Bont voor Dieren ging in het afgelopen jaar Nederland rond met de campagne ‘Maak het niet te Bont’ om duidelijk te maken dat er veel meer echt bont wordt verwerkt in kleding dan je denkt. Zo blijken de op het moment trendy bontkragen op jassen, waarvan de dragers dachten dat het wel om nepbont zou gaan, tot hun grote schrik vaak van echte dieren afkomstig. Het campagneteam toont de herkomst aan met een speciaal voor Bont voor Dieren ontwikkelde bontscanner:
In de Facebookgroep ‘Skeptici der Lage Landen‘ wierp een van de leden de vraag op hoe die scanner eigenlijk zou werken? Niet alleen stelt die klaarblijkelijk vast of zo’n kraag van echt of namaakbont is, maar kan die ook bepalen van welk dier het vachtje afkomstig is als het onverhoopt om een echt bontje blijkt te gaan. Tamelijk sterk. Iets met een verschil in elektrostatische lading ofzo?
Ik mailde Bont voor Dieren voor opheldering. In eerste instantie stelden ze dat ze niet konden prijsgeven hoe het apparaat werkt, wel dat het speciaal voor hen ontwikkeld was. Ook waren ze erg nieuwsgierig waarom ik het eigenlijk wilde weten. Toen ik terugmailde dat ik van Skepsis ben en een dergelijk apparaat met van die sterke claims me enigszins deed denken aan de beruchte wichelroedes waarvan de verkopers beweren dat ze allerlei stoffen op afstand kunnen detecteren (van explosieven tot virussen), kwam de aap uit de mouw: het is allemaal maar een toneelstukje. In feite stellen de vrijwilligers visueel vast of het om echt of nepbont gaat en om welk dier het gaat. Dat is ook niet erg zo lastig, er staat een checklist voor op hun site.
Op mijn vervolgvraag of ze de deelnemers aan de test achteraf vertellen dat die scanner niet echt iets doet, bleef het vervolgens stil. Ik heb geen reden om te twijfelen aan de goede bedoelingen, noch aan de expertise van de vrijwilligers die de ‘meting’ verrichten, maar ik zie toch ook een klein risico in het ‘foppen’ van het publiek op deze manier. Men zou er aan kunnen gaan twijfelen of andere tests van Bont voor Dieren wel zo betrouwbaar zijn, bijvoorbeeld het onderzoek naar de gifstoffen in de bontkraag. Mij lijkt het verstandig om toch ergens duidelijk te maken dat de scanner geen echt detectieapparaat is, maar slechts wordt gebruikt als aandachtstrekker. Maak het niet te bont, dus!
Update (10:15): ik ontving vanochtend toch nog een mail, waarin Bont voor Dieren schrijft dat ze het geen toneelstukje vinden, maar ‘een vriendelijke manier om met mensen in gesprek te komen’. En dat ze uiteraard eerlijk vertellen hoe de vork in de steel steekt als mensen vragen hoe het werkt. Tsja, dat zal wel, maar dan is het toch een beetje vreemd dat ik in eerste instantie een ontwijkend antwoord kreeg op mijn mail.
Je bent in dezen, althans in mijn opinie, te bescheiden in je conclusie, Pepijn. Ik ben zelf veganist en tegen het dragen van bont (en leer), maar dit is misleiding. Maakt niet uit welke goede bedoelingen, misleiding is misleiding. Hier moeten ze onmiddellijk mee stoppen of zorgen dat ze een puik wetenschappelijk team bij elkaar financieren dat werkelijk zo’n apparaat kan ontwikkelen (de opbouw van haar is per diersoort verschillend neem ik aan).
Je hebt gelijk, als iemand één keer liegt of fopt, wordt een vorige of volgende keer, wanneer er iets gezegd of geclaimd werd/wordt, meteen een stuk ongeloofwaardiger.
Gelukkig hebben ze het wel aan je toegegeven, waarmee ze voor mij hun gezicht gered hebben, want anders is het bewuste misleiding.
Complimenten en thumbs op voor de detectie van deze schijnvertoning, Pepijn! Zoiets zou ik ook willen weten als ze met die ‘scanner’ komen aanzetten.
Niet- veganisten zijn ook tegen misleiding hoor.
Waarom zou je een wetenschappelijk team financieren en een apparaat ontwikkelen als er al eeuwenlang doodgewone microscopen bestaan?
Ga jij met een ordinaire microscoop op de markt staan? Mensen hebben haast!, het moet binnen een minuutje gepiept zijn.
Kraampje op de markt, mét microscoop, mensen aanspreken, een enkel haartje afknippen, onder de microsoop, even kijken, klaar. Of hebt u nóg meer haast?
Dat is niet high tech en impressive Hans. Je zult met iets gelikters moeten komen. Nieuwe tijden vragen nieuwe technieken. Snelle technieken.
Moet IK met iets gelikters komen?
Waarom doet u het zelf niet als u zo’n haast hebt?
U hebt kennelijk nog nooit een moderne microscoop in handen gehad om daar zo denigrerend over te doen.
Op de middelbare school was de laatste keer, ik had Biologie in mijn pakket en behaalde een acht als eindcijfer op mijn diploma. Vooral erfelijkheidsleer sommetjes deed ik heel aardig. 😉
Very impressive indeed, en ook off topic.
Dat van dat veganist gaf ik aan om te verduidelijken dat iemand die hun doelen zeer ondersteunt het niet eens hoeft te zijn met het middel in dezen.
Misschien dat iemand er namelijk foutief van uitgaat dat je alle anti-bonters over een kam kan scheren.
Scheren…
Goh, wat een strop dat antibontbonders er soms ook maar een potje van maken.
Inderdaad, dit doet de goede zaak geen goed.
Update geplaatst aan eind van het stuk.
Als mensen vragen? En, vragen alle mensen?
Detectie van faux en real op een neppe manier dus. Inderdaad dubieus.
Als ze nu alle deelnemers na ‘het toneelstukje’ een flyer mee zouden geven met uitleg, dan had ik er echt geen probleem mee. Nu vraag je je toch af of de personen op die filmpjes ook toestemming zouden hebben gegeven voor het gebruikt van hun ‘optreden’ als ze geweten hadden dat de meting die je ziet niet zo in elkaar steekt als de normale kijker denkt.
Ik heb er ook een probleem mee dat aan het eind van de video niet bekend gemaakt wordt dat de scanner nep is en dat je het heel makkelijk zelf kunt checken.
Nu krijgen mensen de indruk dat je een dure scanner nodig hebt om te kunnen zien of bont echt of nep is. Met het bijbehorende excuus dat je het ook niet had kunnen weten toen je de jas kocht.
Contraproductief dus voor de boodschap die ze op de website willen verbreiden, namelijk dat iedereen het zelf al in de winkel zou kunnen vaststellen.
“Als mensen vragen…”
Dus toch bedriegerij van het zuiverste water.
Veel mensen snappen niet dat het verzwijgen van informatie als een boomerang snoeihard kan terugkomen en meer schade oplevert dan het genoten voordeel.
Zie Volkswagen, zie aanranders in Keulen.
Er zijn wel degelijk apparaten beschikbaar gebaseerd op raman, of infra rood spectrometrie. Ze zien er iets anders uit en verkrijgbaar bij bedrijven zoals Agilent of Thermo Fisher, gerenommeerde toeleveranciers van o.a. laboratoria.
Daar staat vast niet met grote letters SCANNER op vermeld. Alleen al dat ziet er dom uit bij de antibontbond.
Klopt!
Maar eentje speciaal voor haar, en dat er meteen en zonder twijfel de diersoort of “faux” in beeld komt. Computer.
Mogelijk zijn er zelfs mengbonten, van faux en real.
Beter helemaal niets met bontkragen kopen. Vind het ordinair staan ook.
wat is er mis met een microscoop, behalve dat je dit instrument te gewoon vind? Als je een vezel (haar of plastic) eronder legt heb je zo gezien wat het is. De soort bepalen kan idd wat ingewikkelder zijn, een DNA test is dan een betrouwbare, dure en niet al te vlotte oplossing.
Ik zie wel wat in die scanner van Bont voor Dieren, als hij echt zou zijn. Lijkt me zeer zinvol snel te kunnen bepalen welke dieren er allemaal misbruikt worden, en dat zullen er veel zijn, tot honden en katten aan toe.
En hoe onderscheidt de leek de ene Raman van de andere?
https://www.nuskin.com/content/nuskin/nl_NL/products/pharmanex/scanner/what_is_the_scanner.html
http://www.quackwatch.com/03HealthPromotion/antioxidants.html
“In 2002, Pharmanex began promoting its BioPhotonic Scanner for measuring “the antioxidant level in the body” when a person’s hand is placed in front of the device. The test is said to measure carotenoid level. . . . ”
Roeland
Tja dit valt de raman spectroscopie niet te verwijten, enkel het (mis) gebruik ervan. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Raman_spectroscopy. Hoe onderscheidt men de ene microscopist van de andere omdat een enkele idioot levend bloed “analyse” doet.
Noch de spectroscopie als techniek, noch de microscoop als apparaat valt iets kwalijk te nemen. Dat is erg begrijpelijk.
Perrsonen valt wel iets kwalijk te nemen. En als de gevoeligheid daarvoor ontbreekt, dan past soms argwaan:
http://www.nuskin.com/content/dam/AEsoP/pdf/ScanningDosandDoNot.pdf
“…..The Pharmanex® BioPhotonic Scanner is not intended to be used for medical purposes. It is not a medical device or diagnostic tool of any kind and cannot diagnose, treat, mitigate, cure or prevent any disease or affect the structure or any function of the body, nor is it a health assessment tool. . .. . ”
“. . • Don’t tell customers that because of their scores, they should seek the advice of their healthcare professional.””
Roeland
Heel juist. Het is met een microscoop in onwennige handen maar al te gemakkelijk dingen te zien die er niet zijn. Als er dan ook nog een onbetrouwbare methodiek achter zit, lijkt het wetenschappelijk werk, maar is het dat allerminst.