Over de fiscale facilitering van kwakzalverij

Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma

Veel is er geschreven over een Brabants varkensboertje annex magnetiseur en een arts, die oor-acupunctuur als voornaamste bezigheid heeft, die er na hun gewonnen beroepszaken voor zorgden dat hun diensten werden vrijgesteld van btw-afdracht. Alle alternatief praktiserende artsen en veel niet-BIG geregistreerde kwakzalvers als magnetiseurs en chiropractors kunnen nu eveneens van die jurisprudentie profiteren.

Tijdens de procedure van het varkensboertje, die wij op talrijke leugens konden betrappen, beriep deze zich er o.a. op dat zijn opleiding tot paranormaal therapeut destijds stond ingeschreven in het Centraal Register Korte Beroeps Opleidingen CRKBO. Nooit van gehoord, maar de rechter was onder de indruk. Het blijkt te gaan om een register van niet door de NVAO[1] geaccrediteerde opleidingen, die derhalve geen rijkssubsidie kunnen krijgen en waarbij de beoordeling van de kwaliteit wordt overgelaten aan het CPION, een erkend milde, al te milde beoordelaar[2]. Groot voordeel voor de opleiders is dat zij na inschrijving in het CRKBO vrijgesteld zijn van btw, een aardig voordeeltje van 21% op het cursusgeld.

Geconfronteerd met deze pro-alternatieve systematiek in de belastingpraktijk vroeg ik mij onwillekeurig af waar deze fiscaal-rechters en – idem juristen hun wijsheid toch vandaan halen. Toevallig werd ik dezer dagen geattendeerd op een interview uit 2014 op een juristenwebsite Taxlive met mr. N.H. de Vries, die al bijna vijftig jaar verbonden is aan de ‘Cursus Belastingrecht’. Aanleiding voor het interview was het 50-jarig jubileum van deze cursus. Hij beschrijft de ooit door Mobach gestarte cursus als ‘een zéér omvangrijk leer- en naslagwerk, voornamelijk gericht op het hoger en daarmee vergelijkbaar fiscale onderwijs aan studenten om hen vertrouwd maken met de grondslagen, systematiek en de samenhang tussen de diverse heffingswetten’. Mobach begon ooit als solist en dit handboek heette toen de ‘Mobach’, maar sindsdien is er een enorme uitbreiding van het aantal onderdelen van de ‘Cursus’ geweest en dragen maar liefst 44 hooggekwalificeerde auteurs, waaronder twaalf hoogleraren, bij. Inmiddels zijn er 14 boekwerken waarin diepgang en actualiteit hand in hand gaan, aldus De Vries.

De Vries sprak dus van ‘grondslagen, systematiek en de samenhang tussen de diverse heffingswetten’ en dat intrigeerde mij. De burger mag inderdaad verwachten dat onze wetgeving, ook die op het gebied van belastingrecht, onderlinge samenhang en een consequent toegepaste systematiek vertoont. De indirecte subsidie, die allerlei rare opleidingen krijgen omdat het CRKBO hen vrijstelling van btw garandeert, lijkt echter dwars te staan op die aangeroepen ‘systematiek en samenhang’, want het is nog niet zo lang geleden dat er een einde kwam aan de subsidiering van de beroepsopleiding (tot spiritueel beltherapeut) van Paradidakt.
Na een publicatie in het AD waarin onthuld werd dat  het UWV de cursisten een belastingvrije schenking deed van € 1.000, – ontstond publiciteit en kwamen er Kamervragen. Minister Asscher maakte toen een snel einde aan de fiscale facilitering van die kwakzalverij. Dat was prima. Tegelijkertijd prijken zowel de cursus van Paradidakt als die van Instituut CAM (de moderne naam van de cursus die het varkensboertje ooit volgde) nog altijd trots in het Register van het CRKBO!
Navraag mijnerzijds bij Paul Esveld, directeur van CPION, leerde mij dat dat geen vergissingen zijn. Opleidingen tot kwakzalver moeten door het CPION c.q. CRKBO worden geaccepteerd. De linkerhand van onze overheid weet dus niet wat de rechter doet. Soms is daarvoor iets te zeggen (Mattheus 6:3), maar in dit geval bevordert onze fiscus de kwakzalverij op aanzienlijke schaal. ‘Samenhang en systematiek’ heet het in die prachtige Cursus Belastingrecht. Als de omgang van de fiscus met de opleiding tot kwakzalver maatgevend zou zijn, dan zou ik eerder aan iets anders denken: ‘afpakken en terug geven’ bijvoorbeeld.

[1] De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) is in 2005 als onafhankelijke, binationale accreditatieorganisatie bij Verdrag opgericht om een deskundig en objectief oordeel te geven over de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen.
[2] Ronald van den Berg. Onthutsende registratie van alternatieve behandelaars. NTtdK, mrt 2016: 13-17.