Nieuws over rundvlees, chocolade en Oekraïne

In de afgelopen twee dagen las ik berichten over Rusland en Amerika die ik interessant vond. Beide gaan over het idee ‘kennis is macht’ of eigenlijk vooral over ‘gebrek aan kennis is macht’.

Fraudejager Andrej Rostovtsev raakte zijn baan kwijt (foto: dissernet.org)

Hubert Smeets schreef afgelopen dinsdag in de krant NRC een stuk over wetenschapsfraude in Rusland. Wie daar een beetje wil meetellen als parlementslid, gouverneur of directeur van een groot bedrijf moet een promotie op zijn naam hebben staan. De doctorstitel geeft toegang tot hogere salarissen en betere banen. Deze ‘promotiedruk’ leidt niet tot kwaliteit. De Russische fysicus Andrej Rostovtsev laat zien dat plagiaat aan de orde van dag is. Met zijn netwerk ‘Dissernet’ brengt hij de promotiefraude in beeld. Dit is een link naar dissernet (vertalen met google translate), in de Wikipedia kun je ook meer te weten komen. De parlementariër Igor Igosjin maakte het wel heel erg bont. Smeets:

‘Rostovtsev … [kwam er] achter dat de parlementariër Igor Igosjin zijn proefschrift over concurrentie in de vleesproductie grotendeels had overgeschreven uit andermans dissertatie over de chocoladesector. De grootste moeite die Igosjin (Doema-lid uit Kirov voor regeringspartij Verenigd Rusland) zich had getroost, was de knop‘zoek&ver vang’ op zijn computer. Daar waar de eigenlijke promovendus schreef over zwarte chocola, vulde Igosjin ‘rundvlees’ in. Het woord witte chocola verving hij door ‘import rundvlees’ en notenchocola door ‘rundvlees met bot’.

‘Lach maar eens niet om zoveel brutaliteit’ schrijft Smeets. Het artikel van Smeets geeft nog veel meer voorbeelden, je kunt het voor 10 cent lezen via deze link. Gratis, en ook erg smakelijk, is dit interview met Rostovtsev in Der Spiegel Online (klik op de foto’s voor een aantal interessante fraudegevallen). Het werk voor Dissernet kostte Rostovtsev zijn baan bij het Instituut voor Theoretische en Experimentele Fysica (ITEF) in Moskou. Ontslag volgde nadat hij kritiek had geuit op een iemand uit de inner circle van de Russische president Poetin. Het meest zorgelijk is dat de wetenschappelijke wereld in Rusland helemaal niet blij is met het werk van Andrej Rostovtsev. De Russische minister van onderwijs is zelfs van mening dat Rostovtsev de wetenschap schaadt. Alle plagiaat ouder dan drie jaar is daarom officieel verjaard. Toch wordt hier en daar enig tegengas gegeven. Hubert Smeets: ‘Dissertatieraden op universiteiten en instituten hebben soms de reglementen zo aangepast, dat de raadsleden moeten aftreden als er twee plagiaatgevallen of meer worden opgespoord’.

2.066 Amerikanen wijzen Oekraïne aan op de wereldkaart (illustratie: Washington Post).

Uit de Verenigde Staten kwam een ander bericht over kennis en politiek. Uit een onderzoek blijkt dat veel Amerikanen niet weten waar Oekraïne ligt: slechts 16% van ruim 2.000 onderzochte Amerikanen kon Oekraïne op de kaart aanwijzen. Daarover schreven drie politicologen een stuk in de krant Washington Post. De mediane afwijking van de missers was 2.900 km (een gebied dat begrensd wordt door Finland in het Noorden, Soedan in het zuiden en Kazachstan en Portugal in het oosten en westen). Merkwaardig was dat uit het onderzoek bleek dat hoe minder goed iemand op de hoogte was van de ligging van Oekraïne hoe vaker die persoon van mening was dat Amerika in Oekraïne militaire middelen zou moeten inzetten tegen de agressie van de Russische president Poetin. Volgens de auteurs:

‘However, the further our respondents thought that Ukraine was from its actual location, the more they wanted the U.S. to intervene militarily. Even controlling for a series of demographic characteristics and participants’ general foreign policy attitudes, we found that the less accurate our participants were, the more they wanted the U.S. to use force, the greater the threat they saw Russia as posing to U.S. interests, and the more they thought that using force would advance U.S. national security interests; all of these effects are statistically significant at a 95 percent  confidence level. Our results are clear, but also somewhat disconcerting: The less people know about where Ukraine is located on a map, the more they want the U.S. to intervene militarily’.

Is dit zorgelijk? Dat maakt het artikel niet duidelijk. Gaat weinig kennis samen met actiebereidheid? Of is het wellicht zo dat wie weet waar Oekraïne ligt al snel denkt ‘dat is ver van mijn bed’? Het artikel wekt de suggestie dat ‘a little knowledge is a dangerous thing’.

In ieder geval lijkt in zowel het Russische als het Amerikaanse voorbeeld de Nederlandse volkswijsheid van toepassing dat ‘wie weinig weet vaak de grootste mond heeft’.