Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. Daarom willen wij in deze nieuwe rubriek een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel delen. Leesvoer voor in het weekend!
- The Guardian: How disgraced anti-vaxxer Andrew Wakefield was embraced by Trump’s America
- Skeptical Inquirer: On Unsubstantiated Yet Prevalent Therapeutic Interventions for Autism [Part I]
- Skeptical Inquirer: On Unsubstantiated Yet Prevalent Therapeutic Interventions for Autism [Part II]
- Leids Dagblad: Factcheckers Universiteit Leiden: de strijd om het frame woedt voort
- Mental Floss: 10 Dubious Victorian Cures From the First Merck Manual of Diagnosis and Therapy
- Tagesschau: Wissenschaft auf Abwegen – “Mehr als 5000 Wissenschaftler deutscher Hochschulen haben Forschungsarbeiten bei scheinwissenschaftlichen Verlagen veröffentlicht.”
- De Groene Amsterdammer: Verborgen beesten – cryptozoölogie
- The Independent: 628-year-old fake news: Scientists prove Turin Shroud not genuine (again)
- ander nieuws over onderzoek naar de lijkwade van Turijn: Retraction Watch: Over authors’ objections, PLOS ONE retracts paper claiming Shroud of Turin showed evidence of trauma
- Hot Cup of Joe: The Pseudoscience of Ley Lines
Van het McGill Office for Science and Society:
En voor een bijzondere visie op het fenomeen ontvoeringen door buitenaardsen schakelen we even over naar het Reformatorisch Dagblad: Indringers uit de ruimte – voor wie het stuk ook graag op zondag wil lezen: link. Zie ook de column van Taede Smedes op ufozaken.nl.
Tips zijn welkom! Mail gerust de redactie.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
De commentaren van D’Arcis zijn te vinden in een boek van Ulysse Chevalier, een priester-historicus die rond 1900 de hele zaak voor zover toen mogelijk uitgezocht heeft.
Hij kon niet alles rapporteren, In 1903 stopte het Vaticaan hem toen hij onderzoek probeerde te doen in Rome. Het frappantste aan het boek van Chevalier is dat hij zowat 50 oude documenten weergeeft, die in de oude juridische perikelen (van wie is het ding, wie mag hem vertonen e.d.). In die tijd heeft geen van de partijen ooit de claim geüit dat het ding ‘echt’ was. Wat wel buiten kijf stond was dat er veel geld mee te verdienen was als je hem aan pelgrims kon vertonen.
Er is inmiddels in 2015 een nieuw boek verschenen van Andrea Nicolotti, Sindone.
http://www.einaudi.it/libri/libro/andrea-nicolotti/sindone/978880621304
Zij heeft kunnen uitzoeken waar Chevalier niet aan toe kwam. Zij heeft het
boek opgedragen aan de (nagedachtenis van) Chevalier.
Welke kenner van Italiaans wil dat lezen en recenseren?
Er is een vertaling in het Engels in voorbereiding bij Baylor University Press.
Vaak is een Italiaanse Andrea een man. 🙂 Verder is mijn Italiaans verre van goed. Dus we wachten maar op de vertaling. Maar het gedoe rond de Lijkwade blijft ons boeien.
Inderdaad. Kijk maar naar de zanger Andrea Boccelli.
Inderdaad. mijn fout:
http://unito.academia.edu/AndreaNicolottihttp://www.dipstudistorici.unito.it/do/docenti.pl/Show?_id=anicolot#profilo
Even snel. Het gaat om een ander boek dan:
https://shroudstory.com/2014/09/26/the-metamorphosis-and-manipulation-of-a-legend/
?
Een jaar of 15 geleden kocht ik op een vlooienmarkt een voorwerpje voor 3x niks waarvan ik overtuigd was dat het (gezien die idioot lage prijs) een vervalsing moest zijn van een 6e of 7e eeuws voorbeeld. Het is te mooi om waar te zijn en het is bijna per definitie dan ook niet waar, was mijn gedachte. Het zag er aardig uit en kwam terecht bij andere “copieën”, leuk maar niet origineel. Enkele jaren geleden echter vertelde een expert me dat het inderdaad een copie was, maar wél gemaakt in de 12e eeuw. Het voorwerp heeft dus een upgrade gekregen en een andere plaats. Alleen al de anecdote maakt dat ik regelmatig het voorwerpje met een glimlach oppak.
Als de RK kerk nu eens op deze manier zou omgaan met die gekke lijkwade? Wél een vervalsing, maar een bijster interessante oeroude vervalsing die als zodanig grondig wetenschappelijk kan worden onderzocht en niet achter slot en grendel hoeft te worden bewaard, omgeven door sprookjes en derhalve aanbeden door gelovigen? De kerk zou ietsje in mijn achting stijgen.
Wonderkind (11) rondt universitaire opleiding af:
“I want to prove to the world that god does exist, through science”
Wonderkind met naïviteit van een 11-jarige?
https://www.telegraaf.nl/video/2344203/wonderkind-11-rondt-universitaire-opleiding-af
Formidabel, knul, formidabel. Maar als je iets meer je best had gedaan tijdens de gcschiedenislessen, had je kunnen leren dat godsbewijzen onmogelijk zijn, zeker die gebaseerd zijn op empirische wetenschap.
Dat is geen skeptisch uitleggen, dat is een snauw.
Of God er wel of niet is, is best wel wetenschappelijk uit te leggen. Ik doe nog een poging.
Als er één God is, is dat het alles. En het alles is het hele gebeuren. Het hele gebeuren vanaf het begin ( de oerknal), tot nu. De bedenkers van het geloven in (één) God hebben dus bedacht om te gaan doen alsof het hele gebeuren God is. Alsof dat wat er gebeurt God is. Jullie denkfout is te denken dat er het hele gebeuren is, en dat er dan ook nog een goddelijke macht moet bestaan die het hele gebeuren bestuurt en regelt. Dat is fout. Dat kan niet eens. Dan ga je inderdaad zeggen dat die God er niet is.
De stichters van het geloof bedachten dus om te gaan doen alsof het hele gebeuren God is. In alle kerkboeken kun je het woord God steeds vervangen door: het gebeuren. Dan ga je het begrijpen. En omdat een God altijd een verantwoordelijke macht is, brengt men de verantwoordelijkheid over op het gebeuren. En daar gaat het om: het gebeuren is het verantwoordelijke en wij zijn niet verantwoordelijk. Wij houden ons aan de geboden.
En waarom doen ze dat?
Als je wel verantwoordelijk bent, wordt je zwakker en sterf je uit. Al het zwakke is verdwenen, alleen het sterker wordende is gebleven in de evolutionaire race.
Dat hadden die bedenkers van het geloof van 2-3000 jaar geleden heel goed gezien. Zoveel mogelijk kinderen, de zwakken opofferen en dood laten gaan en de sterken en slimmeren koesteren,
Geachte Wolf
Mijns inziens behoort een discussie over God in een eigen draad of in de chat. Voorts heb ik de stevige indruk dat u niet zozeer onzin praat als wel dat u een te grote houwdegen bent. Ik mis bij u toch de nuances.
Sorry, maar de nuances in de verhelderingen hier gaan volgens mij teveel uit van een aanvechtbaar beginsel.
Ik zou dat verbeterd willen zien, daar is wetenschap voor.
Eindelijk heb ik dan een gelovige gevonden, die uw redenatietrant schijnt te volgen:
https://respectfulinsolence.com/2018/08/09/another-case-of-religion-inspired-child-neglect/
Maar dit lijkt me duidelijk een uitzonderingsgeval, dat niet maatgevend is voor alle gelovigen.
[ Shouldn’t we just let the weak die off and let the strong survive?” ]
Het is niet survival of the strongest.
Shouldn’t we just let the unfittest die off and let the fittest survive?”
@ Renate1
Wat is dan de gelovige? Dat varieert van een stel onverschrokken onverantwoordelijke veroveraars die als verpakking gingen aanbidden tot mensen als mijn moeder die geloofde dat er elk moment wat uit de lucht kon stappen om je wat aan te doen.
New footage of the moonlanding discovered….
https://www.facebook.com/coollew/posts/10214130026657496
@tdewolff
De gelovige bestaat niet. Maar laten we maar uitgaan van de meest orthodoxe groep. Zelfs daar zul je uw gedachtegang niet terug kunnen vinden.
Ik moet overigens altijd denken aan iets wat ik ooit in het blaadje Onkruid tegenkwam.
Daar beweerde iemand dat kinderen die door hun ouders misbruikt werden, er zelf voor gekozen hadden om in een dergelijk gezin geboren te worden, omdat ze kennelijk een les moesten leren.
Dat waren dus geen mensen die in een god geloofden, maar een soort vaag new age idee aanhingen. Misschien iets antroposofisch.
Een gelovige is volgens mij een deelnemer aan een geloof.
En een geloof is een vastgestelde lijst van voorschriften voor je gedrag.
Als zo’n bedacht voorschrift zegt dat God verantwoordelijk is, zegt dat voorschrift tegelijk dat jij als deelnemer geen verantwoordelijkheid hebt.
De vastgestelde voorschriften zeggen dat geloven in God hetzelfde is als leven zonder verantwoordelijkheid. En dat wordt gedaan. De wereld veroveren door zoveel mogelijk kinderen; niet gehinderd door verantwoordelijkheid voor het milieu of andere wezens. De zwakkeren dood laten gaan in sterfhuizen met een Abraham als voorbeeld. Dieren slachten zonder verdoving, enz. enz. Verantwoordelijkheid is verboden om een sterker volk te scheppen. En vaccineren is voor de zwakkeren.
Er zijn maar zeer weinig gelovigen die deze voorschriften zo strikt naleven als u zegt. En zeker het idee dat de mens helemaal geen verantwoordelijkheid heeft, kom je maar zelden bij gelovigen tegen.
En nee, ik ben niet gelovig. Door sommige gelovigen word ik als zogenaamde Nieuwe Atheïst weggezet, wat ik evenzeer onzin vind. Geloof is een sprookje, waar veel mensen steun in vinden.
Als ik me niet vergis, noemen gelovigen die verantwoordelijkheid o.a. goed rentmeesterschap.
@ tdewolff
“Sterfhuizen met Abraham als voorbeeld”. Afgezien van de rest van uw betoog waar ik geen touw aan kan vastknopen, begrijp ik nog minder van uw “sterfhuizen met Abrahem als voorbeeld”. En: “vaccineren is voor de zwakkeren”. Zwakkeren? Hoezo? Wordt niet vrijwel iedereen gevaccineerd, op de kinderen van sommige gelovigen na? Over het nemen van verantwoordelijkheid gesproken! Of zouden we terug moeten naar een eeuw geleden, tijden waarin gelovigen (en toen nog maar een handjevol ongelovigen) in grote aantallen werden geveld door Spaanse griep, TBC, tyfus, polio en andere afschuwelijke ziekten?
De kerken of geloven leggen het geloof als volgt uit: er is God, dat is een hogere macht die alles bepaalt, die straft of beloont als jij fout of goed handelt. Dus: bidden en het wordt naar jouw zin gemaakt.
Jullie zeggen dan: zo’n hogere macht bestaat niet, dus God bestaat niet, men vertelt een sprookje.
En dat is het allebei niet. Dat sprookje heeft men toegevoegd.
De stichters van het geloof hebben bedacht: wij doen voortaan alsof er God is, wij doen alsof God alle verantwoordelijkheid heeft en dan doen en handelen wij zonder verantwoordelijkheid. Ik voor mij, God voor ons allen.
Dan kun je alles kloppend krijgen. En dan kun je verder gaan met de vraag : waarom? En dat antwoord is: om een sterker volk.
Het volk heeft veel waarde, de mens weinig.
Het zij zo… Ik kan geen chocola van uw redenering maken.
En nu graag nog even dat sterfhuis in relatie tot Abraham?
Het idee dat god verantwoordelijk is, is eerder bedoeld om het onverklaarbare een plaats te geven. Het ontslaat de mens niet van z’n eigen verantwoordelijkheid.
Om daarbij even 2 voorbeelden te noemen:
In de eerste plaats is daar het verhaal over Eva en de appel uit de bijbel. Volgens die bijbel was Eva dus verantwoordelijk voor de zondeval. Als we uw redenering zouden moeten volgen, wordt Eva van deze verantwoordelijkheid ontslagen, omdat god overal voor verantwoordelijk is.
Het tweede voorbeeld kwam ik zaterdag tegen in de krant in een interview met een arts. Die had 2 kinderen als patiënt gehad, die beide in coma waren geraakt. Het ene kind overleefde en het andere kind niet. Dat schreef de arts dus toe aan god, die uiteindelijk over leven en dood beschikt. Ook hier wordt dus niemand van enige verantwoordelijkheid ontslagen.
https://www.volkskrant.nl/wetenschap/-in-een-klap-werd-duidelijk-dat-je-als-arts-geen-almachtige-figuur-bent-~b1471786/
Behoudens een paar kleine groepen, zullen de meeste gelovigen gewoon van medische kennis gebruik maken.
Ik kan de redenering van de arts niet volgen waarin hij betoogt dat zijn interventie af en toe faalt en dat dan uiteindelijk een hogere macht (i.c. degene die hij God noemt) de touwtjes in handen neemt. Dat laatste gegeven komt in het krantenartikeltje wel erg uit de lucht vallen. De menselijke behoefte om het onverklaarbare een plaats geven, OK, maar wat zegt dat überhaupt over het bestaan van die hogere macht? Wat zou die macht overigens bewegen om het ene kind willekeurig wel te laten doodgaan en het andere niet? Geldt die op zijn zachtst uitgedrukt uiterst merkwaardige wijze van beslissen over leven en dood eigenlijk ook voor alle katten, muizen, miljoenpoten en bacteriën? Mijn “lijst van Sjaalman” wordt steeds langer…
Tja, ik zat ook wel even met m’n oren te klapperen, toen ik de opmerking van de arts over god las, maar goed, de gelovige zal het een en ander wel verklaren met de uitspraak dat gods wegen ondoorgrondelijk zijn.
Ik ben eerder geneigd Bob den Uyl te citeren: “Gods wegen zijn duister en zelden aangenaam.”
Het een en ander bewijst overigens wel dat er geen sprake is van de sterkste die overleeft.
Ik bedoelde natuurlijk het pak van Sjaalman in plaats van de lijst…
Het moet bij jullie zo ver weg komen, ik bied nogmaals aan om dat in een gesprek te doen.
Het geloven in God is geen onzin of sprookje, het regelt de mensfokkerij. Je moet niet verantwoordelijk zijn. Want dan ben je verantwoordelijk voor het zwakke of voor het andere. En dan worden we zwakker, of gebreken sluipen in. Dus moet God verantwoordelijk zijn.
Abraham is voorbeeldman. Voor zoveel mogelijk kinderen maken en om eventueel daarvan één te offeren, als dat gevraagd wordt.
Ik heb een kennis die 50 jaar geleden in Israël gewerkt heeft. Zij en anderen hadden de papieren voor verzorging van gehandicapten gehaald. Maar niet direct werk. En omdat hun verteld was over andere culturen waarin gehandicapten niet verzorgd werden, wilden zij dat wel doen en opzetten. In dat bijbelse oosten waar het hebben van zo’n kind als straf van god wordt neergezet.
Maar joden hadden nooit gehandicapten. Omdat ze volk van god waren, werd gezegd. Dus hebben ze alleen in grote gezinnen gewerkt, maar niemand met gehandicapten. Maar aan sommigen werd wel verteld dat ze soms naar sterfhuizen werden gebracht. Dat kwam Brandpunt ter ore en die maakten daar een reportage van. Gewoon open mochten ze filmen in zo’n sterfhuis. De oppasster gooide af en toe wat brood over de tralies om ze stil te houden. En de moeders die er een kind gebracht hadden vertelden gewoon open dat dat de cultuur was. Ze wisten niet beter. Wie wilde nu een gehandicapt kind? En ze vertelden ook dat het de gewoonte was om dan nog minstens twee kinderen te nemen zodat je zoveel aan je hoofd had om er nooit meer aan te denken.
Mede hierdoor zijn nu de testen op down en erfelijke eigenschappen gebruik geworden.
Wat is eigenlijk een straf van God?
God is het verantwoordelijke. Het geloven in God is dat mensen geboden hebben, geen verantwoordelijkheid. God, dat is dus de geboden en regels en voorschriften. Straf van God kun je dus ook alleen maar uitleggen als: tegen de voorschriften.
En zo zijn er heel veel punten in het geloven in God te vinden, dat dat geloof waakt en behoedt om een sterker/gezonder/groter volk te worden. Maar alles staat in verpakking, omdat het minder mooi is. Doodgaan is niet mooi. Dus ga je naar de heer. Of naar de hemel. Dat klinkt mooier. Geloof is verpakking. God is ook verpakking.
@tdewolff
“Het moet bij jullie zo ver weg komen”.
Ten eerste lijkt het u te ontgaan dat iedereen hier op eigen titel schrijft.
Vervolgens hebt u het nodig in een opnieuw ellenlange reactie nog eens min of meer hetzelfde op even onbegrijpelijke manier te schrijven. Ik vraag me af of het zin heeft op uw opmerkingen m.b.t. gehandicapten bij joden in te gaan, daar het noemen van dat al of niet bestaande feit me totaal ontgaat.
Het wil er bij mij niet in dat religie zo ingewikkeld zou zijn dat het omstandig en uitvoerig zou moeten worden uitgelegd.
Ik krijg dus eerder de indruk dat het bij ú van ver moet komen.
Het is bij mij ook van ver gekomen. Ik heb er meer dan zestig jaar op gestudeerd. Die Brandpuntreportage was voor mij wel mede cruciaal om het te begrijpen en te beseffen dat het absoluut geen sprookje is.
Het is maar net of je wetenschap nieuwsgierig vindt en welke wetenschap, maar voor mij ontbreekt er iets als je nu kunt weten wat een goddeeltje is, terwijl je niet weet wat God is.
Helaas, ik kan u niet volgen.
Het komt me voor dat tdewolff nogal wat onzin schrijft, en ik weet niet waar ik zou moeten beginnen. Het geeft ook niet veel zin, lijkt me. Maar 1 puntje pik ik er toch uit, nl. wat hij vertelt over Abraham.
Hij suggereert dat Abraham zoveel mogelijk kinderen maakte, en dat hij er 1 moest opofferen. Het verhaal dat in Genesis wordt verteld is dat Abrahams vrouw Sara geen kinderen kon krijgen, en dat Abraham daarom een zoon Ismael verwekt bij een slavin Hagar (die hij vervolgens wegstuurde). Pas daarna sloot God een verbond met hem en beloofde hem een talrijk nageslacht. Pas daarna kreeg Sara een zoon Isaak (voor de goede lezer: Sara werd bezwangerd door God zelf). Lang nadien strerf Sara, en Abraham kreeg toen zoons bij een nieuwe vrouw.
Op het ogenblik van het offer van Isaak was die zijn enige zoon. Niks veenturfjetheorie van tdewolff.
Sommige religies lijken mensen aan te moedigen om veel kinderen te krijgen. Afgezien van het feit dat nog niet zo lang geleden de mogelijkheden voor geboortebeperking veel minder waren, en je als burger blij mocht zijn als je (1) je oude dag haalde en (2) er dan ook nog kinderen van je in leven waren om voor je te zorgen, denk ik niet dat religies er in de eerste plaats zijn om de voortplanting te bevorderen.
Kort door de bocht: ze zijn er om de geestelijke stand werk te bezorgen. Enigszins zoals de drakendoderschool. Bij ontstentenis van draken is het enige beroep waarvoor de school opleidt leraar aan de school zelf. Maar dan moet die school wel leerlingen aantrekken. Dat is natuurlijk een grap (ben vergeten wie die het eerst heeft bedacht), maar het is ernst bij georganiseerde religie.
Sommige religies moeten niet al te veel van geboortebeperking hebben, maar het zijn vaak de gelovigen zelf die zich daar wat minder mee bezig houden.
Bovendien is de wens om voor veel nageslacht te zorgen niet alleen aanwezig in religie, maar je ziet het ook vaak bij wat nationalistisch ingestelde leiders. Zie bijvoorbeeld Hongarije en Turkije, die beide de groei van de bevolking willen bevorderen, maar natuurlijk wel alleen met Hongaren, dan wel Turken.
De heer tdewolff lijkt ook maar weinig geneigd te zijn om enig bewijs te leveren voor zijn opvattingen betreffende religie. Op argumenten betreffende het tegendeel komt weinig reactie.
Ik zit hier ook niet om religie te verdedigen, maar om merkwaardige opvattingen betreffende religie te bestrijden. Er is genoeg tegen religie in te brengen, daarvoor hoeven geen onzinnige argumenten ingebracht te worden.
Het komt me voor dat diverse religies eerder dan uit te leggen “wat de bedoeling is”, zich toch vooral en vooralsnog het hoofd zouden moeten breken over o.a. de aantijgingen m.b.t. kindermisbruik en vormen van redelijk recente slavernij en de vele vergeefse pogingen die ze daartoe hebben ondernomen die verschijnselen te verhullen resp. te ontkennen. Daarna hebben ze misschien misschien heel misschien weer enig recht van spreken.
Vanzelfsprekend, ik haast me het te zeggen, dat er bij andere groeperingen vast ook wel sprake zal zijn van misbruik en andere kwalijke praktijken, maar van religies als de RK-kerk en de Jehovah’s enzovoort met zulke onzinnig rigide en ouderwets stricte standpunten (hebt u “kijken in de ziel” gezien?) verwacht je toch iets heel anders, een christelijke opstelling, meedogend, barmhartig enzovoort, nietwaar?
En “wat de bedoeling is” van religie? Zou dat niet in de eerste plaats de bekende regel moeten zijn dat men een ander niet aandoet wat men voor zichzelf niet zou willen, enzovoort? Als men zich daar nu eens aan hield, dan is de rest van het hele geloof onder de nutteloze sprookjes en franje te rangschikken. Wat me het meest stoort, is dat er kennelijk in christelijk Nederland nog de idee heerst dat men moet lijden alvorens men toe is aan het veronderstelde hiernamaals, en dat iedereen zich dus aan die doctrine zou moeten houden. Euthanasie is in die kringen een taboe. Maar ja, moeten ongelovigen zich daar dan ook aan houden, evenals aan resten van hun andere ouderwetse dictatoriale regeltjes? Christenen móeten niet dood, ze hebben het recht te kiezen voor euthanasie of dat af te wijzen. Maar geef een ander de vrijheid alsjeblieft te kiezen voor iets anders! Zolang er politieke partijen bestaan die menen dat men moet lijden tot het bittere einde en euthanasie of een andere eigen keuze bij “voltooid leven” afwijzen, zal ik mij fel verzetten tegen hun waandenkbeelden.
En ik meen dat ik niet zo lang geleden gelezen heb dat de zogenaamde ‘barmhartige broeders of zusters’, dus degenen die doelbewust patiënten om zeep helpen, niet omdat deze daar zelf om gevraagd hebben, maar omdat de verpleegkundige meent dat op eigen gezag te kunnen beslissen, vaak zeer gelovig zijn.
Dat kan ik dus ook niet erg rijmen met het verzet van de kerk tegen euthanasie.
Ik kan me de bezwaren in Duitsland nog wel enigszins voorstellen, in het licht van wat er in WOII is gebeurd, maar daar blijft mijn begrip dan ook wel toe beperkt.
Dat is geen euthanasie maar moord, vergelijkbaar met wat in het Dritte Reich niet ongebruikelijk was t.a.v. geestelijk gehandicapten.
Inderdaad, dat was moord, maar het werd gepresenteerd als euthanasie, dus ik kan me wel iets voorstellen bij het feit dat men wat huiverig staat tegenover het idee dat artsen mensen uit hun lijden verlossen.
Religie is in de eerste plaats zingeving. Het geloof in God of in polytheïstische goden of voor mijn part in homeopathie geeft existentiële troost en houvast. En ook wij, sceptici, zoeken naar enige troost en houvast. Maar wij vinden die niet in een religie maar in onszelf, in ons rationeel scepticisme, in onze beslommeringen en onze kleinheid. Gelovigen zoeken Zin met een hoofdletter. Wij zijn tevreden met een kleine zin.
RV
Zo is dat, en het leidt niet tot dwaze ongerijmdheden, onnodig schuldbesef en ingewikkelde dogmatiek, met alle treurige gevolgen van dien. Bovendien worden er door “ons” geen absurde geldbedragen gespendeerd aan het “dienen” van onbestaande entiteiten. Ik weet wel betere ANBI-bestemmingen.
Wat is er dan onzin aan de denkwijze:
geloven in God
= geloven dat God verantwoordelijk is
= geloven dat ik niet verantwoordelijk ben ?
Wat is er dan onzin aan de denkwijze dat zingeving bestaat uit het sterker en slimmer willen maken van een volk door minder verantwoordelijk te zijn?
Waarom sluit u die selectieve zorg uit als argument van achterliggende bedoeling?
Het is maar helemaal de vraag of uw premissen de enige mogelijkheden zijn.
RV: “Religie is in de eerste plaats zingeving.”
Er zijn veel opvattingen over wat religie “is”, en wat de verklaring voor het verschijnsel dan wel mag zijn. Scott Atran noemt in zijn boek “In Gods we trust” op p. 6 en verder een groot aantal (ik kom op circa 50) evolutionaire redenen die voorgesteld zijn om het verschijnsel religie te ‘verklaren’, onderverdeeld in drie groepen: intellectuele redenen, affectieve functies en sociaal-economische functies. De geciteerde zingeving is nummer drie in de lijst.
Religie gaat om ideeën die zowel (1) indruisen tegen ons intuïtieve begrip van de wereld als (2) in strijd zijn met de feiten (onzichtbare mensen bijvoorbeeld).
Volgens deze eerste twee kenmerken zou Mickey Mouse ook een religie zijn, pratende dieren bestaan nu eenmaal niet. Maar een derde kenmerk is dat het geloof niet vrijblijvend is, maar (3) dat de gelovigen op de een of andere manier duidelijk maken dat ze het serieus nemen en dat is des te makkelijker vanwege het vierde kenmerk, namelijk dat (4) het centrale punt van aandacht gaat over existentiële angsten zoals ziekte, dood, onrecht.
Het kernpunt is, denk ik, (1+2) in combinatie met (4). De georganiseerde religie ontstaat als bemiddelaars zeggen: jouw ellende wordt veroorzaakt door een geest en ik weet hoe die geest gunstig te stemmen. Je mag je gelukkig prijzen als ‘zingeving’ je voornaamste existentiële zorg is en niet ‘waar moet ik morgen van eten’?
Die bemiddelaars passen een groot arsenaal aan methoden toe om te zorgen dat de gelovigen hun onzinnige diensten blijven afnemen. Mensen ertoe brengen om offers te brengen is gewoon een van die technieken. De sunk cost fallacy brengt de gelovigen er dan toe bij de club te blijven.
Beste Jan-Willem
Onzichtbare wezen of beter het concept “onzichtbare wezens” druist wellicht tegen jouw nuchtere intuïtie in maar niet tegen de intuïtie van anderen. Of neem een andere intuïtie, “het onstoffelijk bewustzijn”. Een intuïtie die door velen wordt gedeeld. Maar intuïties zijn slechte raadgevers.
Er bestaat CSR, de cognitive science of religion. Een nieuwe naam voor de ouderwetse godsdienstpsychologie. Mijns inziens moet je religie in de eerste plaats psychologisch benaderen. En pas in de tweede plaats sociologisch. En natuurlijk zijn er allerlei interacties tussen het psychische en het sociologische. Maar die interacties zijn zeer divers. En al neemt de godsdienstsociologie volgens mij de tweede plaats in, dat wil niet zeggen dat zij niet relevant is. Integendeel. En misschien zijn godsdienstpsychologie en godsdienstsociologie even relevant. Mijn voorgestelde hiërarchie is natuurlijk ook maar een hypothese.
Daarnaast kun je religie ook nog filosofisch-analytisch benaderen. Hoe zinnig zijn de gearticuleerde beweringen van gelovigen? Is er wel zoiets als een Eerste Oorzaak? Is het godsidee nodig binnen een rationele ontologie? Wonderen, bestaan zij?
De door mij geschetste ideeën horen inderdaad bij de cognitive science of religion, zie ook het Wikipedia-artikel erover. Daar vind je ook ‘minimally counterintuitive concepts’. RV gebruikt ‘intuïtief’ in een andere betekenis.
De intuïtie waar het hier om gaat is die een kind al voor de kleuterschool verkregen heeft. Al van heel jong af aan weet een kind het verschil tussen mensen (primair mamma natuurlijk) en de rest. Die rest wordt al snel gedifferentieerd in dieren (bewegen doelgericht en zelfstandig, maar zijn geen mensen; ze kunnen niet praten), planten (leven, maar bewegen niet uit zichzelf), min of meer stationaire objecten in de natuurlijke omgeving en menselijke artefacten zoals huizen, huisraad, auto’s. Hoe verschijnselen zoals regen, wind, wolken, zon, eventueel ook sterren in deze classificatie passen weet ik niet.
De leden van elk van deze categoriën hebben onderling een flink aantal eigenschappen gemeen. Die zogenaamde minimal couterintuitive concepts zijn leden van een categorie die 1 eigenschap hebben die niet klopt:
1 een onzichtbare mens
2. een onzichtbaar klein beest
3. een vliegende mens
4. een ding dat kan duwen of trekken zonder contact te maken
5. een pratend dier
6. een ding dat toverkracht heeft (toverstok, amulet)
7. een levende dode
8. een ding dat op twee plaatsen tegelijk is
9. een standbeeld waar je tegen kunt praten
10. een boom die alles weet
11. iets dat tegelijk brood en een mens is
12. een plant die kan lopen
13. iemand die door de lucht vliegt en op een bepaalde datum alle kinderen een cadeautje geeft.
Nummers 2 (bacteriën, schurftmijten etc.), 4 (een magneet, de gravitatiekracht) en 8 (kwantummechanica) zijn ook contra-intuïtief, net als de aarde die plat lijkt maar toch echt rond is. Daar zijn bewijzen voor. Niet al deze contra-intuïtieve contrafactuele ideeën zijn ‘religie’. Mickey Mouse, Superman, de enten uit de Lord of the Rings zijn geen religie omdat ze herkend worden als fantasie. Maar juist omdat ze maar in 1 opzicht afwijken van wat in de desbetreffende categorie usance is, zijn ze zo aantrekkelijk en makkelijk te onthouden en overdraagbaar, ook als het fantasieën zijn.
Het moet niet te ingewikkeld worden. Een boom die alleen op woensdag alles weet is ongeschikt. Een onzichtbare mens die bovendien geen emoties heeft en niet aan veranderingen onderhevig is en niet mannelijk of vrouwelijk is (laat staan LHBT) en die eigenlijk ook geen lichaam heeft, die kan dan wel door theologen bedacht worden, maar die spreekt de gelovigen niet aan. Een heiligenbeeld waar je naar toe kunt gaan en waarvoor je kunt bidden weer wel (nummer 9).
@ Jan Willem Nienhuys
Dank voor uw heldere analyse.
Gisteren hoorde ik dat de rechter het vliegendespagetthimonstergeloof niet als serieus bedoelde godsdienst ziet (iemand wilde met vergiet op het hoofd afgebeeld worden in haar paspoort). Ik hoop dat deze dame in hoger beroep gaat, al zou het alleen al zijn om duidelijkheid te verschaffen. Want waarom zou ieder ander geloof, maar in onze situatie nu maar even beperkt tot het christelijke, eigenlijk wél serieus moeten worden genomen, inclusief randschrift op 2 euro-munten, de gratie Gods in iedere wet, het bizar-verouderde 6e couplet van het Wilhelus en zo nog meer van dat soort relikwieën, vraag ik me nu af. Zijn daar normen voor te bedenken? Omdat het christelijke geloof al wat ouder is dan het pastageloof? Tja, dat gekke argument hoor ik ook regelmatig inzake de flauwekul van de traditionele Chinese geneeskunst. Meer argumentatie kan ik niet bedenken.
Het punt is dat andere gelovigen hun religie serieus nemen en het pastafarigeloof zelf ook al aangeeft een parodie te zijn.
Misschien is dit een oplossing?
https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/de-speld-pastafari-introduceren-kindermisbruik-om-serieus-genomen-te-worden-als-religie~ba251f74
🙂
Of er misschien eens een stevige inquisitie tegenaan gooien? Desnoods een vrolijke Bartholomeusnacht?
Of het misschien maar beperken tot een Mandement? Ik heb van het laatste de originele brochure in de borkenkast, dus dat is snel gereed, lijkt me.