De firma Xlens verkoopt gekleurde brillen als hulpmiddel tegen dyslexie. Artikelen op de website van Skepsis laten zien dat er nauwelijks bewijs is voor de werkzaamheid van hun product. Dat is Xlens een doorn in het oog. Het bedrijf probeert op slinkse wijze tegengas te geven. Wie nu in Google zoekt op “Skepsis” kan de volgende Google Ads tegenkomen:
en
Als je de link van de advertentietekst volgt naar het artikel op de website van Xlens, kom je de volgende openingszinnen tegen:
Teksten met een wetenschappelijk karakter misleiden de oppervlakkige lezer. Nader onderzoek toont aan dat Skepsis (auteur dhr. Van Erp) haar lezers bewust op verkeerde been zet.
De tekst is een kritiek op het artikel Een gekleurde kijk – Peperdure brillen tegen dyslexie dat op de website van Skepsis staat en in 2005 verscheen in Skepter. Het is echter niet geschreven door ‘dhr. Van Erp’ (ik dus), maar door Leen van der Linden wat er toch vrij duidelijk boven staat.
Misschien zijn ze bij Xlens een beetje in de war geraakt. In 2014 hadden ze zich beklaagd bij de redactie van Skepter over dat stuk van Van der Linden. Toen heb ik (Pepijn van Erp, dus) hun klacht onderzocht en het zogenaamde nieuwe wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van de gekleurde bril bekeken. Dat bleek wederom uiterst dun. Het stuk dat ik daarover schreef staat ook op de website van Skepsis: De woorden door een gekleurde bril.
Als belangrijkste argument voor de vermeende werking van hun brillen stuurde Xlens toen het n=1 onderzoekje van neuropsycholoog dr. Edwin Verstraeten. Xlens wilde duidelijk niet dat ik zelf contact zou opnemen met Verstraeten ( “Verder wilt hij zich niet mengen in een nieuwe discussie betreffende Skepsis versus Xlens.”). Dat deed ik natuurlijk toch en kreeg van hem te horen dat hij het voorbarig vond dat Xlens deze ene casus als bewijs voor effectiviteit van de bril brengt.
Xlens had ook nog de conclusies van onderzoekjes van studenten van de Universiteit Utrecht in hun voordeel verdraaid. Daar was de universiteit niet zo over te spreken en zij dwong Xlens hun reclameteksten aan te passen.
Maar Skepsis is niet de enige partij die het moet ontgelden. Ook de Vereniging tegen de Kwakzalverij komt aan de beurt: hun artikel over de klachten die ze indienden bij de Reclame Code Commissie (ze kregen gelijk) zou misleidend zijn. En ook hier heeft Xlens doelgerichte Google Ads ingezet: wie op “kwakzalverij” googelt kan nu advertenties van Xlens met de tekst “Xlens is geen Kwakzalverij – Xlens helpt wel degelijk” aantreffen.
Misschien dat de VtdK nog eens goed naar de claims van Xlens moet kijken, ze beweren nu ook doodleuk dat de bril helpt bij ADHD en ADD (zie hiernaast).
Xlens gaat dus alleen maar tekeer tegen het Skepter-artikel uit 2005 en waagt niet in te gaan op mijn recente artikel waarin hun nieuwe bewijs wordt besproken. In een stuk over de tik op de vingers die ze kregen van de Reclame Code Commissie schrijft Xlens dat ze “inmiddels met een gerenommeerde Universiteit en dyslexie specialisten de eerste stappen aan het maken [zijn] voor een degelijk wetenschappelijk onderzoek.” Wat dat werkelijk voorstelt, moeten we maar afwachten. Intussen doet het bedrijf alsof een klanttevredenheidsonderzoek de discussie over het wetenschappelijk bewijs door Skepsis al heeft weerlegd.
Tevreden klanten?
‘Gerenommeerd’ vindt Xlens een fijn woord, zo noemen ze ook de website waarop ze hun klanttevredenheidspeiling draaien. “In een tijd waarin negatieve reacties gemakkelijk en zonder omwegen gedeeld worden, zijn we hier bijzonder trots op”, schrijft Xlens. Die peiling gooit echter tevredenheid over de behandeling als klant en de vermeende werkzaamheid op een hoop. Dat is ook wel duidelijk als je wat reviews doorleest. Iemand die schrijft “De Xlens bril heeft totaal geen toegevoegde waarde. Achteraf gezien dus weggegooid geld.” geeft toch nog een 4 als cijfer. En een ander schrijft: “Onze zoon van net 7 heeft de Xlens sinds april. Zijn lezen is zeer vooruit gegaan. Omdat hij zo jong is vind ik het lastig te zeggen of het door de bril komt of doordat hij het lezen door heeft. Maar we gaan het niet uitproberen. Hij houdt zijn bril gewoon op” en geeft een 8. Zo’n onderzoek zegt sowieso erg weinig als je niet kunt zien of de verwerkte reviews representief zijn voor de tevreden én ontevreden klanten.
Xlens schrijft boven een advertentie in het Algemeen Dagblad: “Uitkomsten onafhankelijk tevredenheidsonderzoek spreken critici tegen”, maar dat klanttevredenheidsonderzoek kunnen we volgens mij vooralsnog veel beter samenvatten als: “Klanten die zich (nog) niet bekocht voelen, zijn heel positief over Xlens”.
