Lever- en galreinigingskuren zijn enorm in populariteit gestegen pakweg het afgelopen jaar. Dat heeft alles te maken met de heruitgave in maart 2011 van de bestseller van Andreas Moritz (1954-2012): De ongelooflijke lever- en galblaaszuivering. Andreas Moritz is ‘medisch intuïtief therapeut’ en beoefenaar van ayurveda, hij gelooft dat de meeste volwassenen in de geïndustrialiseerde wereld en met name diegenen die aan een chronische ziekte lijden, zoals hart- en vaatziekten, artritis, MS, kanker of diabetes, last hebben van honderden, zo niet duizenden galstenen die de galkanalen van de lever blokkeren.
Zo’n lever vol met stenen veroorzaakt natuurlijk allerlei klachten, in het begin gaat het dan nog om niet zo ernstige klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, winderigheid, vet haar, stijve nek enzovoort. Maar het is zaak om er op tijd bij te zijn en de stenen te verwijderen voordat de klachten in ernst zullen toenemen.
In zijn boek belooft Moritz de lezer een diepgaand inzicht te geven in de oorzaak van het ontstaan van galstenen in de lever. Hij legt uit waarom ze volgens hem verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor de meest voorkomende ziekten. Het boek bevat een hoofdstuk: ‘Hoe weet ik of ik galstenen heb?’ Tien bladzijden met mogelijke indicaties worden opgesomd zodat iedereen bij zichzelf kan vaststellen dat hij ook het slachtoffer is van galstenen. Dan volgen er doe-het-zelfinstructies om de stenen in eigen huis pijnloos te verwijderen.
Tot slot biedt het boek nog praktische richtlijnen die je leren hoe je de vorming van nieuwe galstenen kunt voorkomen. (Denk hierbij bijvoorbeeld aan het laten verwijderen van alle amalgaamvullingen)
Volgens de productinformatie van bol.com toont het grote succes van De ongelooflijke lever- en galblaaszuivering de kracht en effectiviteit van de zuivering aan. ‘Leverzuivering heeft geleid tot buitengewone verbeteringen van gezondheid en welzijn bij duizenden mensen die zichzelf het kostbare geschenk hebben gegeven van een sterke, schone, vernieuwde lever.’
Dat deze mooie woorden velen aanspreken blijkt ook uit het grote aantal van ca. 2000 treffers bij een Google search, de meeste treffers bevatten hallelujaverhalen, slechts bij een enkeling kom je kritiek tegen.
Hoe gaat nu zo’n ‘zuiveringskuur’ in zijn werk?
Meestal wordt aangeraden een dag te vasten. Omstreeks 18.00 uur moet een glas magnesiumsulfaat opgelost in water worden ingenomen en nogmaals om 20.00 uur. Om 22.00 uur wordt een mix van een halve kop olijfolie en 3/4 kop grapefruitsap gedronken. Dan moet men gaan slapen. ’s Morgens weer magnesiumsulfaat om 6.00 uur en om 8.00 uur. Al dat magnesiumsulfaat veroorzaakt diarree en er zitten dan groene bolletjes in de ontlasting, dat zijn volgens Moritz de leverstenen. Een kuur kan wel een vergiet vol groene bolletjes opleveren maar dat is lang niet genoeg, er zijn wel 2000 steentjes nodig voordat de lever schoon is. De kuur moet dan ook om de twee weken worden herhaald tot het aantal van 2000 stenen is bereikt. Dat de stenen blijven drijven is volgens Moritz niet raar, want ze bevatten de vette stof cholesterol. Moritz heeft veel van Hulda Clark overgenomen, zo ook het absurde parasietenverhaal. Van een enthousiaste deelnemer aan de kuur hoorde ik dat ze een aantal van de bolletjes doormidden had gesneden om te kijken of er geen leverzuigwormen in zaten. Volgens Moritz komt dit vooral voor bij kankerpatiënten. Wat een ontstellende onzin en bangmakerij is dit toch!
De bolletjes die worden aangevoerd als bewijs van werkzaamheid van de kuur zijn helemaal niet afkomstig uit de lever. Een artikel in de Lancet verhaalt hoe de ‘stenen’ microscopisch werden onderzocht. Ze blijken geen cholesterol, bilirubine of calcium te bevatten. Ze bestaan uit verzeepte olijfolie, een stofwisselingsproduct dat ontstaat na het nuttigen van een combinatie van de olie met een of ander zuur sap zoals grapefruitsap.
Om de gal tot een uitknijpbeweging te verleiden volstaat alleen een kop (olijf)olie drinken ook. Wil je echter groene bolletjes zien dan moet er grapefruitsap of een andere zure drank bij gedronken worden.
Op de website van Quackwatch staat een informatief artikel over dit onderwerp dat geschreven is door Peter Moran waarin een aantal relevante vragen aan bod komen:
Zou het niet zo kunnen zijn dat door zo’n ‘leverspoeling’ ook de echte galsteentjes meekomen?
Ja, dat is mogelijk, regelmatig worden kleine galsteentjes uitgescheiden via de ontlasting, meestal onopgemerkt. Het hele ritueel volgen is hiervoor zeker niet nodig want alleen een vet of olierijke maaltijd nuttigen werkt ook om de gal tot een uitknijpbeweging te stimuleren. Het magnesiumsulfaat kan wel een toegevoegd effect hebben, omdat het samentrekking van de galblaas stimuleert en de spieren ontspant die de lozing van galvloeistof in de dunne darm regelen. Het probleem bij veel galsteenpatiënten is echter dat de galblaas niet tot een uitknijpbeweging in staat is. Een patiënte klaagde bij haar ‘natuurarts’ dat haar galstenen op een echo onveranderd waren gebleven ondanks het doen van drie ‘leverspoelingen’ waarbij heel wat zogenaamde steentjes waren uitgescheiden. Zij kreeg het advies dat ze meer ‘spoelingen’ moest doen, misschien zouden in haar geval wel 25 kuren nodig zijn. Dit voorbeeld laat zien dat maar weinig galsteenpatiënten baat zullen hebben bij zo’n kuur.
Bestaan leverstenen eigenlijk wel?
Volgens aanhangers van ‘de leverspoeling’ heeft ca. 90% van de bevolking (een voorstadium) van stenen in de lever. Dat het een voorstadium betreft zou dan ook meteen verklaren waarom de uitgescheiden groene bolletjes zacht zijn. Stenen in de lever zijn in werkelijkheid bijzonder zeldzaam en komen zeker niet in grote hoeveelheden voor. meer hierover is te lezen in het artikel van Quackwatch.
Tot slot de vraag: zijn de ‘spoelingen’ veilig?
Voor mensen die in redelijke gezondheid verkeren en als er zich geen complicaties voordoen is het ritueel over het algemeen niet gevaarlijk. Het eten van vette/olierijke producten geeft een vergelijkbaar risico op het oplopen van een galkoliek of complicaties zoals een acute pancreasontsteking. Volgens Peter Moran van Quackwatch zie je in de praktijk maar zelden complicaties optreden na zo’n kuur.
Het grootste risico op ernstige complicaties lopen galsteenpatiënten die door deze kuur een operatie gaan uitstellen. Dat geldt ook voor patiënten die net zijn hersteld van bijvoorbeeld galweginfecties of een pancreasontsteking.
Een ander schadelijk aspect is natuurlijk gewoon de desinformatie die door zo’n boek wordt verspreid. Mensen die zich zorgen maken over hun gezondheid of ziekte kunnen er volkomen door op het verkeerde been worden gezet. Ook mensen die last hebben van allerlei vage klachten, die eigenlijk voortkomen uit levensproblematiek zie je vaak de ene rare therapie na de andere volgen zonder dat ze er ooit aan toe komen hun werkelijke problemen eens op te lossen. ‘Intuïtief therapeuten’ als Moritz spelen bewust of onbewust op de onzekerheden van deze mensen in waardoor zij niet zelden op een eindeloos dwaalspoor belanden.
http://www.rivendellvillage.org/Lever_en_Gal_Zuivering.pdf
http://www.bol.com/nl/p/de-ongelooflijke-lever-en-galblaaszuivering/1001004010953470/
http://www.kwakzalverij.nl/1159/Dr_Hulda_Regehr_Clark_de_koningin_der_kwakzalvers_1928_2009
http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(05)66373-8/fulltext
http://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/flushes.html
Update 23/10/2013: een uitgebreider artikel van Agnes Tieben hierover verscheen in Skepter 25.2 en staat nu ook online op de Skepsis-site: Leverstenen van Andreas Moritz