Steven Novella van het invloedrijke blog ‘neurologica’ ziet een trend: wetenschappers krijgen steeds meer en ook steeds hardere druk uit de samenleving. Het doel is steeds hetzelfde. Onwelgevallige onderzoeksresultaten moeten van tafel en worden vervangen door conclusies die bepaalde belangen dienen. Dat bedreigt de vrije wetenschap.
Steven Novella schreef hierover op 1 september 2011 een blogpost. Hier een korte samenvatting.
De Engelse krant The Observer onthulde op 21 augustus 2011 onder de kop ‘Chronic fatigue syndrome researchers face death threats from militants’ dat onderzoekers van het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS, ook wel ME) bloot staan aan een ‘campaign of intimidation, attacks and death threats … by activists who claim researchers are suppressing the real cause of Chronic Fatigue Syndrome’. Volgens de Engelse politie zijn de CVS-activisten nu net zo gevaarlijk als extreme dierenrechtenactivisten:
‘One researcher told the Observer that a woman protester who had turned up at one of his lectures was found to be carrying a knife. Another scientist had to abandon a collaboration with American doctors after being told she risked being shot, while another was punched in the street. All said they had received death threats and vitriolic abuse’.
In Engeland lijdt ongeveer 1 op iedere 250 mensen aan CVS. CVS kan ernstige gevolgen hebben, sommige patiënten zijn volledig verlamd en kunnen niet meer zelfstandig eten en drinken. Al 20 jaar wordt gezocht naar de oorzaak van CVS, tot nu toe zonder resultaat.
Er is een groep mensen die er diep van overtuigd is dat CVS gewoonweg geen psychologische oorzaak kán hebben. Deze mensen voelen zich bedreigd door elke suggestie die niet bij hun overtuiging past. Zij bouwen een vijandbeeld en complottheorieën op – iedereen die het niet met hen eens is, is slecht en zal wel worden betaald door de verzekeringsmaatschappijen of de ‘big pharma’. En dat moet bestreden worden.
De bron van dit samenzweringsdenken is volgens Novella de neiging van mensen om patronen te zien in onsamenhangende feiten – en het versterkende effect hierop van internet en de sociale media. Hierover hebben we op Kloptdatwel ook al regelmatig geschreven (je vindt hier een aantal artikelen). Novella:
‘This type of thinking speaks to the more primitive, emotional, pattern-seeking part of the brain. It probably will also tend to attract those in the community who have a predisposition to conspiracy thinking. Social media can further be used to magnify these effects, creating a self-reinforcing feedback loop. A specific manifestation of this is the comment section of blogs, or in forums. In these forums people can get each other worked up, and confirmation bias takes over with each person giving their supporting anecdotes. Dissenters may be chased away, or even censored. The conspiratorial jihad group mentality then takes on a life of it own. And that’s how you end up with mild-mannered honest researchers receiving death threats from the very people they are trying to help’.
Novella haalt ook andere voorbeelden aan. Hij staat uitvoerig stil bij de druk die op klimaatonderzoekers wordt uitgeoefend. Hun onderzoeksinstellingen worden overstroomd met klachten en informatieverzoeken, hun e-maildiscussies worden uit verband gerukt en neergezet als ‘bewijs’ van vooringenomenheid.
Novella stelt vast dat het natuurlijk enorm onproductief is om op deze manier druk uit te oefenen op de wetenschap:
‘Whenever someone puts their thumb on the scale, to try to coerce scientific research in a predetermined direction (or away from an unwanted direction), the process of science suffers’.
Natuurlijk zijn wetenschappelijke instellingen niet perfect en wetenschappers trekken geen perfecte conclusies – maar het is de enige manier van kennisverzameling die we hebben, betoogt Novella. Daar moeten we zuiniger mee om gaan vindt hij.
Meer lezen over CVS: hier het artikel uit de encyclopedie ‘Tussen Waarheid en Waanzin’ van de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, en hier vind je een aantal artikelen uit de Skepter.
Voorpagina: demonstrant vraagt aandacht voor theorie dat CVS wordt veroorzaakt door XMRV-virus. Hiervoor is geen bewijs – XMRV onderzoeksresultaten blijken niet te kloppen. Hierover kun je hier meer lezen op kloptdatwel. Foto: peggymunsonblog op myspace.