Veel skeptici zal het zijn ontgaan, maar volgens Jacobine Geel, tv-presentatrice, NCRV-dominee en voorzitter van GGZ-Nederland, beleven wij thans de maand van de spiritualiteit. Op 14 januari wijdde zij haar programma Jacobine op Zondag aan de BijnaDoodErvaring (BDE) en zij had daartoe twee ervaringsdeskundigen uitgenodigd en de ex-cardioloog Pim van Lommel, die daarover in 2007 een boek Eindeloos bewustzijn schreef (uitg. Ankh Hermes) en vervolgens zo veel aanvragen voor lezingen en interviews kreeg, dat hij zijn praktijk voortijdig neerlegde om zich geheel aan de propaganda voor dit onbegrepen fenomeen te wijden.
Geel roemde zijn boek, nu al tien jaar oud, en noemde de zegetocht ervan ‘fantastisch’. Dat hij zich, inmiddels al lang en breed uitgeschreven uit het BIG-register, in de ondertiteling nog altijd cardioloog liet noemen, daarover zullen wij maar niet zeuren. Vroeger liet hij zich ook wel de titel professor aanleunen.
Zijn meeste vakbroeders zijn niet geïnteresseerd in de rare verhalen waarmee sommige patienten na een hartstilstand aan komen, maar dat gold niet voor Van Lommel, die hun verhalen optekende en er in 2001 waarachtig een artikel over door de Lancet geaccepteerd zag worden. Dat hebben we sindsdien ad nauseam moeten horen, zoals tegenwoordig Machteld Huber niet ophoudt rond te bazuinen dat zij met haar herdefinitie van gezondheid (waarin ook spiritualiteit een rol speelt!) in het British Medical Journal heeft gepubliceerd.
Geel, die zich vorig jaar nog liet strikken als dagvoorzitter op een van die Hoenders-congressen in Groningen over integrative medicine in de psychiatrie, informeerde eerst even bij Van Lommel, wat zo’n BDE ook al weer inhoudt, waarop deze routineus alle kenmerken opsomde: een toestand van veranderd bewustzijn, een gevoel van vrede, uittreding uit het eigen lichaam, waarnemen van de reanimatie door de artsen, ontmoeting met overleden dierbaren, een tunnel-ervaring, veel wijsheid en liefde, het gevoel bijna door een grens te gaan, waarna men terug ‘moet’ naar het gewone leven met al zijn pijn. De persoonlijkheid maakt na zo’n BDE een transformatie door. Volgens Van Lommel moeten er in ons land plm. 600.000 mensen zijn, die een BDE hebben doorgemaakt.
Velen houden dat voor zich omdat zij veel onbegrip ontmoeten. Twee uitzonderingen op die regel zaten wel aan tafel en een ervan was een vrouw die tijdens haar bevalling ‘teveel adrenaline’ had toegediend gekregen, waarna ze het bewustzijn verloor en o.a. een uittreding had, waarbij ze haar weggestuurde echtgenoot door een muur heen kon waarnemen. Na herstel hechtte zij veel waarde aan immateriële zaken en vond werken, geld e.d. volstrekt onbelangrijk. Haar overweldigende gevoel van liefde voor iedereen gold niet binnen haar echtelijke relatie: het huwelijk strandde.
De andere gast, een mannelijke BDE-ervaarder, maakte zelfs al meerdere BDE’s door, maar de eerste was de meest indringende. Na in 1981 als student theologie annex journalist te zijn aangereden en door ambulancepersoneel een injectie met morfine te hebben gehad zeilde hij weg in bewusteloosheid. Na te zijn bijgekomen meldde ook hij een volledige verandering van zijn persoonlijkheid en meende hij een hoge opdracht te hebben ontvangen. Hij vervolgde zijn studie theologie en interviewde tijdens zijn journalistieke werk eens Van Lommel, toen diens periode van roem net was begonnen. Eerst toen herkende hij zijn eigen BDE-ervaringen als zodanig en dat was ‘thuis komen’. Tot dat ogenblik had hij zichzelf jarenlang niet begrepen en keek steeds door mensen heen. Hij werkt nu als predikant, maar alle wereldgodsdiensten zijn voor hem gelijkwaardig en hij accepteert al hun dogma’s.
Sinds 1975 toen de BDE werd beschreven door de Amerikaanse arts Moody deden zich overal ter wereld in toenemende mate BDE’s voor en de recent overleden NCRV-journalist Henk Mochel maakte erover al in 1984 een tv-uitzending getiteld Tussen leven en dood: paradijselijke ervaringen van mensen die terugkeerden. Na Van Lommels artikel uit 2001 kwam de BDE-epidemie goed op gang en werd er ook een patiëntenvereniging opgericht.
Ik classificeerde de karaktertransformatie na BDE in mijn dissertatie uit 2004 als modeziekte. Een van de kenmerken van modeziekten is dat zij biologisch onverklaarbaar zijn. Sinds 1975 zijn er talrijke medici en fysiologen geweest, die getracht hebben de BDE neurofysiologisch te verklaren en dat gaat dan over de mogelijke biochemische processen, die er nog zouden kunnen zijn in hersencellen die al meer dan 8 minuten zonder zuurstof zitten en geen electrische signalen meer produceren. Zelf vind ik die verklaringen vergezocht en rijkelijk overbodig. Het beste wat wij kunnen doen, het voorstel is afkomstig van de arts Bert Keizer (NTdK 2013 (2), p. 26), is tegen een persoon die bijkomt van een hartstilstand en die vreemde ervaringen meldt is zeggen: ’Ha, ha. U heeft gedroomd!!’
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Ik vond de uitzending wetenschappelijk gezien ook niet erg interessant, maar het kan voor mensen met schroom misschien toch erg fijn herkenbaar zijn. Karakterwijzigingen na uittredingen en bijna-doodervaringen zijn, naar ik weet, geen modeverschijnselen, zoals Cees alweer (!) suggereert, maar integendeel, concrete gevolgen (zo concreet als zoiets kan zijn natuurlijk) na ervaringen verbonden aan geloof/wereldvisies van alle tijden. Denk maar aan de oude Egypenaren en hoe zij de ziel als Ba vogel zwevend boven de mummie weergaven.
Concept ziel oude Egyptenaren
En dit komt op mij als onnodige provocatie over, want ik ken natuurlijk de “achterban” en dit is wat zij het meest slechte advies zouden vinden:
“Ha ha”? Na een ingrijpende ervaring bij een ingrijpend ongeluk et cetera? Meneer, Renckens, zelfs u zou dit toch hopelijk niet zo in praktijk brengen?
@C.O.
Wat het melden van vreemde ervaringen betreft:
Als ik tegen jou zou zeggen ’Ha, ha. U heeft gedroomd!!’, mag dat zelfs gelezen worden als een understatement.
De voorzitter van branchevereniging GEESTELIJKE Gezondheid Zorg -Nederland laat zich in met Van Lommel en laat zich strikken als dagvoorzitter op een congres over integrative medicine?
Lijkt me een duidelijke nominatie voor de Meester kackadoris prijs.
Des temeer aandacht het fenomeen BDE krijgt, des te zieliger het wordt ! Vraag het maar aan gerenommeerde onderzoekers op dit gebied. Dick Swaab kan er alles over vertellen.
En diegenen die Swaab niet geloven, … droom maar verder !
Tegen iemand die een bijzondere ervaring meedeelt ‘ha ha’ zeggen (in het geciteerde NTtdK op p. 26 kolom 2) is niet zo aardig, maar als je zegt: ‘Tja, ik denk toch dat het eigelijk een bijzonder soort droom is’, is het inhoudelijk hetzelfde. Als iemand een erge nachtmerrie heeft, zeg je toch ook niet haha, maar het lijkt me dan wel verstandig om betrokkene dan te overtuigen dat het niet echt is.
Gevoelens dat je opeens een groot inzicht hebt en alles snapt kunnen in gewone dromen ook voorkomen, maar dan is je kritisch vermogen uitgeschakeld. En dat is als je hersenen volop zuurstof hebben.
Ik zou deze quote van Bert Keizer eerst graag in de juiste context zien: ’Ha, ha. U heeft gedroomd!!’ Bert Keizer is specialist ouderengeneeskunde en filosoof met over het algemeen heel veel begrip en medeleven voor patiënten.
Ik neem niet aan dat Renckens (of Keizer, als het een citaat van hem is) die uitspraak letterlijk bedoelt. Als arts zeg je zoiets vanzelfsprekend niet letterlijk tegen je patiënt. Het “haha” had beter weggelaten kunnen worden.
Dat alles neemt niet weg dat een BDE m.i. een vorm van hallucineren is, zoals bij veel andere deficiëntie-oorzaken ook het geval is. Het lichaam schakelt m.i. naar deze toestand over en voorkomt teveel lijden. Er is dus niets spiritueels aan, wat omroepdominees en anderszins daar ook over mogen fantaseren.
Inmiddels is er een werkende link in deze tekst verwerkt (NTdK 2013 (2), p. 26) en op blz. 26 van:
https://www.kwakzalverij.nl/assets/Uploads/NTtdK-0213-website.pdf
KORT
Op woensdag 24 april sprak op uitnodiging van de remonstrantse gemeente te Hoorn de bekende arts- losoof Bert Keizer over de vraag waar de ziel is gebleven. Verpleeghuisarts en publicist Keizer koos in het debat met neurosofen als Swaab en Lamme een andere positie en verdedigde het bestaan van de vrije wil. Zijn boek daarover, Waar blijft de ziel?, werd ook een bestseller.
[vet door mij]
Keizer had in 2013 dus letterlijk en figuurlijk in de kerk der remonstranten gevloekt en niet meer dan dat.
Hallo JW.
Als jij kalmpjes tegen mij zegt dat (je denkt dat) mijn “astrale” ervaringen dromen zijn (wat je een paar keer gedaan hebt), heb ik daar geen moeite mee, zoals je waarschijnlijk weet, want jij en ik kunnen heel goed door één deur.
Ik ben echter blij dat jij – in tegenstelling tot Renckens? – wel de nuance van de toon snapt en zou aanbrengen.
Of je iemand actief moet gaan overtuigen dat het “niet klopt”, is wat mij betreft de vraag. Ik zou eerder zeggen, als de persoon echt concreet dingen na zo’n ingrijpnde ervaring, of meerdere ervaringen, zou doen die nadelig voor hem of haar zijn, of onwenselijk in de maatschappij, dan kun je voorlichten, zoals bijvoorbeeld Skepsis doet. Bijvoorbeeld als zo’n bijna-doodervaarder een kwakzalver-hulpverlener gaat raadplegen of veel geld gaat uitgeven aan homeopathie.
Je kunt je oprecht afvragen of je mensen het geloof niet gewoon maar moet gunnen. We zullen toch allemaal moeten “wachten” tot we echt dood op de aarde zijn, voor we echt iets zullen weten, en dan hoop ik zelf dat het echt is wat je eventueel zult zien na de dood. Mijn ergste nachtmerrie zou zijn, dat je in een hiernamaals zou komen dat bestaat uit de “firma list en bedrog”; dus dat er wel een hiernamaals zou zijn, en je mensen en dieren zou terugzien, maar dat zij slechts beelden zijn, niet de real deal.
Als ik jou zou gaan terugzien, JW, na de dood, dan wil ik niet een image van jou zien, maar de enige en echte JW uit Waalre, met al zijn echte eigenschappen! En ook in het hiernamaals heb ik liever dat je me tegenspreekt, als dit is hoe je echt voelt, dan dat je opeens “Hallelujah” gaat zingen. 😉 Mocht je van blijdschap dáár nu echt “Hallelujah” gaan zingen, en ik dat zo ontypisch voor je vinden, dan hoop ik maar dat ik je desondanks zal kunnen kwalificeren als de echte JW! 😁
En als jij gelijk zou hebben, dat er niets meer is, dan zou het in feite niet erg zijn, want dan weet de persoon die dood gegaan is, dat niet meer.
Er is wat mij betreft ook nog een additionele betekenis van leven na de dood. Dat wat iemand nalaat – wat extra inslaat als diegene vertrokken is – kan zo’n enorme impact op de mensen op de aarde hebben, dat het concreet invloed uitoefent en hun leven positief wijzigt; de overledene leeft als het ware nog steeds als je kijkt naar zijn of haar enorme impact.
Waaruit blijkt dat Cees Renckens de nuance van de toon niet zou begrijpen? Weer eens spijkers op laag water aan het zoeken of wat?!
Het is met jou precies wat Marianne onder de vorige column van Renckens ook al opmerkte:
Iedereen fantaseert wat mij betreft maar een eind weg over “belevenissen” bij BDE resp. over een leven na de dood. T.a.v. de werkelijkheid van beide zaken is er echter geen enkele serieus te nemen aanwijzing dat er meer aan de hand is dan hallucinatie resp. wishful thinking. Even onwerkelijk als fantasieën over engelen en kaboutertjes dus. Deze nutteloze fantasieën kunnen wat mij betreft bij het afval, tenzij men er graag in wíl geloven om welke reden dan ook.
Overigens zou ik er niet aan moeten denken dat ik een persoon die ik hartgrondig heb gehaat, opnieuw zou tegenkomen.
Ik wil nog aan mijn opmerking van 17 januari toevoegen dat ‘gebrek aan kritisch vermogen’ door zuurstofgebrek een heleboel verklaart. Zo wordt soms gezegd dat met ‘het hele leven’ in een flits aan zich voorbij ziet trekken. Maar dat kunnen best twee of drie flarden van herinneringen zijn geweest terwijl betrokkene het gevoel heeft dat het hele leven is. Die is niet meer in staat om na te gaan of het wel klopt en misschien niet eens of het wel echte herinneringen zijn.
Zo zit het. Allerlei vormen van min of meer ernstige deficiëntie leiden tot hallucinaties. Kou, honger, dorst, zuurstofgebrek etc. Alle andere fantasie over deze “ervaringen” leidt tot nutteloze boeken en erediensten.
Personen met zgn. vasculaire dementie (= bloedvaten in hersenen niet goed meer -> licht zuurstofgebrek) hebben al ernstige geheugenproblemen.
En wat te denken over vermoeidheid en slaapgebrek. Hallucinaties komen vanzelf.
Ik heb het idee dat u beter met Van Lommel op kunt schieten dan met J.W N. Of zit u op de verkeerde site mevrouw Oomen ?
Daar vergis je je heel erg in. Ik beschouw JW als een heel dierbare vriend, ik heb verder geen feeling bij Pim van Lommel, ik heb ook zeer weinig contact met Pim van Lommel gehad, met JW des te meer.
PS: hiermee
geef je in feite aan dat je vindt dat alleen totaal gelijkgestemden op deze site zouden moeten zitten, wat volgens mij echt de omgekeerde wereld is van de bedoeling van deze site (en meer richting gaat van wat believers zouden willen/doen).
geef je in feite aan dat je vindt dat alleen totaal gelijkgestemden op deze site zouden moeten zitten, wat volgens mij echt de omgekeerde wereld is van de bedoeling van deze site (en meer richting gaat van wat believers zouden willen/doen).
Nee hoor, u mag zelf beslissen wat voor mening bij u het beste past. Maar doorgaans is dit geen site waar het “zweverige” zoals een BDE door de lezers wordt ondersteund !
Mevrouw Oomen is “ervaringsdeskundige”.
https://constantiaoomen.com/books/
Hallo Jakob,
maar Gert Jan verzuchtte pas rondom het Skepsis Congres 2017 dat er skeptisch gezien zo weinig bereikt wordt? Ik weet echter niet of dat waar is, of het klopt, om in de geest van deze site te blijven. Misschien een reminder dat het wel zo prettig is als ook mensen die misschien “een tikkeltje” anders denken zich ook op Kloptdatwel mogen thuisvoelen. Zijn zij nu niet juist de doelgroep die men hoopt te bereiken?
Ik vind overigens niet dat ik hier op deze pagina een “mening” over het bestaan van een after life verkondig, ik heb hier op deze pagina namelijk helemaal niet uitgesproken of ik nu wel stevig of misschien helemaal niet (meer) in een after life geloof. Mijn standpunt nu is dat ik het maar wijselijk open houd, dan wel: open probeer te houden.
Ja, ik heb boeken over uittredingen geschreven/gepubliceerd, maar dat wil niet zeggen mijn inzichten statisch zijn. Boeken zijn net vogels, op een gegeven moment vliegen ze overal (of staan ze ergens in een boekenkast te leunen dan wel te verstoffen) en je kunt ze niet meer in een kooitje stoppen of proberen terug te fluiten om ze dan de nek om te draaien. En dat zou ik in mijn geval toch ook niet echt willen, omdat mijn intenties oprecht waren, en zijn, en er (nog steeds) best goede informatie in staat. Verder zijn mijn standpunten wel skeptischer geworden, maar niet zo rigoreus dat ik meen dat ik mijn boeken moet “herroepen”. Ik vraag me ook af hoe dat in zijn werk zou moeten gaan: iets herroepen. Ik heb in ieder geval geen plannen in die richting.
Verder begin ik alleen over mijn boeken omdat iemand anders dat hier doet en het tevens vaak gesuggereerd wordt. (ik krijg al vele jaren geen royalties meer, dus ik heb verder geen enkel commericieel belang. In de tijd dat ik wel royalties kreeg, was het een lachtertje, neem dat maar van me aan).
Daarom ben je nu om geld aan het bedelen om toch weer een nieuw boek te kunnen publiceren? Met daarin aandacht voor -door mij in gedachten zogenoemde- alternatieve necrofilie? Je bent de schaamte nu wel hélemaal voorbij vind ik.
📬 FVerweven
Dankzij jouw “promotie” richting mijn website, keek ik eens even naar de statistieken op WordPress, waar inderdaad wat bescheiden, verhoogde activiteit te zien was hierdoor, maar daarvoor zeg ik dit niet.
Hiervoor zeg ik het wel: dankzij jou vond ik via die statistieken (herkomst) deze link:
https://newsblur.com/site/6413338/comments-for-kloptdatwel die heel fraai alle comments zit op te sommen, een stuk handiger dan de paar die je maar op de KDW hoofdpagina vindt. Mijn dank dus, ik heb hem bij de Favorieten gezet. Het kan zijn dat Pepijn dit ooit al eens genoemd had, maar ik had dat niet bewaard of er iets mee gedaan.