Vorig jaar ging een aflevering van Zembla over de reële gevaren van chiropraxie en craniosacraaltherapie. De aflevering is nog altijd actueel.
De uitzending kan nog via de website van Zembla bekeken worden.
Chronische hoofdpijn, ADHD, astma, of een huilbaby? Terwijl reguliere artsen vaak geen antwoord hebben op dergelijke problemen, beweren osteopaten, chiropractoren en craniosacraaltherapeuten deze klachten eenvoudig te kunnen oplossen. De populariteit van manuele therapeuten neemt dan ook hand over hand toe. Maar over de risico’s hoor je ze zelden.
Kraken
Volgens wetenschappelijk onderzoek helpt het manipuleren van wervels hoogstens bij lage rugpijn. Toch vergoeden ziektekostenverzekeraars ‘kraken’ voor alle mogelijke ziektebeelden. Ook consultatiebureaus of huisartsen bevelen de alternatieve behandeling steeds vaker aan. Het vertrouwen van patiënten is daardoor groot. Maar is dat terecht?Cranio-sacraal therapie
In Zembla komen de ouders van baby Marloe aan het woord, die hun drie maanden oude dochter verloren door de behandeling van een craniosacraaltherapeut. Marloe was een zogenaamde ‘onrustige baby’. Het consultatiebureau attendeerde de ouders op de mogelijkheid van een alternatieve genezer. Al voor de dood van Marloe is er in medische tijdschriften gewaarschuwd voor de behandeling. En na haar dood gebeurde dat opnieuw. Toch past de praktijk waaraan de therapeut verbonden was, de omstreden holding-methode nog steeds toe op baby’s. Ouders krijgen voorgehouden dat het ‘volstrekt ongevaarlijk’ is.In de uitzending komt ook een 42-jarige man aan het woord, die een herseninfarct kreeg door de behandeling van een chiropractor. Van chiropractie is al tientallen jaren bekend dat het tot beschadigingen aan de halsslagader kan leiden, die dan weer tot verstopping van bloedvaten in de hersenen kunnen veroorzaken.
De Vereniging tegen de Kwakzalverij heeft op hun site een uitvoerige bespreking van de aflevering staan. Heb je geen tijd om de aflevering te kijken, is het aan te raden hun artikel te lezen.
Nog twee opmerkingen over de uitzending, het moet nog wel even gezegd worden: volgens de craniosacraaltherapeuten is ‘holding’ geen onderdeel van het normale craniosacraaltherapie. Maar goed, blijkbaar dacht de craniosacraaltherapeut daar want anders over.
En verder staat er op de website van Zembla nog het volgende:
De Raad voor de Journalistiek heeft een klacht tegen Zembla gegrond verklaard.
De Nederlandse Chiropractoren Associatie had geklaagd over de uitzending “Levensgevaarlijke genezers” van 17 januari 2010. Deze organisatie is in de uitzending niet aan het woord geweest, terwijl ze dat wel had gewild. De Raad voor de Journalistiek is van mening dat in de uitzending daardoor geen evenwichtig beeld wordt gegeven van de (risico’s van) chiropractie en dat de kijker onvoldoende de ruimte wordt geboden de verschafte informatie te wegen.
Persoonlijk vind ik het wel goed om de ‘tegenpartij’ eens niet aan het woord te laten. Te vaak komt het voor dat, in het kader van hoor en wederhoor, een wetenschapper met tientallen jaren aan ervaring en kennis wordt geïnterviewd om vervolgens een gelovig* persoon aan het woord te laten. De ene weet dingen door onderzoek, de ander gelooft dingen uit onbetrouwbare bron. Maar vanwege het belang ‘een evenwichtig beeld te schetsen’ krijgt de gelovige evenveel zendtijd om de op niets gebaseerde onzin uit te kramen.
Maar Dara O’Briain vertelt het beter.
* in deze context wordt geen religieus gelovig persoon bedoeld maar iemand die gelooft in alternatieve zaken, dus iets waar geen wetenschappelijk bewijs voor is of waar wetenschappelijk bewijs geen werkzaamheid liet zien.
Guest says
Ja en het resultaat is dan juist een zeer onevenwichtig beeld, want als je onzin net zoveel ruimte geeft als kennis, is het resultaat per definitie onevenwichtig. Ik snap niet dat dat nou zo moeilijk te snappen is.
Wilmamazone says
Nee dat begrijp ik ook niet. Het is zelfs zo dat er regelmatig niet eens een kritisch geluid te horen is bij de nodige items in de media. Het is zelfs zo dat mensen die wèl kritische geluiden laten horen in alle toonaarden veroordeeld worden omdat ze niet genoeg open zouden staan voor de onzin-verkopende medemens.
Anony says
Ik weet niet wat ik erger vind: het feit dat onwetende mensen ernstige bijwerkingen krijgen of het feit dat de RvdJ de publieke waarde van deze documentaire onderuit heeft gehaald.
Hans says
Blijvende lichhamelijke schade of zelfs dood door kwakzalverij lijkt me erger dan een onbetekenend ruzietje in journalistenland. Goed dat Zembla deze kwestie aan de orde stelde. Jammer dat er weinig voortgang lijkt te zijn.
Anony says
Ik weet niet wat ik erger vind: het feit dat onwetende mensen ernstige bijwerkingen krijgen of het feit dat de RvdJ de publieke waarde van deze documentaire onderuit heeft gehaald.
Guest says
Wat mij ook altijd zo verwondert is dat er meteen gezegd wordt: oh, maar holding is geen CS-techniek hoor, dus het kan geen echte CS-therapeut geweest zijn. Maar dat was hij wel, officieel afgestudeerd als CS-therapeut volgens de Upledgermethode. Dan vraag ik me nog meer af dan ik al deed wat de mensen daar geleerd wordt.
Renate1 says
Waarom lijkt dat schetsen van een evenwichtig beeld eigenlijk nooit nodig als het om onzin gaat?
Het meest recente geval is natuurlijk de kerk die een UMTS-mast uitschakelt, omdat een vrouw meent er last van te hebben.
Indertijd toen er een aantal mensen beweerden dat de wereld binnenkort zou vergaan was de enige tegenstem er eentje van een dominee, alsof die ter zake deskundig is.
Guest says
Dat vraag ik mij ook af Renate en het verbaast mij iedere keer weer. Ik kan alleen maar conluderen dat er bij veel mensen sprake is van een ernstig gebrek aan kennis en kritisch denkvermogen.
Renate1 says
Sterker, toen er een mogelijkheid leek te bestaan dat de griepprik narcolepsie zou veroorzaken, was dat in diverse actualiteitenrubrieken te zien. Toen echter bleek dat dit niet waar bleek te zijn, hoorde je er niets over.
Komt het allemaal soms omdat de alterneuten alles in de gaten houden en onmiddellijk beginnnen te piepen als er iets in hun nadeel wordt gezegd, terwijl de deskundigen wel wat beters te doen hebben?
Guest says
Ik vrees van wel Renate!
Hans says
Inderdaad, altijd als er zich zaken voordoen met een “spiritueel” element er in, moet er een dominee of priester opdraven om de zaak te “duiden”. Volstrekte flauwekul, want wat weet zo iemand meer dan de eerste de beste “leek”? Ik ben daarin niet origineel want mijn grootvader riep dat 50 jaar geleden ook al en in the God Delusion van Dawkins vind je dat ook terug.
Spiritueel… Bah! Dat is alleen maar een woord om aan te duiden dat men de weg een beetje kwijt is.
Jan Willem Nienhuys says
Ik wil vooropstellen dat de RvdJ niet erg veel te zeggen heeft. Ze doen wel uitspraken, maar ze hebben geen enkele macht om sancties op te leggen.
Een tv-maker of journalist probeert zich wel vaak ‘neutraal’ op te stellen. Maar ze kunnen wel door de keuzen van de zegslieden en de manier waarop ze die aan het woord laten een bepaalde draai aan een programma geven. Ik weet niet hoe vaak ik niet tegen een journalist iets heb gezegd dat wat ik vertelde (‘het is toch gewoon onzin, daar hebt u mij toch niet voor nodig’), maar dan was het altijd dat zij als nieuwsbrengers zich op de vlakte wilden houden.
Ook als Zembla vertegenwoordigers van diverse alto’s aan het woord had gelaten, hadden ze dat best op zo’n manier kunnen doen dat de wartaal die deze mensen verkopen nog duidelijker naar voren komt.
Het probleem met die CS-therapeuten is dat ze inderdaad zeggen dat ze normaal slechts een druk uitoefenen vergelijkbaar met die van het gewicht van een stuiver, en dat ze met hun vingers in staat zijn langzame pulserende bewegingen van 0,001 mm te voelen. Het is onzin wat ze vertellen. Ze kennen zichzelf de vrijheid toe om volstrekt onwaarschijnlijke vaardigheden aan zichzelf toe te dichten, om onbewezen en vrijwel oncontroleerbare behandelmethoden toe te passen en medisch-fysiologisch onzinnige ideeën te koesteren. Als er dan eentje bij is die nog wat extra onzin erbij bedenkt, is er geen enkele methode om die tot de orde te roepen. De klant kan ook niet weten of de betrokkene zich aan de regels van de ‘beroepsgroep’ houdt.
Het verschijnsel dat iedereen maar wat doet en eigen varianten bedenkt is wijd verbreid in de altowereld. Ze kunnen bijna allemaal zeggen ‘Ja wat X doet is heeeel anders dan wat ik doe, dat kun je niet vergelijken.’ Er is geen enkele objectieve norm waaraan het getoetst kan worden, zulk soort normen heeft men al lang geleden opzettelijk losgelaten.
Renate1 says
Men zou in eerste instantie al kritische vragen kunnen stellen aan de alto’s. Bijvoorbeeld hoe je in vredesnaam langzaam pulserende bewegingen van 0,001 mm kan voelen (alleen het lezen van het getal maakt het al onwaarschijnlijk) en kan onderscheiden van de pulsering van je eigen bloed.
Hans says
Dat is wat ik steeds bedrog noem.
rick says
sorry. Van dit zinnetje wordt ik echt boos: “om onbewezen
en vrijwel oncontroleerbare behandelmethoden toe te passen en
medisch-fysiologisch onzinnige ideeën te koesteren”.
In twee ziekenhuis hebben ze bij mij en verkeerde diagnose gesteld, terwijl de chiropractor er na een behandeling achter kwam dat mijn bekkenspieren al 5 jaar scheef stonden!!!! Daar is niets spiritueels aan, want daar houdt ik zelf ook niet van.
Dat is wat ik bedrog vind! Als neuroloog niet eens kunnen zien dat iemands bekken niet goed staat. Inderdaad, een ernstig gebrek aan kennis en kritisch denkvermogen. Hoop dat zembla zulke praktijken ook een keer gaat onderzoeken. Blijvend lichamelijke schade door verkeerde diagnoses.
Jan Willem Nienhuys says
Het is altijd moeilijk argumenteren met personen die hun eigen nare ziektegeschiedenis als argument gebruiken. Niemand kan het controleren, en ‘rick’ trouwens ook niet. Spieren die scheef staan? Bekken dat ‘niet goed staat’? Bekkenspieren?
Er zijn bekkenbodemspieren ( zie http://en.wikipedia.org/wiki/Pelvic_floor ) maar die vervullen geen rol bij zoiets als de stand van het bekken, net zo min als het middenrif invloed heeft op de stand van de borstkas of de wervelkolom.
Hoe weet ‘rick’ nou of de diagnose van de chiro correct was? Wij lezers kunnen het al helemaal niet beoordelen, want we weten niets over de klachten behalve dat het om neurologische klachten ging.
Wel horen we de chiropractor er na de behandeling achter kwam. Normaal is in de echte geneeskunde dat men eerst de diagnose stelt en dan pas behandelt.
Een van de typische handelwijzen van kwakzalvers is dat ze onzindiagnoses stellen die dan voor hun slachtoffers heel geloofwaardig klinken.
rick says
ja klopt, nooit goed om vanuit emotie te praten. was ook niet echt handig. Natuurlijk ben ik tegen kwakzalvers. het lijkt me erg gevaarlijk dat sommige mensen onzindiagnoses stellen en daar dan ook zelf heilig in geloven. wat ik ook gevaarlijk vind is zomaar conclusies trekken, zonder dat je weet hoe iets werkt of hoe iemand behandeld.
‘
De chiropractor heeft eerst een aantal testjes gedaan, dezelfde als de fisio doet. Later heeft de fisio dezelfde diagnose gesteld. Daarna is hij pas gaan behandelen. Na een paar behandelingen gaf hij aan dat ik ook naar de fisio moest om de spieren weer sterker te maken. Naar mijn idee is het heel erg als alternatieve geneeswijzers je niet doorsturen als dit nodig is. Inderdaad, de bekkenspieren zorgen niet voor een scheve bekken. De spieren zijn aan een kant te strak of te slap, waardoor er pijn kan optreden. Het is ook gewoon te zien omdat een been langer is als de andere. Wat ik probeer te zeggen is dat chiropractors die aangesloten zijn bij de federatie gewone “reguliere “diagnoses stellen en als het goed is, mensen ook doorsturen als dit nodig is. Ze behandelen de klachten wel op een andere manier als een fisiotherapeut.