In november vorig jaar organiseerde het Centre for Inquiry UK een symposium over wetenschap en pseudowetenschap. Professor Chris French sprak over parapsychologie en of dat nu een serieuze wetenschap is of eerder een pseudowetenschap.
Chris French is hoogleraar psychologie en oprichter van de Anomalistic Psychology Research Unit aan Goldsmiths University. Daarnaast is hij Special Advisor en voormalig Editor-in-Chief van The Skeptic Magazine, het bekendste skeptische tijdschrift van het Verenigd Koninkrijk en schrijft hij regelmatig een interessante column in The Guardian.
De parapsychologie bestudeert door levende wezens veroorzaakte verschijnselen die niet verklaard kunnen worden door de natuurwetten en -krachten. Het gaat om onderwerpen als telepathie, helderziendheid, psychokinese en leven na de dood. Over het algemeen gaan wetenschappers er van uit dat deze verschijnselen niet bestaan; zoals French in de lezing vertelt, werd er bij de bouw van de Large Hadron Collider geen rekening gehouden met paranormale effecten 😉
De lezing gaat grotendeels over wat wetenschap en pseudowetenschap van elkaar onderscheidt (of hoe moeilijk het is dat onderscheid aan te brengen) en pas in het laatste kwartier past French deze inzichten toe op parapsychologie. Zijn conclusie is wellicht verrassend:
Meer over het demarcatieprobleem is te lezen in mijn boekbespreking van ‘Philopsophy of Pseudoscience’. Op de website van Skepsis staat ook heel wat te lezen over parapsychologie
French betoogt dat in de parapsychologische tijdschriften de standaarden redelijk hoog zijn. Nou zoiets schreef Rob Nanninga al in 1988.
Maar in de VS is onderhand al ruim twee miljard uitgegeven aan onderzoek van alternatieve geneeskunde. Daar is niets uitgekomen. Op dat gebied is ook veel ander onderzoek gedaan, vaak in in eersteklastijdschriften gepubliceerd, eveneens zonderdat erveel uitkwam. Is dat een reden om de alto’s wetenschappelijk te vinden? Is het het niet veeleer een reden om er nou maar eindelijk mee op te houden?
French noemt voorbeelden van wetenschappers die het bij het rechte eind hadden, maar in hun tijd werden miskend.
1. Wegener. Maar de Duitser Wegener had aanvankelijk wel succes. Hij werd ook speciaal miskend in de VS. In Europa ziet elke geoloog in de Alpen sporen van grote horizontale bewegingen, en was de miskenning van Wegener lang niet zo erg. PLUS dat Wegener een volkomen ontoereikend mechanisme voorstelde en meende dat de continenten als het ware varen door de oceaanbodem (dat ze als schollen meedrijven kon niemand vermoeden).
2. Einstein. Ik weet niet waarom F. denkt dat Einsteins Speciale Relativiteitstheorie miskend werd of een paradigmawissel inhield. In de tijd van Einstein wsa de SR een variant van wat Lorentz al had uitgewerkt, en waar de wiskundige Poincaré ook over publiceerde. De basis was de grote hoeveelheid evidentie dat de lichtsnelheid constant is voor alle waarnemers, met andere woorden, dat de wetten van het elektromagnetisme dezelfde moesten zijn voor alle waarnemers.
Voorts noemt F. de C-14 onderzoek aan de Lijkwade van Turijn in de context van onwil om een en andere eens goed te testen. Maar rond 1900 had nauwkeurig historisch onderzoek van kanunnik Ulysse Chevalier al precies hetzelfde aangetoond. In zijn boek over de zaak bespreekt die een stuk of 50 documenten die betrekkingen hebben op allerlei juridische conflicten die met die Lijkwade te maken hadden, uit de tijd dat deze voor het eerst gezien werd. Niemand uit die tijd beweerde ook maar enigszins dat die Lijkwade ‘oud’ of ‘echt’ was. Het was een beeltenis waarmee flink geld kon verdiend worden door hem te tonen. Daarom was er ook zoveel juridische ruzie over, en natuurlijk over het feit dat de offficiële kerk het maar boerenbedrog vond. De eigenaars of would-be eigenaars verdedigden zich niet met het argument dat het om een heilig relikwie ging. Uiteraard werd Ullysse Chevalier tegengesproken, maar het is niet correct om te impliceren dat er van kerkwege voor 1988 nooit serieus onderzoek was gedaan. In feite was een van de eerste documenten een rapport van een bisschop die zei dat hij de maker ontdekt had.
Leuke truc:
http://www.pinkbullets.nl/2008/02/actueel/ik_kan_je_gedachten_beinvloeden_net_als_uri_geller