“Tussen Hoogmoed en Hysterie” is een boek over hoe we komen tot besluitvorming in Nederland. Met als voorbeeld de besluitvorming over al dan niet proefboringen naar schaliegas. Zonder een uitgesproken mening van de schrijver over schaliegas, maar wel met een uitgesproken mening over hoe de door stemmingmakerij en door negeren van feiten, een besluit kan worden afgedwongen.
Het boek is een prachtige illustratie van de stelling die in het september nummer van SkepticaI Inquirer door Matthew Nisbet wordt verkondigd: de slimsten onder ons zijn tegelijk ook het meest vooringenomen.
Hoewel in 2010 schaliegas nog als een veelbelovende tussenoplossing tussen steenkool en alternatieve energie wordt gezien en alle lichten voor onderzoek op groen staan, is 5 jaar later iedereen er van overtuigd dat het een verderfelijke en hoogst gevaarlijke vorm van energievoorziening is. Zelfs onderzoek is taboe.
Het scenario leest als een boze droom: enkele bewoners van de streek waar proefboringen moeten plaatsvinden, vrezen voor waardeverlies van hun huizen. Ze zijn zo slim om de altijd parate milieuactivisten in te schakelen. Die duiken op dit buitenkansje en tonen al snel filmpjes in de op relletjes beluste media waarin brandend water uit kranen stroomt. Geheel voorbijgaand aan het feit dat in de Nederlandse situatie methaan uit schalie nooit in het drinkwater kan komen. Ook voorbijgaand aan het feit dat er in sommige drinkwaterbronnen van nature al methaan in het water is opgelost. Methaan die dan, als nevenproduct, bij de drinkwaterwinning wordt afgevangen. Ook voorbijgaand aan het feit dat schaliegas in samenstelling identiek is aan aardgas.
Dan valt ook vaak het woord ´Chemicaliën´, zonder het nader te benoemen. Het woord wordt alleen gebruikt als pars pro toto voor alles wat vies en voos is, zonder te vertellen dat dezelfde chemicaliën al lange tijd gebruikt worden bij aardgaswinning. Evenmin zonder toe te lichten dat deze vermaledijde chemicaliën als bodemverbeteraar (Polyacrylamide) en als ontsmettingsmiddel van chirurgische instrumenten (Glutaanaldehyde) toepassing vinden. Waarlijk geen levensbedreigende goedjes. Het zijn namen die niet passen in de Jip en Janneke terminologie die nodig is om politici voor het karretje te spannen. Politici die in den beginne wel wisten dat er geen onoverkomelijke problemen waren, maar die met het oog op de gealarmeerde achterban, opnieuw last van een ernstig verzwakte ruggengraat kregen.
Deskundigen op het gebied van schaliegas werden als bevooroordeeld ter zijde geschoven. Met verstand van zaken spreken was zeer verdacht. Het bewees namelijk dat ze betrokken waren bij de snode plannen.
Zelfs banken deden hun duit in het zakje toen bleek dat hun onroerend goed in waarde kon dalen door nabijgelegen boortorens. Toegezegde financiële steun werd, op basis van overtuigende argumenten uit de hoek van bezorgden, ingetrokken.
Geen boek om echt vrolijk van te worden als de toekomst van onze aardkloot je ter harte gaat. Wel een vlotte en begrijpelijke chronologische weergave van een geval van eerst een mening hebben en die later met schijnargumenten te onderbouwen. Lees en huiver.
Op 10 oktober 2015, vlak voor uitkomen van het boek, had De Boer een kort gesprek in de Tros Nieuwsshow.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Even afgezien van alle redelijke argumenten die u noemt, ik wil toch echt liever geen sporen glutaaraldehyde in mijn milieu. Misschien is het niet meteen levensbedreigend, maar het is (onder meer) wel degelijk sensibiliserend.
Polyacrylamide is niet giftig, maar ongepolymeriseerd acrylamide is behoorlijk giftig. Ik ken het van mijn studie biochemie, waar je acrylamide zelf moet polymeriseren om scheidingsgelen voor eiwitten te maken. Ik weet niet hoe het bij schaliegaswinning wordt ingezet en wat de kans op de aanwezigheid van ongepolymeriseerd acrylamide bij die inzet is.
Martijn ter Haar:
In deze reactie staat een link naar de in en outs van Fracking:
https://kloptdatwel.nl/2016/09/15/feiten-en-fictie-in-de-mediademocratie/comment-page-1/#comment-70644
Onder al die mogelijke downloads deze info:
Hoe anderen dat gas in het drinkwater beoordeelden weet ik niet, maar voor mij sprak het gevaar van vervuiling van het grondwater. Polyacrylamide in het grondwater is onschuldig? Of makkelijk er weer uit te halen? Glutaanaldehyde is dus een ontsmettingsmiddel, maar dat lijkt me verre van onschuldig als het in het drinkwater komt. Ontsmettingsmiddelen doden leven, toch?
Dat gas in het Amerikaanse drinkwater kwam maar ook in de buurt spontaan begon op te borrelen wekt natuurlijk geen vertrouwen omtrent de veiligheid.
Op dit moment speelt de kwestie van olieopslag in zoutkoepels en mogelijke lekkage. De burger wordt natuurlijk wel achterdochtig als alles altijd maar als safe verkocht wordt en ondertussen de ene na de andere ramp plaatsvindt omdat mensen zich niet aan de regels houden of die zelfs ontduiken. Nu doen ze geheimzinnig over de olielekkage en een paar kilometer verderop in Duitsland is een milieuramp gebeurd met dezelfde soort opslag.
“Geen boek om echt vrolijk van te worden als de toekomst van onze aardkloot je ter harte gaat. ”
Ik vind dat een rare opmerking. Is schaliegas de redding van deze aardkloot dan? De idiote schaliegashausse in de VS heeft mede geleid tot enorme prijsdalingen van energie met ongetwijfeld een negatieve weerslag op energiebesparing en CO2 uitstoot.
Ondertussen bleken de deskundigen niet in staat te voorspellen dat (versnelde) gaswinning in Groningen tot aardbevingen zou leiden en zijn nu in de VS schalieputten gesloten na ernstige aardbevingen.
http://nos.nl/artikel/2129789-schalieputten-dicht-na-aardbeving-oklahoma.html
Ds misschien heeft schaliegas een onterecht slechte ontvangst gehad, er valt blijkbaar toch nog wel het een en ander af te dingen op het roze bril verhaal dat voorstanders ons voorhouden.
Even voor de duidelijkheid: het is glutaaraldehyde, afgeleid van glutaarzuur. Met een r.
Ik vind het helemaal niet gek als de bevolking geen schaliegas wil; laat de NAM (of liever een onafhankelijke organisatie) eerst maar eens goed orde op zaken stellen in Groningen.
Dan staat glutaaraldehyde dus fout in het artikel.
Ja dat klopt, en in mijn eerste reactie schreef ik het al met een r.
Ik ben het niet vaak eens met FVerweven, maar met deze bijdrage slaat hij zeker “Spijkers met Koppen” ;).
https://www.scientias.nl/fracken-en-schaliegas-energierevolutie-milieuramp/
Ho, wacht even. De suggestie is dat die chemicaliën niet schadelijk zouden zijn omdat ze bij conventionele aardgaswinning ook gebruikt worden en tevens toepassing hebben als ontsmettingsmiddel? Dat vind ik een merkwaardige redenatie! Het lijkt me een non sequitur.
Mest is ook een veelgebruikte bodemverbeteraar, maar toch drink ik mijn glaasje roosvicee liever zonder dan met e.coli. Ook het middel formaldehyde wordt gebruikt als ontsmettingsmiddel, maar dat is toch onwenselijk als ingrediënt van drinkwater (want carcinogeen).
De hoeveelheid en de plek waar dat spul terecht komt lijkt me wel vrij relevant in die beoordeling.
Heb verder geen mening over schaliegas, want heb er geen verstand van.
Het lijkt de omgekeerde reactie van: “bloedverdunners? Dat is rattengif, daar doden ze ratten mee!”
Klopt, door ratten een overdosis bloedverdunners te geven bloeden ze dood. Niks mis mee.
Volgens mij zit de crux in de eerste zin van die alinea: “Dan valt ook vaak het woord ´Chemicaliën´, zonder het nader te benoemen. ” De tegenstanders van fracking doen er weinig moeite voor om precies uit te leggen waarom (en welke) chemicaliën bij dit specifieke gebruik een gevaar vormen, liever laten ze het bij het noemen van het woord ‘chemicaliën’ wat bij velen al een gevoel van ongerustheid oproept.
Mmh, dat zou een een valide punt zijn om te maken, maar ik vind die zin ‘Waarlijk geen levensbedreigende goedjes.” er toch uitzien als het resultaat van een gevolgtrekking, met als argumenten die voorgaande zinnen. Zo niet, dan vraag ik me af waar die uitspraak dan op gebaseerd is.
Al helemaal aangezien ik net lees dat glutaaraldehyde ‘schadelijk is voor vissen en watervlooien en zeer toxisch voor algen’. Ik weet niet hoe het spul precies gebruikt wordt bij fracken, maar kan me toch best voorstellen dat je hier in de natuur mee op zult moeten passen.
Daar hoort dan voor alle duidelijkheid nog bij te staan: ‘Het is echter wel biologisch afbreekbaar en heeft een laag potentieel voor bioaccumulatie.’
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glutaaraldehyde
Aanvullende info:
http://www.nam.nl/nl/technology-and-innovation/optimization-natural-gas/fracking.html
Het ging mij met name om de gevolgtrekking eigenlijk. Ik had die laatste alinea er beter niet aan toe kunnen voegen.
Of ‘biologisch afbreekbaar’ een term is die hetzelfde betekent als ‘onschadelijk’ is een andere discussie.
Door op deze manier onvolledig te zijn doe je -hopelijk onbedoeld- mee aan onnodige stemmingmakerij. Even los gezien van de vraag of proefboren naar schaliegas wel of niet een goed idee is in Nederland.
Wat de gevolgtrekking betreft -‘Waarlijk geen levensbedreigende goedjes.’ dus- wil ik wijzen op de nationale- en internationale wet- en regelgeving op dit gebied:
https://www.sodm.nl/onderwerpen/gebruik-chemicalien
Gebruik van chemicaliën
Bij olie- en gaswinning gebruiken operators chemicaliën. Bij blootstelling aan of lozing van deze mijnbouwhulpstoffen kan dat gevaarlijk zijn voor mens en milieu. Het is daarom belangrijk dat dit veilig gebeurt. Ondernemingen moeten zich houden aan strenge wet- en regelgeving. SodM is de toezichthouder en toetst bij vergunningaanvragen of wordt voldaan aan de wet- en regelgeving. Tijdens inspecties controleert SodM of de ondernemingen alle noodzakelijke maatregelen hebben genomen om blootstelling en lozing tot een minimum te beperken.
@Wilma S. (zag geen reply-knop onder je reactie.
[quote]Door op deze manier onvolledig te zijn doe je -hopelijk onbedoeld- mee aan onnodige stemmingmakerij. [/quote]
Dat ligt eraan of je denkt dat ‘biologisch afbreekbaar’ iets heel doorslaggevends zegt over de al dan niet potentiële schadelijkheid van een stof. Het zegt wel íets natuurlijk, maar niet over de vraag ‘wel potentieel schadelijk of niet potienteel schadelijk’.HCN (waterstofcyanide) is ook biologisch afbreekbaar, maar dat wil niet zeggen dat het onschadelijk is als het in de natuur terecht komt. Om maar een voorbeeld te noemen.
Dat jij die biologische afbreekbaarheid zo belangrijk vindt, is volgens mij een variant op de ‘appeal to nature fallacy’.
De reden dat ik hand in eigen boezem stak, is dat ik me had moeten houden bij mijn commentaar over de gevolgtrekking. Niet omdat ik me realiseerde dat ik de hele Wikipedia-pagina over die specifieke stof eigenlijk had moeten kopiëren.
Het punt dat ik dus wilde maken is dat die zin ‘Waarlijk geen levensbedreigend goedje.’, waar kan zijn of niet waar kan zijn. Maar dat de gevolgtrekking op zich (het proces dus, de argumentatie) volgens mij niet klopt.
(Wat je bedoeling met dat citaat nu precies is, ontgaat me eerlijk gezegd. Dus daar ga ik even aan voorbij.)
Cryptopsy1979:
Voor alle duidelijkheid even de hele quote:
Alle dingen zijn vergif en niets is zonder gif. De hoeveelheid alleen maakt dat iets niet giftig is.
Je kunt bijvoorbeeld ook komen te overlijden aan de gevolgen van (kraan)watervergiftiging. In korte tijd een grote hoeveelheid schoon water drinken kan het lichaam niet aan.
Door de strenge wet- en regelgeving rondom het gebruik van chemicaliën bij nu met name olie- en gaswinning, is er geen sprake van (levens)gevaar voor mens en milieu. Vandaar dat besluitvorming -waar dan ook over trouwens- plaats moet vinden op basis van feiten en niet op die van onderbuikgevoelens ofwel stemmingmakerij.
Noot: Om een van de grootste chemische fabrieken te zien die er bestaan, hoef je maar in de spiegel te kijken.
Er zal bij gebruik bij fracken misschien geen sprake zijn van direct levensgevaar, maar (zoals ik hierboven al eerder meldde) ook sporen van glutaaraldehyde (glutaral, pentaan-1,5-dial), zijn niet echt fijn. De stof werkt sensibiliserend, dat wil zeggen dat je er overgevoelig voor kan worden. Bij een beetje érg pech, kan glutaaraldehyde dan wel degelijk levensbedreigend worden. De maximaal toelaatbare concentratie in lucht is 0,25 mg/kubieke meter. Een hoeveelheid van 0,25 mg is een vrijwel onzichtbaar klein druppeltje. Het werkt irriterend op ogen, huid en longen; astma is gemeld na langdurige (beroepsmatige) blootstelling. De stof is niet erg stabiel, en al helemaal niet in alkalisch milieu en evenmin bij temperatuurverhoging. De stof is minder stabiel en ook minder toxisch dan zijn “broertje” formaldehyde. Die laatstgenoemde stof is dan ook wel heel kwalijke rommel waarmee je erg voorzichtig moet omgaan..
Hans1263:
Anti-vaccinanten vinden ook dat formaldehyde heel kwalijke rommel is, en dat roepen ze al jaren en blijven dat doen alsof er nooit iets over gezegd is.
M.a.w. wat schieten we in hemelsnaam op met dit soort ongenuanceerde uitspraken in het algemeen en bij dit item in het bijzonder?
Het menselijk lichaam maakt bij de stofwisseling bijvoorbeeld ook zelf formaldehyde en dat is niets om je ongerust over te maken.
Ik vermeld het bekendere formaldehyde om de giftigheid van glutaaraldehyde in de juiste verhouding te kunnen zien. Tja, als dat ook al niet meer van u mag?
En door formaldehyde heel kwalijke rommel te noemen, kunnen bijvoorbeeld Jan met de pet en Jannie met het hoedje een en ander over giftige stoffen in de juiste verhouding zien? Die hoeven niet te weten dat formaldehyde van nature in groente en fruit zit en in het menselijk lichaam?
Of hebben die aanvullend toch meer aan uitleg over het verschil tussen oordeel- en onoordeelkundig gebruik en wat Paracelsus in de 16e eeuw al zei: ‘Dosis sola facit venenum (alleen de hoeveelheid maakt het vergif).’
En op dit zwaktebod wens ik niet eens in te gaan:
Op Ad Hominems zit niemand te wachten, dus ik ook niet.
Gaat u vooral nog even door mevrouw S., dan mag u voortaan deze kolommen helemaal alleen vullen. Wie daarop zit te wachten, zou ik niet weten. De pH daalt er nl. aanzienlijk door.
Dag mevrouw S., het ga u goed!
Het menselijk lichaam breekt methanol af naar formaldehyde, ja. Vandaar dat arme alcoholisten die hun toevlucht zoeken in het drinken van spiritus regelmatig last hebben van de bijwerkingen, zoals blindheid en overlijden en dat soort kleinigheden.
Of anti-vaccers spiritus slechter verdragen dan het weldenkend deel van de bevolking is mij onbekend. Ik beperk me voor de zekerheid tot ethanol en zelfs dat met mate.
De kritiek op Hans vind ik tamelijk bizar eerlijk gezegd.
Het punt dat ik maakte over logica/ gevolgtrekking lijkt onmogelijk over te brengen. Dus ik houd de pogingen voor gezien.
Dat jij mijn inbreng tamelijk bizar vindt, begrijp ik intussen volkomen.
Omdat je zo te zien niet eens goed weet wat anti-vaccinanten zijn en welke problemen deze personen precies hebben met formaldehyde, stel ik voor dat Hans dat dan maar eens goed aan jou gaat uitleggen.
Zo te zien “mag” ik van mevrouw S. aan u gaan uitleggen wat de problemen van antivaccinanten zijn met formaldehyde. Het waarom en waartoe ontgaat me, dat zult u begrijpen. Ik zie nl. niet in, en u vast ook niet, wat deze warhoofden met chemicaliën t.b.v. de winning van schaliegas te maken hebben. Zoiets heet voorzover ik weet, “off topic”, maar ook dat zal u niet zijn ontgaan. Paracelsus is natuurlijk altijd to the point. U bent mogelijk bekend met de toepasselijke 2e voornaam van deze meneer?
Iedereen die de strekking van dit item voldoende begrijpt, weet dat de kern van het boek NIET de winning van schaliegas is. Het gaat er o.a. wel om en over dat het noemen van het woord ‘chemicaliën’ bij velen al een gevoel van ongerustheid oproept. Of door ‘fijntjes’ formaldehyde heel kwalijke rommel te noemen. In dat kader is in het kort uitleggen wat de problemen van anti-vaccinanten zijn met o.a. formaldehyde alles behalve off topic. Al was het maar ter geruststelling dat ook formaldehyde niet in alle gevallen giftig is.
Wellicht handig om nog een keer duidelijk te vermelden waar het in de kern om en over gaat:
https://www.bol.com/nl/p/tussen-hoogmoed-en-hysterie/9200000050046120/
Tussen hoogmoed en hysterie
vijf jaar strijd tegen schaliegas in Nederland
Nederlandstalig 350 pagina’s 9789085715085 oktober 2015
[vet door mij]
https://kloptdatwel.nl/2014/07/25/brekend-health-hunk-ontdekt-levensgevaarlijke-chemicalien-natuurlijke-producten/
BREKEND: “Health Hunk ontdekt levensgevaarlijke chemicaliën in natuurlijke producten”
Posted by Laurens Dragstra On July 25, 2014 In Gezondheid, Humor 133 Comments
Hij noemt zichzelf de Health Hunk. Internetactivist Paul Kramer onderzoekt als gedreven voorvechter van de rechten van consument en patiënt de veiligheid van natuurlijke geneesmiddelen en gezondheidsproducten. Na een stroef begin heeft hij een succesvolle blog en enkele duizenden volgers op Twitter. Kloptdatwel? sprak met deze opmerkelijke man – Kramer is van huis uit makelaar – over zijn missie. “Als er natuurlijk op staat, denk ik: dat zullen we nog wel eens zien.”
Het begon allemaal twee jaar geleden met de oogdruppels die Kramer nam tegen zijn hooikoorts. Kramer: “Gewoon de bekende druppels van A. Vogel. Die konden toch onmogelijk kwaad.” Toevallig viel zijn oog op de lijst met ingrediënten in de bijsluiter. “Ik dacht: dat kan niet waar zijn”. Het lijstje was:
“Zoutzuur in oogdruppels? Druppel ik zoutzuur in mijn eigen ogen? Zijn ze helemaal gek geworden bij dokter Vogel? Daar weten ze toch ook wel dat zoutzuur een irriterende en corrosieve stof is, die hartstikke gevaarlijk is en vreselijke brandwonden kan veroorzaken? Kijk maar naar al die vrouwen die met zoutzuur verminkt worden! Trouwens, ook natriumhydroxide is verre van onschuldig. Dat noemen ze ook wel bijtende soda. Het is een corrosieve stof, het zit onder andere in gootsteenontstopper en het kan de huid en ogen aantasten!”
[werkende links in origineel]
Onder noot van de redactie staat deze quote:
Wie op de 1e link klikt, ziet als eerste deze woorden (Paracelsus wordt overal vermeld als het over dit onderwerp gaat):
Paracelsus ( 1493 -1541), geboren als Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim. Paracelsus wordt officieel erkend als de grondlegger van de toxicologie/vergiftenleer omdat hij de eerste was die een verband legde tussen dosis en vergiftigingsverschijnselen.
Ik begrijp dan ook niet zo goed waarom iemand over dit onomstotelijke feit de behoefte voelde om zich uiterst denigrerend uit te laten met de woorden:
Zelfs de toepasselijk gevonden 2e voornaam klopt niet, het is de 4e (vernoemd naar zijn vader Wilhelm Bombast von Hohenheim). Het is inderdaad zo dat door die voornaam bombastisch taalgebruik (mooi klinkende woorden zonder inhoud) ook aan Paracelsus toegeschreven wordt, maar dat zijn twee verschillende zaken.
Blijft het dus tot op de dag van vandaag een waarheid als een koe/een aantoonbaar feit dat het boven alles de dosis is die maakt dat een stof schadelijk is.