• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Sudeck

Posttraumatische dystrofie of: hoe een modeziekte ruim een eeuw standhield

16 February 2015 by Cees Renckens 29 Comments

Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij.  Foto: Klaas Jaarsma
Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma

In mijn proefschrift uit 2004 besprak ik een aantal modeziekten en beschreef de kenmerken van deze intrigerende aandoeningen. Als voornaamste kenmerken noemde ik: (1) een anatomisch substraat ontbreekt geheel of staat niet in verhouding tot de gepresenteerde klachten; (2) de klachten zijn meestal verergeringen van alledaagse banale klachten als pijn, vergeetachtigheid, moeheid, geheugenproblemen, zwakte en duizeligheid die ‘geamplificeerd’ worden door de overtuiging een ernstige ziekte onder de leden te hebben; (3) er zijn vrijwel altijd medici die beweren dat er een organische basis bestaat, die binnenkort gevonden zal worden; (4) er zijn actieve patiëntenverenigingen; (5) er zijn problemen met verzekeraars en keuringsartsen; (6) de verspreiding van de ziekte in de tijd en geografisch kan niet biologisch worden verklaard; (7) er is geen reguliere behandeling mogelijk; en (8) zij hebben een epidemisch karakter: ze komen en verdwijnen weer.

Dit epidemische karakter noopt ertoe dat de gegevens regelmatig bijgewerkt moeten worden: er zullen ‘erkende’ modeziekten verdwijnen, terwijl er nieuwe opkomen. Een pijnlijk zwakke plek in mijn beschouwing, waarover ik overigens gelukkig niet vaak bevraagd ben, was en is het persisteren van de ME/CVS, die al decennia persisteert en geen tekenen van uitsterven vertoont. De andere zeven kenmerken vertoont dit beeld natuurlijk wel. Enkele nieuwe kandidaat-modeziekten zijn thans de ‘chronische Lyme’, de vermeende atypische B 12 deficiënties, de overgevoeligheid voor PUR en de sterk in opmars zijnde glutenovergevoeligheid niet op basis van coeliakie en het ASIA-syndroom (siliconenziekte na borstvergroting).
Elk van deze beelden is een nadere beschrijving waard, maar ik wil dat uitstellen en hier komen met een bekentenis. Die betreft een ziektebeeld dat na een bestaan sinds eind 19e eeuw recent in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 24 januari alsnog ten grave gedragen is [1]. Het gaat hier over de Sudeckse dystrofie, later de posttraumatische dystrofie (PTD) en sinds enige tijd complex regionaal pijnsyndroom type 1 geheten. Sudeck beschreef dit beeld in 1900 als een ‘acute ontstekingsachtige beenatrofie’, optredend als stoornis bij een fractuurgenezing. Het aangedane lidmaat wordt koud, pijnlijk, blauw met glanzende huid en het functioneert slecht.

Het beeld is eigenlijk altijd onbegrepen geweest en onderging in ons land in 1990 een opleving toen de chirurg professor Goris zich in Nijmegen op deze ziekte ging concentreren. Eerder zeldzaam kwamen er toen in Nederland al snel wel 8000 nieuwe gevallen per jaar bij en de patiëntenvereniging werd de grootste ter wereld. Het NTvG-artikel waarover ik spreek is afkomstig uit Nijmegen, waar de naam Goris niet veel meer wordt genoemd. Men heeft overtuigend vastgesteld dat PTD geen eigenstandig ziektebeeld of complicatie is, maar slechts het gevolg van bewegingsangst en immobilisatie van het betreffende lid. Negeren van de pijn en stimuleren tot actief bewegen blijkt te volstaan als preventie én genezing van het ziektebeeld.

Ik schaam mij als zelfbenoemd expert op het gebied van modeziekten dat ik deze aandoening in 2004 niet heb genoemd en beschreven, maar het feit dat de pseudodiagnose PTD toen ook al ruim een eeuw oud was moge tot mijn verontschuldiging dienen. En anders dan bij de meeste andere modeziekten waren er bij PTD wel duidelijk objectieve afwijkingen aanwezig. En patiënten met fracturen, die zag ik als vrouwenarts natuurlijk bijna niet. De vreemde manier waarop PTD-patiënten, als zij eens met een gynaecologisch of verloskundig probleem bij mij kwamen, met hun ziekte omgingen, is mij wel altijd opgevallen en ook de wondergenezingen door kwakzalvers (in het geval van PTD door mevrouw Shinka uit Macedonië) en het concentreren van nieuwe gevallen rond arts-sympathisanten waren hier overduidelijk aanwezig. Al die kenmerken beschreef ik wel in 2004 en daarom had ik kansen genoeg gehad om het modieuze karakter van PTD te kunnen herkennen. Maar helaas, helaas…

1.Frölke JPM, Van Dongen RT en Van de Ment H. Complex regionaal pijnsyndroom type 1: de mythe ontkracht. Ned Tijdschr Geneeskunde. 2015;143-145.

Filed Under: Columns, Gezondheid Tagged With: Macedonische methode, modeziekten, Posttraumatische dystrofie, Shinka, Sudeck

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie
12 October 2025 - Ward van Beek
Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie

.Op 4 oktober vond in de Geertekerk in Utrecht het jaarlijkse symposium plaats van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Het thema dit jaar was Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie. Meester KackadorisprijsDe middag begon traditioneel met de toekenning van…Lees meer Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie › [...]

Het ‘Red Panda Effect’
8 October 2025 - Ward van Beek
Het ‘Red Panda Effect’

.In de Skeptical Inquirer van october/november (Volume 49, No. 5) wordt door Craig A. Foster en Kelsey M. McGinn teruggeblikt naar een uitgave van het blad uit 1979, met daarin een verhaal over een verdwenen panda, ontsnapt uit Blijdorp, wiens ontsnapping…Lees meer Het ‘Red Panda Effect’ › [...]

Kernenergie is een keuze
3 October 2025 - Ward van Beek
Kernenergie is een keuze

.In sceptische kringen is kernenergie geen taboe. Maar veel argumenten vóór kernenergie zijn op wensdenken gebaseerd. door Frank Biesboer, voormalig hoofdredacteur van De Ingenieur, Skepter 38.3 Voor de Nederlandse energiewereld was de brief die minister Hermans van Klimaat en Groene Groei in mei publiceerde over…Lees meer Kernenergie is een keuze › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Surgeon General nominee Dr. Casey Means and functional medicine: Legitimizing quackery
20 October 2025 - David Gorski

Surgeon general nominee Dr. Casey Means is an advocate of "functional medicine." She, MAHA, and a new "board certification" will falsely legitimize quackery. The post Surgeon General nominee Dr. Casey Means and functional medicine: Legitimizing quackery first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Doctors Who Glorified Trump Have Permanently Tied Themselves to Everything He Does
17 October 2025 - Jonathan Howard

The purges, censorship, and politicization in the worlds of medicine and science are not distinct from the corruption and vandalism of the country writ large. We Want Them Infected doctors are part of it all. The post Doctors Who Glorified Trump Have Permanently Tied Themselves to Everything He Does first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Is (Conversion) Therapy Speech?
15 October 2025 - Steven Novella

The US Supreme Court recently heard a case that could have devastating effects on the standard of care in medicine, and the indicators of where the justices fall are not good. The case is Chiles v Salazar, in which a licensed therapist is arguing that a Colorado law banning conversion therapy for gay and trans clients violates her free speech. So the […] The post Is (Conversion) Therapy Speech? first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Klaas van Dijk on Artsencollectief geeft podium aan kankerkwakzalver William Makis op hun quackfestOp https://x.com/_johnbye/status/1979934011934851145 staat een kort draadje met wat achtergronden over een aantal sprekers op dit congres (d
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (42-2025)@ Hans Twee ernstige gevallen van Dunning Kruger. Trump: "Ik ben rijk, dus ik heb altijd gelijk." Kennedy: "Ik ben
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (42-2025)@Renate1 Waar zouden deze "heren" hun "kennis" van bovengenoemde onderwerpen eigenlijk vandaan hebben? Een advocaat met verslavingsproblemen
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (42-2025)Ach ja, de heren Kennedy en Trump lijken op elkaar. Beide bestrijden ze vooral dingen waar ze een hekel aan
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (42-2025)Deze "heer" K (ik vind het maar een maffe proleet MP) is niet uit op werkelijk onderzoek en op het

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in