• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

ziekte van Lyme

Nee, de ziekte van Lyme is geen biologisch wapen losgelaten door het Pentagon

29 July 2019 by Pepijn van Erp 26 Comments

Het verzinsel dat de ziekte van Lyme in een laboratorium is ontwikkeld als biologisch wapen en al dan niet per ongeluk is losgelaten, gaat al vrij lang rond. Onlangs heeft deze gedachte een zetje gekregen door het uitkomen van een boek waarin de ontdekker van de veroorzaker van de ziekte, Willy Burgdorfer, geïnterviewd is en uitspraken heeft gedaan die door sommigen worden geïnterpreteerd als bevestiging van het verhaal. Het Huis van Afgevaardigden heeft nu zelfs via een amendement op de defensiebegroting het Pentagon om uitleg gevraagd. Op de website The Conversation legt Sam Telford, hoogleraar infectieziekten aan Tufts University, uit dat er niets klopt van deze complottheorie.

Nee, de ziekte van Lyme is geen biologisch wapen losgelaten door het Pentagon 1
Burgdorfer in het laboratorium werkend met teken (foto: Rocky Mountain Laboratories Historical Collection | Wikimedia Commons)

De Republikeinse afgevaardigde Chris Smith kwam tot zijn amendement door het lezen van Bitten: The Secret History of Lyme Disease and Biological Weapons van Kris Newby.  Daarin wordt Burgdorfer neergezet als een onderzoeker van biologische wapens, waar eigenlijk geen bewijs voor is volgens een artikel in de The Washington Post. Maar nu het amendement is aangenomen moet de Inspector General uitzoeken of het ministerie van defensie met teken (en andere insecten) heeft geëxperimenteerd als biologische wapens tussen 1950 and 1975.
Hierover werd vervolgens door nogal wat media bericht, maar helaas niet altijd met de nodige kritische kanttekeningen. Het AD doet het bijvoorbeeld niet best, hoewel het bericht feitelijk klopt. KIJK benoemt nog wel dat het om een complottheorie gaat, maar laat vreemd genoeg weg uit een bron waarop hun bericht is gebaseerd (BuzzFeed via Popular Mechanics) dat experts zo’n onderzoek volkomen onzinnig vinden, omdat er geen enkel (wetenschappelijk) bewijs voor is. Metro doet het eigenlijk best aardig. Wat ze er in het sprookjesbos van maken hoeft ons natuurlijk niet te verbazen …

Telford legt in zijn stuk helder uit waarom wetenschappers zo stellig kunnen zijn in het verwerpen van de complottheorie en vertelt hoe de ziekte van Lyme en zijn veroorzaker, de Borrelia spirocheet, bekend zijn geworden. Die geschiedenis maakt het volstrekt duidelijk dat er geen sprake kan zijn van een uit een laboratorium losgelaten gemanipuleerde infectie.

Nee, de ziekte van Lyme is geen biologisch wapen losgelaten door het Pentagon 2
Kaartje met de locaties die een rol spelen in dit verhaal (Google Maps)

Burgdorfer ontdekte de spirocheet (die naar hem vernoemd werd: Borrelia burgdorferi) in 1981 in hertenteken afkomstig van Shelter Island, dat ligt bij Long Island, dichtbij New York. De enige onderbouwing van de complottheorie is dat Shelter Island niet ver (zo’n 15 km) ligt van Plum Island, waar een militair laboratorium was gevestigd. En dat ligt dan ook weer niet zover (zo’n 20 km) van het plaatsje Old Lyme, waar in 1975 de eerste gevallen van de zieke van Lyme (vandaar de naam) werden gezien.
Het laboratorium op Plum Island had echter sinds 1954 geen militaire bestemming meer en dat de spirocheet in de teken van Shelter Island werden ontdekt, is geheel toevallig. Toen die eenmaal ontdekt was, werd die vrijwel meteen in teken op heel andere locaties in Amerika ook aangetroffen. Ook zijn er achteraf patiënten met de ziekte van Lyme gevonden, die de ziekte al voor 1975 hebben opgelopen, tot in Californië toe. De connectie met het laboratorium op Plum Island berust dus op toeval, maar zie daar complotdenkers nog maar eens van te overtuigen…

Later is de veroorzaker nog teruggevonden in weefsels afkomstig van dieren die eind 19e eeuw leefden. En inmiddels is er ook zoveel bekend over de genetica van de bacterie en de verschillen daarin tussen populaties die geografisch van elkaar geïsoleerd zijn, dat met zekerheid gezegd kan worden dat ze nooit afkomstig kunnen zijn van een stam die ergens in de afgelopen vijftig jaar ontworpen zou kunnen zijn in een laboratorium en daarna losgelaten.

Lyme als biologisch wapen is ook volstrekt niet plausibel, volgens Telford, omdat het veel te lang duurt om er iemand mee uit te schakelen. Dat defensie interesse heeft in onderzoek naar Lyme is overigens niet vreemd, militairen hebben natuurlijk wel regelmatig last van teken en de mogelijke ziekten die die bij zich dragen en je wil je personeel daar zo goed mogelijk tegen beschermen. Het is daarom goed mogelijk dat ze wel eens onderzoek van Burgdorfer gefinancierd hebben of hem als adviseur hebben geraadpleegd. Telford wijt de opmerkingen van Burgdorfer die in het boek zijn opgenomen ook aan diens aparte gevoel voor humor, hij zou dergelijke contacten met defensie wel eens op een geheimzinnige manier ingekleed kunnen hebben om de schrijver op het verkeerde been te zetten.

No, Lyme disease is not an escaped military bioweapon, despite what conspiracy theorists say

We kunnen het Burgdorfer zelf helaas niet meer vragen hoe hij er nu precies over denkt, want hij overleed in 2014. Newby houdt vol dat Burgdorfer op het eind van zijn leven de waarheid over zijn rol in dat biologische-wapensprogramma wilde vertellen. Ze reageerde op Facebook op het artikel in The Washington Post en claimt dat ze veel archiefmateriaal heeft dat haar versie bevestigt en een video-opname van een interview met Burgdorfer. Ook op het artikel van Telford reageert ze op Facebook middels een open brief en stelt daarin dat de publicatie van Telford uit 1982 (over de ontdekking van de spirocheet) een poging tot misleiding zou zijn geweest om het echte verhaal te verdoezelen.

Newby linkt ook naar een website waarop ze dat bewijsmateriaal beschikbaar heeft gesteld (link), maar daarop staan zoveel documenten, dat ik niet zo snel zou weten waar te beginnen; met extra zoekwoorden als ‘burgdorfer’ en/of ‘newby’ kun je het aantal documenten drastisch inperken, maar iets interessants vond ik zo niet. Als ze echt een smoking gun zou hebben, zou ze die volgens mij al wel hebben laten zien. In een interview met haar op YouTube vond ik haar ook bijzonder speculatief, en vaag over haar interview met Burgdorfer. Van een eerder interview met hem dat ze beschrijft (dat iemand anders  afnam) vertelt ze ook dat Burgdorfer al zo door de ziekte van Parkinson werd belemmerd dat er nauwelijks bruikbare soundbites uit hem kwamen en dat je de hele drie uur moest bekijken om erachter te komen dat Burgdorfer überhaupt ergens mee zat. Tsja. Er zal in haar eigen interviews misschien ook wel het nodige aan interpretatie aan te pas zijn gekomen, denk ik dan, en een bespreking van haar boek lijkt dat te bevestigen.

Zie ook Snopes: Did Lawmakers Demand the Pentagon Disclose If It Developed Weaponized Ticks?

Filed Under: Complottheorieën, Gezondheid, Hoax Tagged With: Burgdorfer, lyme, Petangon, ziekte van Lyme

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024
7 May 2025 - SkepsisSiteBeheerder
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024

Voordracht van Francesco Grassi op ESC2024 in Lyon.Lees meer Graancirkels op European Skeptics Congress 2024 › [...]

SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!
27 April 2025 - SkepsisSiteBeheerder
SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!

Onze Belgische zusterorganisatie SKEPP bestaat dit jaar 35 jaar. Op zaterdag 10 mei vieren ze dat met een mooi programma. Hoofdgast is de bekende skepticus en emeritus hoogleraar psychologie Chris French die onlangs ook tot erelid van SKEPP werd benoemd.…Lees meer SKEPP wordt 35… en dat vieren ze! › [...]

Breakthrough-prijs voor Gerard ’t Hooft
7 April 2025 - Pepijn van Erp
Breakthrough-prijs voor Gerard ’t Hooft

Professor Gerard ’t Hooft had al een Nobelprijs op zak, maar kan sinds dit weekend nog een van de meest prestigieuze onderscheidingen in de wetenschap op zijn indrukwekkende palmares bijschrijven: hij kreeg de Special Breakthrough Prize in Fundamental Physics! ’t…Lees meer Breakthrough-prijs voor Gerard ’t Hooft › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Dr. Vinay Prasad is Now the Medical Establishment. It’s His Job to Run RCTs, and It’s Our Job to Call Him a Lying Piece of $#!& if He Fails.
9 May 2025 - Jonathan Howard

"I wish Vinay all the best for his new role. It's a whole new state of play when the buck stops with you." The post Dr. Vinay Prasad is Now the Medical Establishment. It’s His Job to Run RCTs, and It’s Our Job to Call Him a Lying Piece of $#!& if He Fails. first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Breathing Easy: Treating Allergic Rhinitis
8 May 2025 - Scott Gavura

Spring is a miserable season for those with seasonal allergies. There are effective drug- and non-drug measures that can control most symptoms effectively. The post Breathing Easy: Treating Allergic Rhinitis first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Pig Heart Xenografts for Infants
7 May 2025 - Steven Novella

Organ transplant is a potentially lifesaving medical intervention, but there is a critical lack of donor organs. Even in a wealthy country like the US, there are about 100,000 people on the waiting list for an organ transplant, but only about 23 thousand organs become available each year. About 6 thousand people die each year while on the waiting list. For this […] The post Pig Heart Xenografts for Infants first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsOp https://archive.is/1Exnu staat een gearchiveerde versie van een recente posting van Ronald Meester op LinkedIn. In deze posting verwijst
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsEen verbeterde versie van Hoofdstuk 6 van dit rapport van Ronald Meester en Marc Jacobs is op 22 april 2025
  • Hans1263 on Volgens Maurice de Hond beschikt hij over telepathische gavenHet filmpje waarin hij een trucje met Jeroen Pauw uithaalt, bewijst natuurlijk helemaal niets, ja misschien het denkniveau van De
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (17-2025)En de paashaas is er snel vandoor gegaan,
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (17-2025)@Renate1 Nee, de paashaas heeft het in een mandje op zijn rug. 😅😅😅

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in