• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Columns / Van KZ-syndroom naar PTSS

Van KZ-syndroom naar PTSS

17 February 2018 by Cees Renckens 6 Comments

Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma
Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma

Blijkens berichtgeving in de Volkskrant van 3 februari 2018 gaat het TraumaCentrum ’45 meedoen aan een internationaal onderzoek naar de waarde van mdma-medicatie als toevoeging aan psychotherapie bij lijders aan een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Mdma is een partydrug en is verboden. In het onderzoek krijgt de patiënt maximaal een derde van de dosering die wel leidt tot psychedelische ervaringen en hallucinaties. Met deze lage dosering zou de patiënt rustig blijven als de traumatische gebeurtenissen tijdens de therapie ter sprake worden gebracht.
Enkele kleine buitenlandse onderzoeken lieten genezingspercentages tot 80% zien zonder terugval. De resultaten van de thans meest toegepaste therapieën (EMDR en gedragstherapie) behalen zo’n 60% genezing. De Nederlandse onderzoeker is Eric Vermetten, werkzaam bij Arq, tevens bijzonder hoogleraar psychotraumatologie bij de universiteit van Leiden/LUMC en hoofd van het onderzoekscentrum van de militaire geestelijke gezondheidszorg van defensie.

PTSS heeft een zeer heterogeen klinisch beeld, waarin angstige herbelevingen, slaapstoornissen, woede-uitbarstingen, schrikachtigheid en vermijdingsgedrag de belangrijkste symptomen zijn (Lok, Frijling & van Zuiden. Posttraumatische stressstoornis. Actuele inzichten in diagnostiek, behandeling en preventie. Ned Tijdschr v Geneeskunde. 2018(3)32-37). TraumaCentrum ’45 bevindt zich in Oegstgeest en is voortgekomen uit de aandacht die de in 1964 aangetreden hoogleraar psychiatrie Bastiaans vrijwel zijn gehele carrière voor de lijders aan psychotrauma’s heeft gehad. Dat begon met zijn keuringen en behandelingen van lijders aan het ‘KZ-syndroom’: psychiatrische problemen na het meemaken van gruwelijke gebeurtenissen in de Duitse concentratiekampen.

Bastiaans was ontevreden met de destijds gebruikelijke behandeling: psychotherapie, soms aangevuld met intraveneuze toediening van penthotal (waarheidsserum). Niet gehinderd door medisch-ethische commissies begon Bastiaans, die landelijk zeer populair was en dat niet alleen bij oorlogsslachtoffers, in 1961 te experimenteren met LSD. Hij was zeer overtuigd van zijn eigen kwaliteiten en was van mening dat deze groep patiënten alleen maar goed behandeld konden worden door psychiaters, die zowel psychoanalyticus waren als deskundige in de psychosomatiek.
Bastiaans had een leer-analyse ondergaan bij mevrouw Lampl en was ook leerling geweest bij professor Groen, hoogleraar psychosomatiek. Zodoende was hij eigenlijk de enige in ons land, die wist hoe het moest. Niet gehinderd door toenemende conflicten in de universitaire omgeving alsook met medewerkers en studenten bouwde de charismatische Bastiaans voort aan zijn populariteit buiten die sector en werd in de journalistiek, bij oorlogsslachtoffers, in het voormalig verzet en ook door prins Bernhard als dé deskundige gezien. De cineast Van Gasteren maakte een documentaire over een LSD-sessie, die op het publiek diepe indruk maakte.
In een boek uit 1975 van de journalist Wim Wennekes werd nauwgezet de LSD-behandeling door Bastiaans van het toenmalige socialistische Eerste Kamerlid Eibert Meester beschreven. Ruim een jaar na verschijning van het boek kwam echter aan het licht dat de heldhaftige verzetsdaden en gruwelijke ervaringen in Duitse gevangenschap die Meester in therapie opnieuw zou hebben doorleefd, volledig waren verzonnen. Het tastte Bastiaans’ status nauwelijks aan.
Toen hij de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, weigerde Bastiaans te vertrekken. Op last van een Tweede Kamermotie moest hem zelfs ruimte worden geboden annex de psychiatrische kliniek. Zo praktiseerde Bastiaans door en ging hij ook drugsverslaafden behandelen o.a. met het Afrikaanse psychedelische middel ibogaïne als afkickmiddel. In 1994 kwam tijdens een dergelijke sessie een vrouw om het leven. Bastiaans moest zich verantwoorden voor het medisch tuchtcollege en werd gedwongen zijn praktijk neer te leggen. Hij was toen al 77 jaar oud en had zich eerder door niemand laten weerhouden zijn chaotische en riskante praktijkvoering voort te zetten. Een inspecteur van de gezondheidszorg noemde Bastiaans’ weigering op te stappen een geval van het Sauerbruch-syndroom. Sauerbruch (1875-1951) was een eminent Berlijns chirurg, die bleef door opereren ondanks vergevorderde dementie.

Wij wensen de onderzoekers van TraumaCentrum ’45 veel succes, maar betwijfelen of er na de pentothal, de LSD en de ibogaïne nu wel een toegevoegde waarde van mdma verwacht mag worden. Zelfs als er in de te onderzoeken groep geen fantasten als wijlen Eibert Meester zitten en de patiënten hun secundaire ziektewinst in de waagschaal willen leggen door goed mee te werken met de therapie, blijven er vragen. Zoals: wat zou in geval van een positieve uitkomst toegeschreven mogen worden aan het middel zelf en wat aan de context van een nieuw veelbelovend middel met de geur van verboden vruchten in een onderzoeksverband? En is de blindering betrouwbaar of merkt de patiënt toch in welke groep hij zit? Ik weet het allemaal niet, maar ik realiseer mij eens te meer dat bewijsvoering in de psychiatrie nu eenmaal hels moeilijk is.

Steun Kloptdatwel

Van KZ-syndroom naar PTSS 3Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
De linke weekendbijlage (6-2018)
Next Entry »
De linke weekendbijlage (7-2018)

Filed Under: Columns

Reader Interactions

Comments

  1. Jan Willem Nienhuys says

    17 February 2018 at 09:16

    Hier is iets misgegaan: de auteur is natuurlijk Cees Renckens.

    Log in to Reply
    • Wilma S. says

      17 February 2018 at 09:38

      Dat is vrijwel altijd zo. Cees schrijft en Pepijn plaatst voor Cees en vergeet vervolgens de naam te veranderen. Zelfs de spreekwoordelijke ezel…….. 😀

      Log in to Reply
      • Pepijn van Erp says

        17 February 2018 at 11:02

        Als je een fout maakt, moet je het gewoon nog een keer doen, omdat je daarmee het spreekwoordelijke bewijs levert geen ezel te zijn … 😉

        Log in to Reply
  2. Jan Willem Nienhuys says

    17 February 2018 at 09:30

    Een van de aanwijzingen dat iets kwakzalverij is, bestaat erin dat de beoefenaars 80% succes claimen.

    Log in to Reply
    • Hans1263 says

      17 February 2018 at 11:33

      Tachtig procent succes is voor veel medische interventies onaanvaardbaar laag. Voor andere zou het een aanzienlijke en zeer verheugende vooruitgang betekenen – áls ze werkelijk effectief zijn . Ik denk dat uw uitspraak enige verduidelijking behoeft. Het kan zijn dat u simpelweg bedoelt dat de uitspraken van kwakzalvers per definitie te mooi zijn om waar te zijn (anders waren het geen kwakzalvers) en dat die uitspraken dan dus ook niet waar zijn.

      Log in to Reply
  3. Jan Willem Nienhuys says

    17 February 2018 at 09:57

    Het succes van EMDR is nogal verbazend als de kijkt naar de idiote theorie waarop het was gebaseerd. Een aannemelijke theorie is dat het ophalen van herinneringen een gecompliceerd proces is. Door het ‘uitlezen’ van de herinnering verzwakt deze. Normaal merkt je daar niets van omdat vervolgens de inhoud van de herinnering vanuit het actieve bewijstzijn opnieuw in het geheugen wordt gezet. (Dit proces verklaart deels hoe het mogelijk is dat herinneringen kunnen veranderen.)

    Als dat proces van terugzetten wordt verstoord, wordt de herinnering niet goed teruggezet, en verzwakt. Dat verstoren kan op allerlei manieren gebeuren, bijvoorbeeld door de aandacht even af te leiden met een simpel taakje: de ogen fixeren op een bewegend of stilstaand punt of de aandacht richten op een geluid of gevoel.

    Als dat klopt, is er natuurlijk een hele ris mogelijkheden in plaats van ‘heen en weer kijken’, bijvoorbeeld eenvoudige rekensommetjes maken die net zo goed werken. Of de tafel van nul opzeggen. En waarom niet een weesgegroetje opzeggen? Het is zelfs denkbaar dat de een of andere drug maakt dat de aandacht makkelijker wordt afgeleid.

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

Ype & Ionica zijn Skeptisch
5 June 2025 - Ward van Beek
Ype & Ionica zijn Skeptisch

Zier hier de hele strip!  [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Real Time Computer Communication
18 June 2025 - Steven Novella

For those with advanced ALS (amyotrophic lateral sclerosis) or certain brainstem strokes, they can be what is referred to as “locked in”. They are mostly paralyzed. A tip of the basilar artery brainstem stroke, for example, can leave one only able to move their eyes. Many with ALS, long before they get to this point, lose the ability to speak because of […] The post Real Time Computer Communication first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Infection Control/Infection Prevention
17 June 2025 - Mark Crislip

Summertime. And the living is easy. Janice Joplin has to be the best singer. Ever. There may be those in the comments who disagree, but remember, within the context of the blog, what I write is canon. Which is not the same as being true. Canon. Any-who. I spend summer on the front porch and rarely venture inside. Outside has had the […] The post Infection Control/Infection Prevention first appeared on Science-Based Medicine. [...]

RFK Jr.’s vaccine committee bloodbath: I hope you’re all up-to-date on your vaccines…
16 June 2025 - David Gorski

...because the CDC schedule is about to start shedding vaccines the way antivax newly appointed ACIP members think people vaccinated against COVID-19 shed spike protein. Ground zero for RFK Jr.'s extinction-level event with respect to public health is vaccines and the committee that recommends them for the CDC schedule. The post RFK Jr.’s vaccine committee bloodbath: I hope you’re all up-to-date on your vaccines… first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)@Renate1 Als het ooit zo walgelijk en primitief zou moeten, zou ik geen hap door de keel kunnen krijgen. Dan
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (24-2025)Er zijn natuurlijk eetbare planten te vinden in de stad, waar zij ze ook vond. Ze bakte het een en
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)@Renate1 Het is op klompen aan te voelen dat er niet voldoende natuur in Nederland is om 18-miljoen (of zijn
  • Martin Bier on Koud maanlicht? Een klein skeptisch onderzoekHet is niet moeilijk om dit soort dingen gewoon op te zoeken. Maanlicht heeft een sterkte van maximaal 0,0034 watt
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (24-2025)Gisteren was in 'Met het oog op morgen' iemand te gast, die een half jaar leefde van wat ze in

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in