Kloptdatwel?

You are here: Home / Factchecking / Mayastad

Mayastad

by 48 Comments

De Canadese scholier William Gadoury heeft op satellietfoto’s een nog onbekende stad van de Maya’s ontdekt die verborgen ligt in het oerwoud op het schiereiland Yucatan. Hij vond de stad op basis van zijn idee dat de Maya’s hun steden bouwden op plekken die overeenkwamen met hun sterrenbeelden. Na een boel puzzelwerk kon hij 117 bekende steden koppelen aan sterren in die sterrenbeelden. Een sterrenbeeld waarbij op de plek van één ster nog geen bekende stad bij te plaatsen was, leidde naar een plek op de kaart waar Gadoury na bestudering van satellietfoto’s warempel aanwijzingen vond voor een nog onbekende stad.

Deze ontdekking gaat als een lopend vuurtje het internet over als een grootse ontdekking. Maar klinkt het allemaal niet een beetje te mooi om waar te zijn? Misschien ben ik wel een beetje te skeptisch, maar ik vind het toch wat vreemd dat je nergens kritische kanttekeningen in de berichtgeving aantreft bij dit verhaal. Alle berichten verwijzen uiteindelijk naar het Canadese Le Journal de Montréal als bron. Veel meer dan wat er op die site staat, kon ik niet vinden over de ontdekking, maar we hebben daarmee al best veel informatie. Ook genoeg om er wat kritische vragen bij te stellen.

Het verhaal gaat als volgt: Gadoury verbaast zich over de locatie van veel Mayasteden, die liggen volgens hem niet allemaal op logische plekken, te ver van water of niet bij vruchtbare grond. Hij vat het idee op dat de steden misschien wel volgens een sterrenkaart zijn aangelegd. Uit de Madrid Codex haalt Gadoury 22 sterrenbeelden met 142 sterren. Daarvan weet hij er na een hoop gepuzzel 117 met bekende Mayasteden te identificeren zodanig dat de onderlinge positie van de steden overeenkomt met die van de sterren in de sterrenbeelden.
Gadoury duikelt dan ergens op dat er nog een sterrenbeeld door de Maya’s gebruikt zou zijn, eentje met drie sterren. Hij zocht twee steden uit die daar wel bij zouden passen, maar op de positie van de derde ster in het sterrenbeeld was er op de kaart (nog) geen Mayastad bekend. Vervolgens ging hij speuren op die plek met de hulp van satellietbeelden.  Toevallig was het een gebied dat nog niet zo lang geleden geteisterd was door branden, dus was er op de foto’s redelijk wat detail van de bodemstructuren te zien, die anders door het dichte oerwoud aan het oog onttrokken zouden zijn. En ja, hoor:

maya-stad-sattelietfoto

Daar is de nieuwe stad (ook zelf te zien in Google Maps). Gadoury gaf hem de naam K’àak’ Chi’, (‘Mond van Vuur’). De vierkante structuur zou de basis kunnen zijn van een piramide van 86 meter hoog. En in de buurt zijn er meer structuren te zien die kunnen duiden op bebouwing. De oppervlakte waarover Gadoury aanwijzingen voor bouwsels vond, zou duiden op een stad die meteen de vijfde Mayastad is wat grootte betreft.

Waar zitten mijn twijfels? Laten we beginnen met die sterrenbeelden. Gadoury begon dus met 142 sterren in 22 sterrenbeelden. Die sterrenbeelden tekende hij op transparanten en ging toen schuiven over kaarten in Google Earth net zo lang tot hij een goede fit kreeg met de bekende Maya-steden. Maar waarom hij uitgaat van 117 steden is mij niet duidelijk, Wikipedia heeft het bijvoorbeeld over honderden bekende archeologische vindplaatsen. Ook lijkt het erop dat de onderlinge positie van de sterrenbeelden niet behouden is bij deze exercitie, het bericht in Le Journal de Montréal stelt alleen dat de posities van de steden overeenkwam met de positie van de sterren binnen zo’n sterrenbeeld. Dit geeft al meer vrijheidsgraden en maakt de gevonden overeenstemming iets minder exceptioneel. En dan weten we ook nog niet of de schaal waarop de sterrenbeelden terug te vinden waren op de kaart telkens hetzelfde is.

Verder missen we nu dus al 142 – 117 = 25 steden die niet liggen op plekken waar er eigenlijk één zou moeten liggen volgens het idee van Gadoury. Kan natuurlijk zijn dat de Maya’s nog niet helemaal klaar waren met hun stedenbouw, maar heeft hij die plekken bijvoorbeeld ook bekeken op de satellietfoto’s? Gadoury had nu in ieder geval blijkbaar wel al twee steden die nog ergens onderdak moesten krijgen. Maar hier kan ik niet helemaal volgen hoe het zit. Die twee horen dus niet bij de 117, maar uit hoeveel andere steden heeft hij deze twee dan nog gekozen?  Als dat er nog een heel stel zijn, levert dat erg veel mogelijk paren op. Waarbij dan met zo’n driehoekig sterrenbeeld nog weer verschillende mogelijkheden zijn om naar de ontbrekende ster/stad te zoeken. Volgende vraag: zijn er misschien meer bij de Maya’s bekende sterrenbeelden die niet bij deze 22 plus één horen?

En dan nog even naar die satellietfoto’s. Hoe sterk zijn nu de aanwijzingen dat de structuren die te zien zijn, wijzen op bebouwing door Maya’s? De enige experts die aan het woord komen, zijn werkzaam bij de ruimtevaartorganisaties die de foto’s leverden. Geen archeologen volgens mij. De foto’s met de vierkante structuur zeggen mij eigenlijk weinig, maar een foto van Gadoury voor een posterpresentatie van zijn vondst laat allerlei rondjes en rechthoeken zien op andere satellietfoto’s, die misschien bij elkaar wel een overtuigend bewijs vormen.

William Goudry voor een posterpresentatie van zijn onderzoek
William Gadoury voor een posterpresentatie van zijn onderzoek

Er wordt nu druk gespeculeerd over het organiseren van een expeditie naar deze plek in het oerwoud om vast te stellen of er inderdaad een vergeten Mayastad ligt. Het zou natuurlijk mooi zijn als die er echt ligt. Maar of daarmee ook een bewijs wordt geleverd voor het idee van Gadoury dat al die Mayasteden volgens een sterrenkaart gebouwd zijn? Daar heb ik vooralsnog zo mijn twijfels bij. Het lijkt mij teveel op het creatief gereken aan piramides en ik zou graag de ‘ontdekking’ van deze jongeman eerst eens netjes opgeschreven nalezen.

Update 23:26 uur: volgens professor David Stuart (o.a. directeur van het Mesoamerica Center aan de University of Texas, dus die mogen we wel als expert beschouwen) is het vierkant op de satellietbeelden wel door mensen gemaakt, maar is het geen stad, maar een oud maïsveld.

Update 11-5-2016 8:50 uur: intussen duiken wat meer sceptische geluiden door in de berichtgeving, o.a. bij Wired en Gizmodo. Op Reddit verscheen eerder al een bericht, waarin iemand aardig overtuigend uitlegt dat er van de vondst van een grote stad op die plek geen sprake kan zijn. Het Mayagebied was ook zo dichtbevolkt dat bijna overal waar je gaat kijken je wel een redelijke kans hebt om resten van bewoning aan te treffen. De theorie met de sterrenbeelden neemt ook nog geen expert serieus.

Steun Kloptdatwel

Mayastad 1Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

Reader Interactions

Comments

  3. Oude mayanederzettingen zijn verspreid over de Yucatan over een gebied van een paarhonderd bij een paarhonderd kilometer. De claim is dus dat de posities van de nederzettingen in dat gebied overeen komen met de posities van de sterren op een sterrenkaart. Echter, het omschalen van sterrenkaartposities naar punten in zo’n gigantisch groot gebied is een landmeetkundige uitdaging waar die Maya’s bij lange na de methoden en de technologie niet voor hadden. Zelfs als ze zo onpraktisch hadden willen zijn, dan nog hadden ze het gewoon niet gekund. Dat lijkt me eigenlijk het grootste probleem met de theorie van deze nijvere scholier.

      • Het hele idee dat een stad ontstaat doordat een of andere hooggeplaatste plannenmaker een kruisje op een kaart zet, en dat man dan pas aan het bouwen slaat lijkt me vergezocht. Zo gebeurt het misschien af en toe tegenwoordig wel maar vroeger niet.

        • Niet lang geleden heb ik “Collapse” van Jared Diamond gelezen. Daarin staat een hoofdstuk over de Maya’s. Omdat ze geen last- of trekdieren hadden was het voor de Maya’s moeilijk om grote afstanden te overbruggen. Grote militaire veldtochten waren uitgesloten. Ook de kano’s die ze hadden waren niet echt geschikt voor grootschalig transport. Vooral daarom is het dat ze in de Yucatan nooit een groot politiek gecentraliseerd rijk hebben kunnen vormen. Het is altijd bij stadstaten gebleven. Een centraal sterrenkundig genootschap en plannenmakers voor het gehele Mayagebied zijn er dus waarschijnlijk sowieso ook nooit geweest.

        • De oude binnenstad van Utrecht heeft zich ooit gevormd rondom de voormalige Romeinse legerplaats. Ik denk dat de commandant van die legerplaats iets gezegd zal hebben als: hier bouwen! Een stad had hij natuurlijk niet in gedachten, maar het lijkt in de verte wel een beetje op dat kruisje op de kaart.

        • Het was uitermate logisch om te bouwen op de splitsing van de Rijn met het Amsterdam-Rijnkanaal 😉

        • Dat kanaal dat er nog niet was? 🙂
          Hebben de Romeinen daar een begin mee gemaakt?

        • De Romeinen dachten altijd in grootse plannen 😉

          Maar serieus:
          “Hemelsbreed lagen op circa vijf kilometer afstand [van Trajectum] nog twee andere Romeinse forten … ten westen in Vleuten … ten zuiden in Vechten… Vandaag de dag worden zulke korte afstanden tussen deze forten als opmerkelijk gezien omdat nergens aan de noordgrens van het Romeinse Rijk zo’n opzet aanwezig is. Een mogelijke verklaring is dat de van de Rijn afsplitsende rivier de Vecht hier door ontoegankelijk veengebied naar het noorden stroomde, waardoor extra verdediging werd gebouwd om deze waterweg als verbinding te kunnen controleren. Daarnaast had Fectio nog een andere functie namelijk die van vlootbasis, wat ook een verklaring kan zijn.” (Wikipedia Trajectum)

          Dus dat kruisje “hier bouwen” zal echt niet met een dartpijltje bepaald zijn.

        • Utrecht heeft uiteindelijk een fraaie oude binnenstad gekregen, maar het had zomaar een soort Almere kunnen worden. 🙂

    • Welke bronnen zou Eenvandaag gehad hebben naast Le Journal de Montréal?
      Ik dacht dat “één bron is geen bron” ook voor Eenvandaag zou opgaan.
      Toen ik het bericht op Ninefornews langs zag komen moest ik ook gelijk aan het artikel op KDW over die piramides denken en ik vermoedde dat rebuttels niet lang op zich zou laten wachten met steekhoudende argumenten. En inderdaad de volgende dag KDW en Reddit etc.
      Als Eenvandaag nu ook eens de moeite zou nemen één dagje te wachten dan hadden ze een reeks bronnen gehad met tegenargumenten in plaats van één archeoloog met waarschijnlijk bijzonder weinig voorbereidingstijd.

    • ” sterrenstelsel dat uit drie sterren bestaat” lees ik bij EenVandaag. Kennelijk weet de redactie niet dat een sterrenstelsel een astronomische term is (zoiets als melkwegstelsel) en dat er natuurlijk sterrenbeeld bedoeld is.

      Het doet trouwens wat denken aan het verhaal van Bauval dat enkele piramiden van Egypte gezamenlijk de belangrijkste sterren van Orion vormen (gordel = de drie piramides van Egypte) met de Nijl als ‘Melkweg. (Zie TWW)

  5. Doet me sterk denken aan het volgende: aan de hand van foto’s (en Google maps als ik me niet vergis) had men de Ark van Noach kunnen traceren. Op de foto’s kon men echt de Ark herkennen – zelfs de ronde boeg van het schip was goed te zien – en na enig rekenwerk kwamen de afmetingen overeen met de gegevens uit de Bijbel. Dat dat niet eerder ontdekt was – er waren toch per slot van rekening veel expedities naar de Ararat vertrokken om de Ark te zoeken? De fotografie vanuit de lucht was nog niet zover ontwikkeld en op die plek was nog niet gezocht, was het antwoord.

    Totdat een geoloog zich eens in het probleem verdiepte. De vorm was ontstaan uit het verschuiven van aardplaten. Weg theorie – het leek ook te mooi om waar te zijn.

    (Vrij uit mijn geheugen. Een docu op Arte besteedde daar aandacht aan, die ik een klein jaar geleden heb gezien.)

    • Dat was toch vrij hoog op de Ararat? Een mooie en enorme berg waarbij het uren kost er voorbij te rijden. Ik durf er nu niet meer naartoe te gaan, helaas. Een prachtig gebied, heel oostelijk Turkije.
      Waar de bedenker van het ark-sprookje niet aan had gedacht: waar had al dat water vandaan moeten komen om de aarde tot zo hoog te bedekken?

      • Mooi gebied, vind ik ook. Ben met een bus langs de Ararat gereden.

        Net ‘n filmpje op YouTube gevonden – niet die Arte heeft uitgezonden. Op 2:20 is de vermeende Ark te zien. Ik heb de docu niet helemaal gezien.

        Aanvulling: vanaf 6:19 wordt het bewijs geleverd. Stemmig muziekje ook.

        https://www.youtube.com/watch?v=MCCeb4NgTQA

        Mijn geheugen heeft me gelukkig niet helemaal in de steek gelaten.

      • Not possible, statistically 🙂 Tenzij iedereen het oneindige leven heeft en tijd evengoed oneindig is.
        Maar ik bedoelde ook dat ik hoop dat ze hem niet gaan belachelijk maken als de jongen die…

        • Er kunnen meer mensen tegelijk beroemd zijn, dus ik zie het probleem niet.

        • Maar zelfs dan. Er kunnen meer mensen tegelijk beroemd zijn. Dat dit nooit voor iedereen weggelegd kan zijn. heeft niet zo veel met tijd te maken.

        • Dat klopt.
          Ik wilde alleen doen weten dat dit jongetje nu wel even bekend is, maar daarmee bepaald nog niet beroemd.

        • Aardige schoolgenootjes? Bestaan die? Als je anders bent dan je schoolgenootjes, zijn die ‘aardige’ schoolgenootjes helemaal niet zo aardig.

        • Nu begrijp ik het.
          Nu is die grens misschien ook moeilijk aan te geven. Ik denk dat roem over het algemeen wat langer duurt en dat Andy Warhol beide begrippen misschien een beetje door elkaar heeft gehaald.

        • Zo is het. Kijk maar wie er allemaal BN’er (pretenderen te) zijn en hoe lang dat zogenaamde BN’er-schap meestal duurt. Veel mensen die beroemdheid en een lintje verdienen, halen vaak slechts een minimaal klein krantenartikeltje. Echte beroemdheid duurt lang, vaak veel langer dan het leven van de beroemdheid.

  8. Het valt over het algemeen nogal mee met de slimheid van sommige kinderen. Zoals altijd is overdrijven ook een kunst. Door volwassenen eromheen wel te verstaan: http://www.volkskrant.nl/wetenschap/zijn-kinderen-opeens-superslim-geworden~a4301541/

    Zijn kinderen opeens superslim geworden?

    Voortdurend duiken ze op in het nieuws: kinderen die de meest fantastische wetenschappelijke ontdekkingen doen. Terwijl er alle reden is om dat te wantrouwen, stelt wetenschapsredacteur Maarten Keulemans.

    Kent de slimheid van de jeugd dan écht geen grenzen?

    Eerst was er de Canadese jongen van 15 die…………..

    • Dat is iets waar ik mij het meest aan erger in dit verhaal, Overal wordt het verhaal compleet gefileerd, maar wil men, zelfs op Reddit, toch zo nu en dan benadrukken dat het toch een slim jongetje is. Volgens mij is het jochie zwaar beïnvloed door complotsites (steden die posities kregen op basis van de sterren, er wordt zelfs genoemd dat zijn interesse voor Maya-cultuur is ontstaan n.a.v. 21-12-2012, een combinatie van de Maya-kalender met een “planetenkaart” van de Babyloniërs, die 10.000+ kilometer verderop leefden: allemaal zaken die nergens op gebaseerd zijn) en heeft hij de plank compleet misgeslagen. Complimenten verdient deze knul absoluut niet en zijn slimheid heeft hij mijns inziens op geen enkele wijze getoond, eerder het omgekeerde.

  10. Graag zou ik hier ook eens dingen lezen die kritisch onderzocht zijn en die tóch waar lijken. Die zullen er toch ook wel zijn zeker?

    • Dat soort nieuws komt natuurlijk ook in de kranten, maar als er niet directe een reden is om te denken dat er toch niet kritisch genoeg naar gekeken is, zal het niet snel op deze site besproken worden. Andersom: iets wat niet lijkt te kunnen en wat door de media genegeerd wordt, maar toch na kritische beschouwing wel klopt, komt minder voor is mijn indruk.

Trackbacks

Leave a Reply