Op 16 maart 2017 was de online première van What the Health van Kip Andersen, een Amerikaanse veganisme-activist die eerder met de documentaire Cowspiracy (2014) over de impact van vee-industrie op het milieu veel bekijks trok. Gezien het succes van de eerdere film, die ook onder de groeiende groep Nederlandse veganisten – in 2016 geschat op hooguit 70.000 mensen – erg populair was, werd reikhalzend uitgekeken naar het vervolg, dat gaat over de gezondheidsrisico’s van het consumeren van vlees en zuivel. Omdat hier op KloptDatWel nog niet veel geschreven is over veganisme zelf, zal ik eerst een inleiding geven met verwijzing naar verdere literatuur, alvorens What the Health onder de skeptische loep te nemen.
Veganisme: goede en slechte argumenten
Op zich is veganisme een heel goed idee. Er zijn drie belangrijke redenen (wat mij betreft in deze volgorde) om zo plantaardig mogelijk te eten en te leven:
1. Het is veel beter voor het welzijn van dieren, die niet uitgebuit en gedood hoeven te worden voor ons dagelijks voedsel en bijv. onze kleding. (Om deze dier-ethische reden is de veganismebeweging oorspronkelijk ontstaan);
2. Het reduceert behoorlijk de uitstoot van broeikasgassen en is daarmee onderdeel van een oplossing voor onze grote klimaatproblemen;
3. Mits correct toegepast, kan het enigszins voordelig voor je gezondheid zijn.
Voorbeschouwing: het belooft weinig goeds
Dat Kip Anderson veganisme wil promoten door documentaires te maken, vind ik op zich een goede zaak, zoals wel mag blijken uit mijn inleiding. Maar de wijze waarop is discutabel, zoals ook al bleek uit de recensies op Cowspiracy. Maar die kan doorgaan als een verder best informatieve film over een reëel probleem (klimaatverandering), met een plausibele deeloplossing (veganisme). Een veganistische vriendin vertelde me een paar dagen geleden dat ze het vervolg What the Health ook had gezien, maar ze vond hem erg dubieus, was benieuwd naar mijn mening en verzocht me daarom om hem ook te kijken. Eén punt dat ze alvast maakte is dat de docu over de Amerikaanse situatie gaat en niet goed toepasbaar is op Nederland, waar veel minder vlees wordt gegeten en de voedselsector veel beter gereguleerd. Toevallig gingen enkele vegans in mijn buurt hem samen kijken, dus deed ik daaraan mee.
De aankondiging op de beruchte complotdenkerssite newsmonkey.be en de trailer beloofden weinig goeds. De stelling van What the Health is drieledig; simpel gezegd (A) dat vlees en andere dierlijke producten heel schadelijk zijn voor je gezondheid, maar de vee-industrie heeft commerciële belangen en verdoezelt die feiten. Hier zit wat in, maar de schade valt te overzien; hoge consumptie van rood en bewerkt vlees verhogen bijv. kans op sommige kankers met 15%, bleek onlangs uit onderzoek van de Gezondheidsraad. Maar met wit vlees is niet zo veel aan de hand en als je matig eet, dan loop je weinig risico. Veganisme gaat toch hoofdzakelijk over dierenwelzijn en het klimaat, gezondheid is (althans wat mij betreft) niet zo’n groot argument. En natuurlijk willen de vlees- en zuivelindustrie graag hun klanten behouden en hebben daarom geen belang bij wijzen op gezondheidsrisico’s. Da’s logisch. Doet de olie-industrie ook. Elke industrie eigenlijk wel.
Maar na dat punt gaat het betoog verder (B) dat artsen en wetenschappers ook wel weten dat dierlijke producten ongezond zijn, maar – verrassing – Zij Willen Niet Dat Jij Dat Weet. Want dan kunnen ze je medicijnen blijven verkopen (die je als veganist niet nodig zou hebben) en geld aan je verdienen. Good old Big Pharma.
En dan zou (C) de overheid ook nog onder één hoedje spelen met de vee-industrie en de zorg. Welk belang de overheid daarbij zou hebben, is me nog niet meteen duidelijk. Ik kan het in ieder geval voor Nederland weerleggen omdat het Voedingscentrum en de Gezondheidheidsraad (die voor de overheid werken) regelmatig rapporten en items publiceren waarin staat dat we o.a. minder vlees zouden moeten gaan eten dan we nu gemiddeld doen. Complot C omvat alvast niet de gehele overheid.
Inhoud: leugens om bestwil, of gewoon belabberd onderzoek?
What the Health was zo mogelijk nog erger dan ik me had voorgesteld. Het is vegan propaganda, en niet op een positieve, science-based manier, maar met super veel bangmakerij, complottheorieën en pseudowetenschap. Bijna iedere kwaal komt doordat je vlees of andere dierlijke producten eet. En de gehele vee-industrie, de gezondheidszorg en farmaceutische industrie, en de overheid die reclames goedkeurt, vormen één groot complot om geld te verdienen aan onwetende burgers, ten koste van de volksgezondheid. De enige manier om je te onttrekken aan de macht van de bio-industrie, de farmaceutische industrie en de overheid en je gezondheid in eigen hand te nemen, is om nu meteen veganist te worden. Tenminste, als we Andersen moeten geloven.
Andersen presenteert zich graag als onderzoeksjournalist, iemand die geheimen en doofpotten onthult en machthebbers ontmaskert. Het verhaal begint met alarmerende nieuwsberichten dat vlees eten heel slecht is voor je gezondheid omdat het onder andere zou leiden tot obesitas, diabetes en kanker (zie het Skepter-artikel over rood vlees en darmkanker voor nuance van deze sensationele berichtgeving). Hij begint zijn speurwerk met enkele onbevredigende telefoongesprekken en interviews met enerzijds veeteeltbedrijven en verkopers van dierlijke producten zoals Tyson Foods Inc. (die beweren dat hun vlees geen gezondheidsrisico’s heeft) en anderzijds medische onderzoeksorganisaties zoals de American Cancer Society (die op hun websites vlees aanbevelen als onderdeel van een gezond dieet), waarin hij nogal leidende vragen stelt en waarin duidelijk ook ingrijpend geknipt is op een manier die zijn wantrouwen steeds bevestigt. Het grote complot dat Andersen vervolgens meent te ontwaren, is uiteindelijk het product van wat googelen (waarbij hij verder geen betrouwbare informatie levert, alleen een zelfgemaakt visueel overzicht van zijn bevindingen): al die medische onderzoeksorganisaties worden gesponsord door die bedrijven!
Op het eerste gezicht lijkt dat ook te kloppen; Tyson en Pfizer (een farmaceutische fabrikant) sponsoren de ACS. Maar hoe groot is hun aandeel nou werkelijk? Nemen we het Nederlandse KWF Kankerbestrijding ter vergelijking, dan zien we dat zij ook geld aannemen van bedrijven, bijna 3,5 miljoen euro, maar dat is slechts 2,5 procent van de totale inkomsten van 140 miljoen euro, die voor 63 procent bestaan uit donaties, giften en nalatenschappen. Hoe dat bij de ACS zit, heb ik helaas niet kunnen vinden. Hoe dan ook, dit hoeft nog niet te verklaren waarom vlees en andere dierlijke producten op hun website vermeld staan als ‘gezond’, zeker zo lang er geen duidelijk wetenschappelijk bewijs is dat vlees eten ontzettend slecht is voor je gezondheid, zelfs als het met mate worden gedaan. Er staat ook geen verwijzing naar specifieke producten van hun eigen sponsors, dus dat bijvoorbeeld Tyson reclame zou maken voor haar producten op de ACS-website is nogal vergezocht (maar als ik hierover naïef ben, word ik graag gecorrigeerd).
Al is het niet mijn vakgebied en kon ik mede door de hoge informatiedichtheid niet zomaar alles factchecken (als ik het thuis alleen zou kijken, zou ik regelmatig pauzeren om dingen op te zoeken, maar dat doe je niet in gezelschap), werd duidelijk dat een groot deel van de informatie vals of op z’n minst misleidend is. Je kunt niet zonder enige bronvermelding of onderbouwing zeggen: ‘Ik heb ergens gelezen dat één omelet even schadelijk is als 5 sigaretten’, dat visueel laten zien en dan weer door naar de volgende dubieuze claim. Nuance komt niet voor in het vocabulaire van de makers, van het scheermes van Hanlon hebben ze nog nooit gehoord en aannemen dat de grote boze wereld het slecht met je voorheeft is schering en inslag. Veel stukken hebben losse eindjes, waarvan ik verwachtte dat er meer context of onderbouwing kwam, maar die bleef tot mijn grote frustratie regelmatig uit. En passant werd angst voor GMO’s nog aangewakkerd door deze te verwarren met glyfosaat (Monsanto werd nog net niet genoemd als de grote boeman achter dit alles).
Vanaf halverwege de film en vooral aan het einde wordt veganisme neergezet als panacee tegen zowat iedere kwaal. Herhaaldelijk wordt er aan het einde ingestampt dat je, zodra je twee weken veganist bent, zo gezond bent dat je bijna al je medicijnen niet meer nodig zult hebben. Andersen hanteert hiervoor graag anekdotische verhalen van individuen die heel erg ziek zouden zijn vanwege de consumptie van te veel dierlijke producten. Deze worden eerst op suggestieve wijze gepresenteerd in de eerste helft van de film, om helemaal aan het eind terug te keren en de lof over veganisme te trompetteren. Deze anekdotes lijken ernstig te zijn gemanipuleerd, vooral visueel, als ze überhaupt al echt zijn.
- Zo heeft één vrouw astma, een complexe ziekte waarvan de precieze oorzaken nog niet bekend zijn, maar voedsel speelt volgens onderzoek geen prominente rol, al wil Andersen ons dat met alle geweld doen geloven. Ze wordt eerst zonder make-up met saaie kleren en een zware ademhaling gepresenteerd, en moet bovendien heel veel verschillende en bovendien dure medicijnen slikken om met haar aandoening te dealen. Na slechts twee weken plantaardig te eten zou ze helemaal nergens meer last van hebben en van al haar medicatie af zijn. Wat een medetoeschouwer opviel was dat ze deze keer geëmotioneerd, met make-up en fleurige kleding werd gepresenteerd;
- Een andere vrouw, 61 jaar, die werd gepresenteerd als bewijs dat melk niet goed is voor je botten, kroop eerst in haar grijze jas door haar grauwe huis met een rollator, maar opmerkelijk genoeg noemde ze tijdens het interview geen enkele keer het woord ‘melk’ of iets anders, ze somde slechts een rijtje klachten op waar ze mee kampte. Ook zij wordt na twee weken vegan diëten geïnterviewd, deze keer ook met kleurrijke kleding, buiten in het zomerse zonnetje lopend zonder rollator op een met groene bomen geflankeerde stoep;
- Een oude man met zwaar Amerikaans accent werd ook geïntroduceerd als een erg ziek iemand (volgens mij met diabetes) die, tot zijn grote verzuchting, een heleboel verschillende medicijnen moest innemen. De setting, een grauw, bruin-grijs interieur, stond wederom in schril contrast met de scène vóór zijn zonovergoten huis met groene bomen, waarin hij trots verkondigde dat hij al na twee weken zijn medicatie had kunnen halveren en binnenkort misschien wel helemaal kon stoppen. Voorts meldde hij nog extra verbeteringen in zijn gezondheid, inclusief het feit dat hij… opa was geworden. Ja ja, wat je al niet bereikt in twee weken plantaardig eten! Thuis moesten we hardop lachen toen dit als een serieus bewijs werd aangedragen waarom je veganist zou moeten worden.
3 positieve punten aan de film die ik niet onvermeld wil laten:
– Terechte kritiek op biologische landbouw (slechter voor milieu, even slecht voor je gezondheid en niet veel beter voor dierenwelzijn);
– Terechte kritiek op het paleo-dieet;
– Er wordt (kort) benadrukt dat je als veganist echt vitamine B12-supplementen nodig hebt.
Conclusie
Ik vermoed dat de maker ‘veganist voor de dieren‘ is, maar het geoorloofd vindt om alle middelen in het werk te stellen, inclusief misleiding en leugens om bestwil, om maar zo veel mogelijk mensen te overtuigen van veganisme. Ik vind dat immoreel, vooral omdat er zeer slechte medische en voedingsinformatie wordt verspreid en nodeloos wantrouwen/complotdenken aanmoedigt tegen tal van instanties.
Ook hierbij geldt: geloof niet alles wat in je straatje past. Je doel kan goed zijn, maar je methode verkeerd. Wellicht hebben de dieren en het milieu er baat bij dat mensen, die emotioneel met beloning en straf zijn beïnvloed, na het kijken ervan veganist willen worden. Maar de opzet was om mensen gezonder te maken en dat zal slecht gaan met dergelijke pseudowetenschappelijke informatie. Als dierenwelzijn (en milieu) Andersens eigenlijke doel is, dan bedriegt hij bovendien zijn kijkers met ‘leugens om bestwil’; de eerlijkheid zou hem gebieden open kaart te spelen over zijn ware intenties. What the Health is een docu die, naar ik vermoed, uiteindelijk de menselijke gezondheid meer schaadt dan baat.
| Misleidende memes Op de website bij de film staan een flink aantal ‘memes’ waarin wetenschappelijke resultaten van studies (met bronvermelding) worden gepresenteerd met gezondheidsclaims die – niet toevallig natuurlijk – gunstig uit vallen voor een veganistisch dieet. Maar wie de studies er bij pakt, zal opvallen dat zelfs de resultaten van die studies nogal gekleurd worden weergegeven. Een voorbeeldje:  Wie de moeite neemt deze studie er op na te slaan, leest echter de volgende conclusie:
Die 22 procent uit de afbeelding komt uit dit stukje, eerder in het artikel:
Het gaat telkens om relatieve risico’s en de belangrijkste aanwijzing is dat de totale proteïne-inname een rol speelt, waar die vandaan komt, lijkt toch minder van belang. De stijging van het risico lijkt vooral te op te treden vanaf een toch al erg hoge proteïne-inname. Deze studie laat ook grote verschillen per land, sekse en ‘BMI-klasse’ zien. De onzekerheden zijn groot en wie die negeert, zou op basis van ditzelfde onderzoek ook een meme kunnen maken waarin de Nederlandse man aangeraden wordt meer dierlijke proteïnen te nemen en minder plantaardige (HR’s respectievelijk 0,88 en 1,36 per 10 gram). Gezond eten komt toch altijd weer neer op wat Luc Bonneux in vijf woorden samenvatte: “eet gevarieerd, word geen vetzak. De rest is kabaal voor de boekjes.” |
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Dank voor deze filmreview!
Ik vind het persoonlijk ook jammer dat de gezond-etenbeweging en de veganismebeweging met elkaar verstrengeld zijn. Ik krijg ook het idee dat de gezondheidsvoordelen groter worden gemaakt dan ze in werkelijkheid zijn.
In de VS zijn de invloeden van het bedrijfsleven op veel vlakken enorm. Zo krijgen artsen daar geregeld geschenken van de farmaceutische bedrijven en pas sinds kort moeten artsen die “donaties” openbaarmaken. Ik twijfel er niet aan dat de politieke macht van de vlees- en melkindustrie daar enorm is. Wat we daar als niet-Amerikanen van moeten maken is een tweede, maar we moeten niet vergeten dat diverse Amerikaanse lobby’s ook in Europa stevige invloed kunnen uitoefenen met hulp van de Amerikaanse overheid. (Zo lijkt de nieuwe Europese c.q. Nederlanse auteurswetgeving verdacht veel op de Amerikaanse.) Ook de beelden in de film van de heimelijk opgenomen ziekenhuismedewerker, die rustig zegt dat ziektepreventie van negatieve invloed is op de ziekenhuisinkomsten, zijn op zijn minst frappant.
Feit is dat er geen sluitend bewijs is dat vlees eten per definitie slecht voor de gezondheid is. De WHO heeft, zoals de film vermeldt, “bewerkt” vlees (worst, ham, bacon, enz.) op de lijst van kankerverwekkers gezet. Terecht wordt de amerikaanse kankerstichting op de vingers getikt voor het niet uitsluiten van verwerkt vlees uit hun dieetadviezen. Wie adviseert een longpatiënt toch nog een paar sigaretten te roken?
Ook melkprodukten komen er bekaaid vanaf: volgens Wikipedia (en) bestaat er een korrelatie tussen consumptie van melkprodukten en een verhoogd risico op prostaatkanker. Maar net zoals bij rood vlees is het bewijs (nog) niet sluitend.
En zo gaat het verder met eieren: een verhoogde kans op diabetes-2 volgens Wikipedia.
Buiten kijf staat wel dat mensen met een “gewoon” gewicht een veel kleiner risico op welvaartsaandoeningen als diabetes-2 en risicofactoren als hoge bloedruk hebben. Veganisten vallen in de regel in de categorie mensen met een normaal gewicht.
Voor zover ik weet is het veganistische dieet zonder risico, zolang veganisten een goede variatie aan voeding binnenkrijgen is (en kennelijk is vitamine B12 apart nodig). Hoe deze film mensen zou kunnen schaden is mij totaal onduidelijk. De voedingsstoffen uit vlees kunnen we zonder problemen uit planten halen.
Ik denk dat er genoeg bewijs op tafel ligt om veel (meer) groenten, fruit, bonen, volkoren graan, etc. te eten, en voorzichtig om te springen met dierlijke produkten, en dan met name verwerkt vlees. Dat komt (gelukkig) overeen met de adviezen van dieetinstanties over de hele wereld. Ook moeten we over voeding sluitende bewijzen krijgen. Want als we risico’s nemen: prima, maar dan moeten we dat wel van te voren weten, zodat we zelf weloverwogen keuzes kunnen maken.
Feit is dat er wel degelijk sluitend bewijs is dat dierlijke producten zeer slecht zijn voor de menselijke gezondheid. Bron: The China Study, het langst durende, meest uitgebreide onderzoek ooit op het gebied van voeding. Hierin wordt onomstotelijk aangetoond dat ziektes als osteoporose, ms, kanker, diabetes, obesitas en hart aandoeningen in grote mate worden versneld en veroorzaakt door de inname van dierlijke proteïne. (y)
‘Sluitend bewijs’? Dat lijkt me nogal sterk in de voedingswetenschap. Er is ook nogal wat kritiek op The China Study, zie bijvoorbeeld
http://sciencebasedmedicine.org/the-china-study-revisited/
ik denk niet dat u een studies van wetenschappelijke bronnen kunt vergelijken met Wikipedia, op deze website kunnen mensen gewoon typen wat ze willen. Terwijl de bronnen die in de documentaire werden getoond wel effectief van wetenschappelijke studies kwamen die opgebouwd zijn uit bronnen en effectief onderzoek. De persoon die u “bewijs” op Wikipedia heeft gezet kan letterlijk uw gebuur zijn. Verder kan je deze situatie ook wel vergelijken met een kapperszaak, vele kappers gebruiken producten die ze zelf eigenlijk nooit zouden verkiezen. Maar deze producten worden door de sponsor geleverd. Bovendien van de dokters in deze documentaire is een effectieve prijswinnende dokter wegens zijn onderzoeken,
De heer Korteweg vindt het kennelijk nodig om overal een mening over te hebben ,om het vervolgens als waarheid de wereld in te slingeren. Twee spreekwoorden zijn heb ik voor je “Schoenmaker blijf bij je leest” en ” De pot verwijt de ketel dat die zwart ziet”
Goedkoop, ongenuanceerd en gevaarlijk gebral waar de arrogantie vanaf spat.
Blijft het bij dit ongenuanceerde geblaat, of kun je beweringen ook nog onderbouwen?
De bron aangeklikt en vervolgens op een no-go gestuit. Dit lijkt mij echt totaal niet kloppen. In de tijd dat ik veganist werd, 1987, werd het aantal veganisten toen al hoger geschat.
In de VS is “vegan” overigens al een stuk verder qua publieke respons, dit is de stellige indruk die ik krijg na meer dan 5.5 jaar US voedsel shoppen, lezen van artikeltjes en kijken naar programma’s als het zeer populaire “Shark Tank”. Voedselproducenten knokken ervoor om het “vegan” en “vegan approved” label op de verpakking te kunnen zetten, want dit wordt als een aanbeveling en verkoop booster gezien (en terecht mijns inziens).
In 1996 bleek uit onderzoek dat er ongeveer 16.000 veganisten (0,1%) waren in Nederland.[14][15] In 2014 schatte de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) op basis van haar ledengroei dat er zo’n 45.000 Nederlandse veganisten waren (0,27%);[16] in 2016 schatte men het aantal op 50.000 (0,3%).[17] Datzelfde jaar schatte woordvoerder Pablo Moleman van Viva Las Vega’s dat ongeveer 1% (170.000) van de Nederlandse bevolking veganist was,[14][18] terwijl Wageningse onderzoeker Hans Dagevos het maximum op 70.000 (0,4%) stelde.[17] Er zijn echter geen recente representatieve gegevens beschikbaar.[14]
https://nl.wikipedia.org/wiki/Veganisme
Hallo Constantia,
Wat is er ‘no-go’ aan het SCP-rapport “Kiezen bij de kassa. Een verkenning van maatschappelijk bewust consumeren in Nederland.”?
Wilma S. heeft al laten zien met schattingen dat het aantal veganisten in Nederland erg laag is, maar geleidelijk aan het groeien van ca. 16.000 in 1996 tot maximaal 70.000 2016. Waarop baseer jij de bewering dat het aantal veganisten in Nederland in 1987 al hoger was dan 70.000? Dat lijkt me sterk, als we de demografie extrapoleren.
Zoals in elk land en met elk onderwerp zijn wel grote verschillen binnen de VS. Als ik me goed kan herinneren woon jij in een zeer stedelijk deel van Californië (L.A.)? In stedelijke gebieden zijn mensen standaard progressiever ingesteld en ook veel eerder veganist. Het bedrijfsleven speelt daarop in en dus zul jij in jouw winkelomgeving makkelijk aan vegan producten kunnen komen. Maar dat is natuurlijk heel wat anders voor iemand die op het Texaanse platteland woont, waar vlees eten wordt gezien als essentieel onderdeel van de conservatieve cultuur, zeker van ‘mannelijkheid’ (wat bullshit is, maar goed, dat wordt geloofd). Jouw anekdotisch bewijs vind ik dus niet zo sterk.
Maar: “schattingen naar veganisten in de VS lopen uiteen van 2% (Gallup, 2012;[25] Chemnitz & Becheva, 2014[17]) tot 0,5% (Faunalytics, 2014).[26]” Stel dat Gallup end Chemnitz & Becheva gelijk hebben, dan is veganisme in de VS inderdaad al een stuk verder. Andere commentatoren in Nederland hebben ook opgemerkt dat ons achterloopt op onze buurlanden zoals Duitsland, het VK, Zweden en vooral Italië. Maar we zijn dan wel weer verder dan Frankrijk, wat een ontzettend carnistisch land blijft.
Een Kip die veganisme promoot… ja, dat klinkt logisch…
OK, flauwe grapjes over ‘s mans naam daargelaten kan ik het minderen van de vleesconsumptie alleen maar toejuichen om tal van al genoemde redenen (dierenwelzijn, uitstoot broeikasgassen, wereldvoedselvoorziening, antibiotica in de veeteelt en nog zo wat dingen). Maar inderdaad is het erg jammer dat men dan gelijk weer helemaal doordraaft.
Waarom is het kennelijk zo moeilijk om èn ‘groen’ èn rationeel te zijn?
Mee eens, Richard, het is steeds weer het geloof, het fanatisme. Van de vega vrouwen die ik in mijn omgeving meemaak zijn ze op eentje na , en dat is mijn 92 jarige tante, allemaal ziekelijk, zowel spigisch als lichamelijk. regelmatig bloedonderzoek en Vit. B. injecties.
Ze hebben broze botten want 1 x per week vette vis mag niet.
echt gezond verstand ?
Dure zakjes zaden slurpen en altijd alles beter weten.
Ik eet weinig vlees en heel gevarieerd en huldig het boek van Martijn Katan: Voedingsmythes
Ik ook. Onder het motto van mijn moeder ( een van de vele): ‘ Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’.
Hm, ik vrees dat ik op sommige punten ook wel weer een beetje doordraaf… zo had ik ergens rond mijn twaalfde besloten dat ik nooit een auto zou nemen, en zijn vliegvakanties ook taboe — dat laatste ook omdat ik fel heb meegestreden tegen heropening van Twente Airport als vakantieluchthaven, en dan zou het erg hypocriet zijn om vervolgens wel vanaf andere luchthavens (veel te) goedkope reisjes te maken. En is er in de winter de eeuwige strijd om de verwarmingsthermostaat met de dames hier in huis… (ik vind 16-17 graden + trui prima te doen, mijn stiefdochter vindt 21 graden toch wel het absolute minimum). En nee, zoiets als airco komt er hier ook niet in … En zo zijn er nog wel wat dingetjes (of beter: ze zijn er niet 🙂
Maar goed, eenieder heeft wel zo zijn/haar merkwaardigheden…
@mariannedo
Vega vrouwen met broze botten? Misschien, maar niet door een gevarieerd plantaardig eetpatroon. Zuivel is juist de oorzaak van osteoporose. Bron: The China Study, het langst durende, meest uitgebreide onderzoek ooit op het gebied van voeding. Naast osteoporose word hierin duidelijk aangetoond dat ziektes als ms, kanker, diabetes, obesitas en hart aandoeningen in grote mate worden versneld en veroorzaakt door de inname van dierlijke proteïne.
Kijk anders ook eens even naar de broze botten van Vegan athlete Frank Medrano. https://www.facebook.com/FrankMedranoOfficial/
🙂
Toe maar! Het wachten is dus op de Nobelprijs voor vader en zoon Campbell. [/ironie]
Floris, doe wat je denkt dat goed voor je is. Luchtduiken zal je adrenalinestoten geven en dat geeft uiteindelijk hartklachten.
Informeer je en houd niet vast aan een geloof.
Bewust zijn van het genetisch profiel van een mens.
Ik ben ondertussen wel klaar met het gezever van b.v. de oprukkende kruidengeneeskundige vrouwtjes die zich na een driedaagse cursus natuurgenezer met een eigen praktijk en wandelcursussen organiseren.
Weet je wat belangrijk is ?
Met aandacht eten. Je voedsel goed kauwen. Geen smoothies.
Floris, doe wat je denkt dat goed voor je is. Luchtduiken zal je adrenalinestoten geven en dat geeft uiteindelijk hartklachten.
Informeer je en houd niet vast aan een geloof.
Bewust zijn van het genetisch profiel van een mens.
Ik ben ondertussen wel klaar met het gezever van b.v. de oprukkende kruidengeneeskundige vrouwtjes die zich na een driedaagse cursus natuurgenezer met een eigen praktijk en wandelcursussen organiseren.
Weet je wat belangrijk is ?
Met aandacht eten. Je voedsel goed kauwen. Geen smoothies.
Waar heb je je kiezen voor ? Kauwen stimuleert de hersenen.
RichardR:
Het huis(je) waarin ik geboren ben, had niet eens centrale verwarming, geen badkamer(tje) en geen warm water in de keuken. Wel een WC in het bijkeukentje met z’on hoge stortbak met een touwtje, die in de winter ingepakt werd met kranten om bevriezing te voorkomen. Daar zat je dan niet lang en voor boven was er de ouderwetse pispot. Enkel glas overal, dus ‘s winters bloemen op de ramen en soms zelfs rijp op de dekens. Geen TV , telefoon of wasmachine e.d. Veel vlees of vis kwam er ook niet op tafel, want te duur. Dat waren nog eens tijden!
Maar teveel vlees heb ik toentertijd nooit gehad, dat dan wel weer. Daarom kan ik soms geen maat houden eerlijk gezegd en eet dan teveel vlees op een dag en compenseer dat met vleesloze dagen. De verwarming hoeft voor mij niet hoger dan 18 graden + trui of vest en warme toffeltjes. Minstens een airco zou ik nu voor een paar daagjes best willen hebben, want Limbabwe zit midden in een hittegolf en daar kan ik niet zo goed tegen.
Bij mij is het in de winter een graad of 20, soms wat minder en ja, die trui en warme pantoffels draag ik ook. Helaas helpen die bitter weinig tegen de koude handen en voeten waar ik in de winter regelmatig last van heb.
Als een vriendin van mij op bezoek komt, trekt ze meestal een hele dikke trui aan, maar goed, bij haar is het dan ook een graad of 25. Trek maar een T-shirt aan als je in de winter bij haar op bezoek gaat.
Ik stook niet of nauwelijks en krijg dus altijd flink wat geld terug van de verwarming. De keuken is de koudste plek in huis in de winter, omdat ik op een hoek woon en ik weinig zin heb om de verwarming in de keuken te laten branden.
In het verleden heb ik een jaar gehad dat er bij de woningen boven en onder me de voor en achtermuur verwijderd waren en toen was het zelfs met verwarming vol open niet warmer dan een graad of 17.
Ik eet wat ik lekker vind. Liever lekker eten en wat korter leven, dan veganistisch en lang leven. Ik plant me niet voort, heb geen auto en vlieg niet, dus die vervuiling produceer ik niet.
Het beste voor het milieu is natuurlijk als mensen zich massaal opknopen.
Sterkte met die hittegolf. Zelfs hier is het erg, al heb ik vanmorgen lekker uitgeslapen met het hele raam open.
Beste Leon, zojuist heb ik je artikel over What the Health gelezen en ben geschokt over je wantrouwen over de gezondheids voordelen van een plantaardig eetpatroon. Als je serieus geïnteresseerd bent naar wetenschappelijk bewijs over dit onderwerp adviseer ik je om het boek The China Study te lezen. Hierbij valt dat ene onderzoek van de gezondheidsraad waar jij naar verwijst compleet in het niet. Durf jij jezelf hier verder in te verdiepen en jezelf vervolgens op basis van wetenschappelijk bewijs te rectificeren?
Beste Floris,
Als ik iets lees over een goed bewaard geheim, haak ik in ieder geval al af:
https://www.youtube.com/watch?v=HEkQCe7VxUE
“The Best Kept Secret–Ever” T. Colin Campbell, Ph.D.
Beste Wilma,
Dat is jammer. Als je serieus geïnteresseerd bent in de oorzaken van de chronische ziektes die onze samenleving plagen is dit onderzoek/ boek zonder enige twijfel een must read.
En trouwens, zo goed is het geheim niet bewaard gebleven, het werd een Amazone best seller. 😉
Dit werk van Campbell is al lang en breed ontkracht.
Dit kun je zelf ook simpel nagaan: er zijn wereldwijd talloze volkeren waarvan het dieet voor een groot deel of zelfs geheel (Inuit) uit dierlijke producten bestaat, zonder dat sprake is van de genoemde chronische kwalen.
Zodra iemand begint over één overkoepelende oorzaak of remedie voor een brede groep kwalen, kun je er blind vanuit gaan dat die persoon geen verstand van zaken heeft, en kun je de boodschap van die persoon ook rustig negeren (al is het natuurlijk leuker en leerzamer om uit te zoeken waarom zo iemand ongelijk heeft).
@Richard R.
Het argument dat jagersvolksgroepen die voornamelijk vlees eten in de wereld bestaan (hebben), en dat het dus voor mensen met een westers dieet gezond is om dagelijks een flinke homp vlees te eten, moet je net zo goed met een korrel zout nemen.
De Inuit bijvoorbeeld leden vaak honger.
Ondertussen zijn er geen Inuit meer die op een uitsluitend traditoneel dieet leven. We kunnen nu eigenlijk geen gedegen onderzoek meer doen naar de effekten van dat dieet. En het bewijs dat we hebben is mager. Zie Atherosclerosis. 2003 Feb;166(2):351-7. In een Inuit-mummie is Atherosclerose aangetroffen. Glob Heart. 2014 Jun;9(2):229-37.
Dat zegt RichardR. helemaal niet, want die zegt:
En die door Floris genoemde kwalen zijn:
Met name bij kanker heeft een dieet van wat dan ook, geen tot weinig invloed ter preventie en ter genezing al helemaal niet.
[ Durf jij jezelf hier verder in te verdiepen ]
Goh, wat een wantrouwen…
Ik heb ‘t, ik heb ‘t!! Sluitend bewijs. Geen speld tussen te krijgen. Het ligt niet aan wat je eet, maar aan de maand waarin je geboren bent:
http://www.ad.nl/wetenschap/ziek-dat-ligt-aan-je-geboortemaand~a4bb9e71/
Ziek? Dat ligt aan je geboortemaand
De maand waarin je geboren bent kan invloed hebben op welke ziektes je krijgt. Dat stellen Spaanse wetenschappers. Zo hebben mannen die in september zijn geboren, drie keer meer kans op schildklierproblemen dan jongens die in januari ter wereld kwamen. Junimeisjes hebben minder last van migraine en de overgang.
Simone van Zwienen 21-06-17, 14:43 Laatste update: 15:32
Nu weet ik dus ook waarom ik zelden ziek ben. Ik ben in mei geboren.
Renate, ik ben ook in mei geboren ! heb net een twee maanden durend darmonderzoek gehad, want bloed in de poep.
Was na 5 poliepen een grote achter de kringspier toch ongerust geworden. Mijn moeder dood door endeldarmkanker.
Ik ben gezond !
Na jouw bericht ben ik echt, echt, helemaal opgelucht .
@ Mariannedo
Reden genoeg om het onderzoek over de gezondheid van mensen die in een bepaalde maand geboren zijn, met een stevige korrel zout te nemen.
M’n moeder is oktober geboren en had inderdaad last van haar schildklier. M’n is ook in oktober geboren en heeft geen last van z’n schildklier.
Mijn opmerking was ook min of meer ironisch bedoeld, al ben ik inderdaad wel gezond.
Er zijn best wel smakelijke vleesvervangers te koop. Hier thuis wisselen we per dag vlees en vleesvervangers af.
Ik heb net zo lief alleen maar groente in plaats van aanvulling van de maaltijd met namaakvleeslapjes.
Bij Albert Heijn sla ik die dingen bewust over. Geen idee hoe het smaakt, maar ik weiger categorisch namaak.
Gewoon met mate vlees (dus niet die vreselijke gigantische Amerikaanse biefstukken en vieze burgers), met smakelijk toebereide groenten erbij, aardappelen of rijst. Niet om bewust heel oud te willen worden, maar omdat het het beste bevalt en ook om niet zo dik te worden als de meeste mensen die je dagelijks op straat ziet en die continu al die kilo’s teveel mee moeten slepen. Alleen die kilo’s al maken het leven ongezond.
En zeker moet je ook niet… de hele dag met het onderwerp bezig zijn! Het leven is te kort om je bezig te willen houden met de dwanggedachte dat je continu “gezond” moet leven.
Ik wil juist helemaal niet oud worden. Het is bijna de pest dat ik zo gezond leef, maar als ik niet fiets en vegan zou eten (wat ik dus al trouw 30 jaar doe), voel ik me al helemaal niet happy. Wat je zegt over dik zijn dus ook. Ook dat zie ik niet zitten. En ik kan mijzelf er maar niet toe aan zetten te gaan roken. Alcohol smaakt mij altijd maar in zeer beperkte hoeveelheden en naar drugs verlang ik niet, geen zin in de negatieve effecten. Ik voel mij soms een gevangene van mijn eigen gezondheid. En nee, hier komt geen /ironie opmerking bij.
Ik snap er niets van dat iedereen maar zo oud wil worden. Alsjeblieft, laat mij hoogstens over een jaartje of tien vertrokken zijn. Kennelijk doe/wil ik altijd alles anders en ik kan er niet eens wat aan doen.
Als het kan, zou ik erg oud willen worden, maar dan wel graag in een redelijk goede gezondheid. Ik heb een aantal familieleden die dat hebben meegemaakt, of nog steeds op zeer hoge leefijd in leven zijn. Gezien deze mensen zie ik een reële mogelijkheid voor mezelf. Voor mezelf ben ik niet spartaans bezig (want dan is het misschien langer, maar voor mij niet leuk meer). Kortom: gewoon doen wat je prettig vindt, maar enige matigheid betrachten. Ik zou overigens alleen oud willen worden als ik dezelfde mateloze brede belangstelling voor veel zaken behoud. “Achter de geraniums” komt me als een kwelling voor. Ik sta dan ook helemaal achter de initiatieven van D66 inzake “voltooid leven” en vraag me af of er werkelijk een kabinet zou moeten komen met de CU wan wie niets mag. Iedereen moet van hen maar eindeloos creperen; jessis, wat liefdeloos!
Aan Hans
Geestelijk bezig zijn, dat lijkt ook mij een zeer goede levensvulling. Maar dat kan best achter de gerania. Gewoon wat gerania op je bureau plaatsen. Overigens, ik vind die dingen stinken.
Ik heb best begrip voor de CU. We moeten euthanasie niet te gemakkelijk maken. We mogen er niet luchthartig over denken. Ik heb toch een gevoel dat D66 van euthanasie een pretindustrie maakt. En voltooid leven is onzin. Levens zijn altijd onvoltooid. Voltooid leven, een haast pervers eufemisme.
Als iemand echt euthanasie voor zichzelf wil, dan heb ik dat te respecteren. Maar op geen enkele wijze mag de samenleving iemand euthanasie aanbevelen. “Oma, u bent nu al oud en uw kleinkind wil uw woning, dus wat denkt u van euthanasie?”.
Vr. gr.
Euthanasie mogelijk maken bij “voltooid leven” is iets anders als aanbevelen. Mensen die geen doodswens hebben, krijgen die niet opeens omdat een een juridische mogelijkheid wordt geopend. Ik geloof zonder meer dat *jouw* leven waarschijnlijk noot voltooid aan zal voelen. Maar wat geeft jou de wijsheid te stellen dat dat voor iedereens leven geldt?
Je HOEFT niet, je MAG dood als je dat wilt, althans dat vind ik met D66. De CU vindt dat het absoluut nooit mag van hun HEERE HEERE. Maar aan dat absurde bedenksel van een operwezen heb ik geen enkele boodschap. Vandaar dat ik de CU verafschuw met hun drammerige boodschap. Waarom zou een ander eindeloos moeten creperen vanwege hun waanidee? Wie daarin wil geloven, gaat maar dood zoals hij dat wil, maar leg het een ander niet op.
We dwalen af…
Ik heb nergens gezegd dat geestelijk bezig zijn niet “mijn ding” zou zijn. In tegendeel! Met “achter de geraniums” bedoel ik “verpieteren”, “vergeteren”.
Dit is de oorspronkelijke ‘China Study’ .
https://www.amazon.com/Diet-Life-Style-Mortality-China-Characteristics/dp/0801424534
De bovenstaande ‘Study’ is niet ontkracht. Richard R. merkte terecht op: “Dit werk van Campbell is al lang en breed ontkracht.” Dat is dit boek https://www.bol.com/nl/f/the-china-study/30138851/ en heeft niets van doen met de oorspronkelijke study, hoewel ‘t wel die naam draagt.
http://cult.tpo.nl/2017/06/24/veganisme-waarom-morele-plicht-ouders-tot-ondervoeding-kinderen-leiden/
Veganisme – Waarom een ‘morele plicht’ van ouders tot ondervoeding bij kinderen kan leiden
Als veganisme voor kinderen zo simpel is, waarom zien kinderartsen dan ondervoeding?
(**) Kinderen die met een groei- en ontwikkelingsachterstand bij de kinderarts terecht komen door de moreel hoogstaande principes van hun veganistische ouders (of ouders die alternatieve behandelwijzen kiezen) hebben die ouders terecht wat te verwijten. Ondervoeding hoort, in Nederland in 2017, niet voor te komen! (**)
Catherine de Jong
Anesthesioloog, carnist, bestuurslid Vereniging tegen de Kwakzalverij
Mee eens–ouders die niet in staat zijn om voor hun kinderen een gezond dieet te verzorgen, mogen daarvoor wat mij betreft aansprakelijk gesteld worden. Dat geldt voor veganisten die de voeding niet goed in de gaten houden, maar net zo goed voor ouders die de kinderen dagelijk diepvriespizza/snackbar/afhaalchinees en cola voorschotelen.
En uiteindelijk draait de maatschappij op voor de kwalijke gevolgen die we nu al zien aankomen met al die veel te dikke kinderen. Misschien heb ik het fout, maar ik meen onevenredig veel allochtone kinderen met overgewicht te zien.
Feit blijft dat slecht 5% van de Nederlanders genoeg groenten en fruit eet. Als je wilt weten of je wel genoeg voedingsstoffen binnen krijt, hou dan eens een dagje bij wat je eet in bijvoorbeeld Cronometer. Met een bakje yoghurt en muesli in de ochtend, twee boterhammen kaas in de middag en aardappels, vlees en groenten in de avond, red je het niet!
Wat u noemt (ik doe ‘s middags een boterham kaas en een met b.v. vleeswaar als variatie; en ook nog een appel) plus een extra boterham ‘s ochtends en een schaaltje yoghurt als dessert ‘s avonds kom ik een heel eind. Soms ‘s avonds een glas bier of wijn. Als besluit een espresso met een stukje chocola. Daarmee red je het uitstekend.
De invloed van eten op astma is er misschien niet direct, maar overgewicht en andere klachten die door ongezonde voeding worden veroorzaakt, kunnen er wel toe leiden dat je minder beweegt en een slechte conditie kan wel veel invloed hebben. Maar dan heb je het zeker niet over een effect dat je in twee weken bereikt. Of ik heb iets verkeerd gedaan. 😉 (Ik ben nu wel vrijwel Ventolin-vrij, maar die conditie zo hoog krijgen heeft wel even geduurd.)
Ik vind het zelf echt heel jammer dat de discussie over veganisme zo vermengd is geraakt met die over gezond eten, om twee redenen. Ten eerste draait veganisme voor mij juist om de wereld en andere levende wezens en niet om mij. Het is een keuze om niet egoïstisch te zijn en een lekker smaakje of gemak te stellen boven het leven van dieren en de leefomgeving en gezondheid van mens en dier. Ten tweede omdat daarmee het idee ontstaat dat gezondheid helemaal je eigen keuze is – gezondheid als eigen verdienste en ziekte als schuld. Daarmee moet je je dus als niet gezonde veganist constant verantwoorden. Aan niet-vegans omdat je veganistische dieet zogenaamd zou zorgen voor je (aangeboren) aandoening. En tegelijkertijd ontstaat een soort druk om als vegan altijd gezond te zijn om te bewijzen hoe geweldig gezond het wonderproduct veganisme is. Aan dat ideaalbeeld kan ik niet voldoen. Veganisme heeft mijn hypermobiliteit, prikkelbare darmsyndroom, longklachten, hormonale problemen en winterdepressies echt niet opgelost. Mijn overgewicht is niet het gevolg van vlees eten, maar van een eetstoornis. Van vegetariër en later veganist worden an sich ben ik geen gram afgevallen. Misschien heeft veganisme op sommige punten wat verlichting gebracht, maar dat is het dan ook wel. En ik zit echt niet te wachten op adviezen van medeveganisten die beweren dat het – kort door de bocht – mijn eigen schuld is omdat ik op de verkeerde manier veganist ben, omdat ik anders wel gezond zou zijn.
Veganiste met vergelijkbare motieven meldt zich en ik kan het alleen maar van harte met je eens zijn. Dat gezondheidsaspect is niet erg belangrijk voor me, behalve dat ik geen zin heb in obesitas en andere onaanlokkelijke fysieke kenmerken die gepaard gaan aan junkfood. Het gekke is verder dat ik de gezonde (ik definieer als: vers bereid en puur, dus geen eindeloze reeksen aan ingrediënten en toevoegingen) dingen vaak het lekkerste vind, zoals gemixte salades en echt, puur brood zonder enige toevoegingen. Ik kan het niet helpen, dat is mijn smaak.
Verder heb ik net als andere mensen bepaalde klachten (in mijn geval is dat ernstige allergieën) en dat ik elke week een paar honderd kilometer op de fiets rijd in 35°C (en soms zelfs 40°C) + en daarmee weg kom, heeft volgens mij louter met mijn deksels taaie genetica te maken. Mijn vader overleefde door inventiviteit en uithoudingsvermogen als jongen jappenkampen en op latere leeftijd een vijfvoudige bypass en leeft nog steeds. Ook mijn moeder was razend taai. Grootouders zaten ook vele jaren in Indonesië en ook zij overleefden jappenkampen.
Dat steeds maar terugleiden naar het gezondheidsaspect, wat ook de Partij voor de Dieren vaak doet, vind ik een zwaktebod. Ik doe het voor de dieren (dierenliefde, besef dat zij intens kunnen lijden) en voor de planeet, want dieren houden kost heel veel plantaardige energie, die gespaard had kunnen worden als de dieren niet zo massaal gehouden en gevoerd moesten worden. Daarnaast is er heel veel ellende in de slachterijen en hoe de dieren gehouden worden. Al sinds 1987 ben ik reuze tevreden met mijn keuze veganistisch te worden maar of ik er nu gezonder of slanker van geworden ben? Nee, ik denk het niet. Dat slanker word je alleen als je veel beweegt (laten we zeggen: 10 of meer uur per week) en als je niet veel suikers/snoep tot je neemt.
Er was wel een zeer belangrijk effect toen ik vegetariër werd, dat weet ik nog heel goed. Het leek alsof ik opeens echt wakker werd. Alsof er een sluier van me afviel. Veganisme versterkte dat alleen maar. Alsof je opeens écht kijkt en écht de wereld ziet.
Ieder zijn smaak. Niets op tegen. Ik vraag me in het kader van de dicussie af wat u exact onder veganisme verstaat. Ik kan me voorstellen dat de ene veganist strenger “in de leer” is dan de andere? Per slot van rekening is naar mijn idee veganisme geen religie waarbij de gelovige zich aan een aantal regels “moet” houden om een “echte” gelovige te zijn in die richting?
Hoe voorkomt u dat u ongewild toch b.v. gelatine binnenkrijgt? Draagt u wollen kleding? “Mogen” leren schoenen? “Mag” honing? “Mag” kaas (waarbij stremsel in de bereiding wordt gebruikt)? En “mag” proefdieronderzoek als dat bij de ontwikkeling van een belangrijk geneesmiddel essentieel is? Hoe voorkomt u gebrek aan stoffen die u binnen zou kunnen krijgen via dierproducten? Als u evt. voedingssupplementen gebruikt, weet u dan zeker dat daar dan absoluut geen dierlijke stoffen in zitten? “Mogen” insecten als voedsel? Als je berichten daarover leest, schijnt dat de voedingsbron van de toekomst. (Geef mijn portie maar aan Fikkie!).
Voeding heeft ook cultuuraspecten. Veganisme komt me zo vreselijk saai voor. Zo te zien, stoort u dat niet? Niet dat ik de Amerikaanse grote lappen biefstuk belief, noch ook maar iets wat bij MacDonalds aangeboden wordt, maar met mate een goed bereid stukje vlees of vis zou ik niet willen missen.
Dat niet-eten van insecten van jouw kant is natuurlijk ook een tot principe verheven vooroordeel en, daarbovenop, een vorm van culturele conditionering. In Oost-Azië is het eten van larven en insecten heel gebruikelijk en grilt men bij de gedachte aan door schimmels aangevreten melk (kaas dus). En wanneer dat niet-eten van insecten een principe is, dan zit je met eenzelfde soort van grijs gebied als waar een vegetariër mee te maken heeft. Een zijden stropdas en een pot honing zijn namelijk net zo goed afkomstig uit het binnenste van insecten als dat melk afkomstig is uit het binnenste van een koe.
De stem van het geweten: inhoud van dit liedje gaat niet over vegans, maar de vertaalslag kan heel goed gemaakt worden.
Herman van Veen – Intercontinentaal
Luister vooral goed naar de laatste zin.
@Martin BIier
Ik besef heel goed dat de walging om insecten te moeten eten, heel persoonlijk is, een vooroordeel. Een principe is het niet, want ik zou best openstaan voor een proefneming. Ik heb ooit ook mosselen leren eten. Die zien er misschien nog wel walgelijker uit dan insecten. Misschien heb ik me niet 100% duidelijk uitgedrukt, maar ik ben slechts oprecht geinteresseerd in de vraag waarom iemand kiest voor veganisme. Meer niet.
@Hans
Mijn punt is dat een veganist niet irrationeler of inconsequenter is in z’n patronen dan een traditionele eter. Waarschijnlijk zelfs consequenter en rationeler, omdat de veganist er tenminste over heeft nagedacht. Nog een voorbeeld: suggereer eens aan een gemiddelde Westerling om honden of katten smakelijk toe te bereiden en dan op te gaan eten. Daar rust een soort van taboe op en je zult reacties van afgrijzen krijgen. Echter, duizenden honden en katten (meer dan in dat Chinese HondenEetFestival waar zo tegen geprotesteerd wordt) laten jaarlijks het leven in laboratoria in de Westerse wereld. En van de resulterende medische en farmacologische inzichten wordt dagelijks zonder wroeging geprofiteerd.
@Martin Bier,
Uw standpunt is me geheel duidelijk en ik ben het er natuurlijk mee eens dat veganisme niet meer of minder (in)consequent is dan vlees eten en dierlijke producten gebruiken. Ik vroeg me alleen af wat veganisme inhoudt voor iemand die zich aan dat principe houdt, of er gradaties in zijn en welke afwegingen er worden gemaakt t.a.v. aspecten als wol, honing, kaas etc. en hoe ver dat principe gaat (of kan gaan) als het b.v. cochenille betreft of mogelijk nog kleinere dieren. Er zijn natuurlijk ook overeenkomsten tussen veganisten en vleeseters, zoals t.a.v. het stierenrennen in Pamplona dat waarschijnlijk door een meerderheid in Europa zal worden afgekeurd. Ik zat dezer dagen zelfs te overwegen dat er maar een flink aantal meelopers op de hoorns moest worden genomen of eens flink door een stier getrapt. Waarom zou de stier niet eens mogen winnen, nietwaar? Maar ja, over consequent gesproken: een lastige vlieg, of nog erger een zoemende mug sla ik genadeloos en zonder verder veel nadenken dood.
@ Hans
Dat is niet wat Martin Bier zegt over veganisten. Ik zou daaraan willen toevoegen: er is een wereld van verschil tussen veganisten en vleeseters. Laten we wel wezen.
mw. Oomen,
Een wereld verschil tussen veganisten en vleeseters. OK, maar daarom vroeg ik toch juist door naar motieven en consequenties? Nogmaals, ik ben er niet tégen, want waarom zou ik? Bovendien denk ik de reactie van Martin Bier geheel te hebben begrepen want ik denk er wel degelijk over na. Zo lastig is de materie nu ook weer niet, lijkt me. Alleen de onmogelijkheid van ontwikkeling van geneesmiddelen zonder gebruik te maken van dieren blijft een belangrijk punt.
Geen leer (noppes!), geen honing, geen dierlijke kaas, alleen soja etc. kaas, geen gelatine (gewoon goed verpakkingen lezen), wol met mate, ben helaas een enorme kou kleum,
B12 een keer in paar weken, of nog minder, B12 kan gewonnen worden uit bacterie culturen, vegan eten absoluut niet saai!
Al die tijd heb ik slechts een keer gehad dat mijn B12 tikkeltje laag was. Liet het vroeger om de paar jaar testen, heb het nu al zo’n 6 jaar niet laten testen. Wordt vaak toegevoegd aan soja producten, ga ervan uit ook weer via die bacterie cultuur winningen.
Bijvoorbeeld Solgar.
Aan onderzoek met dieren heb ik geen boodschap, onethisch, moet afgeschaft worden. Test maar op mensen, veel betrouwbaarder ook.
Oh en bleh, al zeker geen insecten!
Ik denk dat met uw opstelling ontwikkeling van geneesmiddelen onmogelijk wordt.
Waarom wel met mate wol maar honing niet?
Plantaardige kaas? Lijkt me niet lekker.
Ik neem u niet de maat hoor. Ik ben slechts benieuwd naar het hoe en waarom.
Leren schoenen draagt u niet?
“Mag” cochenille-rood wel? Afkomstig van luizen op cacteeën.
Hans, je mag mij de maat nemen, als ik eerst uitvoerig jou de maat heb genomen. Dit is het bekende spelletje van de vleeseters: de vegans gaan grillen. Nogal veelzeggend over henzelf, psychologisch gezien, en ik doe er niet aan mee.
PS Plantaardige kaas is prima (kan me werkelijk totaal niet boeien of het al dan niet lekker zou zijn in andermans optiek), nee, ik draag geen leren schoenen, ja, ik weet van het bestaan van cochenille, nee, ik draag ook geen zijde. Enz. enz.
@Constantia Oomen
Ik ben slechts oprecht geinteresseerd in uw opvattingen over veganisme en speel geen spelletje. Als u dat desondanks zo wilt opvatten, is de discussie natuurlijk meteen beëindigd.
@ Hans
Het tekent de sfeer die er in het algemeen heerst in vleeseters en vegan discussies. Ik heb daar echt geen zin in.
Maar om toch nog antwoord te geven op je vraag die kennelijk niet verwijtend bedoeld was: ik ben heel rechtlijning als het mij lukt.
Wol is mijn faalpunt.
Als het echt koud is, krijg ik het alleen maar goed warm via wol, maar ik koop vrijwel niets nieuws meer. Heb wollen vesten uit Nepal enzo.
Als veganist kan ik zeggen dat één gebied wel echt achtergebleven is, waar ik echt last van heb gehad: schoenen. De synthetische schoenen zijn waardeloos, behalve de sneakers. Maar de sneakers doe je bij voorkeur niet altijd aan. Ik weiger leer te dragen, dus ik heb wel degelijk “offers” gebracht. Maar dit alles valt in het niet als zijnde luxe problemen. In de derde wereld heeft men niet eens schoon water, dus mij hoor je niet lang hierover klagen.
@Constantia Oomen,
Inderdaad, waarom zou ik u uw standpunt verwijten? Dat is zoals ik al aangaf absoluut mijn bedoeling niet bij mijn vragen. Ik ben slechts geinteresseerd, zonder dubbele bodem. U doet er niemand kwaad mee en zoals Martin Bier hierboven al betoogde: veganisme is niet meer of minder consequent dan vlees eten en dierlijke producten gebruiken. Bij het bestrijden van “alternatieve geneeswijzen” neem ik overigens een veel rigoureuzer standpunt in, want daar gaat het om bedrog. Veganisme is van een geheel andere orde.
Blijft alleen mijn punt dat ontwikkeling van geneesmiddelen heel lastig, zo niet onmogelijk is zonder proefdieren. Daar valt m.i. geen alternatief te bedenken behalve die geneesmiddelen niet ontwikkelen. Tja, daar komen we dan niet uit… Het is niet mijn bedoeling eindeloos door te gaan. U hebt mijn vragen beantwoord, toch?
En zomers fietsen? Wie in de zomer lekker buiten fietst, rijdt duizenden kleine insectjes morsdood. Met de auto is het nog erger. Of neem een gezonde boswandeling. Je hoort de kindertjes slak van pa en ma slak onder je voeten kermen en verpulveren. En wat te doen met schaamluis? Laten zitten?
Het gaat erom zo MIN mogelijk schade aan te richten. En dat kan iemand alleen doen vanuit zijn eigen level van bewustzijn.
Zo een opmerking van RV mist nuance. Te zwart wit.
Wanneer iemand mij bedreigt of schade aan wil doen dan zal ik verdedigen. Daarnaast zal ik, zolang ik leef, helaas schade aanrichten aan de planeet. Ook al ben ik veganist. Alleen ik wil deze schade zoveel mogelijk beperken.
Daarom kijk ik naar mijn eigen persoonlijke leef situatie. En daarin hoef ik niet te overleven. Alles is binnen handbereik. Ik ben verwend in deze moderne maatschappij.
Ik was totaal onbewust van het leed dat ik aandeed aan de mede aardbewoners met een bewustzijnsvermogen. Onwetendheid is absoluut gelukzaligheid, maar niet voor de slachtoffers.
Er is niks natuurlijks meer aan hoe deze mooie dieren, die worden gezien als product, de wereld in worden geforceerd. (vraag en aanbod)
Alleen maar voor smaak of vermaak. Want mits gevarieerd eten, KUN je gezond(er) leven zonder hun lichaam, zij daarentegen niet.
Een tijdelijke beleving voor een mens. Een leven weggenomen was de prijs.
Ik doe het voor de dieren, de planeet, anderen en mijzelf. Terug naar compassie lieve mensen :).
Zo heet officieel de door wetenschappers genoemde ‘China Study: “Diet, Life-Style, and Mortality in China: A Study of the Characteristics of 65 Chinese Counties”.
Gelukkig is het hele onderzoek, ‘n kloeke pil van meer dan 800 pagina’s, integraal te lezen.
https://web.archive.org/web/20090308045833/http://www.ctsu.ox.ac.uk:80/~china/monograph/
Dan was er nog ‘t boek getiteld ‘China Study’ van Campbell (en zoonlief) die ook aan het echte onderzoek heeft meegewerkt.
Hier ‘n fantastisch ‘review’ van Denise Minger over deze twee boeken. Haar conclusies zijn denk ik niet, zoals hierboven uit de vele reacties te lezen valt, hoe de inwoner van Nederland over eten en gezondheid denkt. Om maar eens wat te noemen en uit ‘t echte onderzoek duidelijk is geworden:
“But when we actually track down the direct correlation between animal protein and cancer, there is no statistically significant positive trend. None. ”
https://deniseminger.com/2010/07/07/the-china-study-fact-or-fallac/
Dag Leon Korteweg,
Je presentatie van (naar mijn mening) irrationele en inconsistente argumenten daargelaten, ga ik alleen even in op de manier hoe je zelf feiten interpreteert en presenteert. Je doet veel uitspraken zonder bronvermelding, in tegenstelling tot de film, welke bij elke feit een bron geeft die je kan terugvinden op de website (http://www.whatthehealthfilm.com/facts/). Bij je interpretatie van de meme sla je volledig de plank mis. Het resultaat in de meme komt volledig overeen met de quotes die je erbij noemt. De conclusie uit de studie geeft duidelijk aan dat dierlijke eiwitten geassocieerd kunnen worden met de ziekte. Vervolgens kraak je dit af, omdat de studie limitaties heeft. Weet je dat elke studie slechts een representatie van de werkelijkheid geeft en limitaties bevat? Een opbouw van verschillende studies onder verschillende omstandigheden, inclusief limitaties, vormen samen een consensus. Dat is wat er met de opbouw van de scala aan bronnen op de website en de film wordt gedaan; er zijn veel studies die de relatie tussen dierlijke eiwitten en diabetes aantonen en weinig die het tegendeel bewijzen (exclusief studies gefinancierd door belanghebbende in de vleesindustrie). De meme is hierin een individueel toonaangevend voorbeeld. En hoe je suggereert dat je vergelijkbaar zou kunnen aanbevelen dat een man meer dierlijke eiwitten zou moeten nemen op basis van een studie die concludeert dat “limiting iso-energetic diets high in dietary proteins, particularly from animal sources, should be considered” bewijst je incapabele interpretatievermogen. De meme is een onderzoeksresultaat resultaat dat onderdeel is van een bredere groep bronnen en argumenten waaruit tezamen de aanbeveling voorkomt om vegan te worden. Voor de duidelijkheid: de meme op zichzelf is dus geen aanbeveling, zoals jij het alternatief voorstelt.
Ik snap dat je een aantal dingen overdreven of onvolledig gepresenteerd vindt in de film. Maar je kan zelf ook nog wel wat leren. Mijn betoog is slechts één voorbeeld uit dit stuk. Ik zou beginnen bij een uitgebreidere bronvermelding.
Mening van iemand anders op mijn account. Mag verwijdert worden wat mij betreft.
???
Als je beter had gelezen, had je gezien dat Leon niet verantwoordelijk is voor de analyse van die meme in het kader.
En dan had je ook wel begrepen dat ik niet beweer dat de meme een leugen is, maar geen faire representatie van het onderzoeksresultaat. Propaganda dus.
Interessant Leon dat je een ‘veganistische vriendin’ hebt. Wordt ze ook grootgehouden door Pokon en water? Dit soort knullige foutjes laten naar mijn mening zien hoe goed je je in de stof hebt verdiept..
Wat de schrijver bedoelt met ‘veganistische vriendin’ kan moeilijk misverstaan worden. Daarover vallen en niet inhoudelijk willen reageren is erg zwak.
Heb deze bedenkelijke documentaire ook deels bekeken, maar ik ben afgehaakt nadat werd verkondigd dat het eten van 1 ei net zo schadelijk is als het roken van 5 sigaretten, wat een totale onzin. Eieren bevatten super veel vitamines, eiwitten etc , negen essentiële aminozuren en is juist cholesterolverlagend. Het LDL cholesterol verlaagd en het HDL cholesterol verhoogd en dat is het goede cholesterol dus dat is niet erg.
En die so called dokters die beweren dat suiker helemaal het probleem niet zijn, oh man oh man, deze documentaire zouden ze alleen al op basis van zulke uitspraken moeten verbieden…
Heb deze bedenkelijke documentaire ook deels bekeken, maar ik ben afgehaakt nadat werd verkondigd dat het eten van 1 ei net zo schadelijk is als het roken van 5 sigaretten, wat een totale onzin. Eieren bevatten super veel vitamines, eiwitten etc , negen essentiële aminozuren en is juist cholesterolverlagend. Het LDL cholesterol verlaagd en het HDL cholesterol verhoogd en dat is het goede cholesterol dus dat is niet erg.
En die so called dokters die beweren dat suikers helemaal het probleem niet zijn, oh man oh man, deze documentaire zouden ze alleen al op basis van zulke uitspraken moeten verbieden…
Sorry voor de dubbele post, ging iets mis denk ik.
Nou, ik ben heel blij dat ik deze documentaire gezien heb. Ik was begonnen met het koolhydraatarm dieet maar voelde me daar niet lekker bij, ik dacht dat ik even door moest zetten, niet dus! En ook al is het misschien aangedikt en overdreven, de kern van de boodschap klopt gewoon. Preventie door middel van goede voeding lijkt me beter dan medicijnen of operatie. Als iedereen die kritiek hierop heeft nou gewoon even 2 weken het eet-advies opvolgt en dan ervaart of het werkt! Ik ga het in ieder geval doen. Maar wel met af en toe een stukje vlees.
Wat ik dan weer grappig vind is dat een veganist ‘kip’ Anderson heet.
Ik weet zeker dat eten de zoöloog van een lang leven is. Omdat het de belangrijkste factor is die onze gezondheid beïnvloedt. Ik volg mijn dieet via de site https://www.funandfood.nl/ Het is voor mij belangrijk dat mijn lichaam altijd in vorm is en het maakt niet uit of je vlees of groenten eet. Het belangrijkste is minder junkfood.
Kortom, de schijf van vijf van het Voedingscentrum. Jammer dat het Voedingscentrum zichzelf ook zo nodig moet opleuken. Nofunfood.nl . Het belangrijkste is minder pretprietpraatjes.
De zoöloog???
Dat vroeg ik me ook al af.