Niet per se ‘sceptisch’ maar wel iets wat sceptici bezighoud: de hersenen. Aangezien wij over het algemeen gezond verstand als een van de waardevollere dingen in het leven zien, gaat het vandaag over hoe dat verstand gezond te houden valt. Oftewel: “Hoe houd je je brein gezond?”.
Bianca Ruizendaal, stagiair bij Studium Generale Universiteit Utrecht schreef op 5 april jongstleden:
Bloed, zweet en tranen zal het je kosten om je brein in topconditie te houden. Aldus prof. dr. René Kahn tijdens zijn lunchlezing voor de serie Geloof hoop en liefde, over de tien geboden voor een gezond brein. Een lezing boordevol praktische tips hoe je de grijze massa tussen je oren kunt vertroetelen en trainen. Het brein is namelijk flexibel en veranderbaar, net als de rest van je lichaam.
(…)
Drink niet en zweet!
Een domper voor de student: in de zomer een paar biertjes op het terras voordat je gaat leren? Beter van niet. Alcohol remt de groei in de hippocampus en na vijf glazen alcohol vormt nog maar één procent van dat stukje grijze massa nieuwe cellen. Na vijf dagen zijn je hersenen weer zo goed als hersteld van jouw gezellige middag, maar grote kans dat het belangrijke tentamen dan ook al is geweest.Lichamelijke inspanning heeft voor mensen van alle leeftijden positieve effecten op het brein, maar dan en alleen dan als er sprake is van echte inspanning. Dus geen slenterend avondwandelingetje als ouden van dagen of denken dat je er bent met een beetje hersengymnastiek zoals schaken of sudoku. Bloed, zweet en tranen moet het kosten, maar daar krijg je wel een brein in topconditie voor terug.
Meer weten over wat de wetenschap te zeggen heeft over de do’s and don’ts voor je brein? Kijk dan hier de lunchlezing van René Kahn terug. (…)
Door softwarematige beperkingen kan de lezing niet worden geïmplementeerd in deze site. Je zult er naar de site van Studium Generale moeten gaan.
Klik hier om rechtstreeks naar de lezing te gaan. De lezing opent dan in een nieuw venster.
Een zeer interessante en onderhoudende lezing. Wanneer er een vraag over dromen wordt gesteld maakt hij volgens mij wel een fout. Hij zegt dat dromen alleen gedurende REM slaap plaatsvindt en niet in diepe slaap. Dit is volgens mij verouderde informatie.
Mij is verteld dat dromen kunnen plaatsvinden in alle fasen, ook in fase 4 in het vijf fasen schema, waneer er sprake is van het minste activiteit in het brein, wanneer het EEG de zogenaamde delta golven laat zien (langzame – gesynchroniseerde – oscillaties met duidelijke, grote pieken.)
Alleen worden deze dromen in fase 4 gekenmerkt door het ontbreken van een verhaal, is er niet vaak sprake van visuele indrukken en men kan zich er heel weinig of helemaal niets van herinneren na te zijn gewekt (of wakker geworden.) “Ware” nachtmerries, bij kinderen “pavor nocturnus” genoemd, wordt beschouwd als een ware slaapstoornis en zouden juist in fase 4 plaatsvinden en dat onderscheidt zich dan o.a. op deze punten van nare dromen in REM slaap.
Wat bedoel je precies met “ware” nachtmerrie?
Het is niet een term dat ik verzonnen heb. Het is alleen maar een onderscheid dat wordt gemaakt, tenminste zo heb ik het vaker horen omschrijven, om het verschil aan te geven tussen nachtmerries en nare dromen (en ook echt heel erg nare dromen dus) maar waarin bij dat laatste daadwerkelijk ook sprake is van een soort van verhaal en dat vaak in zijn geheel of waar in ieder geval grote gedeelten van herinnerd kunnen worden.
Met “ware” nachtmerries kunnen mensen bijvoorbeeld gillend wakker worden zonder het geringste vermoeden waarom.In het Engels geeft men ook wel het verschil aan door te duiden op nightterrors en nightmares. http://en.wikipedia.org/wiki/Night_terror”Ware” nachtmerries hoeven geen enkel verband te houden met een of andere traumatische ervaring of wat voor soort psychologische oorzaak dan ook te hebben. Het is in die zin een slaapstoornis.
Okee, nu begrijp ik wat je bedoelt. Maar bij pavor nocturnus zijn de kinderen juist helemaal niet wakker, hoewel dit wel zo lijkt en herinneren ze zich ook niets van hun nachtelijke angstaanval. Het ziet er heel eng uit en het kind is ook doodsbang, maar het weet er helemaal niets van, de volgende dag niet en ook niet meteen erna als je ze ‘s nachts wakker maakt – wat je dus niet moet doen, je kunt ze beter met rust laten want ze kalmeren vanzelf weer. Maar ook dan hebben ze geen herinnering aan het gebeurde tijdens hun slaap.
Nu ja, wat mijn punt is: hoe kun je spreken van een “ware” of een “onware” nachtmerrie als je je er niets van kunt herinneren en ook niet wakker bent?
Oh, wat je daar zegt wat je moet doen en laten bij kinderen bij pavor nocturnus en dat ze niet echt wakker worden maar dat het er wel erg op lijkt, dat wist ik niet. Ik was er min of meer van uitgegaan dat dit wel zo zou zijn.
Ik denk niet dat je het woord “ware” te serieus moet nemen in de zin dat nachtmerries die niet onder die noemer zouden vallen “onwaar” zouden zijn en al helemaal niet dat het niet zou bestaan, mocht iemand die connectie maken. Het is alleen een term dat een verschil aangeeft en het zou evengoed kunnen worden omgedraaid, met evenmin ontkenning van de waarheid, de ernst, het bestaan etc. van nu het andere fenomeen tot gevolg. Het punt is dat het verschillende fenomenen zijn die dus waarschijnlijk een verschillende neurologische verklaring behoeven.
Ja, nu snap ik wat je bedoelt. Het lijkt er inderdaad op dat het verschillende fenomenen zijn. Pavor nocturnus treedt ook op andere tijdstippen op dan de “gewone” nachtmerrie. Wij hadden een pleegkindje dat er last van had en een psycholoog bij Jeugdzorg raadde ons aan om een tijdje bij te houden rond welk tijdstip de aanvallen zich voordeden en het kind dan iets daarvoor goed wakker te maken en even naar de wc te laten gaan. Dan zou de kans groot zijn dat de aanval uitbleef. Dat hielp inderdaad en ik lees dat advies ook op het internet.
Na verloop van tijd keken we hoe het ging zonder dat we haar wakker maakten en toen bleek dat de aanvallen zich vrijwel niet meer voordeden. Het werd ons al snel duidelijk wanneer de kans groot was dat zich wel aanvallen zouden voordoen en die konden we dan afwenden door haar op tijd wakker te maken.
Maar ze heeft zich er nooit iets van herinnerd, het is een heel eigenaardig iets.