Oproep: praat met uw homeopaat!

Jan Willem Nienhuys 14 August 2014

De hoge verdunningen zijn inderdaad voor vele critci een bron van verwondering. Maar ‘in de homeopathie’ is er eigenlijk helemaal geen theorie dat iets ‘sterker’ wordt door verdunnen. In elk geval schrijft Hahnemann in par. 270 van de Organon dat er een merkwaardige verandering optreedt in stoffen als ze worden geschud of verwreven met een ‘indifferente’ droge of vloeibare substantie ertussen, en dat die verandering erin bestaat dat ‘innerlijke spirituele medicinale krachten’ vrijkomen. Dan kunnen ook zand, houtskool, kalk en keukenzout wonderkrachten ontwikkelen (geroosterde badspons ook trouwens).

Zoals gebruikelijk bij religies is hij er bijzonder vaag over hoe dat kan. Hij beschouwt het als een ervaringsfeit. Ik vermoed dat hijzelf en zijn eerste navolgers het bedacht hadden als verklaring van het feit dat ‘minimale doses’ zowel na toediening als bij geneesmiddelproeven ‘werkten’.

In par. 128 schrijft Hahnemann, dat de ‘meest recente onderzoekingen’ hebben geleerd dat je bij geneesmiddelproeven de beste resultaten krijgt als men daarbij de 30e potentie (C30) gebruikt. Inderdaad staat de symptoomboeken vol met resultaten die met zulke proeven verkregen zijn.

Het komt er dus op neer dat de hoofdleer van de homeopathie niet is ‘verdunnen’ maar ‘ervaren’. Men vaart blind op ‘ervaring’ zonder enige zelfkritiek. Het is vergelijkbaar met een voetballer die een mooi doelpunt maakt als hij groene sokken aanheeft en vervolgens niet meer zonder groene sokken kan.

Bijgeloof ontstaat bij onzekerheid, en in de genezerij is veel onzeker. Een consciëntieuze arts baseert zich op kennis die verkegen is door zoveel mogelijk allerlei subjectieve vertekeningen uit te sluiten. De ‘gewone’ artsen waren overigens tot voor kort nauwelijks beter dan de homeopaten. De tijd dat wat ‘professor’ zei automatisch werd geaccepteerd is nog niet zo lang achter ons.

(De ramp met DES kon ontstaan doordat een professor zonder enig ander bewijs dan een zekere a priori plausibiliteit had verklaard dat het spul goed was tegen miskramen.)

Trouwens: de medische studenten moeten zo ontzaglijk veel leren dat ze eenvoudigweg geen tijd hebben om behalve de ‘feiten’ ook de bewijzen te leren. Naar schatting zou een gewone huisarts wekelijks royaal meer dan 168 uur nodig hebben om gewoon bij te blijven op het eigen vakgebied als hij/zij alles las wat relevant is.

Dat veroorzaakt natuurlijk ook weer onzekerheid en dus …