Afgelopen weekend (zondag 24 april 2011) overleed de Indiase goeroe Sai Baba. Hij is 86 geworden. Dat berichtten o.a. de NOS en Yahoo nieuws. Sai Baba was populair. Zelf schatte hij zijn aanhang op 6 miljoen volgelingen, Skeptici gaan uit van een aanhang van tienduizenden. In Nederland trok hij vooral in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw volgelingen. Onder zijn volgelingen zijn bekende politici, zakenmensen en artiesten. Maar Sai Baba was ook omstreden. Na kritiek in de media daalde in Nederland zijn populariteit sinds begin jaren ’90. Niettemin noemt de Minister-president van India, Manmohan Singh, het overlijden van Sai Baba in een eerste reactie ‘een onherstelbaar verlies’. Zo veel lof vraagt om een korte terugblik.
Sai Baba claimde dat hij wonderen kon verrichten, zoals het materialiseren uit het niets van kleine voorwerpen en het laten verschijnen van heilige as (vibhuti), een stof die religieuze betekenis heeft in het Hindoeïsme.
Vibhuti uit de handen van Sai Baba (flickr foto)
De ‘Indian Skeptics’ betogen echter dat Sai Baba alleen maar goocheltrucs uithaalde. De skeptics konden al zijn ‘wonderen’ makkelijk nadoen met behulp van goochelkunsten. En omdat wij als skeptici geneigd zijn om te denken dat de simpelste verklaring vaak de beste is, gaan we er voorlopig van uit dat de wonderen van Sai Baba niet zijn bewezen. Ook al omdat hij het niet goed vond dat er wetenschappelijk onderzoek plaatsvond naar zijn magische krachten. Maar er is meer: in 1992 werd hij betrapt op goochelkunsten tijdens een filmopname. Mede door kritiek van de bekende psycholoog Piet Vroon en kritische geluiden vanuit de omroep Ikon daalde daarna zijn ster in Nederland. Volgens het skeptische woordenboek op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij:
‘De giften die Sai Baba tijdens een darshan ‘materialiseert’ worden vanonder het podium waarop hij zit, aangereikt. De skeptici slaagden er eens in Sai Baba’s aangever te verjagen, en nadat de goeroe zijn omstanders een paranormale banaan beloofd had, gaven ze de arme wonderdoener een mango in handen – en na herhaald verzoek nog een kokosnoot’. […] In 1992 echter sloeg het noodlot toe. Sai Baba wilde de architect van een nieuwe tempel bedanken door een gouden ketting te materialiseren, maar de opnamen van deze feestelijke gebeurtenis lieten overduidelijk zien hoe deze ketting hem stiekem werd aangereikt. De aangever kwam het jaar daarop tijdens een mysterieuze schietpartij in Sai Baba’s slaapkamer om het leven. […] In Nederland zette de ontnuchtering ook in 1992 in, nadat psycholoog Piet Vroon een bezoek aan de ashram had gebracht en felle kritiek uitte op de strenge leefregels in ‘een soort Lager Sai-hausen’.
Een diep teleurgestelde medewerker van de Ikon schreef in 1993 in de Skepter:
‘Baba gedraagt zich als een geweldige narcist, maar hij is bovenal een handige zakenman en een goochelaar. Hij heeft een systeem van leugen en bedrog tot stand gebracht en houdt dat in stand met behulp van sociale controle, gebaseerd op het kastensysteem. De vele mensen die op de een of andere manier de kost aan hem verdienen, doen hun werk op basis van een zwijgende samenzwering; niemand heeft er belang bij om te vertellen hoe de vork in de steel zit. Een handige zet is bijvoorbeeld dat de bewaking elke maand gewisseld wordt, zodat bewakers zich niet kunnen ‘inwerken’. Waarschijnlijk heeft Baba slechts enkele vertrouwelingen en weet de grote massa van zijn medewerkers zo goed als niets. Het personeel is voorzichtig en bang. Een aantal mensen die ons na lange gesprekken onafhankelijk van elkaar vertelden hoe de vork in de steel zat (‘Baba is big, Baba is a big liar too; the vibuthi goes from one hand to the other’), vroegen met nadruk hun identiteit niet te onthullen, ook niet in Nederland’.
De strenge leefregels in de Ashram van Sai Baba en zijn vermoedelijke goocheltrucs (lees ook dit artikel in de Skepter) waren niet het enige punt van controverse. Zijn onverzadigbare seksuele appetijt trok ook de nodige aandacht. Hij deelde het bed met veel mannelijke en vrouwelijke volgelingen. Die zagen dat als een eer. En natuurlijk werden er enorme bedragen op de rekening van de spirituele leidsman gestort.
Wat je verder ook van hem kunt zeggen, Sai Baba was een goede organisator, een kundige zakenman en een inspirator. Zijn levensloop laat zich moeilijk reconstrueren. Volgens zijn hagiografie werd hij geboren na een ‘miraculous conception’ van zijn moeder Eswaramma en viel hij in zijn jeugd al op door zijn vriendelijkheid, hoge intelligentie en de wonderen die hij verrichtte (zoals het onder zijn medescholieren zeer populaire materialiseren van snoepgoed). Op 14-jarige leeftijd zou hij na de steek van een schorpioen tot het inzicht zijn gekomen dat hij een Avatar was, een geestelijk leider. In 1944 bouwden zijn volgelingen de eerste tempel die aan de toen 18-jarige Sai Baba was gewijd. Daarna zouden nog vele tempels en gebouwen volgen, zoals bijvoorbeeld de Sri Sathya Universiteit in Puttaparthi, zijn woonplaats, waar hij ook is overleden.
Sinds de begin jaren ’70 trok Sai Baba veel belangstelling in Europa en de USA. De pers heeft een belangrijke rol gespeeld in de afname van zijn populariteit. Toen duidelijk werd dat Sai Baba een goochelaar was en dat het er niet zachtzinnig aan toeging in zijn Ashram was voor veel volgelingen de aardigheid er vanaf.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Mensen die zich op een voetstuk laten zetten, zich laten bewieroken, claimen dat zij uitverkoren zijn, zijn in mijn ogen juist geen knip voor de neus waard. Het wijst alleen maar op een groot ego, een grenzeloze zelfoverschatting en een dito egoïsme. Alleen het feit al dat iemand zichzelf boven anderen positioneert, is voor mij onmiddellijk genoeg om te weten dat zo’n persoon niet zuiver is.
Maar je kunt ook naar iemands uitstraling kijken… in dit geval: brrrrrrrrr Hoe kúnnen mensen iets voor deze man gevoeld hebben.
Ik las laatst over een cabaretshow die dat soort mensen behoorlijk over de hekel haalde.
Uh? Fijn voor je?
Ik denk dat Cryptocheilus Dorine Wiersma bedoelt en jij de ironie mist.
Nog een bron over Sai Baba: het boekje van Dale Beyerstein,
http://www.saibaba-x.org.uk/23/dbbook/contents.htm
in iets andere vorm (zelfde tekst, denk ik) ook hier:
http://www.bcskeptics.info/resources/papers/saibaba/index.html
Piet Vroon was niet ‘een medewerker van de IKON´. Hij was een bekende hoogleraar psychologie, die erg aan de weg timmerde met columns enzo. Zie
http://www.vittoriobusato.nl/boeken/weg-met-piet-vroon-een-biografie/
Hij was van de aanvang af geïnteresseerd in Skepsis, en deed mee aan het plannenmaken voor de ‘wetenschapscommissie’. Later bekoelde de verhouding, speciaal doordat ik veel kritiek had op zijn boek Tranen van de krokodil waarin Vroon liet merken erg gechameerd te zijn van de theorieën van Sheldrake. Hij had ook felle kritiek op alternatieve geneeswijzen, maar wie kritiek op de orthomanuele geneeskunde had, kreeg van hem de wind van voren. Hij lanceerde de term zulo voor de universiteit. Er was vroeger een schooltype ulo = uitgebreid lager onderwijs, en mulo = meer uitgebreid lager onderwijs, voor wie niet ambitieus genoeg was voorde HBS, het lyceum of het gymnasium.
Dank voor de opmerkzaamheid. Ik had het artikel met de kritiek op Sai Baba in de Skepter van 1993 met belangstelling gelezen maar niet goed op de auteur gelet. Dit was inderdaad Piet Vroon. En die was inderdaad geen medewerker van de Ikon.
@ Sjoerd de Vries
Oh, dat had ik wel begrepen hoor, maar ik vond het helemaal niet grappig.
Nou hoe en wat Hij ook was Hij had wel bizondere uitspraken. En daar ik hier in nederland bij een handoplegster heb gelopen die zeker wonderen kon verrichten zonder poes pas. Weet ik dat het mogelijk is, zelf ondervonden. En hoe mensen op zoiets reageren overviel mij toen nog al . Ben geen mens die zo maar iets geloofd, maar het zette mij wel aan de dingen te onder zoeken.
Ze kon niet allleen genezen maar ze wist ook dingen die ze absoluut niet weten kon om dat ik ze alleen wist. Later bleek toen ze overleed en ik natuurlijk dacht zo als velen met mij waar moeten wij nu heen als we wat hebben. Maar al gauw ontdekte ik wat en hoe God met allen die het willen spreekt. En heel simpel ieder van ons weet te bereiken en te helpen zo je dat wilt want dat is de kloe. Of je zelf in deze ervaring iets zoeken wilt. God zal niets voor je doen wat je zelf kunt en wilt uitzoeken. Ik schreef er een boek over op google te vinden onder. Godbestaat.wordpress.com. Want iets op een anders woord aannemen wat nu altijd het geval was en nog is weet je het nog niet zelf en moed je ook geen kritiek hebben.
En waarom zou Sai niet de liefde mogen bedrijven, wat is daar mis mee, en ja sex is iets anders. En Hij heeft India die nu een van de best lopende economie”en heeft. Zeer geholpen met de scholen en zijn leer. Diegenen die een wonder door hem beleefden weten dat. Ik werd ook niet op mijn woord geloofd terwijl ik dacht na dat ieder altijd zei te goed voor deze wereld te zijn. Was ik verbaasd dat ze ineens met de duivel en wat ook kwamen. Terwijl ze zover ik wist nog nooit over God had horen praten. Maar alles is me door God uitgelegt hoe dat komt, namelijk dat we door alle stadia’s moeten om te kunnen kiezen je kunt niets kiezen wat je niet kent je kunt niets veranderen. Zonder het te onder gaan ,daar om prijs het negative maar volg het niet na. Zie het als een koers die je beter niet kunt varen.
Maar God verbied je niets en ook Sai zal dat niet doen omdat dat tegen de vrije wil is. Een uitspraak van hem is. Het leven is een illusieleef het het leven is een droom realiseer hem. Het leven is een spel speel het. Het leven is liefde geniet er van.
En wie zijn wij om hem dat te verbieden het gaat alleen hem en diegenen aan die het met hem deelden. Net als we ons met alles bemoeien komt niet van God maar van de Romienen. Die dingen op lieten tekenen een boek vol geboden, nee een wijze raad want elke keuze heeft een gewoon natuurlijk gevolg en doe je iets negatiefs het woord zegt het al zal het ook vaak een negatief gevolg hebben. Behalve als het je verder als wegwijzer dient van dat was niet mijn beste optie. Dus lees het boek let er niet op hoe het gescrheven is ben geen schrijver. En of het nu geredigeert is of niet zeuren blijver er ook altijd tot ze gaan doen wat ik uitgelegt heb gekregen dood God. En jij het ook in pracktijk brengten sprookjes bestaan als jij het wilt. God koos voor het beste en wij zijn van oorsprong ook het beste,maar bij afwezigheid van iets anders konden wij dat niet ervaren. Je eeuwige deel je ziel komt dat in zijn fysieke avontuur tegen.
Maar als je goed op let is elk van ons op zoek naar het ultieme gevoel. Maar we kunnen niet mislukken om dat de ziel direckt weet och dat is het in elk geval niet voor mij. Maar mischien op een bepaald moment nog wel voor een ander. Bemoei je er niet mee en doe wat jij wil, maar denk wel aan je leef miljeu. Wij kunnen hier liefde ondergaan maar ook pijn en tegenslag.
Tot jij anders kiest de dood bestaat niet en waarom heeft God geen straf nodig. Zogauw jij beseft dat je graag reencarneert. Denk je er wel om hoe je de wereld achterlaat snap je. Al denken bepaalde religies dat het alleen voor enkelen weggelegt is de opstanding. Laten ze toch zien in reencarnatie te geloven. Maar onze boze God geeft dat alleen aan enkelen de rest mag van hun eeuwig branden. Nou doe jezelf een plezier en kijk even verder dan je neus. Klazina
gek toch al die negatieve berichten en uitingen. men roept maar en vergeet dat Sai Baba een heel bijzondere personage is, die altijd liefde uitstraalde. zou het niet een beetje domheid zijn om iets wat je niet wilt begrijpen, of niet de moeite neemt echt te onderzoeken, je zelf plaats in de negatieve hoek. Sa Baba heeft nog nooit dingen gedaan, gezegd en geuit die voor anderen beledigend is geweest. Zijn tegenstanders gaven lustig en met plezier te buiten aan beledigingen en vals beschudigingen. Jammer voior die mensen en laat ze maar praten.
steve olffers
Deze zinnen kloppen niet: “Hij deelde het bed met veel mannelijke en vrouwelijke volgelingen. Die zagen dat als een eer.”
Alleen met mannen en jongens en die zagen dat lang niet altijd als een eer. Seksueel misbruik en pedofilie dus.
Ik ben er nooit in geslaagd het incident met de banaan, mango en kokosnoot te verifieren. Wanneer is dat gebeurd en wie was betrokken?
Verder zijn de wonderverhalen veel gevarieerder dan alleen materialisaties van kleine voorwerpen. Ook b.v. bilocatie en veranderen van water in benzine.
Jammer deze discusies goeroe van de Skepsis., Love all serve all
Dat is de boodschap.
Ik kan alleen maar zeggen ,is het niet byzonder dat in de jaren 1920 prakties geen communicatie geen Tv zeker niet in India , dat een jongentje uit een arm gezin het voor mogelijk heeft gemaakt vanuit de hele wereld mensen naar hem toe te trekken.( Van alle soorten godsdiensten.)
Ook ik was daar 1 van .
Ik kan iedereen ervan verzekeren dat ik nog nooit van Sai baba had gehoord
Zomaar inene verscheen hij in mijn droom, een droom die ik niet los kon laten.
Mijn zoektocht begon en wonderlijkswaardig zag ik een boek in de biep met de personage uit mijn droom Sri Satha Sai Baba.
ik ben ben er twee keer geweest en heb daar veel gezien en ervaren.
Natuurlijk mag iemand skepties zijn: het is goed dat men zijn of haar onderscheidingsvermogen gebruikt.
Onderzoek het zelf en ga niet uit van praatjes
Er zijn altijd mensen die met hoge verwachtingen afgereisd zijn naar India en
hoopte een streepje voor te hebben, maar iedereen is gelijk en dat kan wel eens tegen vallen dan en daar komen de vreemste verhalen van.
Sai Baba voorspelde dat hij in 2026 zou heengaan, dus zijn overlijden in 2011 tgv ziekte (!) is schokkend. Desalniettemin moeten zijn leringen weegbaar serieus genomen worden; vooral zijn Summer Showers in Brindavan 1972-1979- reeks is zeer instructief. Zoals hij zelf het voorbeeld van Jezus Christus aanhaalde: de Heer wees eens op het perfecte gebit van een kadaver als instructie dat men steeds het beste moet zien in elke negatieve situatie.
Tamelijk onthutsend inderdaad, dat hij er jaren te vroeg tussenuit knijpt. Met zulke foutmarges kunnen we allemaal wel voospellingen doen.
Valt er nog iets positiefs te melden over de staat van het gebit van Sai Baba?
De Heer? Welke “Heer”? Was je er soms bij toen hij erop “wees”? ?
Ik ben altijd verbaasd als mensen (maakt niet uit wat voor mensen) denken dat we tegenwoordig in “verlichte tijden” leven. Dat is hogelijk onnozel: we leven nog steeds in de middeleeuwen waarin mensen blind achter geloof aanrennen, dieren kwellen en vermoorden, elkaar en de wereld verkrachten, leegroven, afslachten enzovoort. We leven in duistere tijden, en dat is de waarheid. Tijden waarin mensen nog steeds achter een zekere figuur “Jezus” aanrennen, waarvan niet eens zeker is dat die persoon bestaan heeft. En ze liggen in onmacht bij het idee aan hem en aanbidden wat hij gezegd zou hebben. Dragen kruisjes aan hun nek, enzovoort.
We leven in de middeleeuwen, still, face it. De technologische vooruitgang is slechts een dun laagje vernis, de echte verlichting moet nog komen en ligt in een verre toekomst, niet in het verleden.
https://mainzerbeobachter.com/2015/02/03/opnieuw-de-mythische-jezus/
En in de nieuwste Skepter (29.4) schreef Jona Lendering ook over de historische Jesus: http://skepsis.nl/skepter-covers/skepter-29-4-2016/
Iemand die ook maar iets weet over Multatuli, beseft meteen dat hij de Mainzer Beobachter met een korrel zout moet nemen.
Bij iedereen die ik met een kruis aan een kettinkje om de nek zie, denk ik meteen: hoe kun je nu met zo’n walgelijk wreed en barbaars martelwerktuig gaan lopen? Ooit iemand gezien met een galgje, of een guillotinetje?
Jona Lendering is een goede geleerde.
Recent schreef hij in Skepter nog iets over vervalste papyrussen.
Kinderen spelen wel eens galgje. Een walgelijk spelletje?
Zelf heb ik niets met geloof. Maar anderzijds weiger ik een militante atheìst te zijn. Bovendien, het christendom valt uiteen in ruim duizend varianten. Zo zijn er ook sceptische christenen die wetenschappelijk goed geschoold zijn en niets moeten hebben van onzin zoals homeopathie.
@RV
Vindt u dat mijn idee over het dragen van een kruis militant atheistisch is?
Als kinderen galgje spelen, is dat m.i. iets anders dan als volwassene een kruis dragen.
Overigens vind ik het woord atheist beledigend.
Kunt u even uitleggen wat u met uw verwijzing naar homeopathie bedoelt?
Hebt u eigenlijk wel door waar de term Mainzer Beobachter vandaan komt?
Aan Hans
Ik beschik over enige algemene ontwikkeling. En ik weet ook dat de heer Lendering in staat is tot enige fijnzinnige ironie en zelfs zelfironie. Het beste is dat je zelf wat bladert door de pagina´s van de site van Lendering. Weldra zul je dan merken dat Lendering een eerlijke en gedegen cultuurwetenschapper is. Ook cultuurwetenschap is een volwaardige wetenschap als zij volgens de regels geschiedt.
Waarom de term atheist beledigend is, ontgaat mij volkomen.
Maar volgens mij moeten we het hier maar bij laten.
Vr. gr.
RV
Ik heb niets tegen Lendering. Ik reageerde op de naam Mainzer Beobachter. Als u het hierbij wilt laten, is mij dat om het even.
Een zuivere Schorpioen zoals ik is verzot op graaf- en speurwerk, het occulte, het mystieke. Ik ben het absoluut oneens met de warme aanbeveling van Sai Baba omtrent de Gayatrie Mantra! Niet alleen is de GM te ingewikkeld maar het moet volmaakt gereciteerd worden zoals hij zelf beaamde; de kleinste misstap in recitatie veroorzaakt kwade gevolgen! Volgens ISKCON (NY 1966) zijn er in dit Kali-tijdperk geen kundige geleerde brahmana’s meer te vinden en daarom zijn al deze Vedische Sanskriet mantra’s thans verboden! ISKCON beveelt aan de simpele 16-woordige Hare Krishna Maha Mantra. Het graafwerk gaat verder! Zo is deze Scorpio Navorser gestuit op de Gnostische stelling dat het huidige stadium van de Westerse cultuur gelijkenis vertoont met 2-de en 3-de eeuwse Alexandria.
Ik heb ooit eens een oogje gewaagd aan Alexandrië en ik vond het één gore rommelige zooi, met geen pen te beschrijven.
Of het is daar sinds de 2e en 3e eeuw erg afgezakt, of uw geschrijf is zoals ik meteen al dacht, een even rommelige zooi.
Wellicht heeft de heer Lendering zinnige dingen te zeggen over het oude Alexandrië. 🙂 Maar onze Scorpio Navorser is meer Scorpio dan navorser.
@ RV
Ik was ook bijna een Schorpioen geweest, maar ik besloot drie weken te laat te komen. ? En dat ik überhaupt na drie weken kwam, was omdat ze ten einde raad mijn moeders weeën gingen opwekken. Maar ik ben een heel tevreden Boogschutter. Om dit toch weer een beetje on-topic te maken, zie ik op Wikipedia dat Sai Baba net als ik een Boogschutter was. Een heel jonge Boogschutter, dat wel.
Ik ben een zogeheten cusp, een boogschietende schorpioen. Uiteraard uiterst hoogbegaafd en daarnaast hooggevoelig. Zeer bescheiden, al zeg ik het zelf, en nooit bozig en zeker nooit vilein. Mijn geboortedag is zaterdag en dat staat borg voor mijn saturnische oftewel integraal artistieke inslag. Ik zou het allemaal bijna zelf geloven als ik niet enig talent voor zelfkritiek had, een talentje dat wellicht mijn enig talentje is. 🙂
En gaat het binnen de astrologie eigenlijk wel om je geboortedatum en niet om de datum van de conceptie? Zo ja, dan valt menig mooi verhaal in duigen. 🙂
@ RV
Serieus, dat van het “tussenteken” en de zaterdag? Je weet toch wat ze/ik over zaterdagskinderen zeg(gen) hè? (ook ik ben een zaterdagskind)
We moeten nu snel ophouden want ik zie beginnende stoom uit de oren van een Ram komen.
Aan Constantia
Ik weet wellicht meer dan jij denkt dat ik weet. Ik besefte wat ik zou losmaken toen ik de zaterdag aanroerde. Maar laten we het hier maar bij houden. 🙂
@ RV
Jawel, ik bevroedde al zoiets (over jou).
Als jongen van 10 bracht mijn moeder mij in aanraking met politieromans voor jongens vanaf 18. Twee jaren later nam ik het vaste besluit om mijn eigen bibliotheek op te bouwen van politieromans, detectiveromans, spionageromans, avonturenromans, oorlogsdocumentatie ipv te lenen of stelen uit de schoolbib. Helaas was James Bond toen nog niet vertaald. Al wat men leest moet in de praktijk gebracht worden (Sai Baba) en deze romans instrueren dat men de Waarheid moet dienen , men moet de Rechtschapenheid compromisloos dienen. Winnetou en Old Shatterhand van Karl May, De Nieuwe Hardy’s, Arendsoog, Jerry Cotton, Pim Pandoer, Biggles(worth) van WE Johns zijn toppunten van het dienen van de Waarheid. Allemaal verplichte literatuur voor jongens! Zelf vind ik het heerlijk om met politioneel gezag te porren in het priveleven van anderen.
Uh… tegen wie heeft u het eigenlijk? En als u het al over het beleid van Sai Blabla inzake GM quoten heeft, vindt u het desondanks wel in orde Jezus van N woorden in de mond te schuiven, althans: aan te nemen that “the poor bastard ” ze ooit geuit heeft? ?
Maar ik begrijp uit uw verhaal dat u Jezus C op één lijn stelt met James B. Aka Double07?
U vraagt, wij draaien, zonder inbreuk op auteursrecht. 23-ste paragraaf Stephan A. Hoeller (Tau Stephanus, Gnostic Bishop) The Gnostic World View : A Brief Summary of Gnosticism. The Gnosis Archive. gnosis.org. Sai Baba beaamt herhaaldelijk met diepgang het gestelde omtrent “human conduct” (dharma) in zijn reeks Summer Showers in Brindavan 1972- 1979.
Rectificatie : Sai Baba voorspelde zijn heengaan in 2022 niet 2026 volgens een anonieme devotee in een brochure “Some Astonishing Statements”.
Vanaf 1980 kwam mijn vergeestelijking in een hogere versnelling via Oosterse filosofie. Het recept is feilloos en simpel : teleurgesteld, depressiviteit door het Westen, dan vertroosting door het Oosten! Het speurwerk wordt voortgezet!
w.g. Robbert Henry Ramsaran van donderdag (Jupiter) 10 november 1960.