De tweede set lezingen op het laatste Skepsis-congres van 22 oktober werd verzorgd door Cees Renckens en Peter Jan Margry. Voor iedereen die er niet bij was nu de video:
Hieronder de presentaties van Renckens en Margry:
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Een interessant beeldverslag.
Peter Jan Margry toonde in zijn betoog n.m.i. meer realiteitszin, empathie en relativerend vermogen, dit i.t.t. de rechtlijnige benadering, die Cees Renckens propageert in zijn uiteenzetting.
Het mag gezegd worden, ik vind het sympathiek, dat Skepter deze ‘vrijzinnige’ wetenschapper uitnodigde en hem (in dit beeldverslag) in zijn waarde liet.
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/22/de-patient-wil-vooral-zelf-kiezen-4412924-a1522841
Ik zie dat helemaal niet zo. De heer Margry is geen arts, dus kan hij ook weinig zinnigs over dit onderwerp zeggen. Wat mensen geloven is een ding, maar voor geneeswijzen willen we nu eenmaal graag wetenschappelijk bewijs hebben en geen anecdotes over het feit dat mensen zich door de een of andere alternatieve behandeling beter voelden.
@Renate1
Er kwam dan ook meteen tegengas op het artikel van Margry. Zoals bijvoorbeeld door Frits Abrahams:
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/25/tegen-de-kwakzalvers-4451559-a1523338
Tegen de kwakzalvers
25 september 2016
“De heer Margry is geen arts, dus kan hij ook weinig zinnigs over dit onderwerp zeggen.”
Pardon??? Het voorgegeven onderwerp van Renckens lezing was ‘waarom gaan mensen in zee met onbewezen therapieën?’. Over *dat* onderwerp kan een antropoloog als Margry mijns inziens veel zinniger dingen zeggen dan Renckens die hierover in 1992 wat interessante ideeën naar voren bracht en die nu (24 later) herhaald zonder dat hij daar enige wetenschappelijke onderbouwing voor geeft. Niet alleen heeft Renckens in die 24 jaar zelf kennelijk geen onderzoek naar deze vraag gedaan, hij heeft zich evenmin op de hoogte gesteld van relevant onderzoek van anderen, zoals dat van Margry.
Leest u s.v.p. nog even het uitstekende artikeltje van Frits Abrahams.
Die zegt het op een zodanig duidelijke wijze, dat herhaling hier zinloos is.
@Hans123: wat staat er in dat artikeltje volgens jou over de vraag waarom mensen in zee gaan met onbewezen therapieën? Ik kon er niets over vinden.
En ik kon er ook niets vinden over de kwestie die Renate1 aan de orde stelt en waar mijn reactie op betrekking heeft nl. wie van de twee (Renckens of Margry) de echte deskundige is als het gaat over de vraag waarom mensen in zee gaan met onbewezen therapieën.
Overigens vind ik de column van Frits Abrahams waar Hans1263 naar verwijst bepaald niet uitstekend.
Ik citeer Abrahams:
“Voor of tegen alternatieve geneeswijzen? In een interview met NRC deed Peter Jan Margry, hoogleraar Europese etnologie aan de Universiteit van Amsterdam, net alsof hij er niet over wilde oordelen. Als onderzoeker van die geneeswijzen wil hij liever onbevooroordeeld lijken”
Als je het interview er even bij haalt zul je zien dat het Margry waneer hij zegt dat hij zegt dat hij niet weet welke behandeling nuttig is en welke niet, het hem er, anders dan Abrahams beweert, niet om te doen is onbevooroordeeld te lijken. Het gaat hem (Margry) erom te benadrukken dat *zijn* onderzoek naar alternatieve geneeswijzen niet over die vraag gaat, maar over de vraag ‘van welke praktijken maken wij in Nederland graag gebruik, en waarom precies?’
Hier is nog weinig over bekend en volgens Margry komt dat omdat alternatieve genezers in Nederland voorgesteld worden als “als onbetrouwbare, op geld beluste „kruidenvrouwtjes” en „Jomanda-achtigen”” en hun consumenten als onnozele domkoppen.
Dit beeld is volgens Margry niet juist en staat een beter inzicht in de vraag waarom mensen zich tot niet-reguliere geneeswijze wenden in de weg. De manier waarop de VtdK alternatieve geneeswijzen benadert heeft sterk bijgedragen aan dit beeld van alternatieve geneeswijzen.
Margry’s verwijzing naar de VdtK is dus, anders dan Abrahams suggereert geen breuk met een voorgegeven onbevooroordeeldheid, maar een zeer terzake onderdeel van zijn verklaring waarom onderzoek naar de vraag waarom mensen zich tot alternatieve geneeswijzen wenden in Nederland schaars is: men denkt zonder onderzoek gedaan te hebben de verklaring te weten (nl. wintsbejag en onnozelheid) en vindt verder onderzoek daarom niet nodig.
Als sociaalwetenschapper mag je op neutrale wijze een sociale situatie beschrijven. Je hoeft je dus niet uit te spreken over de waarheisclaims van de sociale objecten die je beschrijft. Maar als je je toch uit wil laten over de waarheidsclaims van je sociale objecten, dan moet dat op wetenschappelijke wijze gebeuren. In het geval van Magry zou dat dan betekenen dat na onderzoek zal moeten blijken dat de waarheidsclaims van de alternatieve sector op drijfzand zijn gebaseerd.
@RV
Hier is nog een artikel van 7 juni 2016 over de doelstellingen van Margry:
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/waarom-kiezen-we-massaal-voor-alternatief-genezen
Waarom kiezen we massaal voor alternatief genezen?
Mindfulness, reiki en acupunctuur zijn breed geaccepteerd in onze samenleving. Waarom voelen mensen zich aangetrokken tot deze moderne vormen van alternatief genezen? Etnoloog Peter Jan Margry van het Meertens Instituut benadert ze als cultureel fenomeen en zoekt naar de sociale betekenis.
Dat klinkt toch wel als tamelijk vaag geleuter. Van geneeswijzen verwacht ik dat wordt aangetoond dat ze beter werken dan niets doen en niet of mensen zich er beter door gaan voelen.
Als ik ziek ben, interesseert me het sociaal en cultureel perspectief me geen ene fluit. Dat zijn in dit kader slechts loze woorden. Gebazel van een op medisch gebied ondeskundige kletsmeier. Bij een infectie wil ik een antibioticum waarvan ik weet dat het na veel en degelijk onderzoek en na registratie op de markt is toegelaten, en geen ultraverdund watertje of nutteloos suikerkorreltje of magisch geprik met naalden of luchtgebaren door moderne toverheksen. Geloven en kletsmeieren doet men maar in de kerk en in het Meertens Instituut – op kosten van wie ook weer?
Onderzoek naar de beleving van gelovers in de alternatieve, al te naïeve geneesknudde is op zich prima. Maar op zich is zulk soort onderzoek niet echt nieuw. En dat weet Margry ook wel. Maar goed, zulk onderzoek zonder je te bekommeren om de waarheid c.q. onwaarheid van de ideeén en gevoelens die je wil beschrijven, is prima. Maar Margry vergaloppeert zich als hij de VtdK van alles beticht. De VtdK doet aan waarheidsvinding en verdient het niet om weggezet te worden als een idiotie.
RV
“De VtdK […] verdient het niet om weggezet te worden als een idiotie.”
Dat doet Margry toch ook niet?
Renate1:
Het lijkt er ook op dat mensen doelbewust op het verkeerde been gezet worden door Margry of is het louter onkunde? Een voorbeeld van dat nieuwe onderzoeksplatform op de pagina nieuws:
http://www.rahrp.org/cms/news/
Iemand die eerlijk bezig is formuleert het niet zo suggestief. Het broodnodige nuanceren door Laurens Dragstra al ruim een jaar geleden:
http://www.skepsis.nl/blog/2015/01/chinese-geneeskunde/#comment-9654
“Het lijkt er ook op dat mensen doelbewust op het verkeerde been gezet worden door Margry of is het louter onkunde?”
Het is Renckens niet Margry die hier mensen op het verkeerde been zet. Hij (Renckens) doet nl. volkomen ten onrechte alsof Margry propaganda maakt voor alternatieve geneeswijzen. Ik denk overigens dat het meer een kwestie van oogkleppen dan van bewuste misleiding is, maar dat is natuurlijk louter speculatie.
@Joris Schuitemaker
Wat heeft Cees Renckens te maken met bevindingen die ik zelf gedaan heb op dat nieuwe platform? Een platform dat ter sprake kwam op Kennislink waar ik hierboven het artikel van plaatste?
Cees Renckens denkt niet voor mij na hoor, dat kan ik prima zelf.
‘Wat heeft Cees Renckens te maken met bevindingen die ik zelf gedaan heb op dat nieuwe platform?”
Eh, ik dacht dat ik reageerde op een bijdrage over de discussie van Renckens en Margry tijdens het Skepsis-congres, maar kennelijk heb ik me vergist?
“Cees Renckens denkt niet voor mij na hoor, dat kan ik prima zelf.”
Voor alle duidelijkheid: Ik heb geen moment gedacht dat je niet zelf kunt denken. Ik ga pas denken dat mensen niet voor zichzelf denken nadat dat uit tientallen bijdragen gebleken is(*) en voorzover ik mij kan herinneren heb ik niet eerder met jou gediscussieerd.
(*) Ik denk dat bijvoorbeeld van mensen die ik herhaaldelijk vragen of argumenten van creationistische sites zie kopiëren en nooit op het commentaar dat ze daarop krijgen ingaan.
Lees het interview in het NRC en je ziet Margry in feite smeken “laat die mensen nou, als ze zich daarbij goed voelen, dan is het toch ok?”
Als hij ook nog die Chinese Nobelprijswinnaar naar voren brengt maakt hij duidelijk dat hij alternatief wil promoten.
Voor het feit dat het onderzoek nog niet af is vind ik het opmerkelijk dat hij alvast wat conclusies naar buiten brengt maar zelf nog geen antwoorden heeft gevonden die we niet al kenden. In het NRC interview heb ik in ieder geval niets gevonden dat nieuw was, ook in video’s met Renckens kun je die verklaringen over chronische (mode) ziekten en uitbehandelde patiënten allang terugvinden.
“Lees het interview in het NRC en je ziet Margry in feite smeken “laat die mensen nou, als ze zich daarbij goed voelen, dan is het toch ok?””
Dat zie ik helemaal niet. Zie mijn response hierboven: https://kloptdatwel.nl/2016/11/27/skepsis-congres-2016-cees-renckens-en-peter-jan-margry/comment-page-1/#comment-72130
Margry 24’46”
“En laat ik nu toch maar even in dit gezelschap hier nu voor alle duidelijkheid, maar eigenlijk zou ik dat natuurlijk helemaal niet hoeven te doen, voorop stellen dat ik zelf helemaal niets heb met alternatieve of religieuze geneeswijzen, behalve dan dat het me als cultuurverschijnsel buitengewoon fascineert dat mensen er voor kiezen.”
“Als hij ook nog die Chinese Nobelprijswinnaar naar voren brengt maakt hij duidelijk dat hij alternatief wil promoten.”
Het gaat om een link op een news pagina van het Religious and Alternative Healing Research platform. Dit platform beoogt “researchers in the field of religious, spiritual, complementary, alternative (incl. ‘new agey’) healing practices, and of healing and health systems, integrative medicine, ethnomedicine, and ‘quackery’” met elkaar in verbinding te brengen. De news page linkt naar een artikel van Marta Hanson getiteld “What the 2015 Nobel Prizes mean for traditional Chinese medicine”.
Dat zie ik niet als promoten van Chinese medicine, maar als een link naar een stuk dat voor het project interessant kan zijn.
Overigens blijkt nergens dat die link van Margry afkomstig is, maar dit terzijde.
[ Overigens blijkt nergens dat die link van Margry afkomstig is ]
Op de website staat onder “team”(sic) alléén Peter Jan Margry
Bij “contact” staat alléén Peter Jan Margry, dus wie heeft die link geplaatst?
[ Het gaat om een link op een news pagina ]
Nee, daar gaat het niet om, ik heb het helemaal niet over die link, maar over de discussie Renckens-Margry waar Margry dat naar voren brengt onder het mom van “kijk eens, anderen hebben zelfs een Nobelprijs aan een alternatief genezer toegekend”. Vervolgens maakt Renkens er gehakt van, want die prijs kreeg deze regulier geschoolde arts voor gedegen wetenschappelijk onderzoek naar een kruid, daar was geen woord TCM bij.
“ik heb het helemaal niet over die link, maar over de discussie Renckens-Margry waar Margry dat naar voren brengt onder het mom van “kijk eens, anderen hebben zelfs een Nobelprijs aan een alternatief genezer toegekend”
Ik kan me die gebeurtenis vaag herinneren van het congres, maar kan het zo snel niet terugvinden op het filmpje hierboven. Help je me even? Waar in het filmpje (minuten en seconden) gebeurt dat?
Ergens na minuut 40.
“Ergens na minuut 40”
Dank!
Ik heb het stuk vanaf de 40 minuten tot het eind 2x doorgenomen voor ik je naar een verwijzing vroeg en het stuk van 40-55 minuten zojuist nog een keer, maar ik kan het helaas niet terugvinden.
Joris Schuitemaker:
Toen ik reageerde op de manier waarop de Nobelprijs 2015 gepresenteerd werd door Margry had ik bovenstaande presentatie nog niet helemaal beluisterd. Dat heb ik inmiddels wel gedaan en het betreffende stukje vind je helemaal op het einde terug na de opmerking van Renckens over valse hoop.
Dan brengt Margry op eigen initiatief de Nobelprijs in als hoop en word terecht gewezen door Renckens wat FVerweven ook al meldde.
Wat ik dan aanvullend opmerkelijk vind is dat Margry op die website intussen niets aangepast heeft en daar nog steeds gesuggereerd wordt dat TCM Nobelprijswaardig werd bevonden.
http://www.volkskrant.nl/buitenland/nobelprijs-voor-ontdekkers-medicijnen-rivierblindheid-en-malaria~a4156550
Nobelprijs voor ontdekkers medicijnen rivierblindheid en malaria
De Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde wordt dit jaar gedeeld door drie wetenschappers die nieuwe behandelingen hebben gevonden voor ernstige parasitaire infectieziekten.
5 oktober 2015, 22:38
@FVerweven en Wilma S.:
FVerweven:
“Als hij ook nog die Chinese Nobelprijswinnaar naar voren brengt maakt hij duidelijk dat hij alternatief wil promoten.”
“ik heb het … over de discussie Renckens-Margry waar Margry dat naar voren brengt onder het mom van “kijk eens, anderen hebben zelfs een Nobelprijs aan een alternatief genezer toegekend”. Vervolgens maakt Renkens er gehakt van, want die prijs kreeg deze regulier geschoolde arts voor gedegen wetenschappelijk onderzoek naar een kruid, daar was geen woord TCM bij.”
De opmerking waar je op doelt staat iets na 1:30:22. in het filmpje hierboven (met dank aan Wilma S.!).
Zoals Wilma aangeeft reageert Margry hier op de vraag of er hoop is. Gezien Margry’s belangstelling ligt het voor de hand om aan te nemen dat hoop voor hem betekent: hoop op het wetenschappelijk serieus nemen van alternative medicine.
Het (naar mijn smaak nogal vage) artikel van wetenschapshistoricus Marta Hanson waar de nieuwspagina van het RAHRP naar verwijst legt uit in welke zin de Nobelprijs voor Youyou Tu die hoop oplevert: Tu kon de het kankerbestrijdende artemisinine isoleren omdat zij deel uitmaakt van een traditie waarin traditionele medische kennis serieus genomen wordt.
Margry is in het filmpje inderdaad aan het blunderen waar hij zegt dat de Nobelprijs toegekend werd aan een “practicioner van traditional Chinese medicine” die aangetoond zou hebben dat een bepaalde stof werkzaam was. Tu was zoals Renckens terecht opmerkt geen praktiserende traditionele arts, maar een westers opgeleid onderzoeker en zij deed veel meer dan aantonen dat die stof werkzaam was. Dat neemt niet weg dat zij haar hele loopbaan doorbracht met de wetenschappelijke studie van farmaceutisch actieve traditionele geneesmiddelen en door en door vertrouwd was met de manier waarop deze wordt toegepast en die kennis benutte voor haar onderzoek.
Door tijdgebrek kreeg Margry noch de gelegenheid te reageren op Renckens correctie, noch om uit te leggen wat hij dan wel bedoelde.
De conclusie dat hij zijn kennis over dit onderwerp niet paraat had lijkt me terecht, de conclusie dat hij alternatief wil promoten niet.
Tenslotte: de news page van het RAHRP verwijst naar het artikel van Hanson als “Nobel Prize 2015 for Traditional (Chinese) Medicine.” Dit is inderdaad tekort door de bocht, maar de titel (“What the 2015 Nobel Prizes mean for traditional Chinese medicine”) zowel als de inhoud van het artikel waarnaar verwezen wordt laten er geen twijfel over bestaan dat niet om een Nobelprijs voor TCM gaat, maar om een Nobelprijs die gezien kan worden als waardering voor een onderzoek naar geneesmiddelen die een rol spelen in TCM.
Ik schreef: “De opmerking waar je op doelt staat iets na 1:30:22. in het filmpje hierboven”
1:30:22 moet 1:03:22 zijn.
Eerlijk gezegd doet het totaal niet ter zake waarom mensen zich door kwakzalvers op laten lichten. Het is misschien een interessant onderwerp voor bepaalde mensen, maar ik zie liever dat kwakzalverij bestreden wordt en dat de oplichters die zich daar mee bezig houden hard worden aangepakt.
Onderzoek naar het waarom mensen zich door kwakzalvers op laten lichten is net zo interessant als onderzoek waarom mensen het slachtoffer worden van criminelen. Zolang er kwakzalvers zijn, zullen er mensen zijn die door hen worden opgelicht en zo lang er criminelen zijn, zullen er mensen het slachtoffer van criminaliteit worden.
Aan de bestrijding van kwakzalverij kan in ieder geval nog het nodige gedaan worden, zoals het verbieden van deze onzin en het niet langer vergoeden van kwakzalverij via aanvullende verzekeringen. Het is toch te zot voor woorden, dat je bijna om de oren wordt geslagen met advertenties van allerhande kwakzalvers. Ik zie de inbrekers, oplichters en moordenaars al adverteren in weekkrantjes.
[ Eerlijk gezegd doet het totaal niet ter zake waarom mensen zich door kwakzalvers op laten lichten. ]
Ik denk dat het wel ter zake doet om te weten hoe je het moet bestrijden.
Maar m.i. weten we allang genoeg. Het is eerder Margry die er maar niet bij kan dat het vaak hoogopgeleiden zijn, ja zelfs academici. Maar we weten allang van Randi dat hoogopgeleide zichzelf zo slim vinden dat als zij iets niet kunnen verklaren/debunken dat het wel magie moet zijn. En anderzijds vinden ze zichzelf zo slim dat ze hun eigen zoektocht op internet gelijkstellen aan de kennis en ervaring van een dokter die er zes jaar of langer op studeerde. En heel veel academische studies zijn helemaal niet keihard wetenschappelijk maar nogal ‘soft’.
Het lijkt me inderdaad veel zinvoller als Margy eens zou uitzoeken waarom het IGZ en OM zich alleen laten zien als er dooien vallen en verder alles met rust laten. Daarom was de opmerking van Roeland Heeck in de discussie m.i. ook zo terecht dat vrijwel alle aandacht naar behandelaars uitging en ondertussen de meest wanstaltige apparaten op het internet aangeboden wordt waar niks aan gedaan wordt. Hoe komt dat?
Renckens 17’56”:
“Michael Rockefeller is in 1961 in Nieuw Guinea in 1961 uit het radar verdwenen. Hij is nooit meer teruggekomen en er zijn overtuigende bewijzen dat hij is opgegeten door kannibalen. Dit is historisch.”
Een onwaarheid die blijk geeft van Renckens gebrek aan interesse voor de feiten als het om iets anders dan geneeswijzen gaat.
Overigens is het hele stuk over het gevaar van niet-westerse ethnologie weinig meer dan irrelevante stemming makerij. En het is niet de enige passage in zijn lezing waarvoor dit geldt.
Er zijn aanwijzingen. Maar die aanwijzingen zijn inderdaad geen harde bewijzen.
‘t Is maar wat je aanwijzingen noemt. De claim dat Rockefeller door kannibalen gedood en opgegeten zou zijn is een extraordinairy claim die extraordinary evidence vereist. En die is er niet. De “aanwijzingwn” bestaan uit enkele beweringen van een bevolkingsgroep die er berucht om is hun ondervragers naar de mond te praten. De meest waarschijnlijke verklaring is dus vooralsnog de veronderstelling dat hij verdronken is. Zie ook: https://questersite.wordpress.com/2016/09/03/in-quest-of-michael-rockefeller/
Door gebrek aan tijd werden er op het einde van zijn presentatie een stuk of drie afbeeldingen supersnel doorgenomen, maar in de juiste context hoor ik toch eerder een grappig bedoelde opmerking van Renckens.
Hier is de betreffende geschiedenis in het Nederlands:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4496/Buitenland/article/detail/4157195/2015/10/07/Werd-de-Amerikaanse-miljardairszoon-Rockefeller-opgegeten-in-Nieuw-Guinea.dhtml
Werd de Amerikaanse miljardairszoon Rockefeller opgegeten in Nieuw-Guinea?
Meindert van der Kaaij − 07/10/15, 17:53
Hoe kwam de Amerikaanse miljardairszoon Michael Rockefeller in Nieuw-Guinea aan zijn einde? Journalist Carl Hoffman ontdekte een kwestie die de Nederlandse regering het liefst verzweeg.
“in de juiste context hoor ik toch eerder een grappig bedoelde opmerking van Renckens”
Precies wat ik zei: “Overigens is het hele stuk over het gevaar van niet-westerse ethnologie weinig meer dan irrelevante stemmingmakerij”
“Hier is de betreffende geschiedenis in het Nederlands”
En? Deel je mijn conclusie dat er geen deugdelijke evidentie is voor de claim dat Rockefeller door kannibalen gedood en opgegeten zou zijn en een scepticus dus zal moeten concluderen dat ‘hij is verdronken’ de meest waarschijnlijk verklaring is?
De harde aanwijzingen waren de drollen met daarin de sluike onverteerbare haren van Rockenfeller.
Drollen???? Wanneer gevonden? Door wie? Foto’s? DNA analyse? Literatuur referentie?
Het lijkt me niet moeilijk te verklaren waarom het vooral de goedverdienenden en goedopgeleiden zijn die de clientele vormen van de alterneuterij.
Met alterneuterij gaat het om een cultuurverschijnsel; om een intellectuele mode. Zoals in de video op een bepaald moment werd gezegd: in 1960 ging bijna niemand naar een alterneut. Maar in de 60er en 70er jaren vielen de notaris, de arts en de burgemeester van hun voetstuk. De maatschappij werd democratischer en kritiek werd modieus. De voetstukken verdwenen en men ging op eigen autoriteit op zoek naar alternatieven. Echter, om deel te hebben aan zo’n ontwikkeling heb je tijd en geld nodig. En ook moet je een ondergrondje hebben als een jaar sociale academie, een abonnement op de Viva of een praatgroep in een lokaal vormingscentrum.
Het klinkt misschien elitair, maar iemand die lichamelijk werk doet en ‘s avonds gewoon voetbal op TV kijkt, die gaat niet naar een homeopaat. Die weet niet eens wat dat behelst. Als zo iemand ziek wordt, dan doet ie wat z’n ouders en grootouders deden. Dan gaat ie gewoon naar z’n huisarts.
Aan Martin
Jij loopt blijkbaar al wat langer mee getuige je vermelding van de Viva en praatgroepen. 🙂 De Viva echter is thans van weinig importantie. Zo ook de praatgroepen die ooit als zwammen uit de grond rezen. Tegenwoordig is het damesblad wellicht de Linda. Maar heb jij dan ongelijk? Nee. Pas je verhaal aan aan de tijd van nu en het deugt, althans in grote lijnen. En ja, praatgroepen, de Viva en dergelijke stonden wel aan de basis van het modieuze onzindenken.
Ik denk dat er bij lager opgeleiden heel wat meer ontzag voor mensen met een hogere opleiding bestaat omdat die kennis zo ver van hun kennisniveau afstaat.
De wat hoger opgeleiden zitten qua kennis veel dichterbij de artsen e.d. en kunnen makkelijker info op hoger niveau consumeren. Bij lager opgeleiden zal er alleen al een taalbarrière zijn.
Ook zie ik lager opgeleiden vaak onder in de hiërarchie werken, zij zijn gewend vele bazen en bovenbazen te hebben terwijl hoger opgeleiden bovenin de hiërarchie staan en de afstand tot de hoogste in de organisatie veel minder groot vinden of de hoogste zelfs als gelijke beschouwen die toevallig de directeurspositie heeft verworven.
Grappig vind ik dat die hogeropgeleide denkt intelligent genoeg te zijn om in lekentaal zich medische kennis toe te eigenen op internet om tijdens het spreekuur tegen de arts in te gaan of een beslissing over vaccinatie zelf te nemen, maar tegelijkertijd kunnen/willen ze nauwelijks meer bevatten of bijleren hoe een moderne auto werkt. Volgens mij heeft vandaag de dag de automonteur of computer/smartphone reparateur meer autoriteit dan de dokter. Die monteurs hebben dan wel het voordeel dat als je hun ‘behandeling’ afwijst, dat het apparaat het gewoon niet meer doet.
De zich als intellectueel voordoende snob koopt daarom ook superfoods…’t liefst als heel de supermarkt het ziet..