• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Factchecking / Medische fouten doodsoorzaak nr. 3 in VS?

Medische fouten doodsoorzaak nr. 3 in VS?

9 May 2016 by Pepijn van Erp 9 Comments

“Ruim 250.000 doden in de Verenigde Staten jaarlijks, kunnen mogelijk verklaard worden door medische fouten. Het zou na hartziekten en kanker, de derde meest voorkomende doodsoorzaak zijn.” aldus een bericht van 4 mei op nu.nl. Dat lijkt schrikbarend veel en het roept natuurlijk ook de vraag op of het in onze ziekenhuizen zoveel beter gesteld is.

Het verontrustende nieuws is gebaseerd op een artikel van professor Martin A. Makary en research fellow Michael Daniel in het British Medical Journal: Medical error—the third leading cause of death in the US en werd al door heel wat sites opgepikt. Een reden om wat beter te kijken naar deze vermijdbare sterfgevallen is dat ze niet voorkomen in de standaardlijst met meest voorkomende doodsoorzaken. Daardoor krijgt het werken aan oplossingen misschien wel te weinig prioriteit. De reden voor het ontbreken in die lijst is tamelijk banaal: er is geen code voor gereserveerd in de International Classification of Disease. Maar helemaal verwonderlijk is het ook weer niet, het is vaak helemaal niet makkelijk om vast te stellen of iemand is overleden door een mogelijk vermijdbare medische fout.

In hun artikel schrijven de auteurs het volgende over wat een medische fout allemaal kan zijn, het is meer dan een dokter die een verkeerde dosis voorschrijft of een chirurg die uitschiet met zijn scalpel:

Medical error has been defined as an unintended act (either of omission or commission) or one that does not achieve its intended outcome, the failure of a planned action to be completed as intended (an error of execution), the use of a wrong plan to achieve an aim (an error of planning), or a deviation from the process of care that may or may not cause harm to the patient. Patient harm from medical error can occur at the individual orsystem level.

Er zijn al eerder pogingen gedaan om een schatting te geven van het aantal vermijdbare doden door medische fouten, ook in andere landen, maar die kwamen veel lager uit dan de cijfers van Makary en Daniel. Zij gebruikten onderzoeken van na 1999, die niet meegenomen konden zijn in een veel geciteerd rapport van het Institute of Medicine dat in dat jaar tot een veel lagere schatting van 44.000-98.000 vermijdbare sterfgevallen kwam per jaar. Nog steeds een hoog aantal natuurlijk, maar toch van andere orde dan het kwart miljoen dat nu komt bovendrijven.

Hieronder in een tabel wat de vier nieuwere onderzoeken lieten zien:

tabel-doden-door-medische-fouten
Tabel 1: overzicht van de gebruikte studies en de berekening van de schatting

Het eerste onderzoek (Health Grades) is een vreemde eend in de bijt. Het is gereken aan een registratie van 20 indicatoren die met patiëntveiligheid te maken hebben (Patient Safety Indicators). Hier hebben geen medici de dossiers bekeken met het doel om vast te stellen of er bij de sterfgevallen misschien een vermijdbare medische fout is gemaakt. Men is afgegaan op een database die gevuld is met gegevens die om andere doelstellingen worden verzameld en dan moet je wel heel erg goed uitkijken met andere interpretaties. Dat valt meteen op als je ziet wat de belangrijkste medische fouten zijn die hier opduiken bij de sterfgevallen: Failure to rescue (dwz. een te laat stellen van een diagnose of inzetten van behandeling) en Death in Low Mortality Diagnostic Related Groups (onverwachte dood bij een ziekenhuisverblijf vanwege een diagnose met laag risico op overlijden). Bij de eerste categorie is het niet duidelijk of het om vermijdbare fouten gaat. Van de tweede indicator is het eigenlijk helemaal niet duidelijk waar die goed voor gebruikt kan worden. Een review uit 2010 merkt op dat deze misschien alleen geschikt is om dossiers op te zoeken die nader onderzocht moeten worden.
De auteurs van het Health Grades rapport spreken zelf  ook van overlijdens die potentially attributable zijn aan die fouten. Makary en Daniel lijken de bevindingen ook nogal slordig over te nemen in hun tabel, want ze schrijven: “A 2004 report of inpatient deaths associated with the Agency for Healthcare Quality and Research Patient Safety Indicators in the Medicare population estimated that 575 000 deaths were caused by medical error between 2000 and 2002, which is about 195 000 deaths a year”; in de tabel staat toch echt wat anders.

De andere drie onderzoeken, waarbij wel echt dossieronderzoek heeft plaatsgevonden, slaan in totaal op maar 35 sterfgevallen die mogelijk voorkomen hadden kunnen worden. Dit gebruiken voor een extrapolatie naar ruim een kwart miljoen vermijdbare sterfgevallen per jaar voor de hele Verenigde Staten lijkt mij nogal onverantwoord. En dan geven ze nog niet eens een betrouwbaarheidsinterval. Ook is de schatting voor de kans op een dergelijke misser (0,71 procent) nogal kort door de bocht berekend, ze namen gewoon het ongewogen gemiddelde van de gevonden kansen in de onderzoeken. Dat percentage is in de regel van het onderzoek van Health Grades toevallig(?) precies hetzelfde, maar we zagen al dat daar waarschijnlijk iets moet zijn misgegaan.

Maar er zijn ook al veel inhoudelijke bezwaren geuit tegen dit te simplistisch ogende cijferwerk. Zie daarvoor bijvoorbeeld de rapid responses bij het artikel. Een veel voorkomende doodsoorzaak is bijvoorbeeld longontsteking. Normaal gesproken een goed behandelbare aandoening, maar als complicatie bij een patiënt die al een verlaagde weerstand heeft vanwege een andere aandoening ligt dat anders. Als zo’n patiënt overlijdt, was het dan een vermijdbare medische fout, omdat longontsteking in beginsel te behandelen is? En de praktische vermijdbaarheid van fouten hangt ook af van de tijdsdruk waaronder beslissingen genomen moeten worden. Elk sterfgeval vergt zo nogal wat gedetailleerde analyse om tot een oordeel te komen.

Als je er wat langer over nadenkt, geeft het artikel maar irritant weinig inzicht. Om wat voor patiënten gaat het eigenlijk die zo ‘vermijdbaar’ overlijden? Om wat voor aandoeningen gaat het? Een van de drie studies die zijn gebruikt (Classen et al.) geeft mij de indruk dat er puur is gekeken naar correlaties en dat er geen enkele conclusie uit getrokken kan worden dat alle sterfgevallen in die studie ook voorkomen hadden kunnen worden. Die auteurs zeggen zelf ook: “our study used a broader definition of adverse events and did not require that these events either be judged preventable or lead to major disability, as in prior studies”.

Het artikel in BMJ blijkt niet peer reviewed en met de onduidelijkheid over wat er nu precies geteld is in de onderliggende studies is de titel eigenlijk onverantwoord – clickbait in een serieus medisch tijdschrift? Natuurlijk is het belangrijk dat er aandacht is voor het voorkomen van medische fouten, en nog meer aandacht daarvoor is wellicht nodig. Je kunt er helaas ook vergif op innemen dat dit artikel misbruikt zal worden door aanhangers van allerhande kwakzalverij die zullen zeggen dat skeptici hun aandacht beter kunnen richten op de misstanden in de reguliere zorg dan te zeuren over hun praktijken. Of erger.

medical-error-statistics-3

Zie ook: Are there really 250,000 preventable deaths per year in US hospitals?, een blog van een chirurg via wiens Twitter-account ik oppikte dat de extrapolatie van Makary en Daniel eigenlijk berust op maar 35 gevallen.

Steun Kloptdatwel

Medische fouten doodsoorzaak nr. 3 in VS? 1Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Waaspraat over bijna-doodervaringen en Fibonacci
Next Entry »
Mayastad

Filed Under: Factchecking, Gezondheid Tagged With: dood, doodsoorzaak, medische fouten

Reader Interactions

Comments

  1. Renate1 says

    9 May 2016 at 07:58

    Bij dit soort nieuws ben ik over het algemeen geneigd te denken dat mensen nu eenmaal niet gezond zijn, als ze in het ziekenhuis terecht komen en dat de kans dus ook groter is dat ze in het ziekenhuis overlijden, gewoon als gevolg van hun ziekte, of het probleem waarmee ze in het ziekenhuis terecht zijn gekomen.

    Log in to Reply
  2. FVerweven says

    9 May 2016 at 12:34

    “Failure to rescue (dwz. een te laat stellen van een diagnose of inzetten van behandeling)”

    Vallen daar ook ernstig zieken onder die net te laat in het ziekenhuis aankomen en aldaar overlijden? En slachtoffers van een ongeval, zitten die ook daaronder of is de eerste hulpafdeling uitgesloten?

    Overigens zie je vaak reageerders pochen dat die doden vallen door ‘(verkeerd) medicijngebruik’. Punt. Het is natuurlijk veel breder en stel dat alle behandelingen alternatief waren, dan werden daar ook fouten gemaakt en te late diagnoses gesteld.

    Log in to Reply
    • Wilma S. says

      9 May 2016 at 14:19

      Overigens zie je vaak reageerders pochen dat die doden vallen door ‘(verkeerd) medicijngebruik’. Punt.

      De Deense hoogleraar, medeoprichter van de Cochrane Collaboration en hoofd van Nordic Cochrane Centre in Kopenhagen Peter Gøtzsche beweert anders ook stellig dat medicijnen doodsoorzaak no.3 zijn (in de EU en de VS).

      Log in to Reply
      • FVerweven says

        9 May 2016 at 14:56

        Dat valt een hoogleraar zeer kwalijk te nemen.

        Log in to Reply
      • Hans1263 says

        9 May 2016 at 16:04

        Uit bovenstaand artikel blijkt dat het de vraag is welke definities worden gehanteerd. Als die niet scherp zijn bepaald, geef ik met Pepijn van Erp niets voor een getal als uitkomst over het aantal doden door medische fouten. Dat geldt natuurlijk op precies dezelfde manier bij beweringen over het aantal doden dat veroorzaakt wordt door geneesmiddelgebruik.
        Iedere vermijdbare dode is er overigens een teveel.
        Dat alles geldt ook in het wegverkeer, bij het gebruik van landbouwgif, vliegverkeer, en bij de bouw van energiecentrales, het ontwerpen van speelgoed, enzovoort.

        Log in to Reply
  3. Wilma S. says

    9 May 2016 at 16:36

    De opinie van David Gorski: https://www.sciencebasedmedicine.org/are-medical-errors-really-the-third-most-common-cause-of-death-in-the-u-s/

    Are medical errors really the third most common cause of death in the U.S.?

    It is an unquestioned belief among believers in alternative medicine and even just among many people who do not trust conventional medicine that conventional medicine kills. Not only does exaggerating the number of people who die due to medical complications or errors fit in with the world view of people like Mike Adams and Joe Mercola, but it’s good for business. After all, if conventional medicine is as dangerous as claimed, then alternative medicine starts looking better in comparison.

    eindquotes:

    How much death is due to medical error, anyway?

    I’ll conclude by giving my answer to the question that all of these studies ask, starting with the IOM report: How many deaths in the US are due to medical errors? The answer is: I don’t know! And neither do Makary and Daniels—or anyone else for sure. I do know that there might be a couple of hundred thousand possibly preventable deaths in hospitals, but that number might be much lower or higher depending on how you define “preventable.”

    Here are some other things I know. I know that the risk of death and complications is a fairly meaningless number unless weighed against the benefits of medical care, a point that Harriet Hall made long ago, noting for example that an “an insulin reaction counts as an adverse drug reaction, but if the patient weren’t taking insulin he probably wouldn’t be alive to have a reaction.” I also know that Makary’s suggestion that there should be a field on death certificates asking whether a problem or error related to patient care contributed to a patient’s death will be a non-starter in the litigious United States of America, promises of anonymity notwithstanding.

    Over the last three years, I’ve learned for myself from firsthand experience just how difficult it is to improve the quality of patient care. I’ve also learned from firsthand experience that nowhere near all adverse outcomes are due to negligence or error on the part of physicians and nurses. None of this is to say that every effort shouldn’t be made to improve patient safety. Absolutely that should be a top health care policy priority. It’s an effort that will require the rigorous application of science-based medicine on top of expenditures to make changes in the health care system, as well as agreement on exactly how to define and measure medical errors. After all, one death due to medical error is too much, and even if the number is “only” 20,000 that is still too high and needs urgent attention to be brought down. Unfortunately, I also know that, human systems being what they are, the rate will never be reduced to zero. That shouldn’t stop us from trying to make that number as close to zero as we can.

    Log in to Reply
    • Pepijn van Erp says

      10 May 2016 at 11:10

      toch fijn te lezen dat Gorski het wel met me eens is 😉

      Log in to Reply
    • Renate1 says

      16 May 2016 at 20:10

      Hier nog een stuk van David Gorski, vermoedelijk min of meer een herhaling van het andere stuk.
      http://scienceblogs.com/insolence/2016/05/16/do-medical-errors-really-kill-a-quarter-of-a-million-people-a-year-in-the-us/

      Log in to Reply

Trackbacks

  1. 1lucrative says:
    13 January 2022 at 00:51

    1percussion

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter?
9 May 2025 - Ward van Beek
Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter?

.Het vorige congres ligt nog vers in ons geheugen, maar omdat ontwikkelingen steeds sneller gaan zijn wij alweer druk bezig met het Skepsiscongres 2025, op zaterdag 1 november a.s.  De maatschappij bekeken met een skeptische bril Je hoort het vaak:…Lees meer Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter? › [...]

Graancirkels op European Skeptics Congress 2024
7 May 2025 - SkepsisSiteBeheerder
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024

Voordracht van Francesco Grassi op ESC2024 in Lyon.Lees meer Graancirkels op European Skeptics Congress 2024 › [...]

SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!
27 April 2025 - SkepsisSiteBeheerder
SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!

Onze Belgische zusterorganisatie SKEPP bestaat dit jaar 35 jaar. Op zaterdag 10 mei vieren ze dat met een mooi programma. Hoofdgast is de bekende skepticus en emeritus hoogleraar psychologie Chris French die onlangs ook tot erelid van SKEPP werd benoemd.…Lees meer SKEPP wordt 35… en dat vieren ze! › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Doctors Who Rose to Power Bashing the Medical Establishment Are Now the Medical Establishment. Good Luck With That.
16 May 2025 - Jonathan Howard

"Almost all crank movements will eventually devolve to sectarian strife... It’s the only upside of watching these idiots is knowing this fate." Dr. Mark Hoofnagle The post Doctors Who Rose to Power Bashing the Medical Establishment Are Now the Medical Establishment. Good Luck With That. first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Brainspotting is Classic Pseudoscience
14 May 2025 - Steven Novella

Have you heard of brainspotting? It’s been around since 2003 when it was invented out of whole cloth (not “discovered”) by psychotherapist David Grand. It seems to be gaining in popularity recently, so it is worth the SBM treatment. Here is how proponents describe the alleged phenomenon: “Brainspotting makes use of this natural phenomenon through its use of relevant eye positions. This […] The post Brainspotting is Classic Pseudoscience first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Lysenkoism 2.0 and the dismantling of the NIH
12 May 2025 - David Gorski

Robert F. Kennedy Jr.'s "make America healthy again" is basically Lysenko 2.0. It's come to the NIH and is destroying the crown jewel of US biomedical research with ideology and cronyism. The post Lysenkoism 2.0 and the dismantling of the NIH first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Pepijn van Erp on Ben ik zelf eigenlijk een beetje vrij van bullshit?Volgens mij valt Richard vooral de stelligheid aan waarmee uitspraken gedaan worden, maar dat betekent niet dat hij het omgekeerde
  • Wouter Jansen on Ben ik zelf eigenlijk een beetje vrij van bullshit?Persoonlijk vind ik het een beetje een slap stuk hierboven. Wat de schrijver lijkt te doen is identiek aan wat
  • Renate1 on Ben ik zelf eigenlijk een beetje vrij van bullshit?Tja, bij de uitspraak van de heer Bregman dat de meeste mensen deugen, wil ik daar graag de woorden 'in
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (19-2025)@Richard Rasker Ik denk dat het antwoord "hersenloos" is. We moeten hier het hoofd maar koel houden, het gek geworden
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (19-2025)@ Richard Rasker, Inderdaad. Veel van wat nu wordt afgeschaft door de regering van de VS, was juist bedoeld om

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in