Vroeg of laat schudt de aarde
Op maandag 6 februari 2023, vroeg in de ochtend, werd het grensgebied tussen ZO-Turkije en NW-Syrië getroffen door een zeer zware aardbeving, ter grootte van 7.8 op de schaal van Richter, wat tot enorme aantallen verwoestingen en slachtoffers heeft geleid in beide landen. Het dodental is inmiddels al de 6.000 gepasseerd en zal ongetwijfeld nog verder stijgen. Uit tal van landen is hulp aangeboden.
Dit gebied is nogal aardbevingsgevoelig, aangezien twee tektonische platen hier samenkomen: de Arabische en de Anatolische plaat. De hierdoor opgebouwde spanningen worden periodiek ontladen in kleine en grote aardbevingen. Wanneer deze precies plaatsvinden is volgens de huidige wetenschappelijke inzichten niet goed te voorspellen, met alle gevolgen van dien.
Te midden van de enorme media-aandacht die deze ramp genereerde dook ineens de naam Frank Hoogerbeets op. Deze had een paar dagen ervoor, op 3 februari, een afbeelding op Twitter geplaatst waarop het rampgebied heel precies was omcirkeld. De inhoud van de tweet luidde:
Afgezien van de vage bewoordingen “vroeg of laat” is de nauwkeurigheid van deze voorspelling verbluffend, zowel qua tijd, plaats als intensiteit van de beving. Toevalstreffer of spectaculair bewijs?
“Planetaire geometrie”
Hoogerbeets bleek een zelfbenoemde aardbevingsvoorspeller te zijn, die met behulp van eigen software die de planeetstanden in het zonnestelsel bijhield en een eigen onderzoeksinstituut Solar System Geometry Survey (SSGeos) tal van voornamelijk zware aardbevingen zou kunnen voorspellen. Deze werden naar zijn mening namelijk (mede) getriggerd door specifieke planeetstanden, die in de astrologie bekend staan als conjuncties (0 graden), driehoeken (270 graden) en opposities (180 graden). Zo ontstond de zelf ontworpen discipline van de “planetaire geometrie.”
In tal van videos op YouTube had hij de laatste jaren voorspellingen gedaan over op handen zijnde aardbevingen. Ook had hij aardbevingen uit het verleden geanalyseerd met behulp van zijn theorie, dat deze vrijwel altijd vooraf worden gegaan door bepaalde planeetstanden. Natuurlijk is Hoogerbeets bekend met de wetenschappelijke theorie van de platentektoniek, maar naar zijn mening zorgden specifieke planeetstanden steeds voor het laatste zetje.
Op zijn SSGeos website geeft hij summier uitleg over zijn theorie. Het gaat hem niet zozeer om de zwaartekracht die door de planeten en vooral de maan op de aardkorst wordt uitgeoefend, maar elektromagnetische krachten. Dat deze daadwerkelijk bestaan was volgens hem al aangetoond door radio-zendamateur John H. Nelson. Deze had in de jaren ’40, ’50 en ’60 door middel van korte golf radiocommunicatie aangetoond dat planeetstanden van invloed zijn op de aardatmosfeer. “Of nearly 1,500 atmospheric condition forecasts that he made in 1967 he had an accuracy rate of 93.2%. His forecast methods, while seemingly forgotten, have not been refuted to date.”
Tegelijkertijd houdt Hoogerbeets vele slagen om de arm bij het doen van zijn voorspellingen. De bewuste planeetstanden leiden niet altijd tot zware aardbevingen, maar alleen als de spanningen in de aardkorst hoog zijn opgelopen. Ook geeft hij toe dat ze soms geen enkele waarneembaar effect sorteren. Desondanks pleit hij voor nader onderzoek van deze planeetstanden als waarschuwingsignalen voor toekomstige bevingen.
Twitter heeft inmiddels bij sommige van zijn tweets de volgende waarschuwing geplaatst (waarbij een aantal links zijn geplaatst naar wetenschappelijke websites over aardbevingen):
There is no scientific basis for earthquake predictions. There is always a chance for earthquakes in places with active faults, but specific forecasts perform no better than random when tested. Claims of correlation with planetary alignment have been disproven.
Toch is de wetenschap niet geheel en al onbekend met het verschijnsel dat bijvoorbeeld de maan van invloed is op het optreden van aardbevingen. Zo lezen we in Nature: “Big earthquakes, such as the ones that devastated Chile in 2010 and Japan in 2011, are more likely to occur during full and new moons — the two times each month when tidal stresses are highest.” (De recente aardbeving in Turkije en Syrië vond overigens ook plaats vlak na de volle maan van 5 februari om 19:30). Overigens gaat het in dit artikel wel degelijk om zwaartekrachteffecten, en niet om elektromagnetisme.
Als we de (enige) bron nagaan die Hoogerbeets noemt, dan blijkt het onderzoek van Nelson wel degelijk te zijn bekritiseerd. De bevindingen van Nelson blijken grotendeels artefacten te zijn: “Randomicity tests show that the apparent association of radio disturbance days with planetary position is an artifact of Nelson’s counting method.” De link met atmosferische storingen en aardbevingen werd door Nelson overigens ook niet gelegd.
Brits boulevardblad
Gaan we na waar Hoogerbeets mogelijk gepubliceerd heeft over zijn bevindingen, dan stuiten we op het Britse boulevardblad Daily Express, waarin geregeld – in de categorie “Weird” ook nog eens – sensationele berichten zijn geplaatst waarin naar “seismic psychic” Frank Hoogerbeets werd verwezen. Steevast worden deze artikelen afgesloten met de opmerkingen dat wetenschappers geen brood zien in zijn theorieën, maar dat zullen niet veel lezers hebben opgemerkt. Hier een greep:
- Earthquake WARNING: Totally DESTRUCTIVE tremor to strike NEXT WEEK – shock claim – Thu, Feb 14, 2019
- Earthquake WARNING: ‘Huge MEGA-THRUST to strike’ by end of February – Mon, Feb 11, 2019
- Earthquake WARNING: Magnitude NINE tremor to hit by February 26 – shock claim – Mon, Feb 25, 2019
En ook de recente aardbeving wordt door dit blad gecovered – opnieuw met een disclaimer: “However, Mr Hoogerbeets predictions has been slammed by critics within the scientific community who claimed the theory is not universally accepted”:
- Scientists respond to ‘cosmic mystic’s’ prediction of Turkey earthquake in Tweet days ago – Mon, Feb 6, 2023
Een search van “Frank Hoogerbeets” op deze website levert een krankzinnig aantal hits op, de ene nog sensationeler dan de andere. Het moge duidelijk zijn dat deze publicaties dodelijk zijn voor iemands wetenschappelijke reputatie.
We treffen zelfs op KennisNet een examenvraag voor het Voortgezet Onderwijs aan die verwijst naar een niet uitgekomen voorspelling uit 2015 van Hoogerbeets, voeding gevend aan zijn toch al bedenkelijke reputatie: “De aardbeving die niet kwam.” Waarna de ontnuchterende conclusie volgt: “We kunnen simpelweg stellen dat aardbevingen vooral voorkomen langs de randen van tektonische platen, daar waar die platen aan elkaar grenzen. Door verschuivingen van deze platen komt er langs de randen van deze platen veel energie vrij in de vorm van trillingen.”
Kijken we in het algemeen naar wat er zoal bekend is over of aardbevingen eigenlijk wel te voorspellen zijn, dan biedt de Wikipedia pagina “Earthquake prediction” ons weinig hoop:
There have been around 400 reports of possible precursors in scientific literature, of roughly twenty different types, running the gamut from aeronomy to zoology. None have been found to be reliable for the purposes of earthquake prediction.
En een recent gepubliceerd rapport over het voorspellen van aardbevingen trekt een eveneens sobere conclusie:
The search for diagnostic precursors has not yet produced a successful short-term prediction scheme.
Het laat zich aanzien dat Hoogerbeets zijn theorie zal moeten onderbouwen en publiceren om te kunnen wedijveren met eerder op dit gebied gedane pogingen tot voorspelling van aardbevingen. Met name moet hij hard kunnen maken hoe elektromagnetische storingen in de atmosfeer van invloed kunnen zijn op aardbevingen (dit lijkt me van een andere orde dan radiocommunicatie).
Hoewel Hoogerbeets geen astroloog is gebuikt hij toch concepten uit deze pseudowetenschappelijke discipline, zoals conjunctie en oppositie tussen planeten, waaraan verregaande invloeden worden toegeschreven. Anders dan de horoscopen-astrologie lijkt zijn model echter eerder vanuit het perspectief van de zon dan van de aarde te zijn opgesteld. Toch krijgt hij ook uit de hoek van de moderne astrologie kritiek te verduren. De gedachte dat planeten überhaupt fysieke invloed op ons kunnen uitoefenen – laat staan zware aardbevingen veroorzaken – wordt in deze kringen als achterhaald gezien. Eventuele overeenkomsten tussen planeetstanden en wereldgebeurtenissen zijn immers het gevolg van het jungiaanse synchroniciteitsprincipe, dat per definitie “acausaal” door Jung is gedefinieerd. Losgezongen aardbeefkunde.
Renate1 says
De voorspelling van de heer Hoogerbeets is vergelijkbaar met de voorspelling dat ik vroeger of later dood zal zijn. Dat is een zekerheid die we allemaal hebben.
Doet me denken aan de complotgelovigen die menen dat het feit dat iemand heeft gezegd dat we ons moeten voorbereiden op een pandemie, duidt op het bestaan van een sinister complot.
Thieu Trum says
Opvallend is dan dat het (vrijwel) altijd te maken heeft met correlatie en causaliteit, of eigenlijk met het onbegrip ervan.
Margriet Van Delden Smit says
Ik vind het heel jammer dat deze organisatie niet wat beter ter tafel komt met het weerleggen van allerlei kwesties. Dat vereist een gedegen onderzoek van de materie, dat begrijp ik wel, maar ik mis de onderbouwing en zo wordt het meer een aanschoppen tegen van alles en nog wat en dat is niet serieus te nemen en dat vind ik jammer. Misschien wat meer de onderwerpen kiezen en niet op alles reageren en goed beslagen ten ijs komen? Ik ben zeer benieuwd of jullie deze reactie gaan plaatsen.
Hans1263 says
@Margriet van Delden Smit
Wilt u een nóg langer artikel met nóg meer links? Wat voor informatie neemt u dan wél serieus? Als u meer informatie hebt, kunt u die hier vanzelfsprekend kwijt. Persoonlijk vind ik dat zo langzamerhand alles wel is gezegd over deze vrij simpele kwestie. Het komt er op neer dat meneer Hoogerbeets bluft.
Renate1 says
Wie iets moet met overtuigend bewijs komen. Buitengewone claims vragen om buitengewoon bewijs en dat heeft de heer Hoogerbeets niet geleverd. En wat zonder bewijs moet worden aangenomen, kan ook zonder bewijs weersproken worden.
Hans1263 says
De treurige vuurpijl van mw. van Delden is alweer met een sisser afgelopen. Tja, nu moeten we het waarschijnlijk doen zonder haar onderbouwing. Of zou ze zelf nog bezig zijn met gedegen onderzoek?
Hans1263 says
Na wat zoeken, begreep ik dat de “moderne astrologie” sinds eind 19e eeuw bestaat. Zelfs toverheks Blavatsky kwam ik tegen. Moet ik dan nog uitleggen dat ik “modern” in dit geval met een wel heel enorme korrel zout neem? Astrologie, of modern of ouderwets is en blijft pure flauwekul. Het verbazingwekkende is dat er hedentendage nog steeds mensen bestaan die er waarde aan hechten.
Het “Jungiaanse synchroniteitsprincipe” kan meteen in de prullebak, of nog beter in de afvalverbranding. In dat laatste geval is de flauwekul tenminste echt verdwenen.
Renate1 says
Moderne astrologie? Is dat net zoiets als modern aderlaten?
Hans1263 says
Ja, u hebt het goed begrepen. Even modern als moderne homeopathie of moderne heksenverbrandingen of moderne aflaten.
Renate1 says
Gisteren had men het er in ‘Met het oog op morgen’ ook nog over. De deskundige noemde de voorspelling van de heer Hoogerbeets een toevalstreffer. Tja, zo kun je het ook noemen. Met een vage tijdsvoorspelling als ‘vroeger of later’, zit je uiteindelijk altijd goed. Het toeval zit vooral in het feit dat de aardbeving relatief kort na z’n voorspelling kwam, maar daar kun je natuurlijk weinig van zeggen, want als de aardbeving volgend jaar zou zijn geweest, had meneer nog steeds kunnen roepen dat hij het voorspeld had.
https://www.nporadio1.nl/podcasts/met-het-oog-op-morgen/84827/met-het-oog-op-morgen-10-02-2023
Frank Visser says
Dank voor de tip!
Hans1263 says
Zo komt er ook in San Francisco een grote klap. Dat kan morgen zijn, over twee jaar, twintig jaar of honderd jaar. Stel dat het morgen gebeurt, stel ik geen prijs op loftuitingen.
fam Boenink says
zie hier wel veel negatieve reacties maar ik zou het is bijzonder moeilijk om te voorspellen aardbeving van meer dan 7.5 op de schaal richter heeft in Turkije de afgelopen 300 jaar maar 3x keer vaker plaatsgevonden 1999 1939 en 1668 { in heel turkije} de locatie had en de sterkte had die correct alleen het precieze tijdstip niet {p.s heb er geen verstand van hoor denk alleen aan combi storm en springtij met volle maan
Hans1263 says
Een aardbeving is helaas nog steeds niet te voorspellen, hoewel men serieus zoekt naar methoden om dit mogelijk te maken. Men weet alleen waar de breukvlakken zitten en daar is de kans op aardbevingen reëel aanwezig. De negativiteit richt zich slechts op meneer Hoogerbeets die denkt wél te kunnen voorspellen. Niemand heeft iets aan valse hoop, vandaar de skeptiscbe opmerkingen over deze man.
Renate1 says
Tja, ik kan ook zeggen dat er vroeg of laat een zware aardbeving bij Istanboel plaats zal vinden.
Als dit dan voor mijn dood gebeurt, dan kan ik ook roepen dat ik op maandag 27 februari 2023 al een aardbeving heb voorspeld. Gebeurt er niets, dan houd ik gewoon m’n mond en dan is er niets aan de hand.
De heer Hoogerbeets heeft ook gezegd dat er vroeg of laat een aardbeving plaats zou vinden in Turkije. Nu heeft deze plaatsgevonden een paar dagen nadat hij deze voorspelling deed en roept hij dus dat hij gelijk heeft gehad. Als de aardbeving niet zou hebben plaatsgevonden, dan zou hij z’n mond hebben gehouden.