De onderstaande tekst is de vertaling van het artikel van Psyblog getiteld: ´Why people believe weird things and 8 ways to change their minds´, dat op haar beurt weer gebaseerd is op het artikel van Stephan Lewandowsky: Misinformation and Its Correction – Continued Influence and Successful Debiasing.
Waarom mensen vreemde dingen geloven en 8 manieren om ze op andere gedachten te brengen.
WAAR KOMT AL DIE FOUTE INFORMATIE VANDAAN
1) Geruchten en verzinsels
Mensen zijn dol op sensationele verhalen. En ze vinden het leuk om ze verder te vertellen, zodat ze hun toehoorder blij kunnen maken dan wel met walging of angst kunnen vervullen. Kortom alles wat heftige emoties oproept, is goed.
Gewone verhalen zonder opsmuk, die waarschijnlijk meer waarheidsgetrouw zijn, maar minder opwindend, krijgen maar mondjesmaat de kans om zich te verspreiden.
Nog idioter is het dat mensen graag dat blijken te geloven, wat ze uit verhalen oppikten waarvan duidelijk is dat ze verzonnen waren. Zelfs als:
. Het onomstotelijk vast staat dat het een verzinsel is,
. en als verteld wordt dat die fictie onjuiste informatie geeft,
– en bovendien de echte feiten al lang bekend zijn.
Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat onze weerstand tegen onwaarheid lager is, wanneer we bloot staan aan populair amusement.
2) Politici
We zouden toch kunnen weten dat politici werkelijk alles beweren om maar verkozen te worden, maar kunnen we uit die bronnen wel waarheid van leugen onderscheiden?
Uit studies blijkt dat wij er moeite mee hebben dat onderscheid te maken. Weten dat ze kunnen liegen, is geen garantie tegen het geloven van leugens.
3) De Media
De gebruikelijke redenen voor desinformatie in de media is de neiging tot versimpeling en de als zodanig gevoelde noodzaak om zogenaamd ”afgewogen” te berichten.
De behoefte aan afgewogen berichtgeving is een interessant geval want de meeste van de besproken onderwerpen zijn zelf niet ’afgewogen”. Neem als voorbeeld het feit dat 95% van de klimaatwetenschappers het er over eens zijn dat de aarde opwarmt vanwege de broeikasgassen. Maar uit de berichtgeving in de media valt dat niet af te leiden, omdat die elke keer weer een ”afgewogen” oordeel willen geven.
4) Het Internet
Er valt veel goeds te zeggen over internet, maar het is toch ook een enorme bron van desinformatie. Een beangstigend voorbeeld:
Als we de eerste 50 websites bekijken die een hit geven op het trefwoord ”afvallen”, dan blijkt dat slecht 3 daarvan goede adviezen geven over diëten.
Bovendien zal men in het algemeen die informatie zoeken die de eigen opvatting onderschrijft. En met de enorme hoeveelheid beschikbare informatie is het niet moeilijk om juist die informatie te vinden die past in onze eigen denkbeelden. Wat je ook gelooft, er zijn altijd wel anderen te vinden die er net zo over denken.
WAAROM GELOVEN MENSEN DE FOUTE INFORMATIE
Het is overduidelijk dat leugens en desinformatie in overvloed worden aangeboden. Maar als we dan al weten dat politici, de media en internet, af en toe liegen, hoe kan het dan toch dat sommigen erin geloven?
Het probleem is de manier waarop mensen iets geloven (of juist niet) gewoon vreemd is. Slechts weinigen nemen de moeite om de feiten te controleren; de meesten gebruiken deze methode om weinig mentale inspanning te hoeven leveren:
- Voelt het goed? Met andere woorden: past de bewering in het al aanwezige beeld dat ik van de wereld heb? Republikeinen in de VS zullen eerder geneigd zijn onwaarheden over de geboorteplaats van Obama te geloven, omdat dat ze goed uitkomt.
- Klinkt het zinnig? Alles wat makkelijk te begrijpen is, wordt makkelijker geloofd. Onze hersens verzetten zich tegen ingewikkelde verhalen, onder het motto: dat zal wel een leugentje zijn (verwijzing door schrijver naar een eerder artikel: Power of Simplicity).
- Is het een betrouwbare bron? Mensen in een machtspositie worden eerder geloofd. We neigen ernaar om een dokter snel te geloven dus als een dokter verkeerde informatie verspreid kan hij (of zij) veel schade aanrichten.
- Wie gelooft het nog meer? Mensen geven er de voorkeur aan zich bij een kudde aan te sluiten. Daar komt nog bij dat we makkelijk aannemen dat de meeste anderen het wel met ons eens zijn. Zelfs als daar geen enkele aanleiding toe is (zie het eerdere artikel van de auteur: Why We All Stink as Intuitive Psychologist: The False Consensus Effect).
Maar dit alles verklaart nog steeds niet waarom mensen allerlei gekke dingen blijven geloven zelfs nádat is aangetoond dat het niet klopt. Het blijkt dat zelfs als de bron van de foute informatie de bewering heeft ingetrokken en de betrokkenen hebben toegegeven dat het gebaseerd was op leugens, het nog moeilijk is om de desinformatie ter zijde te schuiven.
Er zijn allerlei redenen te bedenken, maar er is er één die te maken heeft met de wijze waarop ons geheugen werkt: we vinden het veel makkelijker om de kern te herinneren dan de details. Gewoonweg omdat het wel zo handig is als we iets op die manier herinneren. Neem bijvoorbeeld het feit dat het bereiden van vlees de verteerbaarheid verbetert. We generaliseren dat tot de overtuiging dat veel van ons voedsel smakelijker wordt door koken.
Het nadeel van deze wijze van herinneren is dat we wel de kern van een verhaal herinneren (de maan is van kaas), maar vergeten dat de bron van die wijsheid weinig betrouwbaar was (een stout kind).
8 MANIEREN OM VERKEERDE INFORMATIE TE WEERLEGGEN
Is het toch mogelijk om valse informatie te weerleggen? Lewandowsky en zijn mede-auteurs zeggen van wel, maar het is moeilijk en het lukt alleen met de volgende 8 psychologische handgrepen:
1) Meer dan alleen maar de simpele waarheid
Iemand van gedachten doen veranderen lukt niet door hem alleen maar te vertellen dat hij zich vergist; was dat maar zo. Om overtuigd te worden, willen mensen een alternatieve verklaring voor het gebeurde horen en als het even kan ook de reden voor de leugen bij de bron.
2) Kort en Krachtig
Het alternatieve verhaal moet zeker niet te ingewikkeld klinken. Hoe korter hoe overtuigender. Overdaad aan informatie maakt dat men zich afsluit voor het verhaal; een paar pakkende uitspraken zijn genoeg.
3) Herhaal niet de mythe zelf
Probeer het herhalen van het oorspronkelijke verhaal te vermijden. Men onthoudt nu eenmaal de kern van de boodschap makkelijker en dus is herhalen de beste manier om de fout in te gaan.
4) En nu komt er een portie desinformatie….
De mythe moet wel één keer herhaald worden, zodat men weet waarover je het hebt. Maar dan wel eerst aankondigen dat het om de foute informatie gaat.
5) Feiten, feiten, feiten
Als de mythe is aangegeven, is het tijd om de feiten op een rij te zetten. Elke herhaling maakt het weerwoord ook sterker. Vergeet nooit de kracht van herhaling (zie ook: The Illusion of Truth).
6) Val de bron zelf aan
Wat is de bron van de desinformatie? En wat weten zij dan wel? Niets! Spoor de mensen maar aan om extra sceptisch te zijn.
Eén van de uitdagingen is hier wel dat men graag diegene gelooft die dingen zegt die passen in het wereldbeeld van de toehoorder. Dus is het heel belangrijk om….
7) Bevestig hun wereldbeeld…
Je moet de toehoorders aan jouw kant houden, zelfs als je dingen zegt die ze liever niet horen. Dat kan door de zaak zo voor te stellen dat hij past in hun wereldbeeld.
Dus tegen een persoon die de geboorteplaats van Obama betwijfelt, moet je zeggen: we houden geen van tweeën van die man, maar hij is wel op Hawaï geboren.
Om mensen iets te vertellen wat ze niet aanstaat, is altijd een vorm van koorddansen. Ver genoeg gaan om je punt te scoren, maar niet zo ver dat je ze tegen je in het harnas jaagt.
8) Bevestig hun ego
Een andere manier om de natuurlijke weerstand tegen feiten te omzeilen, is om de eigenwaarde van die toehoorder te strelen. Dus ze met een omweg het idee geven dat het zaken betreft die hun gezin, hun vrienden en hun idealen aangaat.
Onderzoek wees uit dat het mensen helpt om met cognitieve dissonantie om te gaan als hun eigen wereld rechtstreeks wordt aangesproken.
MODDER KLEEFT
Natuurlijk zijn al deze methoden gesneden koek voor opinieleiders en mensen die invloed willen uitoefenen. Maar juist daarom is het belangrijk er kennis van te nemen. Zoals Lewandowsky en medeauteurs concluderen: Het bijsturen van desinformatie is cognitief gezien hetzelfde als het overbrengen van onjuiste informatie aan mensen die tot dan wel goed geïnformeerd waren. Dus is het belangrijk voor de gewone man om een basis begrip te hebben over de effecten van foute informatie. Het in brede kring aanwezige inzicht dat sommigen misschien wel met modder gooien omdat ze geloven dat modder gezien zijn kleverige aard altijd wel wat beklijft…zal bijdragen aan een goed geïnformeerd publiek.
Met dank aan Piet Rademaker voor de vertaling en Jan Broekhof voor enkele correcties.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
1, 3 en 4 van ‘waar komt onjuiste informatie vandaan’ lijken mij min of meer hetzelfde. Wat betreft 2 ik weet niet of het ‘persoonlijk verkozen worden’ van NL politici wel zo belangrijk is, maar politici hebben natuurlijk de neiging dingen te vertellen die de mensen graag willen horen, om ze op die manier mee te krijgen. Dat hoeven niet alleen kiezers te zijn, maar medepolitici. Dus 2 komt ook voor uit de behoefte van mensen om in sprookjes te geloven.
1, 2, 3 en 4 zijn dus allemaal: mensen hebben een grote behoefte aan sprookjes en in die behoefte wordt voorzien door allerlei andere mensen die voordeel (geld, macht, status) hebben van de productie van sprookjes. Bij elk gerucht is er niet alleen iemand die het aanhoort, maar er is ook een verteller die het leuk vindt om te vertellen en die niet zoveel om de inhoud geeft.
Er is in onze samenleving een grote productie van fantasie: romanschrijvers, toneelspelers, filmmakers en nog veel meer. Een voetbalmatch is eigenlijk ook een aanbod van fictie (namelijk de ‘strijd’ tussen twee partijen met elk een eigen opvatting over waar de bal naar toe moet of wie de beste is…).
PS: ‘niet zoveel om de inhoud geeft’ … er zijn natuurlijk ook vertellers die gedreven worden door een behoefte om ‘hun’ waarheid aan anderen door te geven. Ik bedoel niet gemotiveerde leraren, maar religieuze types. Ik weet niet hoe daarmee om te gaan. De informatie die zij verspreiden is voornamelijk totaal oncontroleerbaar, behalve aan de hand van oude geschriften van onduidelijke herkomst, geschreven door personen met een soortgelijke agenda in een tijd dat men zich impliciet of expliciet het metaforische karakter van mythes beter bewust was, en die verhalen de status hadden van wat er over Santa Claus wordt verteld. Zou er bijv. ooit wel een Griek zijn geweest die serieus dacht dat de spinnen afstamden van de ongelukkige Arachne? Dat was een bevredigend sprookje met een moraal die betrekking heeft op menselijke relaties (een pleonasme, eigenlijk), geen biologietractaat. Vertellers en luisteraars waren in de moraal geïnteresseerd en hoe het zat met de biologie zal ze worst geweest zijn. Volgens mij geldt iets dergelijke voor alle oude religieuze literatuur.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Arachne_%28mythologie%29
Het nadeel van een (1 april) grap is dat als hij in het nieuws komt of op het internet geraakt, dat de ontkrachting vaak aan velen voorbij gaat.
Als de grap dan ook nog aansluit bij bestaande misvattingen of angsten, is de kans groot dat die een eigen leven gaat leiden (Zaadbedrijf Monsanto komt met genetisch gemanipuleerde tuinkers (De Speld)).
Als je als Niburu type denkt dat de geniepige overheid onder leiding van de Bilderberg groep haar onderdanen met chemtrails vergiftigd en met vaccinaties onder de duim houdt, hoe verward raak je dan als Coen Vermeeren je vertelt dat de aliens al jaren bij Obama, Hollande en Merkel op de koffie komen om de wereld te redden?
P.S. die zie ik net langskomen:
http://foksuk.nl/nl?cm=79&ctime=1370469600
“Nog idioter is het dat mensen graag dat blijken te geloven, wat ze uit verhalen oppikten waarvan duidelijk is dat ze verzonnen waren.
Bij de grote massa wordt de keuze van een geloof waarin dan ook maar, hoofdzakelijk aangestuurd door de meer primitieve hersenstructuren :), dat is nog nooit anders geweest.
Zolang het maar goed voelt, de rest doet niet zo ter zake.
Gelukkig worden ons acht handige psychologische trucs aangereikt om door deze veel te gemakkelijk aangemeten goedgelovigheid heen te prikken.
Wel een goeie column trouwens.
ik vind het onzin om al die mensen aan te duiden met ‘het gepeupel’. Bovendien ligt het voor de hand dat de delen van de hersenen die te maken hebben met luisteren naar verhalen van anderen (dan wel het zelf vertellen) en daar geloof aan hechten te maken hebben met (1) het uitwerken van allerlei interne voorstellingen (2) het onderhouden van contact met andere mensen – allebei typisch menselijke gedragingen. De ‘primitieve’ delen van de hersenen zorgen voor ademhaling en bloeddruk en waken of slapen en dergelijke, en misschien voor bewustzijn. Niet voor roddelen en fantaseren.
Publicaties van Tversky en Kahneman spreken over systeem 1 (snel intuïtief denken) en systeem 2 (met overleg te werk gaan). Bij verreweg de meeste mensen is systeem 1 de baas, en dient systeem 2 alleen voor rationalisatie achteraf.
Bij de redenen ‘waarom’ zijn de laatste twee redenen eigenlijk hetzelfde. Mensen zijn geneigd om alles wat ze horen een beetje te geloven (systeem 1). Dat moet ook wel, want anders zou je niet eens een gesprek kunnen voeren. Maar als iemand anders tegen je praat krijgt dat automatisch een gewichtsfactor. 1 ‘autoriteit’ is dan in situaties van onzekerheid (als systeem 2 niet werkt) net zo belangrijk als 10 of 100 anderen die allemaal hetzelfde zeggen.
“Bij verreweg de meeste mensen is systeem 1 de baas, en dient systeem 2 alleen voor rationalisatie achteraf.”
Als de gedachten uit het boek van Victor Lamme kloppen dan is het zelfs nog een tikje erger. Systeem 2 doet niet alleen rationalisatie achteraf (zo’n 0.5 seconde nadat systeem 1 gehandeld heeft), maar doet dan ook nog eens net of het de baas is over systeem 1 door die handeling op sluwe wijze weer 0.5 seconde terug in de tijd de plaatsen. En dat geeft ons dan die valse illusie van een ‘ik’ die ergens in onze hersenen aan de knoppen draait. Terwijl systeem 2 niets anders is dan een ‘kwebbeldoos’ die probeert chocolade te maken van wat systeem 1 allemaal uitvreet.
Wat systeem 1 allemaal uitvreet, wat een flauwekul meneer Agno, dat krijg je met die hersenboeken, alsof systeem 1 ,in dit geval hersenen volledig losstaande en onafhankelijk opereren van het bewustzijn, het zelf en zijn besluitvermogen, welnee, “ik” besta helemaal niet. Degene die dit nu schrijft zijn een stel hersenen, van de planeet X. Héé heb ik dit besluit nu genomen? Nee, ik was even de weg bijster, en kijk nu wat voor chocola systeem 1 weer heeft aangericht.
Wat is er waar aan déze tekst :
‘Dus tegen een persoon die de geboorteplaats van Obama betwijfelt, moet je zeggen: we houden geen van tweeën van die man, maar hij is wel op Hawaï geboren.’ Het wel of niet houden van Obama heeft niks van doen met feiten maar met een voorkeur.
Wel een beetje een transparante strategie.
Alsof alle mensen zo stom zijn.
Wie of wat is dan hetgeen dat registreert, dat we er zicht op hebben op het feit dat systeem 2 een kwebbeldoos is die chocolade probeert te maken van wat systeem 1 zo allemaal teweeg brengt.
Of liever gezegd, wat is dan nu eigenlijk bewustzijn?, wie het weet mag het zeggen.
A doet iets en B merkt het op, dus gaat het om twee systemen, vreemd genoeg schept Swaab of Lamme daarmee zélf een dualistisch principe (tussen brein en bewustzijn). Als je het hebt over twee systemen schep je een verdeeldheid tussen dat wat het ene is en dat wat het andere is. Als A iets doet en B merkt het op en is het zich bewust, wat of wie is dan de instantie B?
Het uitvoerend en observerend principe ligt beide verankerd in het brein, ik zou het niet anders kunnen bedenken, zonder brein absoluut geen bewustzijn, als je glucosespiegel te sterk afwijkt van de toelaatbare waarden is begin je ook wartaal uit te slaan, dus raak je jezelf kwijt, evenals het bijbehorend observerend principe, dat geldt ook bij bepaalde aandoeningen van de lever.etc en zo kan ik nog wel even blijven doorgaan.
We zijn slechts maar mensen van vlees en bloed.
Maar dat geeft nog steeds geen antwoord op de vraag wat nu bewustzijn precies is, waar zetel dat nu in de hersenen, er zijn wel theorieën over, maar geen mens die het zeker weet.
@ R.
Bedoel je met glucosespiegel in geval van Diabetes?
Jazeker, de connectie tussen lichaam en bewustzijn is zonder enige twijfel, daar hoef je nietmaals voorbeelden van te geven. Maar bewustzijn blijft onverklaard, (de filosoof zegt ‘het enige wat ik met zekerheid weet, is dat ik mij bewust ben’.) Zou je dus bestaan uit één systeem, lijkt me dat het beste vergelijk met en robot, (een machine is zichzelf niet bewust.)
Maar dat ervaren van het bewustzijn verdwijnt ook als de filosoof Alzheimer zou krijgen of na een ernstige beroerte.
Ik moet deze voorbeelden wel aanhalen omdat er een correlatie bestaat tussen het ervaren van het bewustzijn ….etc.
Wij stellen als mens echt niet zoveel voor, de laatste column op het blog van van JR, “de God van Pascal”, sprak me wel aan.
Hij kan het heel goed verwoorden, die richting gingen mijn gedachten ook wel eens uit.
Verdwijnt het bewustzijn, of is het nog steeds ‘ergens’?
Tja, gewaagd op KDW.
Theo, lees voor de aardigheid nog eens na hoe K het bewustzijn belicht, heel verhelderend, althans zo denk ik er over, maar nu stop ik er maar mee, want dit gaat teveel off-topic.
Je haalt allerlei door elkaar, je begint over een bewustzijn zonder brein, terwijl ik in eerste plaats inging op Agno , en de vraag stelde wat is de betekenis van bewustzijn? Als bewustzijn slechts het ‘nakijken’ heeft, en als een “kwebbeldoos” achteraf nadenkt of rationaliseert over “zijn” handelingen, (die zijn handelingen niet zouden zijn.) Bewustzijn zou je dus net zo goed overboord kunnen zetten. Je moet zelf weten hoe je verder redeneert over die flauwekul. Ik kan de gehele bezieling van het leven niet bevatten, je kunt er niks zinnigs over zeggen. Ook niet als je LT heet of Pascal of K of hoe ook. (Andere lezers begrijpen jouw afkortingen overigens niet.)
Theo: je begint over een bewustzijn zonder brein,
Daar begon jij over, ik niet, ik stelde toch dat bewustzijn zonder brein niet mogelijk was, dat lijkt me toch niet onaannemelijk.
Maar of wij slechts ons brein zijn of als het als doorgeefluik fungeert is weer een ander verhaal.
Evenals de vraag wat bewustzijn nu precies is. Dat weten we niet.
En de bezieling van het leven blijft voor ons ook een groot mysterie.
Krishnamurti stelde dat het helemaal geen zin heeft je met dergelijke vragen bezig te houden en daaraan bepaalde implicaties te verbinden, dus jezelf niet in te kaderen door steeds in je leven met het concept ” wat is bewustzijn ” bezig te zijn, dat kan ontaarden in een soort van obsessief zin zoeken naar iets waar je toch geen antwoord op zult krijgen, op zich vind ik dat niet een verkeerde stellingname.
Want al dat gesteggel over het hoe en wat van het bewustzijn komt er altijd in wezen weer op neer, dat mensen hopen dat ze na hun overlijden in de één of ander vorm of hoedanigheid verder blijven leven. Tja, natuurlijk mag je daarop hopen.
Wat Agno schreef klopte wel, we handelen heel vaak eerst impulsief en proberen het later voor ons zelf acceptabel te maken door het op een bepaalde manier te labelen.
Nee, dat stelde Agno niet,
je moet de hersenwetenschappers beter lezen, we handelen niet impulsief, “we” handelen helemaal niet, er is geen “we” dat handelt. Het is maar hoe je het zelf wilt. Vervolgens haal je daar een hele mikmak bij, LT Krishnamurti en dat jij stelde dat bewustzijn zonder brein niet mogelijk is (Dat stelde jij inderdaad). Ik doe mijn best, maar een cursus goed lezen helpt eenieder. Waarom hecht je aan de autoriteit van Krishnamurti? Dan zit je in dit artikel, waarom hechten mensen aan autoriteit? Vervolgens, wat is realiteit en wat is waar? Is het waar dat bewustzijn achter zijn handelingen ‘aanholt’ en er niet actief bij is betrokken? Iets voor een ander onderwerp dan maar.
Theo, als je er een semantische woordenstrijd van wilt maken of het in complexe filosofische kaders wil trekken, mij best, (ik heb al die discussies ook wel gelezen), veel intellectueel gespartel maar verder schiet het ook niet op.
Wie of wat in mij zet mij aan tot het verrichten van bepaalde handelingen. Pff.
Theo: je begint over een bewustzijn zonder brein
Dat klopt niet.
Theo: dat jij stelde dat bewustzijn zonder brein niet mogelijk is
Dat klopt wel.
Over een cursus goed lezen gesproken.
Theo: Is het waar dat bewustzijn achter zijn handelingen ‘aanholt’ en er niet actief bij is betrokken? Iets voor een ander onderwerp dan maar.
Maar wat voor meerwaarde zou een dergelijke ontdekking nu voor jou persoonlijk in de praktijk van alledag kunnen hebben? Je bekijkt het e.e.a. dan misschien een beetje vanuit een andere invalshoek.
Verder vertelt Krishnamurti gewoonweg wat het Zen-Boeddhisme ook al eeuwen uitdraagt, dat spreekt mij gewoonweg wel aan, That’s it.
‘Wie of wat in mij zet mij aan tot het verrichten van bepaalde handelingen. ” Pff’. 😉
Volgens mij is dat inderdaad een interessante kwestie: Wie of wát, en hóe? ( http://delachendetheoloog.blogspot.nl/2013/05/de-automobilist-en-zijn-vrije-wil.html )
Tja, wat beweegt de mens ten diepste, de kwestie van de vrije wil, weer zo’n omstreden fenomeen, daar is al heel wat over af gediscussieerd. Wat is realiteit, wat is illusoir, maar Theo, dit is geen filosofieblog.
Ik stuur je wel een post hierover op je eigen blog.
Want ik voel de hete adem van Pepijn al in mijn nek. 🙂
Ach, gepeupel, ik had er toch een emoticon bijgezet, afijn, al gecorrigeerd.
Ik benoemde de meer primitievere hersenstructuren, niet de meest primitieve, dat is zover ik nog weet het reptielenbrein.(hersenstam) Even mijn schoolkennis weer opvijzelen. Dat is al zo lang geleden. Dan hebben we het dus over het limbische systeem of zoogdierbrein, dat zal wel met roddelen en fantaseren te maken hebben.
Anders moet ik nog maar even op zoek.
Systeem 1 (snel intuïtief denken) schijnt trouwens ook het meest efficiënt te werken in het maken van belangrijke keuzes, dus er niet te lang over nadenken, rationaliseren en in blijven hangen, althans volgens een studie van Ap Dijksterhuis.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Ap_Dijksterhuis
Een mooi voorbeeld is hoe de amerikaanse republikeinen over Reagan denken en wat Reagan in werkelijkheid deed:
http://www.huffingtonpost.com/2013/06/05/ronald-reagan-death_n_3391925.html
Wat punt 7 en 8 betreft, een beetje tactvol zijn, tevens wat manipulatief, dan nog eens het egootje wat omhoog tillen, wat een omslachtig gedoe allemaal, zeg gewoon waar het op staat, als het de mensen nijdig maakt denken ze er achteraf ook nog wel over na, want dan heb je toch iets bij ze losgemaakt.
Als je echt wilt dat iemand iets gelooft of zelfs iets doet wat jij graag wilt, dan is het toch aanteraden de punten 7 en 8 nateleven. Demagogen beheersen dat heel goed. Maar de gewone mens zo als ik doet er moeilijk over. Als die andere person zodanig vreemde en tegenovergestelde stellingen beweert dan beschouw ik hem of haar als mijn vijand en tracht hem zo veel mogelijk te kwetsen en boos te maken, in plaats van vleien en strelen. Na ja, met het gevolg vandien.
Dan hoef je hem of haar toch niet als vijand te beschouwen, je kunt ook stellen, nou ieder zijn beleving dan maar en
het daarbij laten.
Of je zou er echt persoonlijk belang bij moeten hebben om iemand ergens van te overtuigen dan
kun je natuurlijk wel je gehele psychologische trukendoos
opentrekken.
U heeft heelemaal gelijk, dat is een nuttig advies dat wij vaker zouden moeten opvolgen.
Maar wat ik wilde zeggen is dat het gewoonlijk niet op die manier gebeurt. Als ik iemand tegenkom die een vreemd gedachtegoed koestert, word ik zelf boos. Daar is heelemaal geen logische reden voor maar het gebeurt nu eenmaal.
Op zich een interessante reeks gedachten over de bronnen van foute informatie, maar ik heb toch wat moeite met die ‘8 manieren om verkeerde informatie te weerleggen’. De eerste vraag die bij me opkwam is waarom je dit überhaupt zou willen doen. Stichting Skepsis is er toch ook niet op uit om mensen te overtuigen dat ze ‘fout’ zitten in hun gedachten, maar poogt eerder om alternatieve, meer logische verklaringen te bieden voor bijzondere claims. Door deze alternatieve verklaringen aan het publiek kenbaar te maken, kan eenieder zelf kiezen welke verklaring voor hem/haar het meest plausibel lijkt. Echter het actief willen bekeren van groepen gelovigen (in wat dan ook), die door foutieve informatie op het verkeerde been gezet zijn, dat hoort volgens mij niet tot de doelstellingen van Skepsis (al wordt er natuurlijk wel eens een bron of verspreider van verkeerde informatie aangepakt zodra ze het te gortig maken). Wat de Stichting wel kan doen is om de consumenten van bijzondere claims te helpen om iets kritischer te leren denken en zichzelf daarmee weerbaarder te maken tegen intellectueel (zelf)bedrog. Het boekje van Normand Baillargeon over Zelf Denken, dat ik ooit eens op een Skepsis congres heb aangeschaft, is daarvan een mooi voorbeeld. Maar of je de intellectuele inspanning wilt leveren bij het beoordelen van foutieve informatie of dat je jezelf lekker lui wilt wentelen in vaagheden als ‘alles is energie en ik ben daar volledig één mee’, dat is en blijft ieders vrije keuze.
Volgens mij gelooft u in de volledig rationele verstandige mens.
Als mijn vrienden of familieleden niet rationeel of verstandig zijn en zich door kwakzalvers en oplichters laten inpakken, dan laat ik ze niet lekker wentelen in vaagheden, maar dan probeer ik ze actief bij de les te houden.
Aangezien je vaak tegen een geloof vecht zijn die 8 tips zeer bruikbaar, ongeacht de doelstellingen van Skepsis/Kloptdatwel.nl.
“Skepsis is er toch ook niet op uit om mensen te overtuigen dat ze ‘fout’ zitten in hun gedachten,”
Natuurlijk wel, want daarmee begint het gedonder toch al, foutieve gedachten (waar dan ook op gebaseerd) kunnen mensen nu juist aanzetten tot verkeerd handelen.
Dus om daarover tactvol en omzichtig in conclaaf te gaan, pak je het probleem bij de wortel aan.
“in vaagheden als ‘alles is energie
Uiteindelijk wel. Daarmee sla je ook nog eens de spijker op zijn kop.
Ik moet bekennen dat ik punt 8 niet echt snap. Tenminste, niet als het niet om hetzelfde als punt 7 gaat. Op een andere manier gelezen lijk het zelfs in tegenspraak met punt 7.
Heeft er iemand misschien een voorbeeld van wat met punt 8 bedoeld wordt?
Dank!
Je vraagt precies naar iets wat ik ten overvloede wilde opmerken mbt punt 8. … Bij 7 staat nota bene dat je moet vermijden mensen tegen je in het harnas te jagen. Mijn idee bij 8 is dat je mensen serieus moet nemen (juist) wanneer het aankomt op hun misvattingen.
“Ik snap precies waar je het over hebt, en ik kan je gedachtengang heel goed volgen (invoelen, begrijpen). Gegeven X is afkomstig van Y die is geciteerd door Z en heeft opgeschreven als A, terwijl het B moest zijn. Niks mis met de beste intenties van Y en Z. Maar zoals het schijnt was het A, maar blijkt B correct te zijn. Wat best grappig is, ik was erzelf ook ingelopen.”
Zo ongeveer.