• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Algemeen / Denkfouten in een modern jasje

Denkfouten in een modern jasje

1 November 2019 by Pepijn van Erp 2 Comments

Neem alles wat ik in deze bespreking opschrijf uiterst serieus, want het is allemaal waar. En ik kan het weten, want ik heb ooit een heel ingewikkelde studie gedaan die met absolute zekerheden wel uit de voeten kan. Wat? U beticht me van een argumentje ad verecundiam? Kijk eens naar uzelf, u bent zeker zo’n antiautoritaire dwarsdenker. En wat hebt u nu eigenlijk al gedaan aan het beperken van uw ecologische voetafdruk, ga u u daar eerst maar eens druk over maken voordat u mij lastig gaat vallen over een boekbespreking…

Denkfouten in een modern jasje 5Drogredeneringen en andere denkfouten staan al millennia lang in de belangstelling. Wij kletsen wat af met elkaar en proberen ook dikwijls de ander van ons eigen gelijk te overtuigen, desnoods met middelen die een kritische analyse van de redenatie niet kunnen doorstaan. Aristoteles kwam bijvoorbeeld in zijn Organon al met een lijstje van drogredeneringen die we nog steeds herkennen. In Alles wat in dit boek staat is waar (en andere denkfouten) steken Maarten Boudry en Jeroen Hopster die gouwe ouwen in een modern jasje en voegen er nog een hele berg aan toe.

Dat doen ze in korte hoofdstukjes waarin met sprekende voorbeelden telkens weer een denkfout in het zonnetje wordt gezet. In Overal fobieën gaat het bijvoorbeeld over de (ziekelijke?) neiging om kritische opinies van anderen weg te zetten met het etiketje ‘fobie’. Iemand die inhoudelijke kritiek heeft op de islam, wordt dan als ‘islamofoob’ verketterd, wat al snel (en vaak volkomen onterecht dus) wordt verstaan als ‘moslimhaat’. De term ‘fobie’ is hier misplaatst en ergerlijk, betoogt Boudry, want “het concept van de fobie heeft een welomschreven psychiatrische betekenis: een hevige angst voor een specifiek object die niet voor ratio vatbaar is en die het redeneren verhindert.”
Een recente loot aan de foute fobieënboom is de ‘oikofobie’:

De term ‘oikofobie’ is bovendien nog een grotere miskleun dan islamofobie. Sommige mensen hebben inderdaad een irrationele angst voor de oprukkende islam, maar niemand is letterlijk oikofoob, dus bang voor zijn eigen ‘huis’ (oikos). Sommige westerse intellectuelen koesteren weliswaar een diepe afkeer van de westerse beschaving, maar ze zijn er helemaal niet bang voor. Sterker nog, de meesten brengen hun hele leven zorgeloos door in westerse landen, niet zelden in comfortabele academische posities.

Wanneer je nu denkt dat het zin heeft Thierry Baudet met dit hoofdstukje in de hand te wijzen op zijn denkfout, komt waarschijnlijk van een koude kermis thuis. Dat wordt namelijk uitgelegd in een ander hoofdstukje met de titel Neusdrukken. Hierin legt Hopster uit dat het niet volstaat om mensen met feiten om de oren te slaan, als je ze van mening wil doen veranderen. “Een effectievere strategie is hen bij de hand te nemen. Ga in gesprek, en betrek daar ook de sociale omgeving bij.” Ik wens u daarbij veel succes, maar vergeet dan vooral ook niet eerst het hoofdstuk Argument uit hardnekkigheid te lezen.

De hoofdstukjes zijn telkens door Boudry of Hopster geschreven en ondertekend. Een gedeelte is eerder gepubliceerd in de wisselrubriek ‘Denkfouten’ die ze in Filosofie Magazine schreven. Na er een paar gelezen te hebben, herken je vaak al na een enkele zinnen wie van de twee aan het woord is. Dat levert en passant een leuk spelletje op dat je er tijdens het lezen van boekje voor niets bijkrijgt. Boudry schrijft wat persoonlijker, haalt ook geregeld voorbeelden uit eigen praktijk aan. Dat hij hierbij natuurlijk op denkfouten wijst van mensen die met hem in discussie waren, maakt dat hij af en toe wat gelijkhebberig overkomt, maar erg storend is het niet. Een belangrijk deel van de lol in het bestuderen van denkfouten is immers dat je ze daarna bij anderen beter herkent en ze er soms met duivels genoegen mee om de oren kunt slaan.

Een deel van de namen van moderne denkfouten waren me wel bekend, zoals wathaboutery, de Messiasdenkfout en Loki’s waagstuk, maar bij Keerpuntitis, zalmzucht, Wafelijzermoraal en de wij-bak, moest ik bijvoorbeeld toch eerst het stukje lezen om erachter te komen waar het precies over zou gaan. Een erg vermakelijk boekje!

O ja, als je nu in de commentaren hieronder een loftuiting op deze bespreking aantreft van iemand die er ook heel dubieuze denkbeelden op nahoudt, en daar vervolgens mij op gaat aanspreken,  dan misbruik je het applausargument, een soort guilty by association. Ik waarschuw maar vast 😉

Bol.com
Denkfouten in een modern jasje 6
Denkfouten in een modern jasje 7
Denkfouten in een modern jasje 6
Denkfouten in een modern jasje 7

Steun Kloptdatwel

Denkfouten in een modern jasje 10Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
De linke weekendbijlage (43-2019)
Next Entry »
De linke weekendbijlage (44-2019)

Filed Under: Algemeen

Reader Interactions

Comments

  1. Ferdinand Basck says

    1 November 2019 at 11:53

    “en passent” -> en passant
    (Zeg maar gewoon “in het voorbijgaan” of “terloops” of zo.)
    Hoe heet de drogreden ook al weer als ik nu zeg “de rest zal ook wel niet kloppen”?

    Log in to Reply
  2. RV says

    1 November 2019 at 12:15

    ( Tweede alinea, eind:
    Aan toen = aan toe. )

    Denkfouten en clichédenken gaan geregeld hand in hand. Bij clichédenken behoort populistische clichétaal. Om maar een tapijt uit te rollen.

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger?
16 September 2025 - Ward van Beek
Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger?

.In het dagelijks leven loop je als skepticus tegen heel andere zaken aan dan klassieke skeptische thema’s als homeopathie of een platte aarde. Dubieuze kleurentests op werk, vasten zou gezond zijn, en de kracht van positieve mindsets. Skepsis-podcastpresentator Richard Engelfriet sluist u door alledaagse…Lees meer Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger? › [...]

KNAW symposium “Debating the Facts”
8 September 2025 - Ward van Beek
KNAW symposium “Debating the Facts”

. Maandagmiddag 15 september organiseert de KNAW het symposium “Debating the Facts”, met onder andere Nobelprijs-winnaar Guido Imbens en onze Skepsis-voorzitter, Eric-Jan Wagenmakers. Hoe te voorkomen dat feiten ‘ook maar een mening’ worden… Er zijn nog een paar plaatsen. Voor meer…Lees meer KNAW symposium “Debating the Facts” › [...]

Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Stem Cell Stroke Therapy
17 September 2025 - Steven Novella

We have written quite a bit about fraudulent stem cell clinics. They have followed a typical pattern of overhyping new potential therapies, with some clinics going as far as selling fake stem cell treatments. Stem cells were a likely target – they sound extremely advanced, their potential is easy to understand, and you can use them to justify extreme claims of healing. […] The post Stem Cell Stroke Therapy first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Natural History
16 September 2025 - Mark Crislip

It usually takes me several weeks to write these essays, in part because I am slow, and in part I have more to do in retirement than I ever did when working. But as this goes live, I am recovering from a new knee replacement. As I age I am having everything that fails and either be replaced or removed. Orchiectomy next? […] The post Natural History first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Robert F. Kennedy, Jr. is definitely coming for your vaccines, part 2: VAERS, the FDA, and ACIP
15 September 2025 - David Gorski

The Food and Drug Administration appears to be about to weaponize a classic antivax trope against COVID-19 vaccines, the abuse of reports to the Vaccine Adverse Events Reporting System to falsely portray them as deadly, even as news reports suggest that RFK Jr. will further restrict access to COVID-19 and three childhood vaccines. Here we go again. The post Robert F. Kennedy, Jr. is definitely coming for your vaccines, part 2: VAERS, the FDA, and ACIP first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (37-2025)Inderdaad, iets te snel getikt. Van mij mogen vormen van plicht ook wel, b.v. vaccinatie om toegang voor kinderen te
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (37-2025)Ik neem aan dat u RFK bedoelt. Over het geheel genomen ben ik hert wel met Sjamadriaan eens, hoewel ik
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (37-2025)Helemaal eens met Sjamadriaan. Ook ik erger me aan programma's waarin zonodig tegenover de deskundige een totale onbenul op het
  • Renate1 on Astrologie in het Teylers MuseumPlacebo vind ik ook onethisch. Maar de 'logica' van platte-aarde-gelovigen is niet zo ver verwijderd van de 'logica' van mensen
  • Hans1263 on Astrologie in het Teylers MuseumJe kunt toch ook zo'n goed gesprek beginnen zonder die malle verzinsels met sterrenbeelden en planeten? Maar OK, misschien geeft

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in