten opzichte van de geloofsleer te vrijmoedig opstelden.
Kardinaal Ratzinger, die later tot paus Benedictus XVI zou worden gekozen, was van 1981 tot 2005 leider (‘prefect’) van deze Congregatie. Hij kon in het ergste geval ketters excommuniceren, maar soms bleef de sanctie beperkt tot een spreekverbod. In onze contreien kreeg onder anderen de Amsterdamse studentenpastor Van Kilsdonk (jezuïet) tot tweemaal toe zo’n spreekverbod en ontving de Vlaams-Nijmeegse theoloog Schillebeeckx (dominicaan) in drie processen enkele berispingen. Het strenge optreden van Ratzinger leidde tot veel publieke verontwaardiging, maar ik zou niet weten waarom een professionele organisatie niet zou kunnen stellen, dat je je moet committeren aan de ‘leer’ op straffe van excommunicatie. Niemand verplichtte je toch om bij die club te blijven als die ‘leer’ je niet (meer) aan staat?
Als iemand, die wegens zijn kritiek op kwakzalvende artsen meermalen is uitgemaakt voor inquisiteur of ayatollah, moet ik hierbij bekennen dat ik regelmatig met jaloezie heb gekeken naar de R.-K. Kerk, die zulk een prima systeem heeft om zich van haar ketters te ontdoen. Zoiets kennen wij niet in de geneeskunde, die toch ook wordt bedreven door een professionele beroepsgroep met de erbij behorende waarheidsaanspraken en regels van de kunst. De tuchtrechtspraak, de Inspectie en de KNMG: wat ondernemen die nu helemaal tegen een medische ketter, die beweert dat verdund schokschuddend bereid keukenzout, Natrium muriaticum D10, een werkzaam geneesmiddel is? Helemaal niets.
Toen sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw steeds meer artsen zich ‘pluriform’ gingen gedragen en deden of het geloof in Yin en Yang, in homeopathische verdunningen, in vitamines of maretak ter genezing van kanker de gewoonste zaak van de wereld was, toen ontbrak een serieuze sanctiemogelijkheid. Hun aantal nam snel toe tot boven de duizend. Artsen, die dergelijke absurditeiten serieus geloven, zijn natuurlijk ongeschikt om hun te kwader ure verkregen titel nog te dragen, ver als zij zich hebben gedistantieerd van de kern van de medische geloofsleer. Deze luidt: ik zal mijn beroepsuitoefening baseren op wetenschappelijke gegevens en daarbij afgaan op hetgeen de besten onder mijn vakbroeders daarover in meerderheid hebben vastgesteld. Wordt er systematisch afgeweken van die regel, en alternatieve artsen doen dat, dan behoort excommunicatie te volgen: bul inleveren en met pek en veren de laan uit.
Helaas gebeurt dat vrijwel niet en ik zou wensen dat de medische beroepsgroep een voorbeeld nam aan het Vaticaan, want dat laat zien dat er soms wel degelijk iets goeds uit iets slechts komt. Het katholieke geloof brengt natuurlijk meer ongeluk dan welzijn en is in die zin slecht, maar haar systematiek om haar identiteit te beschermen, die werkt voortreffelijk. Hoe zoiets in de geneeskundige praktijk uitgewerkt moet worden, dat staat mij nog niet helder voor de geest, maar Ratzinger heeft binnenkort wat tijd over en misschien kan hem om advies gevraagd worden.
Heeck says
Cees,
De systematiek om een identiteit te beschermen is in dit gidsland al zo een gemeen goed geworden dat iedere smaak van kwakzalverij al een eigen klachtenbureau kent dat in effectiviteit niet valt te onderscheiden van die bij de reguliere richting.
Ze hebben een consult bij Ratzinger niet eens nodig.
Denk ook aan de verplichting die bij de patiënt wordt gelegd om zich van te voren te vergewissen over de zinvolheid van een behandeling. {Bericht van IGZ aan mij 2009/cytotron}
De voorlichtende website http://www.kiesbeter.nl/overkiesbeter laat nu, na een eerder wissen van allerlei verwijzingen naar kwakzalvers, helemaal na iets aan te reiken over niet zinvolle behandelingen en dat zal verder worden toegespitst in een nieuwe website.
Zolang er nog hoge(re) onderscheidingen worden uitgereikt aan kwakzalvend dienen van de samenleving, wat je laatst ook onderzocht, is je hoop op het uitstoten van geneeskunstenaars door de geneeskundigen wel erg utopisch. Zelfs het NIP komt na wat aandrang niet van haar kunstenaars ruimte gevend beleid af.
De kenmerken van de allerruigste kwakzalverijen passen in een enkel foldertje dat best weer eens “Zien is Kennen” zou mogen heten.
http://skepp.be/nl/apparatuur/snelgids-zichtbare-kenmerken
Maak mij een even beknopte aanvulling voor de zonder apparaat bedreven kwakzalverijen en we kunnen zonder wachten op de overheid alvast canvassen bij de leek.
Roeland
Jan Willem Nienhuys says
Roeland, daar vraag je zowat. Er zijn ca. 400 altogeneeswijzen (misschien wel 800) en dan heb ik de 3000 onzinbehandelingen tegen kanker nog niet meegeteld. Voor kruiden heb je om te beginnen de verboden kruiden maar ook allerlei onzinkruiden (ik schat 1000) . Als de naam van een kruid googelt vind je allerlei websites met per kruid tientallen folkloristische toepassingen. Je moet een deskundige zijn om de betrouwbare info te vinden, en die is dan ook nog vaak in het Engels en slechts te begrijpen voor specialisten.
frankeren says
Ik neem aan dat jullie deze Wiki wel kennen: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_branches_of_alternative_medicine
Daar staan er overigens nog geen 160 op. Er is geen lijst met 400 beschikbaar?
frankeren says
Wie beter dan Mr. Moskowitz om advies te vragen? Hij is jurist en ervaringsdeskundige.
Heeck says
Jan Willem,
Jij weet dat ik dat ook weet.
Waar ik op doel is dat van de overheid nog minder is te verwachten dan voorheen.
Daar hoop op vestigen is ijdel.
Er valt daarom tactisch mogelijk eerder wat te behalen door zelf de potentieel befoefelden voor te lichten op een manier die ze aanspreekt.
En dat werkt gewoon niet door ze aan te spreken in EBM-taal of door te verduidelijken hoe dom te zijn. Zo verkoop je ook geen auto’s.
Van de Rare Apparaten heb ik er nu óók een 800 bijeen en die blijken wel degelijk te categoriseren in lekentaal. Iets waar de geneeskunstenaars blijkens hun advertenties en websites al veel eerder meester in bleken.
Een andere tactische zet zit hem in de toegelaten KAG/KOAG advertentieteksten, die alle misleidend zijn en mij daarom alle in strijd lijken met de wet oneerlijke handelspraktijken. Adverteren verbieden is geen optie, maar de toegelaten teksten toetsen aan die wet wel.
En niet wachten tot zoiets vanzelf gebeurt, maar dat hoef ik jou niet te vertellen.
Roeland
Vincendt says
Er zou een alternatief keurmerk moeten komen om te voorkomen dat de niet werkzame alternatieve behandelwijzen de naam van de werkzame alternatieve behandelwijzen bezoedelen 😉
Ragnar764 says
Het ei van Columbus. 🙂
boy onbekend says
ehmm, “Werkzame alternatieve behandelwijzen”, zijn die er dan?
Is het niet zo dat werkzame behandelwijzen onder de reguliere behandelwijzen vallen…
Vincendt says
Nou heb ik geleerd dat je een 😉 bij ironie moet typen, omdat anderen niet kunnen zien dat je het het met een grijns aan het typen bent. Als zelfs dat niet meer genoeg is…
Maar je hebt gelijk, wat werkt werkt, wat niet werkt beroept zich op hocus pocus om toch de praktijk voort te kunnen zetten. Dan zijn er opeens andere manieren en energieën die op mysterieuze wijze buiten alle wetenschappelijke meetmethodes vallen, zelfs als het om een statistische proef van een dubbelblindtest gaat. Maar oh oh wat zouden ze het van de daken schreeuwen als er een wetenschappelijke studie in hun voordeel was.
Heeck says
Het keurmerk bestaat al en heet BIG-registratie.
Net als een bromfietsplaatje zou iedere behandelaar die in de wachtkamer moeten tonen. Bij het uitoefenen van irregulier behandelen dient een termijn te worden gesteld aan de BIG-registratie.Daar komt de IGZinspectie voor langs met een kniptang om een gaatje in het zichtbare certificaat te maken. ( kleine modificatie op Renckens’ intro.)Ongeregistreerden dienen een kaart op te hangen met een tekst als:Behandelaar zonder BIG-registratie.Bij maatschappen dient van alle behandelaars deze info duidelijk en bij elkaar opgehangen zichtbaar te zijn.
Roeland
Ragnar764 says
Het liefst zou Cees Renckens als grootinquisiteur van het reguliere circuit de alto’s vierendelen of tot de brandstapel veroordelen. 🙂
Dat is uiteindelijk de onderliggende teneur van dit verhaaltje,
Het summum van bedilzucht en controledwang en inperking van persoonlijke vrijheid, laat mensen zelf toch bepalen bij wie ze medisch advies inwinnen om welke reden dan ook.
ln de praktijk belanden mensen meestal pas in het alternatieve circuit, als de reguliere sector niets meer voor ze kan betekenen.
Of voor huis, tuin en keuken kwaaltjes, die uiteindelijk vanzelf ook wel waren genezen maar de gang door de reguliere sector hiermee voorkomt wat weer bakken met geld bespaart.
Het is maar van welke invalshoek je het bekijkt, als kosten besparende factor allemaal nog zo gek niet.
De zorgverzekeraars hebben het niet voor niets in hun pakket.
Heeck says
Mensen zelf laten bepalen vereist dat de informatie waarop kan worden beslist aanwezig, makkelijk bereikbaar en betrouwbaar is.
En daar mankeert het jammerlijk aan.
Het alternatief exploiteren van onkunde is een ware sport.
Ragnar764 says
Onderschat nooit en te nimmer het placebo-effect.
Want de malaise zit toch vaak meestal tussen de oren. (psychosomatisch). Dat weten zowel de regulieren als de alto’s maar al te goed.
En dat gegeven wordt door de verzekeraars economisch handig uitgebuit door de alto’s wat extra speelruimte te verstrekken.
Het bordje placebist hangt trouwens allang bij mij aan de deur.
Ach ja, je mag hier best een beetje de klokkenluider op dit blog gaan uithangen hoor, het het blijft vechten tegen windmolens, oftewel een druppel op een gloeiende plaat.
Maak je maar geen illusies, alles blijft in grote lijnen toch zoals het was, want er is genoeg markt voor.
And isn’t money is the root of all evil.
Heeck says
En wat zou met dat placebo-effect allemaal niet mogen worden geclaimd?
Of probeer je een kiertje open te wrikken voor de beschermde titel “Placebist”?
Voor het overige blijkt er duidelijk behoefte aan mijn kniptang:
http://www.kwakzalverij.nl/1550/RTL_4_neemt_veroordeelde_artsen_opnieuw_op_de_korrel
Roeland
Marianne dO says
Is dit een nuttige gedachte ?
De Voedsel en Waren Autoriteit legt boetes op bij voedingssupplementen met een medische claim.
Renate1 says
Geen inperking van de persoonlijke vrijheid, maar het beschermen van mensen tegen kwakzalvers, die schade aan kunnen richten.
Heeck says
Een vastgelopen ontwikkeling die een midlife-kikker nodig heeft?
http://www.kwakzalverij.nl/c/93/Alternatieve_aanpak