• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

handbestuiving

Bijensterfte niet de oorzaak van handbestuiving in China

28 January 2013 by Pepijn van Erp 80 Comments

 Het programma Zembla besteedde donderdag 24 januari voor de tweede keer aandacht aan het lot van de honingbij. ‘Moord op de honingbij II‘ gaat vooral over de banden van bedrijven, die insecticiden leveren, met de Universiteit Wageningen en de mogelijke beïnvloeding die daaruit voort zou kunnen komen op de adviezen die het Ministerie van Landbouw aan Wageningen vraagt. In Nederland zijn die adviezen een stuk ‘industrie-vriendelijker’ dan in ons omringende landen. En dat is zorgelijk, omdat het niet goed gaat met de bijen en er internationaal toch wel consensus lijkt te ontstaan dat die insecticiden (in het bijzonder de neonicotinoïden) hierbij een cruciale rol spelen.
Aan het einde van de uitzending wordt een doemscenario geschetst: wat zou er gebeuren als de bijen inderdaad uitsterven? In China zouden ze er al over mee kunnen praten. Daar hebben mensen de rol van de verdwijnende bijenvolken noodgedwongen overgenomen en moeten honderden kinderen perenbomen inklimmen om daar met de hand de bloesems te bestuiven. Maar hier schoot Zembla uit de bocht. Die handbestuiving heeft een andere oorzaak.

bijensterfte-handbestuiving-fav-img

Bekijk de uitzending vanaf 37:55 (embedden van programma’s kan helaas niet meer bij de NPO)

Realistisch doemscenario of framing?
“Aan de andere kant van de wereld is de honingbij inmiddels zo goed als uitgestorven.“, zegt de voice-over dreigend. Ik had bij het zien van dit fragment echter meteen een ‘niet pluis’-gevoel, het paste iets te mooi in het verhaal van de actievoerders tegen deze insecticiden.  Het levert mooie plaatjes op en het beeld van de kinderen als menselijke bijen blijft makkelijk hangen. ‘Worden we hier niet geframed?’, was mijn gedachte.
Met even zoeken op Internet vond ik een interessant rapport: Hand pollination of pears and its implications for biodiversity conservation and environmental protection — A case study from Hanyuan County, Sichuan Province, China (pdf).  Hierin wordt de geschiedenis van de perenteelt in Hanyuan vertelt en de relatie met het verdwijnen van de bijen uit de doeken gedaan. En dat zit net wat anders dan je zou denken. De beelden van Zembla komen overigens uit de documentaire ‘Silence of the Bees‘, die op Youtube staat en de eerste auteur van het rapport, Tang Ya, komt daarin ook nadrukkelijk aan ‘t woord (41:40). We kunnen er dus wel gerust op zijn, dat we met dit rapport dé bron te pakken hebben.

Oorsprong van de handbestuiving
De perenteelt in het gebied is pas goed op gang gekomen begin jaren ’80 van de vorige eeuw. Daarvoor was het geen economisch belangrijk gewas. De inheemse perensoorten werden over het algemeen gewoon bestoven door bijen of wind, maar dat leverde niet echt geweldige opbrengsten op. Veel bloesems blijven normaal onbevrucht. Het was al wel bekend dat je een veel hoger percentage bevruchtingen kon krijgen als je het met de hand doet.

Handbestuiving met een pluimpje donsveren gedoopt in gedroogde pollen
Handbestuiving met een pluimpje donsveren gedoopt in gedroogde pollen

Toen het economische beleid in China wat geliberaliseerd werd en ook de voedselvoorziening grotendeels op orde was, kwam er meer ruimte om luxere gewassen, interessant voor de export, te telen. In Hanyuan stapten veel boeren over op de peer en werd het veel meer een industriële teelt. Die haalde echter alleen een hoog rendement door die handbestuiving. Het is iets ingewikkelder dan ik nu schets, het verschil in bloeitijd tussen inheemse en ingevoerde soorten heeft er ook mee te maken. Als je precies wilt weten hoe het zit met de bestuiving van de perenbloesem, moet je het rapport zelf lezen of een aardig goede samenvatting [gearchiveerde link] daarvan. De bijen deden het in ieder geval gewoon niet goed genoeg en door de lage arbeidskosten kon, en kan, het nog steeds uit.
Tegelijkertijd met de enorme opschaling van de perenteelt, werden de boeren ook meer geconfronteerd met ongedierte (‘Pear Lice’, Psylla), die bestreden werd met veelvuldig gebruik van insecticiden. Dit is vermoedelijk wel de belangrijke oorzaak van het achteruitgaan van de wilde bijensoorten in de regio. Maar voor de gedomesticeerde bijen speelt ook wat anders mee: de rondtrekkende imkers hebben over het algemeen niets te zoeken in de streken waar bijna alleen peren worden gekweekt. De perenbloesems geven namelijk geen nectar, zodat je de bijen met suikerwater zou moeten bijvoeren en je blijft dan ook verstoken van de lucratieve honingopbrengst.

Hoe lang nog?
Het een en ander zal wel veranderen nu de arbeidskosten in China stijgen en veel jonge mensen naar de steden trekken. Ook vinden veel boeren het bestuiven met de hand maar veel en moeilijk werk. Het ligt voor de hand dat het binnenkort voordeliger zal zijn om een schralere oogst te accepteren met louter natuurlijke bestuiving door bijen en wind. We moeten alleen hopen dat het ruime gebruik van insecticiden het milieu niet zo heeft verpest dat er een lang na-ijl effect is en dat er een veilig alternatief gevonden wordt voor de bestrijding van het ongedierte.

Oorzaak en gevolg
De opmerkelijke handbestuiving is dus niet uit nood geboren vanwege de bijensterfte, maar het is eerder andersom: de handbestuiving maakte het mogelijk om op grote schaal, economische rendabel, peren te kweken, maar de ongediertebestrijding die daar ook bij kwam kijken, was funest voor de bijenstand. Dit vonden ze blijkbaar bij Zembla te ingewikkeld om uit te leggen. De Utrechtse wetenschapper dr. Jeroen van der Sluijs, die het verhaal in de uitzending aanhaalt, had het de onderzoeksjournalisten namelijk wel uitgelegd, lichtte hij mij toe per e-mail. Hij wijst erop dat het de verantwoordelijkheid van Zembla is om het zo kort door de bocht te brengen. In een eerder interview noemt Van der Sluijs het echter ook zonder dat de achtergrond goed naar voren komt. En op de website ‘www.bijensterfte.nl‘, die Van der Sluijs beheert, staat ook niet hoe het precies zit: ‘In delen van China moeten fruittelers al noodgedwongen met de hand bestuiven’. Op die site staat overigens wel ergens een link naar het bovengenoemde rapport en lijkt mij verder een uitstekend initiatief, omdat het heel veel documentatie bij elkaar brengt.
Al met al wordt het verhaal toch een beetje een ‘leugentje om bestwil’. De tegenstanders van een verbod op de neonicotinoïden (de industrie, al dan niet geholpen door Wageningen) verdedigen hun standpunt vast ook met het vertellen van halve waarheden. Maar het pleidooi voor een verbod op die insecticiden is toch al sterk genoeg zonder deze verdraaiing van de feiten?

Update 29-1-2013: Van der Sluijs heeft een blog geschreven op www.bijensterfte.nl over deze handbestuiving bij peren en of het als ‘wat als’-scenario wel het meest geschikte voorbeeld was.

 

Filed Under: Buitenland, Factchecking, Uit het nieuws Tagged With: bijensterfte, china, collony collapse, framing, handbestuiving, honingbij, zembla

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022
8 June 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022

Subliminale reclameboodschappen, communicerende planten, intelligente dieren en een uitgebreide quiz om denkfouten te ontdekken. En hoe zit dat nu met het populaire mindfulness? Lees erover in het nieuwe nummer van Skepter. Het bericht Skepter 35.2 – Zomernummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen
15 May 2022 - Pepijn van Erp

  Het tweejaarlijks georganiseerde congres van de koepel van Europese skeptische organisaties ECSO zal komende keer plaatvinden in Wenen, van 8 t/m 11 september. Een uitgelezen moment om actieve skeptici te onmoeten en te horen waar die zich zoal mee bezighouden in hun landen. Zeker nu het het weer het eerste congres is na het ... Meer lezen Het bericht European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Gauquelin’s Mars Effect
9 March 2022 - Jan Willem Nienhuys
Gauquelin’s Mars Effect

For Dutch version click on flag.   The Mars Effect kept skeptics quite busy for quite some time. One of the amazing things is how easily all kinds of skeptics were fooled and how quickly they launched themselves into investigations without examining properly the source of this effect. Rereading the original articles doesn’t lessen this ... Meer lezen Het bericht Gauquelin’s Mars Effect verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Hoe straffer de claim, hoe sterker het geleverde bewijsmateriaal moet zijn
26 July 2022 - Paul De Belder

Bijzondere berichten Wij mensen worden als vanzelf aangetrokken door allerlei vormen van informatie die opvallend zijn. Onderzoekers noemen dat in het Engels de ‘salience bias’: vooringenomenheid ten aanzien van opvallende (of, ouderwetser: saillante) dingen. Dat is evolutionair gesproken goed te begrijpen. Een uitschieter, een straf verhaal, een onverwachte wending trekt makkelijk onze aandacht. Ze prikkelt onze normale ideeën en kan ons mogelijk nieuwe kennis bijbrengen. Voor een soort als Homo sapiens die het moet hebben van haar intelligentie is dat belangrijk. Daardoor ervaren we zulke informatie als interessant. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de klassieke grap onder journalisten: “hond bijt man” is geen nieuws,… [...]

Expertengroep GEMS wint Zesde Vijs - Laudatio
14 June 2022 - tayson

(U kan de laudatio hier ook als video bekijken.) [...]

SKEPP reikt jaarlijkse prijzen uit
14 June 2022 - tayson

Sinds 1996 reikt SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale, jaarlijks twee prijzen uit. De Zesde Vijs wordt uitgereikt aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve wetenschappelijke kennis. De twijfelachtige eer van de Skeptische Put gaat naar een persoon of organisatie die zich tegen de verwachtingen in uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld inzake wetenschap. [...]

Zinc for the prevention or treatment of respiratory tract infections: A new systematic review
18 August 2022 - Scott Gavura

A new systematic review examines the evidence for zinc to prevent or treat respiratory tract infections. The post Zinc for the prevention or treatment of respiratory tract infections: A new systematic review first appeared on Science-Based Medicine. [...]

The Alternative to Vaccinating Children Isn’t Just “Not Vaccinating” Them
17 August 2022 - Jonathan Howard

It's putting them on an inevitable collision course with the virus—without any protection from the vaccine. The post The Alternative to Vaccinating Children Isn’t Just “Not Vaccinating” Them first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Antivaxxers rejoice at the “silver lining” from the pandemic, spillover of distrust of COVID-19 vaccines to all vaccines
15 August 2022 - David Gorski

Distrust of COVID-19 vaccines has lead to spillover of distrust to all childhood vaccines, and antivaxxers are rejoicing. The post Antivaxxers rejoice at the “silver lining” from the pandemic, spillover of distrust of COVID-19 vaccines to all vaccines first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Renate1 on De linke weekendbijlage (33-2022)En ook heer een stuk over Cees Engel, die misschien pretendeerde een soort Robin Hood te zijn, maar daarbij toch
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (33-2022)Dat dacht ik ook.
  • Satria on De linke weekendbijlage (33-2022)spam?
  • sven maseland on De linke weekendbijlage (33-2022)Kan de levensduur van een stoomketel geminimaliseerd worden door ketelwaterbehandeling en onderhoud verduurzamen en storingskosten minimalis
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (33-2022)Tja, ik had ook al gezien dat hij voor biochemicus had gestudeerd en dat hij ook als biochemicus werkzaam is

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2022 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in