Enkele dagen geleden werd onderstaande video genoemd in twee reacties (1 en 2) op artikelen op deze website over homeopathie (wat overigens niet werkt, maar dat even ter zijde). De video zou, volgens de titel ervan, het bewijs leveren dat water een geheugen heeft. Laten we daar even bij stil staan… water… met een geheugen…
Juist, als er daadwerkelijk water bestaat met een geheugen dan wil ik daar wel goed bewijs van. Laten we even kijken of de video nu zo’n goed bewijs geeft:
Wat misschien als eerste opvalt is dat de naam van de onderzoeker niet wordt genoemd. Dat bemoeilijkt e.e.a. nogal als je wilt achterhalen hoe het onderzoek met het water was uitgevoerd. Wel werd een instituut in Duitsland genoemd. Het ‘Aerospace Institute Stuttgart‘ wordt wel genoemd en als we dat googelen krijgen we als eerste link: http://www.uni-stuttgart.de/itlr/index.php?lang=en. Zelf noemen ze zich ‘Institute of Aerospace Thermodynamics’.
Op hun site ben ik wat gaan zoeken naar ‘wasser speicher’ en ‘water memory’. Maar mijn Duits is niet fantastisch en de Engelse hits leverden niets op. Misschien dat iemand die wel Duits kent nog een poging kan wagen. Een dood spoor voor mij in elk geval.
Wat vertelt de video ons nu eigenlijk wel? Wat er aangetoond lijkt te worden is dat wanneer je verschillende mensen hetzelfde water geeft en ze allemaal dat water laat druppelen en daar beelden van maakt, dat je dan per persoon verschillende soorten beelden krijgt. Onderling is er verschil, maar voor de persoon zelf zijn de beelden constant hetzelfde. Dat wordt ook mooi duidelijk in de video.
Kan je daar nu de conclusie uit trekken dat water een geheugen heeft? Zoals ik al zei, ik wil goed bewijs hebben. Daarvoor moeten er meer vragen beantwoord worden zoals*: hoe werden de afbeeldingen gemaakt? Misschien deed eventuele belichting het druppeltje opwarmen en werd de afbeelding daardoor anders. Mogelijk komt het dus doordat elke persoon de druppels een bepaalde tijd (afwijkend onderling) onder de camera hield?
Hoe plaatste een persoon een druppel? Misschien deed diegene net iets waardoor de afbeelding anders werd?
Waarom is er geen controlegroep te zien waarbij een robot ook vier keer vier druppels maakt? Als daar ook verschil uit blijkt, kun je andere dingen gaan wegstrepen: de glaasjes om op te druppelen waren misschien allemaal niet even schoon. Of de gebruikte druppelaar. Of een ander onderdeel wat per persoon mogelijk kon verschillen.
Verder nog het onderzoek met de bloemen: er is wederom geen controle ingebouwd: misschien zag een druppel van het water er wel precies zo uit ook voordat de bloem erin ging. En wie zegt trouwens dat gewoon stofjes die aan de bloem zaten en nu rondzweven in het water niet gewoon voor de mooie afbeelding zorgen?
Goed, ik hoop dat het duidelijk is dat er best een en ander mis kan zijn met het onderzoek. Voordat we daar meer over weten kunnen we aan de hand van slechts een paar minuten video niet meteen de conclusie trekken dat water een geheugen heeft. Dat moeten jullie met me eens zijn toch?
* Dit zijn de vragen die ik zo even tijdens het tikken van dit artikeltje verzin. Er zijn vast nog meer vragen te verzinnen. Ook die zullen eerst beantwoord moeten worden voordat we kunnen weten of de conclusie juist is.
ps. Ook al zou water een geheugen hebben dan geeft dat nog steeds geen verklaring voor het feit dat er zoveel onderzoek naar homeopathie is gedaan waaruit komt dat het homeopathische middel geen effect heeft. Iets moet eerst werken voordat het interessant is hoe het werkt.
Nanne says
“And whilst its memory of a long lost drop of onion juice is infinite
It somehow forgets all the poo it’s had in it”
Storm – Tim Minchin
Femke says
Voor zover ik mij kan herinneren (ik kan het niet terugvinden, het was een van de vele Homeopathie threads van het JREF forum) waren de plaatjes uitgezocht uit een grotere verzameling. Dus er is ook nog de mogelijkheid dat de plaatjes op elkaar lijken omdat de niet overeenkomende plaatjes zijn verwijderd. Zo kan ik het ook.
En wat heeft een eventueel geheugen van water te maken met homeopathie, waarvan de draagstof meestal ethanol of melksuiker is?
Gert Jan van 't Land says
Het filmpje volgt de klassieke aanpak van gelovigen in watergeheugen, dat begint al met de openingsvraag ‘hoe kan water onthouden’. Dit is een goed voorbeeld van een suggestieve vraag. Verder bewijst het filmpje natuurlijk niets behalve dat je mooie plaatjes kunt maken van gedroogde waterdruppels.
Het is vrij makkelijk om op het internet info te vinden over de Stuttgarter experimenten met de gedroogde waterdruppels. Je kunt zoeken met het Duitse ‘Gedächtnis’ (denk aan de ‘Gedächtniskirche’ in Berlijn), en geheugenwater is dan ook ‘Wasser mit Gedächtnis’. Een goede bron is het Duitse wetenschapsblog ‘Kritischgedacht’ – http://kritischgedacht.wordpress.com/2008/01/21/ein-gigabyte-pro-liter/ – waarin je kunt lezen dat de Stuttgarter resultaten alleen in Stuttgart zelf lijken te werken: “Auch der Stuttgarter Professor Bernd Kröplin experimentierte eifrig mit Wassertropfen. Reproduzierbare Resultate konnte er keine vorweisen”. Het artikel geeft mooi inzicht in de wijze waarop de ‘watergeheugen-gelovigen’ proberen om aandacht en respect voor hun ideeën te verwerven.
Een artikel in de kwaliteitskrant Die Zeit zet de controverse ook duidelijk op de rij (zonder echter een duidelijke inhoudelijke conclusie te trekken): http://www.zeit.de/2003/49/N-Wasser .
De Duitse zusterorganisatie van Skepsis (GWUP) heeft in het blad Skeptiker verschillende publicaties over watergeheugen die toegankelijk zijn via deze pagina: http://www.gwup.org/component/content/article/44-whoiswho/867-wiw-philippe-leick . De conclusie van GWUP is duidelijk: er is geen aanleiding om te veronderstellen dat er zoiets bestaat als watergeheugen.
Renate1 says
Geen van de links levert het gewenste resultaat op. De artikelen zijn niet meer langs die weg beschikbaar. Door op de site naar Bernd Kröplin te zoeken, kom je uiteindelijk hier uit:
http://kritischgedacht.wordpress.com/2008/01/21/ein-gigabyte-pro-liter/
Kennelijk staat er een haakje achter de link, dat mee wordt genomen.
Bij de link naar GWUP staat een punt achter de link, die mee wordt genomen, waardoor deze niet meer werkt. Dit laatste geldt ook voor de link naar Die Zeit.
Maarten Koller says
Er was niks mis met de linkjes, alleen met de manier waarop de linkjes werden opgemaakt door Disqus. Mocht er in de toekomst een link op een aanhalingsteken of een punt eindigen haal die dan gewoon weg en je het een werkende link.
De linkjes in Gert Jan’s comment doen het nu.
Gert Jan van 't Land says
Dank!
Renate1 says
De opmaak wordt volgens mij door de schrijver gemaakt. Na de link een spatie plaatsen lijkt me te helpen.
Maarten Koller says
Dat is juist. Alleen Disqus maakt dan weet de opmaak van de schrijver op
zijn eigen manier op. En Disqus was blijkbaar niet slim genoeg om door te
hebben dat de haakje-sluiten en de punten niet bij de url hoorden. Alleen
een spatie na de link lijkt Ye worden begrepen.
Jan Willem Nienhuys says
Stuifmeel? (veel voorkomende vorm van stof bij bloemen…)
Hans says
Het filmpje doet erg simpel en lachwekkend aan. Een verwijzing naar een betrouwbaar artikel heb ik niet kunnen vinden. Vooralsnog neem ik maar aan dat er helemaal geen serieus onderzoek
is gedaan. Is er al nieuws van het homeopatenfront gesignaleerd? Dit zou koren op hun molen moeten zijn. Maar er zal vast gauw blijken dat er ook nu weer geen koren tussen het kaf zit…
Renate1 says
Koren in homeopathische verdunning.
Hans says
Triticum C200? De indicatie weet ik nog niet…
Om in dezelfde sfeer door te gaan in het kader van bovenstaande discussie: een klap van de molen gehad, deze geleerde…
Timmerman says
Hij keek uit ‘t raam van de molen, zag 1, 2, 3, 4 wieken voorbij komen en stak z’n kop naar buiten. Bleek er nog een 5e wiek te komen. En een 6e, een 7e, een 8e, een 9e…
Frans B says
Ik denk het wel. net mijn verhaal getikt ….( maar voor energie opslaan heb ik 100 % waar getest.
frankeren says
Voor als iemand later dit artikel nog eens raadpleegt, nog wat aanvullingen.
Hat Wasser ein Gedächtnis?
Prof. Dr. Bernd –H. Kröplin
Institut für Statik und Dynamik der Luft-und Raumfahrtkonstruktionen
Universität Stuttgart
http://www.weltimtropfen.de/
http://www.weltimtropfen.de/pdf/vortrag_071107.pdf
Uit het document blijkt dat de homeopatie-aanhangende professor ook de invloed van mobieltjes gemeten heeft op de druppelvorming, en die is er natuurlijk 😉
Die professor vindt dat de Nederlanders wel erg veel mazzel hebben dat zij hun water uit de benedenloop van de rivier halen als het water onderweg al die prachtige herinneringen aan bloemen en mineralen heeft opgeslagen. Dat er ook stront en gif in de rivier gestort wordt deert blijkbaar niet.
Het gelinkte youtube filmpje blijkt een deel te zijn van een bijna religieus 3Sat programma over de wonderen van water.
Wasser – Das unbekannte Wesen
http://www.youtube.com/watch?v=srxJGn4woGI