Kunstenares Tinkebell deed afgelopen dinsdag in haar column* in Trouw een pleidooi voor het serieus nemen van handlezen. Niet om de toekomst te voorspellen, dat zij als onzin afdoet, maar als middel om iemands talenten en karaktereigenschappen op te sporen, en je lichamelijke en mentale zwakheden te ontdekken. Dat zou allemaal beslagen liggen in de patronen op je hand.
‘Semi-wetenschappelijke vaardigheid’?
Op Twitter kreeg Tinkebell meteen veel kritiek op haar pleidooi en werd onder andere om de oren geslagen met het lemma over handlezen uit Tussen Waarheid & Waanzin, de encyclopedie der pseudowetenschappen geschreven door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys. Zij wees er echter fijntjes op dat er maar heel weinig onderzoek naar gedaan is (TW&W noemt er één) en ook dat er bij bepaalde aandoeningen wel degelijk patronen in de handen te vinden zijn die dan veel vaker voorkomen. Je moet dan denken aan de Simiaanlijn die vaak voorkomt bij mensen met het syndroom van Down. Maar er zijn ook onderzoeken die trachten te laten zien dat er verband bestaat tussen bepaalde patronen in vingerafdrukken en het risico op borstkanker**.
De handlezer die Tinkebell volgens haarzelf eens in anderhalf uur tot op het bot wist te analyseren, is Joyce van Nispen. Bij Studio Max Live gaf zij vorig jaar een inkijkje in wat zij doet:
Is handlezen dan geen kermisattractie, maar een ‘semi-wetenschappelijke vaardigheid’? En verdient het een nadere beschouwing?
Hier heeft Tinkebell misschien wel een punt, maar is het wetenschappers kwalijk te nemen dat zij geen onderzoek doen naar iets dat toch als tamelijk implausibel gezien wordt? De analyses die doorgaans met handlezen worden gedaan, doen sterk denken aan die van astrologen of tarotkaartenleggers. De bekende Amerikaanse skepticus Michael Shermer leerde zichzelf in één dag wat basiskennis van het handlezen en had er aardig succes mee. Ook Agnes Tieben, bestuurslid van Skepsis, deed iets dergelijks waarvan ze hier op Kloptdatwel verslag deed.
De uitgangspositie van de scepticus zal zijn, zoals Tieben schrijft, dat het hier gaat om het Forer-effect (ook wel Barnum-effect genoemd): de neiging van mensen om vage en algemeen geldende uitspraken over de eigen persoon te accepteren als een rake, typerende omschrijving, zonder zich te realiseren dat diezelfde omschrijving voor bijna iedereen opgaat. En technieken als coldreading kunnen natuurlijk een rol spelen als het handlezen in direct contact wordt uitgevoerd en niet met alleen een afdruk van de handen. Van Nispen beweert echter vrij precieze uitspraken te kunnen doen, in het item bij Max heeft ze het zelfs over het kunnen bepalen van een leeftijd waarop iets in het leven van een persoon gebeurd zou zijn.
Skeptische proef
Het leek me wel een mooi klusje voor de Stichting Skepsis en via Twitter wees ik op de mogelijkheid om een skeptische proef op te zetten. In het verleden organiseerde Rob Nanninga met steun van Skepsis bijvoorbeeld de Astrotest waarin astrologen gevraagd werd aan de hand van geboortegegevens proefpersonen te karakteriseren en uiteindelijk te koppelen aan vragenlijsten die die proefpersonen hadden ingevuld. Onlangs werd ook een auralezeres op de proef gesteld, die meende, met slechts een geboortedatum van een proefpersoon op een briefje in een gesloten envelop als informatie, een karakteristieke persoonsbeschrijving te kunnen geven waarin de proefpersoon zich goed zou herkennen (verslag in Skepter 27.1, niet online).
Nadat Van Nispen via Tinkebell liet weten wellicht wel geïnteresseerd te zijn in een test, is er een eerste mailcontact geweest tussen haar en Skepsis. Het is nu even afwachten of ze er inderdaad voor voelt om een skeptische proef aan te gaan. Er zijn mijns inziens genoeg aanknopingspunten om een vrij eenvoudige proef op te zetten, maar alles hangt ervan af of de uitgedaagde en de skeptici tot overeenstemming kunnen komen over een proefopzet, die interessant genoeg is (een sterke claim die geen ‘normale’ verklaring heeft) en een eenduidig te interpreteren uitkomst oplevert.
Onderzoek naar handlezen
Handlezen blijkt overigens sinds het verschijnen van TW&W nog wel te zijn getest, o.a. door psycholoog Martijn van Mensvoort, die een uitgebreide website over handlezen bijhoudt. Hij geeft de volgende referenties:
- Mensvoort, M.C. (2000). Personality assessment by handanalysts: identifying high and low scorers on the personality dimensions Neuroticism and Extraversion.
- Annema, E.J. (1998). Chiro-psychodiagnostiek? Een onderzoek naar de validiteit van handlijnkundige uitspraken. Vrije Universiteit Amsterdam: Faculteit der Psychologie & Pedagogische Wetenschappen, vakgroep Klinische Psychologie.
De resultaten van die onderzoekjes waren niet bepaald positief voor de handlijnkunde. Volgens Van Mensvoort kan dat komen doordat de proefpersonen het moeilijk vonden om zichzelf te herkennen in de beschrijvingen van de handlezers, die te neutraal zouden zijn (een duidelijk aanwijzing dat het Forer-effect optreedt zal de scepticus zeggen). Handlezers zouden daarom in mogelijke vervolgonderzoeken explicietere (meer gedurfde) uitspraken moeten doen op grond waarvan een proefpersoon makkelijker kan bepalen of die op hem of haar van toepassing zijn of juist niet.
Als het tot een onderzoek komt, wordt dit natuurlijk vervolgd in de Skepter of het Skepsis-blog.
* een beter leesbare versie via Blendle (€)
** er zijn wel meer artikelen te vinden waarin deze mijns inziens vergezochte hypothese werd onderzocht, maar met wisselende resultaten; misschien iets om later nog op terug te komen.
FVerweven says
Wordt alleen Van Nispen getest?
Je zou ook een cijfer tussen 1 en 10 kunnen laten geven voor een aantal eigenschappen als introvertheid, zuinigheid, sportiviteit et cetera en dan zien hoe het resultaat is t.o.v. een psychologische test en een zelfbeoordeling.
Dan omzeil je grotendeels het Forer effect.
Pepijn van Erp says
Er is nog niet concreet gesproken over een opzet, ik heb Van Nispen een aantal voorbeelden gegeven van wat Skepsis in het verleden heeft gedaan.
Hans1263 says
Waarom zou je eigenlijk iemands talenten, karaktereigenschappen, lichamelijke en mentale zwakheden via handlezing willen vaststellen? (Afgezien van de vraag of een objectieve manier van handlezing een methode zou zijn die ook maar iets zinvols oplevert.) Dat vaststellen van eigenschappen etc. kan ook op velerlei andere wijzen en het komt me voor dat je daarmee een veel betrouwbaarder en bruikbaarder resultaat krijgt. Zo’n all in one-oplossing d.m.v. handlezing is bijna per definitie te mooi om waar te zijn.
Alsof men in de garage alleen even de bandenspanning meet en de ruitenwisservloeistof bijvult en dan meteen ook zou weten dat het oliepeil wat aan de lage kant is. Nee, daar heb je zo’n dingetje voor waarmee je het oliepeil precies kunt meten. En de kwaliteit van de uitlaatgassen meet je weer op een heel andere manier.
FVerweven says
[ Waarom zou je eigenlijk iemands talenten, karaktereigenschappen,
lichamelijke en mentale zwakheden via handlezing willen vaststellen? ]
Denk bijvoorbeeld eens aan de afdeling personeelszaken, oh sorry, ik bedoel natuurlijk Human Resources. Want die hand zou niet kunnen liegen en CV’s doen dat wel, of zijn op zijn minst opgeleukt. Ook stukken sneller goedkoper dan een assessment.
Hans1263 says
Ja, als het echt met grote mate van zekerheid zou werken, natuurlijk! Maar eerst graag nog even de methode bewijzen, want ik ging wel uit van bruikbaar en betrouwbaar. Ik stel prijs op beproefde methoden en ik stap bij voorkeur niet in een ongekeurd vliegtuig uit Mali met ongediplomeerde piloten terwijl stewardess Vanessa op de gammele vliegtuigtrap roept dat het bést kan omdat zij er álle vertrouwen in heeft. Tinkebell houd ik vooralsnog niet voor een erg betrouwbare referentie. Mevrouw deed, als ik het me goed herinner, ook al zulke “merkwaardige” dingen met al dan niet dode dieren. Dus voorlopig nog maar even allerlei “ouderwetse” hulpmiddelen gebruiken op de afdeling HR. (Inderdaad, wat een rotwoord!). Op die afdeling zullen ze het risico niet willen lopen Zullen we het maar op houden dat handlezing hoogstwaarschijnlijk (het zal wel “zeker” worden, vermoed ik) niet door de eerste de beste simpele test komt? Eerlijk gezegd durf ik daar wel op te wedden.
FVerweven says
[ Op die afdeling zullen ze het risico niet willen lopen]
Ik heb al eens handgeschreven moeten solliciteren…
Er lopen in die beroepstak volgens mij nogal wat dwalers rond.
Hans1263 says
Wat zegt tegenwoordig nog een handgeschreven tekst, nu niemand meer een goed lopend handschrift aanleert. Kijk maar eens hoe idioot mensen hun pen of potlood vasthouden. Tikken kan ook bijna niemand meer, dat doe je tegenwoordig op je telefoontje met je duimen. Dat ziet er ook al zo gek uit.
Renate1 says
Mijn handschrift is altijd rampzalig geweest. Bij dictaten op school waren er 2 mogelijkheden, ofwel ik kon het niet bijhouden, ofwel ik kon het resultaat niet lezen.
Dat krijg je, als je als linkshandige gedwongen bent rechts te schrijven. Met een elektrische schrijfmachine kon ik op een gegeven moment goed overweg.
Hans1263 says
Mee eens. Ik moest als linkshandige rechts leren schrijven, natuurlijk eveneens met rampzalig resultaat. Ik kreeg altijd een vijf voor schrijven. Als kind al vond ik het oneerlijk en ik heb vanaf het begin bewust geen enkele moeite meer gedaan om netjes te leren schrijven, tot grote ergernis van ouders en leerkrachten. Alleen al om die reden is grafologie me altijd voorgekomen als een dubieuze bezigheid. Met 10 vingers leren tikken was een uitkomst.
Renate1 says
Ik typte alles, zelfs persoonlijke correspondentie. Wat heb je liever, een leesbare brief, of iets dat er uitziet als een flinke verzameling platgeslagen vliegen?
Hans1263 says
Het enige wat ik nog echt schrijf is een dagelijks to do-lijstje . Een superhandig boodschappenlijstje is een copie van een uitdraai van alles wat ik ooit in de supermarkt koop. Die lijst is ingedeeld naar de route in de winkel. Je hoeft dan alleen nog maar de benodigde dingen aan te vinken. Je kunt ook nooit meer iets vergeten.
Brieven gaan nooit meer per post maar per e-mail. Oneindig veel sneller en je hebt het origineel bovendien nog in je computer.
Schrijven, ik haat het!
Heeck says
Renate1, Hans,
Haha,
Ook rechts leren eten met zo een naar links omgebogen lepeltje?!
Heb ik nu alweer ruim 70 jaar bewaard.
Roeland
Renate1 says
Nee, alle andere dingen doe ik linkshandig. Dat zorgde op school bij wiskunde en scheikunde (organische chemie) wel eens voor wat hilariteit voor het bord, omdat ik al het tekenwerk met m’n linkerhand deed.
Ook muziek schrijven deed ik gewoon met m’n linkerhand.
Ik ben door m’n linksbenigheid ook wel eens van een trap gevallen. U kent die trappen misschien wel, met halve treden om ruimte te besparen.
Hans1263 says
Nee, dat niet, maar brood smeren met een mes kan ik beslist niet rechts. Eten met mes en vork doe ik volgens de conventies. Een schaar kan ik alleen links hanteren (en die is daar niet voor ontworpen). Rechts met een potlood tekenen is onmogelijk.
Hans1263 says
Wat ik nu zou willen weten: zou een handlezer objectief kunnen vaststellen dat wij dit soort schrijfproblemen hadden?
Renate1 says
Ik meen dat Chinese keizers wel langere nagels hadden, om te bewijzen dat ze niets hoefden te doen.
Hans1263 says
Chinese dames van hoge beschaving hadden toentertijd gebroken en vervolgens blijvend omgevouwen voetjes om ook zoiets te bewijzen. Mannen vonden dat uiterst erotisch, heb ik begrepen. Gelukkig is dat barbaarse gedoe verleden tijd.
Deden Chinese keizers ook al aan zoiets geks als handlezing? Ze deden overigens wel meer vreemde dingen, zoals in tempels zogenaamd zorgen voor goede oogsten. Zonder dat gedoe kwamen die oogsten ook wel zoals ze kwamen, maar ja, je weet maar nooit wat er gebeurd zou zijn als de keizers het niet deden. 🙂
Jan Willem Nienhuys says
Schoenen met hoge hakken zijn ook niet zo best…
Het idee van de kleine voetjes is dat de bezitster ervan nogal wiebelig loopt. De voetjes zelf waren niet zo erotisch, die moesten dag en nacht in de schoentjes blijven.
Heel lang geleden waren er Chinese keizers die zich inlieten met boeddhisme en taoisten. Maar vaanf ongeveer 1400 was de regering strikt confucianistisch.
Volgens de confucianistische leer had de keizer een mandaat van de hemel (met specifieke goddelijke personen was die hemel niet geassocieerd). Het was tamelijk eenvoudig om na te gaan of het mandaat nog van kracht was.
Als er namelijk opstanden kwamen dan sprak de hemel kennelijk met de stem van het volk. Opstanden kwamen er door
– slecht dijkonderhoud -> overstromingen
– slecht voorraadbeheer -> geen voedselhulp mogelijk bij lokale misoogsten
– teveel rijken die de belasting ontdoken -> extra belastingdruk op de armen
– teveel staatsuitgaven voor pracht en praal en militaire avonturen -> extra belastingdruk op de armen
– teveel corruptie -> armen die nog armer worden
Met andere woorden, het mandaat van de hemel werd automatisch ingetrokken bij grof mismanagement. Vandaar dat de Chinese regering tamelijk streng optrad tegen ‘rebellen’ en ‘sekten’ (religieuzen die het staatsgezag aanvochten). Als de rebellen of de sekteleden wonnen, dan was dat het einde van de dynastie, en dan werd de rebellenleider de nieuwe keizer.
Eenmaal per jaar was er in plaats van een ‘opening der
Staten-Generaal’ of een ‘State of the Union’-toespraak een plechtigheid in de tempel van de hemel die je zou kunnen opvatten als een bevestiging van het feit dat de keizer nog steeds het mandaat had.
Het is onjuist, denk ik, om die plechtigheid als een soort koehandeltje te zien tussen de een of andere kleinzielige godheid en de keizer: ‘jij geeft mij eer, dan zorg ik voor de oogst’.
En voor kermisvermaak als handlezen had hij waarschijnlijk helemaal geen tijd.
Hans1263 says
Even los van Chinese toestanden: bestaat er ook zoiets als voetlezen?
Jan Willem Nienhuys says
Jazeker, tenenlezen.
Zie http://www.tenenlezen.com/
Die Somogyi heeft geprobeerd Skepsis voor zijn karretje te spannen. Uiteindelijk heeft Rob Nanninga hem een zeer simpele proef voorgelegd. 3 foto’s van tenen, en drie karakterbeschrijvingen, ongeveer zoals de astrotest, maar dan eenvoudiger. Het idee was dat Somogyi dan een kans van 1 op 6 had om te slagen, dan zou het de moeite waard zijn om een ingewikkelder proef te doen.
Maar Somogyi zakte.
Hans1263 says
Wat natuurlijk te verwachten was, ondanks de toch heel redelijke kans er door toeval iets van te maken.
Zouden we niet heel simpel dit proefje kunnen extrapoleren naar handlezen?
Jan Willem Nienhuys says
Het organiseren van drie proefpersonen is net zo lastig als vijf proefpersonen, maar de waarschijnlijkheid van een ‘puur toevallige’ goede uitslag is een stuk kleiner met 5. ‘
Hans1263 says
Het eenvoudige proefje dat Pepijn van Erp hierboven beschrijft, lijkt me een herhaling op iets groter schaal waard. Dan kan daarna ook deze “kundigheid” definitief op de afvalberg, naast even onzinnige zaken als reiki en iriscopie.
Jan Willem Nienhuys says
Het antwoord van de handlezeres was:
Testen prima. Maar alleen (medisch) wetenschappelijk, serieus onderzoek waar ook anderen iets aan hebben.
Het idee dat zulke mensen van ‘wetenschappelijk’ hebben is dat er op zijn minst dure machines (röntgenfoto’s, CT- of MRI-scans) en/of bloedonderzoeken aan te pas moeten komen om na te gaan of de handleesoordelen wel kloppen.
Men laat zich dus wel aanleunen dat een excentrieke kunstenares vol bewondering is na een persoonlijk consult van 90 minuten, maar voor ‘testen’ moet er een echte dokter met een onderzoeksbudget aan te pas komen.
Hans1263 says
Jaja, tateren dat het een lieve lust heeft, via een excentrieke en wat verwarde “kunstenares”, goed voor de inkomsten.
Als het echter op harde feiten aankomt wordt het meteen lastiger gemaakt en bepaalt de handlezeres zelf wel wat zij serieus onderzoek vindt. Het karakteristieke gedraai van kwakzalvers, en altijd altijd altijd gaat het om het veiligstellen van de centjes en natuurlijk nooit nooit nooit om een eerste beginnetje van wetenschap. Wat een zielig en doorzichtig en simpel door te prikken gekakel maken bedriegers er toch altijd van.
FVerweven says
En handen lezen van mensen die al iets mankeren en daar al bewijzen of doktersattesten van hebben?
Dat lijkt me veel goedkoper dan een test waar het resultaat met dure tests en scans moet worden gecontroleerd.
Als ze de eerste test goed doorkomt kan die tweede dure test altijd nog.
Hans1263 says
Een uiterst simpel en goedkoop testje volstaat. Het probleem slechts een aantal handlezers te overtuigen dat het om een eerlijke test gaat.
FVerweven says
Als ik het goed begrijp zegt JWN hierboven dat Van Nispen wil dat haar beweringen die tijdens het handlezen naar boven komen achteraf gecontroleerd worden door medici en of apparatuur.
Alsof ze dingen ziet die nog geen klachten hebben opgeleverd of die artsen (nog) niet zien.
Dat is een handige manier om een hele grote barriere op te bouwen.
Terwijl als begintest bestaande patienten ‘lezen’ al voldoende indicatie moet zijn om wel of niet door te gaan.
Pepijn van Erp says
Dat is althans wat ze via Tinkebell (Twitter) liet weten https://twitter.com/looovetinkebell/status/615883305381154816 (link staat ook in de tekst), maar in mailcontact is het verder nog niet tot details gekomen.
FVerweven says
Merkwaardige manier van communiceren.
Van Nispen mailt het niet aan Skepsis, maar zegt het tegen Tinkerbel en die zet het dan op Twitter?
Wordt je tegenwoordig geacht op de tweets (van een ander) te letten in plaats van op je inbox?
Pepijn van Erp says
Niet zo vreemd, het liep via Tinkebell, omdat ik die aansprak via Twitter nav haar column. Na die opmerking dat er mogelijk inderdaad interesse is, heb ik pas een mail gestuurd.
FVerweven says
Ik ga er geen halszaak van maken, maar jij hebt Van Nispen gemailed. Dan kan ze jou toch mailen met antwoord en Tinkerbell in cc zetten?
Pepijn van Erp says
De mail die ik stuurde was om duidelijk te maken wat Skepsis al aan proeven had gedaan, en hoe het ongeveer in zijn werk gaat.
Van haar kant was het nog niet veel meer dan een ontvangstbevestiging en dat ze er op terug zal komen (nog niet gebeurd, overigens).
Hans1263 says
Daar ben ik het mee eens. Dat vereenvoudigt en versnelt de test aanzienlijk. Ik denk eveneens dat de handlezeres er op uit is barrières op te werpen die de zaak alleen maar ingewikkelder en duurder maken, en dus leiden tot uitstel of afstel, tot “ach, laat maar…”. Chicaneren heet dat met een mooi woord. Ik noemde dat herboven al typisch voor kwakkersgedrag. Dat komt natuurlijk goed uit als je claimt te kunnen voorspellen wat nog niet eens is gediagnosticeerd. Ze is ongetwijfeld boerenslim genoeg om dat te kunnen overzien. Zij is er helemaal niet op uit ook maar enig bewijs voor of tegen haar zweefmethode te verkrijgen. Ze is slechts uit op het in stand houden van haar nephandeltje.
FVerweven says
Ik zou niet te snel oordelen voordat je van de hoed en de rand weet. En mischien gaat ze zomaar akkoord.
Hans1263 says
We zullen zien. De vraag om een serieus medisch wetenschappelijk onderzoek zet het licht al minimaal op oranje. Iedereen die iets wil verkopen, test het eerst, al zou het maar zijn om vervelende claims tegen te gaan. Maar bij kwakzalverij hoeft dat natuurlijk niet. Vreemd!
Jan Willem Nienhuys says
Als de handlezeres beweert dat ze iets van het medisch dossier aan de hand kan zien, dan is dat natuurlijk ook
na te gaan.
Afgezien daarvan dat het een wat ingewikkelde manier is
om iemands medisch dossier te controleren (gesteld dat het
waar is) moet de handlezeres beginnen met zelf aan te geven wat ze denkt te kunnen.
Tot nu toe is het enige concrete dat iemand na anderhalf uur
in de wolken was.
Als ik kort wil samenvatten hoe bepaalde waarzeggerstechnieken werken, zeg ik ‘Ik zie dat u een bijzonder verstandig persoon bent, die zich niet makkelijk een oor laat aannaaien.’
Helaas, als ik het zeg, moeten de mensen altijd lachen en ze geloven er niks van.
Trouwens, ook niemand neemt mijn prenatale aritmosofie serieus, hoewel dat niet onzinniger is dan menig (alternatief) geloof.
Hans1263 says
Probeer eens (onder schuilnaam?) geld te verdienen met een praktijk prenatale aritmosofie, liefst met zogenaamd uitpuilende wachtkamers en een site met gefingeerde maar tevreden door deze kwakpraktijk genezen patiënten. Dan komen er vanzelf goedgelovigen langs. Je kunt het namelijk niet zo bont maken of er is belangstelling voor. Misschien dat enkele kwakkers de zon bij voorkeur niet in het water zien schijnen en de spoeling dan te dun vinden worden? Ach, je moet niet zeuren als een andere bedrieger slimmer is dan jij bent…
Renate1 says
Geslachtsdeel lezen? Natuurlijk wel even een mooie naam verzinnen. Vagpenologie, al in gebruik bij de holbewoners. (Ik vermoed dat een exotischer volk met natuurlijk een bijzondere ‘beschaving’ beter werkt.) Misschien al in gebruik bij de Kelten?
Hans1263 says
Haha!
Gewoon… gezichtlezen? Daar kun je erg veel aan zien. Oeroud!
Brstond al bij de Kaninefaten.
Renate1 says
De Kaninefaten zijn natuurlijk niet exotisch genoeg. En ook geen ‘hoog-ontwikkelde’ beschaving.
Hans1263 says
Ik zou me van die Kelten ook maar niet teveel voorstellen.
Jessis! Genitaloscopie…
Hans1263 says
Genitaliscopie?
Jan Willem Nienhuys says
De theorie van de prenatale aritmosofie is heel eenvoudig. Alle kwalen en ongemakken worden veroorzaakt door angst voor rekenen en/of wiskunde in een vorig leven.
De therapie is ook eenvoudig. Men zegt de tafel van nul (‘nul maal nul is nul’) een miljoen keer op. Wel goed de tel bijhouden, als je de tel kwijt bent moet je overnieuw beginnen. Men doet dit in een speciale meditatieruimte bij mij aan huis, waarvoor men slechts 100 euro per uur voor betaalt.
Dit is niet veel gekker dan homeopathie en een stuk eenvoudiger dan bijv. reïncarnatietherapie of transcendente meditatietherapie.
De inspiratie voor deze leer is geleverd door de ‘prenatale psychodynamiek’ waar zelfs iemand op is gepromoveerd aan de TU/e (toen nog THE, meen ik) nadat hij er in 1980 al een boek overgeschreven had dat nog te vinden is de bibliotheek van de TU Delft.
discover.tudelft.nl:8888/recordview/view?recordId=aleph%3A000491059&language=nl
Misschien is het niet spiritueel genoeg, maar waarom niet?
Hans1263 says
Honderd euro per uur, dat is een koopje voor een zo diepe wijsheid. Misschien niet spiritueel genoeg, maar het helpt vast en het levert overvolle wachtkamers op. En een goed pensioen? 🙂
Pepijn van Erp says
Een oud-collega van mij deed op een gegeven moment een cursus tenenlezen en was daar zo enthousiast over dat het later de aanleiding was om ook maar helemaal in de voetreflexologie door te gaan. Het aanreiken van een Skepter-artikel daarover door mij heeft dat niet kunnen voorkomen 😉
Een student die op ons kantoor wat klussen deed, had voor haar een simpele website voor haar tenenleesbezigheden gemaakt en kreeg daarvoor als bedankje een gratis consult, hij hoefde alleen een foto van zijn voeten op te sturen. Nu dachten hij en ik dat het wel grappig was om dan een foto van mijn voeten op te sturen en te zien wat er uit kwam. Helaas waren de omschrijvingen die terugkwamen dermate algemeen en vaag dat het zelfs niet eens grappig genoeg was om te zeggen: ‘ha, we hebben je beetgenomen!’
FVerweven says
Jammer dat je geen foto van de voeten van een bekende zware crimineel tot je beschikking had.
Zoals Randi van Russische ‘fotolezers’ zo’n lieflijke karakterbeschrijving kreeg op de foto van een seriemoordenaar…
Renate1 says
Kontlezen schijnt ook te bestaan. De moeder van Sylvester Stallone houdt zich daarmee bezig.
http://skepdic.com/rumpology.html
Je zou je toch diep schamen voor zo’n moeder?
Hans1263 says
Ze leest de toekomst, dus iets wat vóór je ligt, af aan het áchterwerk. Vreemd!
Ze doet het natuurlijk alleen met foto’s, deze preutse Amerikaanse.
Hoe gek kun je zijn zonder te worden opgesloten en platgespoten?
Renate1 says
Maar is ook een blinde Duitser die het met z’n handen doet.
Ik vind het ook altijd een eigenaardig argument dat allerlei oude volkeren zich er ook mee bezig hielden, alsof dat betekent dat er wat in zit.
Diverse volkeren hielden zich ook bezig met mensenoffers. Ik geloof toch niet dat er onzinverkopers zijn die dat opnieuw zouden willen invoeren met het argument dat de Azteken of zo zich er ook mee bezig hielden en dat er dus wel iets in moet zitten.
Volgens mij is er hooguit een positief effect te verwachten als je de onzinverkopers als offer aanbiedt, waar ik natuurlijk niet voor wil pleiten.
Hans1263 says
Blind nog wel! En met de handen! Dat is wel heel knap hoor als je zo een lekker kontje kunt onderscheiden.
Dat “argument” dat iets heel oud is en dus goed is, of goed werkt, of een beproefd middel is, vind ik altijd erg zwak. Ik maak een uitzondering voor kunst en antiek.
We rijden toch ook niet meer in T-Fords resp. varen niet meer met de trekschuit of doen grote berekeningen toch ook niet meer uit het hoofd met potlood en papier? Foto’s maken we tegenwoordig gelukkig digitaal en zwart-wit-TV’s kun je alleen nog maar bij de oud-ijzer-boer als curiositeit verkrijgen. Olielampen zijn ook al niet meer zo en vogue en ik stofzuig liever dan dat ik het tapijt nog reinig met vochtige theebladeren. De wastobbe is ook al geruime tijd de deur uit.
Renate1 says
Je kunt nog steeds filmpjes voor een niet digitaal fototoestel krijgen en sommige fotografen prefereren dat nog steeds boven digitaal.
Maar ik zou niet meer zonder computer kunnen.
Hans1263 says
Jaja, in de trekschuit zat je erg rustig, mocht je vrijelijk je pijp roken en zag je een mooi 18e-19e eeuws landschap voorbijtrekken. Als ik me de geschiedenisboeken goed herinner, voeren die scheepjes heel redelijk volgens de dienstregeling.
Je kunt nog steeds prachtige foto’s maken met een analoog (heet dat zo?) fototoestel, ik heb het jarenlang gedaan. Toch heb ik mijn fototechniek en resultaten en mijn inspiratie gigantisch zien veranderen (en met enorme stappen vooruitgaan) sinds ik begon digitaal te fotograferen in 2002.
FVerweven says
Kan het een beetje meer on-topic (en op niveau)?
Hans1263 says
Pardon, maar niet ik begon over k**tlezen. Ik heb het inmiddels wél een nette wetenschappelijke naam gegeven. En dan klinkt het al veel minder schokkend, vindt u niet?
Off topic is het zeker niet, want je kunt natuurlijk veel meer onderdelen van het menselijk lichaam lezen dan alleen de handen. Zie handlezen en genitaloscopie als subfaculteiten van een holistische visie.
Je moet het natuurlijk wél preuts via een foto doen, anders wordt het heel onsmakelijk en van laag niveau. Een goede tip voor artsen die hun handen niet vuil willen maken, misschien?
FVerweven says
Oh, dus het maakt uit wie er over begint of iets off-topic is?
De beroepstak HR was off-topic, maar de trekschuit, analoge fotografie en de wastobbe niet?
Hans1263 says
moet ik uitleggen wat ironie is?
Hans1263 says
De beroepstak HR? Zeker, daar kan ik over meepraten. Laat ik het maar niet doen want dan wordt het erg off topic.
Jan Willem Nienhuys says
Lang geleden (1993) heb ik eens alle personeelsadvertenties in twee jaargangen Intermediair nagelopen om te zien of er handgeschreven brieven werden gevraagd. Dat betrof 1,4% (= 1 op de 70) . Vervolgens heb ik de bedrijven opgebeld. Nogal wat bedrijven waren inmiddels gestopt met om handgeschreven brieven te vragen, en slechts de helft was van plan geweest zo’n brief eventueel aan een grafoloog voor te leggen.
Maar uiteindelijk bleken van de 101 bedrijven die iets zinnigs konden zeggen er nog maar 26 grafologie te gebruiken.
In andere gevallen werd om zo’n brief gevraagd om een indruk te krijgen van de netheid en ordelijkheid van de kandidaat of om analfabeten te weren of omdat de functie (buitendienst) met zich meebracht dat de kandidaat enigszins leesbaar kon schrijven.
Al in die tijd verbood de sollicitatiecode van de Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid als om voorafgaande aan een bezoek te vragen naar pasfoto’s en handgeschreven brieven.
In die tijd was het gebruik van de computer nog niet zo ver voortgeschreden als nu, maar toen moeten er al tal van bedrijven geweest zijn die dachten ‘als de kandidaat geen nette getypte of geprinte brief kan vervaardigen, dan geeft die zich niet voldoende moeite om netjes en duidelijk te communiceren of mist computervaardigheid.’
Overigens was er toen een opvallend verschil tussen verschillende media. Ik heb namelijk toen ook de Volkskrant en een regionaal dagblad bekeken. In de Volkskrant werd slechts in 0,5% van de personeelsadvertenties om handgeschreven brief gevraagd , maar in de regionale krant was het 3%.
FVerweven says
In mijn geval was de personeelsfunctionaris zelf grafologe.
Ik kreeg me daar toch een paar goede eigenschappen toegeworpen … ik hield wijselijk mijn mond. Of was dat eigenlijk een test hoe eerlijk ik was? Afijn het is natuurlijk niks geworden, het was 1996 of zo.
Martin_Bier says
In de 70er jaren waren de handgeschrven sollicitatiebrieven en de grafologische analyse veel algemener dan nu. Ik heb toen nog eens twee boekjes over grafologie uit de openbare bibliotheek gehaald. Wat daarin stond was stompzinnig en simplistisch. Zelfs als tiener was me dat duidelijk. Zo zou de manier waarop je je haaltjes naar beneden maakt (g,j,ij) iets zeggen over je lusten & je sexleven. De haaltjes naar boven (b,l,h,f) zeiden iets over je geestelijk functioneren. Mooie grote dikke halen naar boven zouden op verbeeldingskracht wijzen. Mensen die rechtshellend schrijven waren open, eerlijk en extravert. Linkshellend schrift zou duiden op introvertie en geremdheid. Het zetten van een streepje boven je „ij” i.p.v. de twee puntjes zou een aanwijzing van heel grote intelligentie zijn. Nergens werd er uiteraard verwezen naar statistisch verantwoorde tests waaruit dit allemaal was gebleken.
Het is naturlijk heel eenvoudig om je handschrift zodanig aan te passen dat je perfect bent voor de job. Maar je moet je dan wel eerst door zo’n onzinboekje heenwerken.
Hans1263 says
Voorzover ik zie, leren kinderen geen echt handschrift meer, ik bedoel handschrift met een eigen karakter. Alleen al daardoor is grafologie tegenwoordig m.i. niet meer zinvol, vooropgesteld dat het al enige waarde zou hebben bij echt lopend handschrift. En dat is niet het geval, heb ik begrepen.
regenworm says
[Het zetten van een streepje boven je „ij” i.p.v. de twee puntjes zou een aanwijzing van heel grote intelligentie vormen.]
Dat is ook ontzettend slim bedacht. Bespaar je immers één handbeweging bij iedere “ij”.
Hans1263 says
Doe ik al vele jaren, al op de lagere school, geen streepje maar een snelle “haal”. Tot grote ergernis van onderwijzers, leraren en niet te vergeten ouders. Alle overbodige haaltjes in letters en cijfers heb ik verbannen. Ik laat die rommel gewoon weg. Gedwongen schrijven met de rechterhand kan voor een linkshandige nu eenmaal nooit echt goed gaan. Het laat me dan ook volstrekt koud, al vanaf de allereerste dag op de lagere school, wat een ander van mijn “handschrift” vindt. Dan maar een slecht cijfer voor schrijven. Mijn eerste schoolschriftje heb ik nog. Het ziet er niet uit en verbeterd is het sindsdien nauwelijks. De zogenaamde grafologische conclusies kan ik dan ook gemakkelijk zelf trekken.
FVerweven says
Kwam die rechtshandige dwang niet deels vanwege het toenmalige gebruik van een kroontjespen met inktpotje?
Dat je met je linkerhand/pols over de nog niet opgedroogde inkt wreef?
Hans1263 says
Dat klopt, denk ik. Niettemin was het een kwelling voor linkshandigen. En na de introductie van ballpoints was die reden weggevallen.
regenworm says
Wat hadden we anders verwacht als dat ons Hans hier een heel slim jongetje is. (;-
Hans1263 says
Als dat? Is dit Nederlands?
regenworm says
Weet ik veel? Ik heb de vraag meteen doorgestuurd naar een forum gespecialiseerd in de Nederlandse taal.
http://forum.wordreference.com/threads/als-dat.3041379/
Hans1263 says
Mooi, dan kunt u daar misschien iets opsteken om vervolgens weer terug te keren naar iets dat on topic is.
Hans1263 says
Niet zolang meer en het is een zeldzaamheid als nog iemand echt kan schrijven?
Henk001 says
Neem eens contact op met Randi. Enerzijds voor een sluitende dubbelblinde test, anderzijds zit er voor Joyce misschien nog een aardig bedragje in.
Marianne dO says
Eindelijk gevonden. Een afdruk.
Een orang oetan heeft wel een kleine duim.
Zou deze afdruk ook meekunnen doen in het onderzoek?
http://www.saczoo.org/view.image?Id=779
Ik heb verder met veel plezier gelezen over het Forer expiriment en het Barnum effect.
Gollem, uit De Ban van de Ring was er ook zo een.
Via handlezen of horoscopen duiden of readings geven moeten zulke beoefenaars waarschijnlijk een enorme kick krijgen als ze in de hulpvragende ogen van hun klanten kijken.
Ja , ik denk dat ze kicken en het zal ook nog wel verslavend werken.
Jan Willem Nienhuys says
Het lijkt me dat het het onderzoeksmodel van de auralezeres prima kan werken voor de handlezeres. Ik vraag me af of een close-up foto niet nog veel beter is dan een afdruk.