Over chaotische gespreksvoering die de ander in verwarring brengt
In het programma Op 1 van dinsdag 16 februari gaf Willem Engel een praktijk-college in de Gish-gallop methode. Dat is een vorm van gespreksvoering waarbij een debater probeert een tegenstander te overweldigen met een buitensporig aantal argumenten, zonder rekening te houden met de nauwkeurigheid of kracht van die argumenten. De term is genoemd naar de creationist Duane Gish, die de techniek vaak gebruikte tegen voorstanders van evolutie.
Gedurende de hele TV-uitzending zaaide Engel verbaal en non-verbaal verwarring. Zo merkte hij terloops op dat hij diezelfde dag een vraaggesprek had met een onderzoeker uit Taiwan die heeft bewezen dat het coronavirus uit een laboratorium komt. Het was op dat moment van het gesprek totaal irrelevante informatie. Maar het ging zó snel en zó terloops dat niemand van de gasten aan tafel daar een vraag over kon stellen. Non-verbaal reageerde hij o.a. voortdurend op gespreksdeelnemers die een andere mening hadden door te gaan lachen of contact te zoeken met zijn Viruswaarheid-compagnon Jeroen Pols.
Het gaat bij deze manier van debat voeren vooral om de snelheid waarmee je met argumenten komt. Je doet het met een dusdanige snelheid en je vertelt zoveel schijnbare details dat het de ander in verlegenheid brengt. Die persoon kan namelijk niet op al jouw argumenten in gaan en daardoor lijkt het alsof jij gelijk hebt. Bovendien is op zo’n moment helemaal niet controleerbaar of je je verhaal wel goed hebt onderbouwd.
Als de onderbouwing van de ‘feiten’ wordt gecontroleerd, dan blijkt meestal dat er nauwelijks een bron te vinden is. Je kunt het ook meer algemeen houden door te beweren dat ‘het meest recente wetenschappelijk onderzoek onomstotelijk heeft bewezen dat’… Toch komt dat minder sterk over als wanneer je kans ziet om te goochelen met namen, jaartallen en titels.
Het gaat bij de Gish-gallop discussie dus niet om de inhoud. Wie het snelste de meeste argumenten heeft binnen gebracht in een tempo dat de ander absoluut niet kan volgen wint (ogenschijnlijk) het debat. Bij het publiek komt het over dat die persoon de beste argumenten heeft, want hij heeft de meeste argumenten en de ander heeft niet voldoende tijd om die te weerspreken. Eigenlijk draait het allemaal om het zaaien van verwarring.
De stappen van de Gish-gallop discussie
- Tijdens een Gish-gallop confronteert een debater een tegenstander met een snelle reeks van vele misleidende argumenten, halve waarheden en verkeerde voorstellingen. Dat gaat heel snel, waardoor het voor de tegenstander onmogelijk wordt om ze allemaal tijdens het gesprek te weerleggen.
- Als de ander zo’n ‘snelle’ bewering wil weerleggen heeft hij daar veel meer tijd voor nodig. In een snel TV-programma heb je die tijd niet, je bent in verbaal opzicht bijna kansloos.
- Daardoor heeft de ander dus dus ook onvoldoende tijd om op elk punt in te gaan. Ook kan die persoon in verwarring raken door alle grillige informatie die naar voren is gebracht. Het publiek krijgt dan mogelijk de indruk dat de tegenstander niet goed geïnformeerd is, zijn feiten niet kent of ongelijk heeft.
| Willem Engel in een interview voor Wees de Weerstand: ‘We gaan de overheid in de verdediging drukken. Als ze aan het verdedigen zijn kunnen ze niet meer aanvallen’. Hoe duidelijk wil je het hebben wat de werkelijke bedoeling van Gish-gallop Engel is? |
Reactie op kritische vragen
Stel dat de tegenstander er in slaagt het debat te doorbreken en hij stelt een wedervraag, dan worden de genoemde argumenten herhaald zonder deze verder te onderbouwen. Of de persoon vraagt: ‘Is het dan mijn taak om jouw onderzoek te doen?’ (boodschap: je had je beter voor moeten bereiden). Als iemand zegt dat er iets niet klopt in de onderbouwing wordt de ander beschuldigt van ‘cherry picking’: de ander pikt er een klein deel van het betoog uit en weigert in te gaan op de belangrijke argumenten.
De snelle verandering van onderwerp stelt de spreker in staat om een ongewenst onderwerp of een ongemakkelijk feit te vermijden voordat het een blijvende indruk achterlaat. Door de aanval te richten op een heel ander onderwerp raakt de vragensteller in verwarring. (Ryan Mackay in The Great Internet Conspiracy)
Sociale media
Een variant op de Gish-gallop gespreksvorm kan gezien worden op sociale media. Het is opvallend hoe lang de video’s met de verspreiding van informatie op internet zijn. Minstens een uur, maar vaak nog veel langer.
Dat is opvallend in een tijd dat alles alleen maar korter en sneller moet. Maar dat heeft een functie… Vaak zijn het eigenlijk monologen: een verbaal duet voor twee personen die het helemaal met elkaar eens zijn en die elkaar alleen maar versterken.
Kenmerkend voor deze tactiek is ook dat er in de titel of bij aanvang al meteen wordt gezegd dat de ander manipuleert, liegt of de ‘tegenstander’ wordt op een andere manier verdacht gemaakt, bijvoorbeeld met beelden (een foto van Hugo de Jonge gemonteerd in een massabijeenkomst van de NDSAP). Die uitspraak of dat beeld blijven dan op zo’n manier hangen dat de kijker niet kritisch meer naar het programma kan kijken. Je zou kunnen denken dat dat eerlijk is, maar het is een vorm van bewuste en vooropgezette brainwash. De verwarring zit vooral in de dubbele boodschap: een zware verdachtmaking in een zo vriendelijk mogelijk opgestelde opname.
Je vindt deze manier van werken o.a. bij de video’s van Blue Tiger Studio’s en van de Nieuwe Wereld. De geïnterviewde spreekt voor eigen parochie en kan zich te buiten gaan aan oncontroleerbare redeneringen en het noemen van bronnen zonder dat de interviewer ook maar één kritische vraag zal stellen. Er kan gegoocheld worden met statistieken die de stelling van de spreker onderstrepen, zonder dat de kijker zo’n statistiek kan controleren. De achterliggende gedachte is dat een enorme muur aan tekst tevens als bewijs kan dienen.. Voor een publiek dat niet bekend is met deze techniek en een zeer beperkte kennis van de onderwerpen heeft gaat de boodschap er vervolgens ongecontroleerd als zoete koek in.
De punten die in de gallop naar voren worden gebracht, zijn vaak kort en niet-specifiek. Het kost veel moeite om alles volledig te weerleggen en het is voor de auteur veel gemakkelijker om er nog een vraag toe te voegen dan voor de respondent om een passend antwoord te formuleren. Dat is dan ook de tactiek: zeg niet zoveel concreet dat je weersproken kunt worden en bedelf niettemin de tegenstander met een enorme voorraad aan veelsoortige ‘bewijzen’ die zó gevarieerd zijn dat het een hoop tijd kost om ze allemaal te bestrijden. Als iemand bewijst dat er iets niet klopt is de reactie: ‘maar u gaat hiermee voorbij aan de kern van mijn betoog’.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Gaan ze dit bij OP1 ook eens lezen voor ze weer eens de Lange Fransen aan tafel zetten?
Ook niet onbelangrijk; hoe doorbreek/onderbreek je die Gish-gallop tactiek?
De techniek van de Gish Gallop is een variant van ‘flooding’. Als je googelt naar flooding in deze betekenis is “Gish Gallop” de eerste hit, met de argumentatiestijl van Donald Trump iets verder naar beneden.
Het heet in discussies van drogredenen ook wel ‘Snow job’ . Het is een geliefkoosde techniek van homeopaten om hun kunst te verdedigen. Misschien doen andere alternatieve genezers het ook, maar met de homeopaten ben ik het best bekend.
Kijk eens op de website:
https://www.vereniginghomeopathie.nl/wetenschap/
daar staan alles bij elkaar tot en met ‘Fischer 2017’ wel 69 items hutje-mutje door elkaar. dat doen ze elke keer, die homeopaten. Als je dan gaat kijken blijft er vrijwel niks over.
Het is ook nogal lui, want er is natuurlijk veel meer. In 2012 vond ik bijvoorbeeld met googelen al 161 studies alleen al voor homeopathie en bovensteluchtweginfecties/allergie, terwijl de maker van een officieel rapport niet verder dan 29 kwamen en er zelfs 25 misten die in eerdere reviews waren genoemd.
Geen enkele homeopaat, denk ik, is tot de beoefening van de homeopathie overgegaan omdat die al die ‘wetenschappelijke bewijzen’ zo overtuigend vond. Die grote stapel onderzoeken dienen alleen om tegenover de buitenwacht indruk te maken, ongeveer zoals theologie dient om de eenvoudige gelovige te overtuigen dat het wel snor zit met al dat wonderlijks dat het geloof verkondigt.
De religieuze gelovigen zijn zo naïef dat ze denken dat hun God ook voor deze debatteertruc valt. Daarom zijn 10 weesgegroetjes beter dan 1 en een hele rozenkrans nog beter.
En wat je dan krijgt is dat mensen geen zin meer hebben in een debat met iemand die zich aan deze techniek schuldig maakt, waarop de onzinverkondiger zich weer kan beroepen op het feit dat men niet met hem in debat wil gaan, terwijl zo’n debat bij voorbaat zinloos is, juist omdat het geen echt debat kan worden.
Als we het over technieken van kwakverkopers hebben, dan kom ik tegenwoordig in reclames nog wel eens het zinnetje: “Gezondheidclaim in afwachting van Europese goedkeuring” tegen. Daarmee wekt men dus de indruk dat het product wel werkzaam is, maar dat er alleen nog even een stempel op moet worden gezet. (Maar hiermee dwaal ik toch weer af.)
@ FVerweven: daar heb ik ook wel iets over gelezen/geschreven. Het meest kansrijk lijkt het te zijn om de Gg’er zelf te laten kiezen op welk punt uit zijn betoog hij dieper in wil gaan en daar vervolgens op gaan ‘schieten’. Daar kan hij dan niet onderuit, terwijl hij – als jij voor het punt kiest – altijd kan ontwijken (‘irrelevant’, ‘niet de kern van mijn betoog’).
Maar denk niet dat een Gish-galloper zijn mening dan zal wijzigen. Duane Gish ging ook met de beste argumenten nooit opzij maar hij voerde alleen maar de strijd op om vervolgens de ander ervan de beschuldigen dat deze teveel argumenten inbracht.
Anti-evolutionisten zijn dikwijls ordinaire straatvechters. Ook de heer Borger, bekend van zijn aanval op de PCR-test, maakte zich schuldig aan zulk straatvechterij en werd her en der op christelijke fora op zijn vingers getikt.
Hoe de Gish Galoppers van repliek te dienen? Door even onbeschoft en agressief als zij te zijn. Koekjes van eigen deeg.
@ Henk Algra
Gish Galop komen we hier op KDW regelmatig tegen als zich een voorstander van iets meldt en dan gelijk een heel epistel opschrijft met tig uiteenlopende argumenten en dan mag je blij zijn als er af en toe een punt of komma tussen staat.
Meestal wordt er dan door de anderen slechts op één of enkele argumenten ingegaan, dus in die zin wordt er hier vaak al correct gereageerd.
Maar mij lijkt Gish Galop niet geheel van toepassing op de OP1 uitzending, niet zoals het bij een discussie met een homeopaat over homeopathie zou gaan.
Bij die homeopaat gaat het 100% over homeopathie, bij OP1 ging het over de rechtszaak over de avondklok en Willem Engel probeerde daar voortdurend fake uitspraken tussen te smokkelen die met de rechtszaak niets of vrijwel niets van doen hadden. Die fake uitspraken dienden ter promotie van de strijd van Viruswaanzin tegen het zogenaamde coronacomplot.
Aangezien die uitspraken niets met de rechtszaak van doen hadden was het lastig voor de OP1 gespreksleiders om elke fake uitspraak van Engel apart te pareren met “niet waar en niet ter zake”. Dat zit gewoon niet in hun hoofd en past ook niet in het karakter van de uitzending. Ik zie “niet uitnodigen” op dit moment als enige oplossing.
Overigens snap ik sowieso niet dat OP1 zich laat misbruiken door Viruswaanzin.
Een beetje gaan bakkeleien over de avondklok terwijl de doelstelling van Viruswaanzin overduidelijk het zaaien van twijfel en tweespalt is en lekker veel rechtszaken voeren is daartoe een uitstekend middel om publiciteit te krijgen voor een totaal andere kant van de zaak.
@ Fverweven: op zich ben ik het met je eens. Willem Engel haalde er van alles bij wat helemaal niet ter zake was. Het effect was hetzelfde als bij de Gg: er ontstond chaos, waardoor de rest van de tafel sprakeloos was en/of wijselijk zijn mond hield. Een andere manier die Engel gebruikt is een persoonlijke tegen-aanval: ik heb sterke aanwijzingen dat u betaald wordt door de farmaceutische industrie. Zoiets leidt meteen af van de inhoud. Dat is een tactiek die Gg’ers regelmatig toepassen: een irrelevant argument verhoogt de chaos, waardoor je niets meer hoeft te bewijzen. Een luisteraar zou zo’n tussenzin van Willem Engel dat in Taiwan bewezen is dat het virus uit een lab komt (waarop Ab Osterhaus niet verbaal reageerde) kunnen interpreteren als ‘het is dus mogelijk tóch waar’. Ik zie het als wijsheid van Osterhaus: op zulke – op dat moment irrelevante – viruswaanzin moet je helemaal niet meer in willen gaan. En idd: Willem Engel ook geen podium meer geven: hij hoort vooral graag zichzelf.
Ik denk dat je de GG’ers niet kunt overtuigen. Je publiek bestaat uit de
toehoorders die de GG’er wel overtuigend vinden.
Je moet aan de toehoorders denken: waar zijn die het best mee geholpen.
Dat kan per geval verschillen.
Het publiek bij KDW is weer een heel ander publiek dan een groep politici. Bij een praatprogramma moet je waarschijnlijk de gespreksleider als publiek rekenen. Die wil gewoon kijkers trekken en een discussie op gang houden. Die is misschien gevoelig voor het argument dat de GG’er elke discusie onmogelijk maakt.
JW
Bij programma’s als Op1 gaat het niet om de discussie, maar om de ophef, want dat trekt kijkers.
Misschien een factchecker erbij met een grote rode knop en een luide zoemer? Zodra Willem een onwaarheid verkondigt onmiddellijk BZZZZZZZT – “Sorry Willem, maar dat klopt niet, want …”.
En na vijf of tien keer wordt Willem in de hoek gezet c.q. weggestuurd (al vermoed ik dat hij zelf al eerder zijn biezen zal pakken wanneer hij merkt dat hij geen vrij spel meer heeft).
Erg amusant en leerzaam voor het publiek, en Willem krijgt de kans niet meer om op galopsnelheid te komen.
Leuk idee. Ik moet ineens denken aan de eerste programma’s over popmuziek op TV, waarbij ook een zoemer of iets dergelijks ging als men het liedje niet meer wilde horen.
Ik denk dat het practischer werkt als de journalisten bij Op1 ogenblikkkelijk en dwingend ingrijpen. Daarbij kunnen ze zonodig een aanwezige echte deskundige het woord geven. Als “Willem” of “Thierry” of “Maurice” etc. dan toch doordramt, kun je hem of haar het woord ontnemen. Als ze dan boos of geïrriteerd worden, dan is dat maar zo. Je hebt hiervoor vanzelfsprekend wel een ander soort journalist nodig dan “Jort”. Die laat teveel passeren en brengt vaak zijn eigen meninkje in.
Ik weet niet of het een en ander zo werkt. Probleem is dat Willem, Thierry of Maurice zich dan als de underdog gaan wegzetten en dan is de kijker als nog op de hand van deze figuren. Bovendien drijven dit soort programma’s vooral op sensatie en niet op een genuanceerd gesprek.
Met een zoemer wordt het een soort quiz.
@Hans1263
Ik ben het met Renate eens dat dit denk ik te veel van het goede is. Klinkklare nonsens wel meteen interrumperen en corrigeren, maar daarna weer gewoon het woord geven is denk ik de beste aanpak.
Als Engel vervolgens ingaat op die interruptie is dat natuurlijk prima, dan kan de desbetreffende onzin des te beter ontkracht worden. En oh, als de toestand recursief wordt (en dus nieuwe onzin wordt verkondigd in respons op de interruptie), ook dan gewoon weer op de zoemer drukken.
Zodra de uitspraak is gerectificeerd, krijgt Willem opnieuw ruim baan om te spreken. Tot de volgende leugen, uiteraard … BZZZZZZT!
@Hans1263
In zekere zin wel, à la ‘Geen Ja, Geen Nee’ — maar dan ‘Geen Onzin, Geen Leugens’.
Gelukkig hoeven wij het niet te organiseren.