Liposuctie, één van de meest toegepaste ingrepen in de plastische chururgie, werkt niet om af te vallen. Dat blijkt uit een studie die op 7 april verscheen in het tijdschrift Obesity. De New York Times plaatste een goed leesbare samenvatting van het artikel en een interview met de onderzoekers.
Op het internet vind je makkelijk de plaatjes ‘voor en na’ de liposuctie die je moeten overtuigen: dit is een behandeling met resultaat. Ga bijvoorbeeld eens naar de website van abc-clinic. Uit het onderzoek van Robert Eckel en Teri Hernandez blijkt echter dat dit een illusie is: het vet zit er na een jaar weer aan, maar dan op andere plekken. Vet dat werd weggehaald rond de heupen, komt hoger op het lichaam terug, met name op de bovenkant van de buik en de armen. ‘It was redistributed upstairs’ aldus onderzoeker Eckel. Het onderzoek is baanbrekend. Toch is er volgens de voorzitter van de Amerikaanse organisatie van plastisch chirurgen (American Society for Aeshetic Surgery) geen twijfel aan de kwaliteit van het onderzoek: het onderzoek was ‘very well done’.
De terugkeer van het vet kan worden verklaard doordat het lichaam de hoeveelheid vet en vetcellen nauwkeurig reguleert en zoveel mogelijk gelijk probeert te houden. Het streven van het lichaam om de status quo te handhaven wordt homeostasis genoemd. Dit maakt het ook zo moeilijk om af te vallen. Vetcellen kunnen door weefselverandering niet terugkeren op de plek waar de liposuctie plaatsvond. Daarom nestelen de vetcellen zich elders. Het effect: na een tijdje is de patiënt terug op het oude gewicht.
Het is natuurlijk best schokkend dat veel mensen een chirurgische ingreep hebben ondergaan die niet blijkt te werken om af te vallen. En het is erg vreemd dat dit onderzoek nu pas is uitgevoerd. Liposuctie is er al sinds 1974, de behandeling wordt dus al 37 jaar uitgevoerd! In de Times komen twee onderzoekers met een mogelijke verklaring hiervoor. Samuel Klein van de Washington University School of Medicine veronderstelt dat onderzoek naar liposuctie lastig is. Je hebt er een team van onderzoekers voor nodig, vet moet heel nauwkeurig worden gemeten. Jonathan Moreno van de University of Pennsylvania wijt het aan de voorkeur van chirurgen om over case studies te publiceren. Daardoor kan makkelijk een verkeerd beeld ontstaan. Maar het blijft natuurlijk vreemd dat een behandeling die zo vaak wordt toegepast niet eerder goed is onderzocht.
De vrouwen die aan het onderzoek deelnamen zijn toch ook na een jaar nog tevreden. Eckel: ‘They had hated their hips and thighs and just wanted that fat gone’. Meer dan de helft van de vrouwen in het onderzoek van Eckel en Hernandez zei dat ze de liposuctie toch hadden laten doen, ook als ze van tevoren hadden geweten wat het resultaat er van zou zijn.
Ik vind dat mensen die liposuctie overwegen van te voren moeten weten waar ze aan beginnen en welke resultaten ze kunnen verwachten. Net zoals elke chirurgische ingreep is ook liposuctie niet zonder risico’s – de patiënt moet een goede afweging kunnen maken. Uit een onderzoek dat werd gepubliceerd in Dermatologic Surgery (July 2004, pp. 967–978) bleek dat 0,7% van de patiënten te maken krijgt met complicaties (zie bv deze link).
Illustratie voorzijde: New York Times