• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Factchecking / Medische fouten doodsoorzaak nr. 3 in VS?

Medische fouten doodsoorzaak nr. 3 in VS?

9 May 2016 by Pepijn van Erp 9 Comments

“Ruim 250.000 doden in de Verenigde Staten jaarlijks, kunnen mogelijk verklaard worden door medische fouten. Het zou na hartziekten en kanker, de derde meest voorkomende doodsoorzaak zijn.” aldus een bericht van 4 mei op nu.nl. Dat lijkt schrikbarend veel en het roept natuurlijk ook de vraag op of het in onze ziekenhuizen zoveel beter gesteld is.

Het verontrustende nieuws is gebaseerd op een artikel van professor Martin A. Makary en research fellow Michael Daniel in het British Medical Journal: Medical error—the third leading cause of death in the US en werd al door heel wat sites opgepikt. Een reden om wat beter te kijken naar deze vermijdbare sterfgevallen is dat ze niet voorkomen in de standaardlijst met meest voorkomende doodsoorzaken. Daardoor krijgt het werken aan oplossingen misschien wel te weinig prioriteit. De reden voor het ontbreken in die lijst is tamelijk banaal: er is geen code voor gereserveerd in de International Classification of Disease. Maar helemaal verwonderlijk is het ook weer niet, het is vaak helemaal niet makkelijk om vast te stellen of iemand is overleden door een mogelijk vermijdbare medische fout.

In hun artikel schrijven de auteurs het volgende over wat een medische fout allemaal kan zijn, het is meer dan een dokter die een verkeerde dosis voorschrijft of een chirurg die uitschiet met zijn scalpel:

Medical error has been defined as an unintended act (either of omission or commission) or one that does not achieve its intended outcome, the failure of a planned action to be completed as intended (an error of execution), the use of a wrong plan to achieve an aim (an error of planning), or a deviation from the process of care that may or may not cause harm to the patient. Patient harm from medical error can occur at the individual orsystem level.

Er zijn al eerder pogingen gedaan om een schatting te geven van het aantal vermijdbare doden door medische fouten, ook in andere landen, maar die kwamen veel lager uit dan de cijfers van Makary en Daniel. Zij gebruikten onderzoeken van na 1999, die niet meegenomen konden zijn in een veel geciteerd rapport van het Institute of Medicine dat in dat jaar tot een veel lagere schatting van 44.000-98.000 vermijdbare sterfgevallen kwam per jaar. Nog steeds een hoog aantal natuurlijk, maar toch van andere orde dan het kwart miljoen dat nu komt bovendrijven.

Hieronder in een tabel wat de vier nieuwere onderzoeken lieten zien:

tabel-doden-door-medische-fouten
Tabel 1: overzicht van de gebruikte studies en de berekening van de schatting

Het eerste onderzoek (Health Grades) is een vreemde eend in de bijt. Het is gereken aan een registratie van 20 indicatoren die met patiëntveiligheid te maken hebben (Patient Safety Indicators). Hier hebben geen medici de dossiers bekeken met het doel om vast te stellen of er bij de sterfgevallen misschien een vermijdbare medische fout is gemaakt. Men is afgegaan op een database die gevuld is met gegevens die om andere doelstellingen worden verzameld en dan moet je wel heel erg goed uitkijken met andere interpretaties. Dat valt meteen op als je ziet wat de belangrijkste medische fouten zijn die hier opduiken bij de sterfgevallen: Failure to rescue (dwz. een te laat stellen van een diagnose of inzetten van behandeling) en Death in Low Mortality Diagnostic Related Groups (onverwachte dood bij een ziekenhuisverblijf vanwege een diagnose met laag risico op overlijden). Bij de eerste categorie is het niet duidelijk of het om vermijdbare fouten gaat. Van de tweede indicator is het eigenlijk helemaal niet duidelijk waar die goed voor gebruikt kan worden. Een review uit 2010 merkt op dat deze misschien alleen geschikt is om dossiers op te zoeken die nader onderzocht moeten worden.
De auteurs van het Health Grades rapport spreken zelf  ook van overlijdens die potentially attributable zijn aan die fouten. Makary en Daniel lijken de bevindingen ook nogal slordig over te nemen in hun tabel, want ze schrijven: “A 2004 report of inpatient deaths associated with the Agency for Healthcare Quality and Research Patient Safety Indicators in the Medicare population estimated that 575 000 deaths were caused by medical error between 2000 and 2002, which is about 195 000 deaths a year”; in de tabel staat toch echt wat anders.

De andere drie onderzoeken, waarbij wel echt dossieronderzoek heeft plaatsgevonden, slaan in totaal op maar 35 sterfgevallen die mogelijk voorkomen hadden kunnen worden. Dit gebruiken voor een extrapolatie naar ruim een kwart miljoen vermijdbare sterfgevallen per jaar voor de hele Verenigde Staten lijkt mij nogal onverantwoord. En dan geven ze nog niet eens een betrouwbaarheidsinterval. Ook is de schatting voor de kans op een dergelijke misser (0,71 procent) nogal kort door de bocht berekend, ze namen gewoon het ongewogen gemiddelde van de gevonden kansen in de onderzoeken. Dat percentage is in de regel van het onderzoek van Health Grades toevallig(?) precies hetzelfde, maar we zagen al dat daar waarschijnlijk iets moet zijn misgegaan.

Maar er zijn ook al veel inhoudelijke bezwaren geuit tegen dit te simplistisch ogende cijferwerk. Zie daarvoor bijvoorbeeld de rapid responses bij het artikel. Een veel voorkomende doodsoorzaak is bijvoorbeeld longontsteking. Normaal gesproken een goed behandelbare aandoening, maar als complicatie bij een patiënt die al een verlaagde weerstand heeft vanwege een andere aandoening ligt dat anders. Als zo’n patiënt overlijdt, was het dan een vermijdbare medische fout, omdat longontsteking in beginsel te behandelen is? En de praktische vermijdbaarheid van fouten hangt ook af van de tijdsdruk waaronder beslissingen genomen moeten worden. Elk sterfgeval vergt zo nogal wat gedetailleerde analyse om tot een oordeel te komen.

Als je er wat langer over nadenkt, geeft het artikel maar irritant weinig inzicht. Om wat voor patiënten gaat het eigenlijk die zo ‘vermijdbaar’ overlijden? Om wat voor aandoeningen gaat het? Een van de drie studies die zijn gebruikt (Classen et al.) geeft mij de indruk dat er puur is gekeken naar correlaties en dat er geen enkele conclusie uit getrokken kan worden dat alle sterfgevallen in die studie ook voorkomen hadden kunnen worden. Die auteurs zeggen zelf ook: “our study used a broader definition of adverse events and did not require that these events either be judged preventable or lead to major disability, as in prior studies”.

Het artikel in BMJ blijkt niet peer reviewed en met de onduidelijkheid over wat er nu precies geteld is in de onderliggende studies is de titel eigenlijk onverantwoord – clickbait in een serieus medisch tijdschrift? Natuurlijk is het belangrijk dat er aandacht is voor het voorkomen van medische fouten, en nog meer aandacht daarvoor is wellicht nodig. Je kunt er helaas ook vergif op innemen dat dit artikel misbruikt zal worden door aanhangers van allerhande kwakzalverij die zullen zeggen dat skeptici hun aandacht beter kunnen richten op de misstanden in de reguliere zorg dan te zeuren over hun praktijken. Of erger.

medical-error-statistics-3

Zie ook: Are there really 250,000 preventable deaths per year in US hospitals?, een blog van een chirurg via wiens Twitter-account ik oppikte dat de extrapolatie van Makary en Daniel eigenlijk berust op maar 35 gevallen.

Steun Kloptdatwel

Medische fouten doodsoorzaak nr. 3 in VS? 1Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Waaspraat over bijna-doodervaringen en Fibonacci
Next Entry »
Mayastad

Filed Under: Factchecking, Gezondheid Tagged With: dood, doodsoorzaak, medische fouten

Reader Interactions

Comments

  1. Renate1 says

    9 May 2016 at 07:58

    Bij dit soort nieuws ben ik over het algemeen geneigd te denken dat mensen nu eenmaal niet gezond zijn, als ze in het ziekenhuis terecht komen en dat de kans dus ook groter is dat ze in het ziekenhuis overlijden, gewoon als gevolg van hun ziekte, of het probleem waarmee ze in het ziekenhuis terecht zijn gekomen.

    Log in to Reply
  2. FVerweven says

    9 May 2016 at 12:34

    “Failure to rescue (dwz. een te laat stellen van een diagnose of inzetten van behandeling)”

    Vallen daar ook ernstig zieken onder die net te laat in het ziekenhuis aankomen en aldaar overlijden? En slachtoffers van een ongeval, zitten die ook daaronder of is de eerste hulpafdeling uitgesloten?

    Overigens zie je vaak reageerders pochen dat die doden vallen door ‘(verkeerd) medicijngebruik’. Punt. Het is natuurlijk veel breder en stel dat alle behandelingen alternatief waren, dan werden daar ook fouten gemaakt en te late diagnoses gesteld.

    Log in to Reply
    • Wilma S. says

      9 May 2016 at 14:19

      Overigens zie je vaak reageerders pochen dat die doden vallen door ‘(verkeerd) medicijngebruik’. Punt.

      De Deense hoogleraar, medeoprichter van de Cochrane Collaboration en hoofd van Nordic Cochrane Centre in Kopenhagen Peter Gøtzsche beweert anders ook stellig dat medicijnen doodsoorzaak no.3 zijn (in de EU en de VS).

      Log in to Reply
      • FVerweven says

        9 May 2016 at 14:56

        Dat valt een hoogleraar zeer kwalijk te nemen.

        Log in to Reply
      • Hans1263 says

        9 May 2016 at 16:04

        Uit bovenstaand artikel blijkt dat het de vraag is welke definities worden gehanteerd. Als die niet scherp zijn bepaald, geef ik met Pepijn van Erp niets voor een getal als uitkomst over het aantal doden door medische fouten. Dat geldt natuurlijk op precies dezelfde manier bij beweringen over het aantal doden dat veroorzaakt wordt door geneesmiddelgebruik.
        Iedere vermijdbare dode is er overigens een teveel.
        Dat alles geldt ook in het wegverkeer, bij het gebruik van landbouwgif, vliegverkeer, en bij de bouw van energiecentrales, het ontwerpen van speelgoed, enzovoort.

        Log in to Reply
  3. Wilma S. says

    9 May 2016 at 16:36

    De opinie van David Gorski: https://www.sciencebasedmedicine.org/are-medical-errors-really-the-third-most-common-cause-of-death-in-the-u-s/

    Are medical errors really the third most common cause of death in the U.S.?

    It is an unquestioned belief among believers in alternative medicine and even just among many people who do not trust conventional medicine that conventional medicine kills. Not only does exaggerating the number of people who die due to medical complications or errors fit in with the world view of people like Mike Adams and Joe Mercola, but it’s good for business. After all, if conventional medicine is as dangerous as claimed, then alternative medicine starts looking better in comparison.

    eindquotes:

    How much death is due to medical error, anyway?

    I’ll conclude by giving my answer to the question that all of these studies ask, starting with the IOM report: How many deaths in the US are due to medical errors? The answer is: I don’t know! And neither do Makary and Daniels—or anyone else for sure. I do know that there might be a couple of hundred thousand possibly preventable deaths in hospitals, but that number might be much lower or higher depending on how you define “preventable.”

    Here are some other things I know. I know that the risk of death and complications is a fairly meaningless number unless weighed against the benefits of medical care, a point that Harriet Hall made long ago, noting for example that an “an insulin reaction counts as an adverse drug reaction, but if the patient weren’t taking insulin he probably wouldn’t be alive to have a reaction.” I also know that Makary’s suggestion that there should be a field on death certificates asking whether a problem or error related to patient care contributed to a patient’s death will be a non-starter in the litigious United States of America, promises of anonymity notwithstanding.

    Over the last three years, I’ve learned for myself from firsthand experience just how difficult it is to improve the quality of patient care. I’ve also learned from firsthand experience that nowhere near all adverse outcomes are due to negligence or error on the part of physicians and nurses. None of this is to say that every effort shouldn’t be made to improve patient safety. Absolutely that should be a top health care policy priority. It’s an effort that will require the rigorous application of science-based medicine on top of expenditures to make changes in the health care system, as well as agreement on exactly how to define and measure medical errors. After all, one death due to medical error is too much, and even if the number is “only” 20,000 that is still too high and needs urgent attention to be brought down. Unfortunately, I also know that, human systems being what they are, the rate will never be reduced to zero. That shouldn’t stop us from trying to make that number as close to zero as we can.

    Log in to Reply
    • Pepijn van Erp says

      10 May 2016 at 11:10

      toch fijn te lezen dat Gorski het wel met me eens is 😉

      Log in to Reply
    • Renate1 says

      16 May 2016 at 20:10

      Hier nog een stuk van David Gorski, vermoedelijk min of meer een herhaling van het andere stuk.
      http://scienceblogs.com/insolence/2016/05/16/do-medical-errors-really-kill-a-quarter-of-a-million-people-a-year-in-the-us/

      Log in to Reply

Trackbacks

  1. 1lucrative says:
    13 January 2022 at 00:51

    1percussion

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns
30 June 2025 - David Gorski

Last week, HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr.'s reconstituted Advisory Committee for Immunization Practices (ACIP) met for the first time. The proceedings reminded me, more than anything else, of an antivax clown car. The post RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas
28 June 2025 - Jonathan Howard

The mob doesn't trust the medical establishment, and today Dr. Bhattacharya is the medical establishment. The post Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas first appeared on Science-Based Medicine. [...]

As Trust in our Medical Establishment Justifiably Collapses, They Are Making Cheerful Propaganda Podcasts From Their Safe Spaces
27 June 2025 - Jonathan Howard

Some of us believe in civil debate and discussion, even though Drs. Vinay Prasad, Marty Makary, and Jay Bhattacharya do not. The post As Trust in our Medical Establishment Justifiably Collapses, They Are Making Cheerful Propaganda Podcasts From Their Safe Spaces first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Ik ben er behoorlijk zeker van dat mensen als Ronald Meester, Jona Walk en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOndertussen is er een uitspraak van de zaak tegen huisarts Berber Pieksma, 1 van de vele co-auteurs van dit broddelwerk
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)Benieuwd naar het resultaat. Vaak is de klokkeluider de kwaaie pier.
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (24-2025)@ Hans Hier hebben we 2 psychologen die kennelijk vinden dat Trump psychisch gestoord is. https://www.youtube.com/watch?v=Ga3Ft15_-tA

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in