Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma
Kwakzalvers en krantenreclames: dat gaat al terug tot de oprichting van de eerste Nederlandse kranten in de 17de eeuw. Amateurhistoricus Dick Kranen vond in De Oprechte Haerlemse Courant in de periode 1656 tot 1733 maar liefst 333 advertenties van chirurgijns, doctores medicinae en kwakzalvers. In het archief van de Vereniging tegen de Kwakzalverij bevindt zich een grote verzameling kwakzalversadvertenties en brochures uit de periode rond 1900, waarover ik in 2016 het boekje Er bestaat niets beters schreef.
De collectie is tegenwoordig te bezichtigen in de Bijzondere Collecties van de UVA. Tot de eerste acties die de toen jonge Vereniging tegen de Kwakzalverij in 1885 ondernam was het aandringen bij de Nederlandse Journalistenkring op het weren van kwakzalversadvertenties in de dagbladen. We zijn inmiddels één-en-een kwart eeuw verder en je zou verwachten dat er met de huidige wet- en regelgeving niet meer voor kwakzalversmiddelen zou mogen worden geadverteerd. Of dat althans de grootste leugens zouden kunnen worden voorkomen. Er is Europese wetgeving over oneerlijke handelspraktijken, ons land kent sinds 1958 de Geneesmiddelenwet, sinds 1963 het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), terwijl de Reclameraad toeziet op onbewezen gezondheidsclaims. Ondanks al deze kaders kunnen kwakzalvers anno 2018 nog altijd rustig onwaarheden verkondigen en de brave burger bedotten. Drie voorbeelden.
Grahams eczeemcrème
Met grote regelmaat worden onze kwaliteitskranten ontsierd door kostbare advertenties van een bedrijf dat Grahams eczeemcrème te koop aanbiedt en dat gebaseerd zou zijn op een ontdekking van een Australische bouwvakker Geoff Graham, wiens zoontje leed aan hardnekkig eczeem. In de advertenties natuurlijk een bijpassend kletsverhaal over hoe erg en uitzonderlijk dit eczeemgeval wel niet was en hoe dankbaar velen zijn voor dit middel. De bouwvakker moet behoorlijk farmacologisch zijn onderlegd want de website van de importeur vermeldt onder meer de volgende ingrediënten: colloïdale havermout, cacaoboter, shea boter, olijfolie, jojoba olie, vitamine E, vanilletinctuur, allantoïne, kaliumsorbaat en capriltriglycerine. De pH is 4,5. En nee, Grahams test nooit op dieren. Een tube van 75 gram kost € 24,99. Het is geen geneesmiddel, maar een gezondheidsproduct, ook wel medisch hulpmiddel genoemd, en daaraan worden geen eisen van wetenschappelijk bewijs gesteld.
Kijimea Prikkelbare Darm
Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) is een aandoening die oorzaak zou zijn van buikklachten al of niet gecombineerd met obstipatie of diarree. De klachten fluctueren en kunnen soms spontaan afnemen. Gevaarlijk is de kwaal niet: je kunt er stokoud mee worden. Afgezien van wat weinig onderbouwde adviezen en uitleg heeft de dokter de lijder maar weinig te bieden. Kwakzalvers storten zich met enige gretigheid op de kwaal en ook promoveerde recent aan het AMC iemand op hypnotherapie bij PDS. Helpt prima, al is blindering natuurlijk niet mogelijk bij hypnotherapie.
De oorzaak van PDS is onbekend maar al geruime tijd worden de klachten toegeschreven aan een afwijkende darmflora, die bestreden zou kunnen worden met yoghurtdrankjes als Yakult. Een echte oplossing biedt dit middel blijkbaar niet, want sinds enkele maanden stuiten wij op een exotisch klinkende variant: Kijimea Prikkelbare Darm, uitsluitend verkrijgbaar bij apotheek of drogist. Dit laatste is een marketing truc: er is geen wet die verkoop van medische hulpmiddelen in een supermarkt verbiedt.
De gebruiksaanwijzing oogt ook als een echte bijsluiter: opnieuw sluwe marketing! De advertentie schrijft het PDS toe aan ‘beschadigde darmbarrière’, goed reagerend op de ‘wereldwijd unieke bifido-bacteriestam B. bifidum MIMBb75’, nergens anders verkrijgbaar. De kleine letters verwijzen naar goedkeuring van de advertentie door toezichthouder KOAG/KAG en men beklemtoont dat dit product een ‘medisch hulpmiddel’ is. Veertien capsules, goed voor zeven dagen behandeling, kosten €15,80. De kwaliteit van leven van de ‘getroffenen’ verbetert aanzienlijk, zo beweert de firma.
Voltaren Emulgel
Maar erger dan deze toch tamelijk doorzichtige kwakzalversmiddelen is de zeer frequente televisiereclame voor Voltaren Emulgel, een wrijfmiddel dat door de huid zou worden opgenomen en aldus gewrichtsklachten moet kunnen bestrijden. ‘Bewegen blijft een plezier’. Voordat u mocht denken met het zoveelste medische hulpmiddel te maken te hebben, stelt de firma er elke keer nadrukkelijk bij dat Voltaren Emulgel een geneesmiddel is.
Dat is toch wel vrij brutaal zult u denken, want het is toch wel erg onwaarschijnlijk dat zo’n gel het gewrichtskapsel c.q. de gewrichtsholte kan bereiken. Maar wacht even. Het middel blijkt zich waarachtig te kunnen beroepen op de status van geneesmiddel, want het is door het CBG geregistreerd als werkzaam en dat is doorgaans een betrouwbaar bewijs van werkzaamheid. Toch ziet het er hier wel naar uit dat dat eerbiedwaardige CBG bij de registratie een uitglijder heeft gemaakt.
De betreffende Cochrane Review noemt het bewijs voor werkzaamheid bij chronische gewrichtsklachten (voornamelijk op basis van artrose) immers matig: 60% van de proefpersonen ervoer pijnverlichting tegen 50% in de placebogroep. De bijsluiter adviseert bovendien het gebruik te beperken tot 3 weken en de patiënt met chronische pijn schiet daar dus erg weinig mee op. Drie weken zijn zo voorbij, terwijl het bovendien een week duurt voordat het effect zich heeft opgebouwd. ‘Gaat rechtstreeks naar de plaats van de pijn’. De gel moet maar liefst vier maal daags worden aangebracht.
Samenvattend: een zeer beperkt effect bij chronische klachten, zeker als de toepassing conform de bijsluiter beperkt wordt tot maximaal drie weken. Deze vermeldt ook als enige indicatie: lokale verlichting van milde tot matige gewrichtspijn, veroorzaakt door exacerbatie van osteoartrose van de knie en van de vingers. Deze terughoudende en ontnuchterende conclusies staan in schril contrast tot de juichende teksten van de advertenties (‘dubbele werking’) en het CBG zou kunnen overwegen om de registratie om die reden te herroepen.
Maar zelfs als dat zou geschieden dan nog kan de firma GlaxoSmithKline hier blijven spreken van een geneesmiddel. De Geneesmiddelenwet stelt namelijk dat een geneesmiddel een substantie of een samenstel van substanties is die bestemd is om te worden toegediend of aangewend voor dan wel op enigerlei wijze wordt gepresenteerd als zijnde geschikt voor: 1°. het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens, 2°. het stellen van een geneeskundige diagnose bij de mens, of 3°. het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van fysiologische functies bij de mens door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen. Niet de werkzaamheid, maar de goede intentie volstaat. Met deze definitie is ook gegarandeerd dat homeopathica nog altijd als geneesmiddel mogen worden uitgevent. En ook de Grahams eczeemcrème en de Kijimea Prikkelbare Darm zouden zich volgens deze definitie toch best als geneesmiddel kunnen presenteren. Of lees ik de Geneesmiddelenwet soms niet goed? Hoe veel zijn wij eigenlijk opgeschoten ten opzichte van 1885? Brieven naar de redactie.
Over Kijimea klaagde al eens iemand bij de Reclame Code Commissie en uit de uitspraak blijkt dat sommige reclameteksten door de KOAG/KAG gewoon toelaatbaar worden geacht.
https://www.reclamecode.nl/webuitspraak.asp?ID=195797&fontSize=large
>>>> Kijimea Prikkelbare Darm is een medisch hulpmiddel. De uiting is ter goedkeuring aan de Keuringsraad KOAG-KAG voorgelegd en is na toetsing aan de Code Publieksreclame Medische (zelfzorg) Hulpmiddelen (CMPH) op 7 september 2016 door de KOAG/KAG toegelaten.
<<<<
.
>>>Ten overvloede wordt door KOAG/KAG opgemerkt dat zowel op de verpakking van Kijimea als in de uiting wordt meegedeeld dat Prikkelbare Darm Syndroom eerst door een arts dient te worden vastgesteld.<<<<<
Dat veel toegelaten manieren van aanprijzen dan toch nog uiterst misleidend zijn dat is bekend.
Ook hoeven we kennelijk niet te verwachten dat de overheid de teugels strakker zal aanhalen.
En een lijst met Rare Medische Producten kon nog wel eens stukken langer moeten worden dan die voor Rare Apparaten die nu ongeveer 1000 items telt.
Roeland
Tja, Kijimea. Vroeger zag ik op de Duitse TV al regelmatig reclame voor dit product en het lijkt er op dat de tekst hiervan letterlijk vertaald is, inclusief het nogal krom klinkende “kleinste beschadigingen van de darmwand”.
Voltaren is natuurlijk niet het enige product, dat pretendeert door de huid te kunnen werken. Ik heb het indertijd wel eens voor m’n vader gekocht, toen hij last had van z’n knie. Helpen deed het naar ik meen niet. Zelf heb ik het ook wel eens gebruikt voor m’n rug, maar zonder merkbaar effect.
Het blijft merkwaardig dat men dit soort reclames mag blijven maken. Dat een pijnstiller misschien minder goed werkt dan in een reclame wordt gesuggereerd is een ding, maar hier gaat het dus om iets dat niet werkt, omdat het in feite niet kan werken.
Ik ken twee bejaarde mannen die zweren bij Voltaren voor hun kniëen.
Beiden zijn continue gebruikers.
n=2
Een middel dat als geneesmiddel in de handel wordt gebracht, zal toch echt als zodanig moeten zijn geregistreerd, met RVG-nummer en al. De intentie alleen is dus beslist niet voldoende om iets tot geneesmiddel te bestempelen. Voor homeopathie is een uiterst merkwaardige uitzondering gemaakt, via een speciaal wetsbesluit. Zonder bewezen werkzaamheid, meer dan placebo natuurlijk, wordt bij mijn weten een middel niet als geneesmiddel geregistreerd. Verder moet het middel veilig zijn. Het is me eveneens onduidelijk waarom Voltaren dan wel geregistreerd zou zijn, want inderdaad, al vele jaren is bekend dat het niet of slecht tot het gewrichtskapsel doordringt. Als ik het me goed herinner was het vroeger een medisch hulpmiddel (waarvoor de registratie-eisen heel anders zijn.
Er is goede reden om het zgn. aandieningscriterium (zeggen dat het ergens tegen helpt) te hanteren om te bepalen of iets een geneesmiddel is (behalve het aandieningscriterium is er ook het werkingscriterium). Als iets een geneesmiddel is (ook volgens deze definitie), dan valt het onder de Geneesmiddelenwet. En dan moet het een handelsvergunning hebben en die krijg je alleen als het CBG een goedkeuring heeft afgegeven. Overtreders, bijv. personen die iets aanbieden ter genezing, zelfs als het zuiver water is of suikerpilletjes, zonder bij het CBGte zijn langsgeweest te zijn, kunnen hoge boetes krijgen. Zelfs het in voorraad hebben van zulke dingen is verboden, ook als niet kan worden aangetoond dat je het hebt verkocht.
Wie o wie kan uitleggen wat colloidale havermout in vredesnaam zou kunnen zijn? Ik kan daar geen begin van een idee van maken. Of is het gewoon havermoutpap? Maar ja, hoe maak je van die ongelijkmatige smurrie een gladde crème? Misschien moet je daar bouwvakker voor zijn?
Tja, bouwvakkers werken met cement en met specie, dus iets dergelijks, maar dan met havermout, moet geen probleem zijn. 🙂
Een crème is een olie-in-water-emulsie, bestaande uit een vettig mengsel dat d.m.v. een emulgator stabiel fijn is verdeeld in een waterig mengsel. Daar zitten gewoonlijk geen stukjes havermout in want normaliter bestaat een crème uit een gladde massa die gemakkelijk door de huid wordt opgenomen. Wat er in de waterfase zit, wordt uit de opsomming helaas niet helemaal duidelijk. Ik laat het bouwvakken maar over aan bouwvakkers, maar omgekeerd kunnen zij dat ook beter doen bij het behandelen van huidaandoeningen.
Dat is mijn idee ook.
De mensen zijn misschien iets te graag geneigd te geloven in het eenzame genie, dat ineens een oplossing vindt voor een probleem waar de deskundigen geen antwoord op hebben.
Men wil maar wat graag in sprookjes en wonderen geloven. Daarom trappen mensen ook in de verhaaltjes van kwakzalvers, zeker als het gaat om ziektes waar de medische wetenschap nog wel eens machteloos bij staat, zoals bij bepaalde vormen van kanker.
Als iemand dan pretendeert de oplossing te hebben gevonden, dan wil men dat maar al te graag geloven.
Dat is natuurlijk begrijpelijk gezien vanuit de patiënt, maar een overheid die uiterst slap toestaat dat de bevolking door kwakzalvers wordt bedrogen, is behalve slap ook inconsequent en corrupt. Inconsequent omdat allerlei andere zaken wél worden gereguleerd. Corrupt, omdat men onwetend en stug tegen advies vanuit wetenschappelijke hoek blijft ingaan.
Inderdaad. Ik begrijp ook niet goed waarom de consument niet beter beschermd wordt tegen alle mogelijke claims van kwakzalvers en andere verkopers van medische producten, die niet kunnen doen wat ze pretenderen.
Ik denk dan met name aan iets als Voltaren. De koper ziet op de verpakking staan dat het ibuprofen bevat en dat kent men wel als pijnstiller en ontstekingsremmer, dus gaat men er van uit dat het product wel iets zal doen.
Verkopers van ondeugdelijke producten worden over het algemeen hard aangepakt, als het al niet door de overheid is, dan wel door consumentenprogramma’s, of de consumentenbond, maar als het om kwakzalverij gaat, lijkt iedereen ineens op z’n handen te gaan zitten en wil zelfs de consumentenbond wel eens de plank flink mis slaan.
Renate1,
De consument wordt niet beter beschermd omdat heel bewust de wet-BIG is ingevoed, waarvan de leidraad ooit als volgt is verwoord:
“Het uitgangspunt van de Wet BIG is dat in principe iedereen handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg mag uitvoeren.”
Een rechtenstudie door Elske Gofers
http://arno.uva.nl/cgi/arno/show.cgi?fid=544618
concludeert :
“.. . Zoals in de tussenconclusie al is beschreven, is in deze scriptie onderzocht of de Wet BIG burgers
voldoende bescherming biedt tegen onverantwoord handelende alternatieve genezers en wat de
mogelijkheden zijn
bij onvoldoende rechtsbescherming. Uit de tussenconclusie blijkt dat de Wet
BIG biedt in zijn huidige vorm burgers onvoldoende bescherming biedt tegen onverantwoord
handelende alternatieve genezers. . . .”
Roeland
Het lijkt er op dat die wet BIG vooral bedoeld is om kwakzalvers te beschermen.
Waarom worden bij het minste of geringste voedingsmiddelen van de markt gehaald en mogen kwakverkopers vrijwel ongestoord hun gang gaan? Alleen als er doden dreigen te vallen, lijkt men wel eens in te willen grijpen en dan krijgt de kwakzalver een tik op de vingers en gaat hij vervolgens vrolijk verder met z’n handeltje.
Renate1,
Antwoorden op je vraag vallen op hun plaats als je het volgende overzicht van MCIH Biesaart leest:
http://assortiment.bsl.nl/files/2622543a-b940-48a0-832e-c61ea51939f5/
Roeland
Zelf dat overzicht herlezende kwam ik het volgende bloempje tegen:
“Voor beoefenaren van alternatieve behandelwijzen (en zonder BIG-beroep) is geen regeling bij of
krachtens de wet tot stand gekomen. Betoogd werd dat een regeling voor
dergelijke behandelaars de burger slechts schijnzekerheid zou bieden met
alle nadelige gevolgen vandien. Dit is wel eens de paradox van de Wet BIG
genoemd.
Juist daar waar mogelijk bescherming voor de burger geboden is,
voorziet de wet daar niet in.”
Roeland
De enige verklaring is dat wat er zoal omgaat in de genezerij een soort religie is. In elk geval zijn de aanhangers zeer gecommitteerd. Net als elke andere religie zijn er de economische belangen van de ‘priesters’ die de religie aan de gang houden.
Iedereen die betrokken is bij politiek wil de ‘anderdenkenden’ niet voor het hoofd stoten. Toen de wet-BIG er nog niet was, was de ‘kwakzalverij’ verboden. Maar er kwam door het wijdverspreide geloof niks van handhaving terecht. Precies diezelfde maatschappelijke krachten die van de handhaving van de oude wet een potje maakten, zorgden voor de nieuwe wet.
De wet op de uitoefening van de geneeskunde in België is meen ik op papier veel strenger. Dara komt ook niks van terecht. Trouwens bij de diergeneeskunde zie je hetzelfde. Daar geldt de vroegere wet nog steeds: alleen dierenarsten mogen dieren behandelen. Daar wordt ook op grote schaal gekwakzalfd.
Angst dat er kiezers weglopen.
Laffe compromissen!
Jan Willem,
Gedenk de affaire Van Der Smagt die in 1988 een glashelder artikel met een vergelijkbare strekking schreef in Medisch Contact, waarmee hij zich zulk groot ongerief van de “gekwetsten” op de hals haalde dat hij de KNMG heeft verlaten.
Ook vele kwakzalvers-websites, die ik regelmatig doorploeg, spreken direct de magische verlangens van hun te misleiden doelgroep aan.
Tovcerstokken, electrosmog-bezweringen en verkondigen dat men de huidige wetenschap voorbij is, zijn schering en inslag.
Zomaar wat voorbeelden:
https://farohealthcenter.nl/maretak-meting/
http://www.janatuurlijk.eu/lecher-antenne.html
https://www.nanny-paragnost.nl/manier_van_werken.html
https://www.allestegenstraling.nl/nl-nl/maxiimus/maxiimus-lumere-antistraling-detail
Roeland
Bedankt, Roeland, voor je opsomming. Die laatste had ik nog niet gezien. Ik heb net een uurtje doorgebracht op de website met MAXiiMUS producten. Dit is het businessmodel van FLOWW. Voor 298 euro komen ze eerst bij je thuis een “stralingsonderzoek” doen (voor België geldt er daarbij nog een toeslag van 35 euro). Voor dat onderzoek gebruiken ze “apparatuur” en wichelroedes. Vervolgens kun je producten aanschaffen om de straling te gaan “neutraliseren” of “harmoniseren.” De verkrijgbare prullaria kosten 1999 euro of meer. De site staat vol met wartaal over geopatische stoorvelden, het sfeerveld van een piramide en het omkeren van de elektronenspin zodat er weer harmonie met het lichaam ontstaat.
Geloof, kwakzalven en complotdenken, allemaal hetzelfde. Ze komen er altijd weer mee weg, hoe groot het bedrog ook is.
Daar moest ik meteen aan denken bij het zien van de voorpagina van NRC van vandaag (alle hotemetoten in de RK kerk wisten van het misbruik). Ik herinner me met grote woede verdomd goed de RK tophotemetoot die met droge ogen op TV wist te beweren: Wir haben es nicht gewusst.
En wat doet de overheid?
Die verbiedt wél motorclubs en een pedofielenvereniging, maar bovengenoemde bedriegers worden ongemoeid gelaten. Ach, wat een geklaag toch over de kloof tussen overheid en burgers…
En dan loop ik me intussen af te vragen wat ik moet schrijven over een spannende thriller, waarin mensen met regelmaat op acupunctuurpunten, of meridianen lopen te meppen. Schrijven dat er ongeloofwaardige gevechtstechnieken gebruikt worden, of keihard stellen dat acupunctuur groteske nonsens is.
Bij een film over James Bond ga je uiteindelijk ook niet klagen over het feit dat dingen niet kunnen.
Ja! Martelen met homeopatishe middelen :-))
“Als je nu niet praat, verdun ik het gif nóg een keer!”
Ik moest even aan Sylvia Millecam denken.
Over marteling door kwakzalvers gesproken…
Kan men dan niet eenvoudiger gewoon de trillingen van het gif naar het slachtoffer sturen?
In kwakland is niets onmogelijk, dus waarom nog mensen met gif naar Groot Brittannië sturen, als je de trillingen op afstand kan sturen. Dan hoef je ook geen doorzichtige leugentjes te verzinnen.
Dat soort dingen doen overheden toch allang, als je complotgelovigen mag geloven? Tja, waaróm overheden dat doen, kunnen de kwakkers nooit helder uitleggen. De Russen doen het echter nog steeds ouderwets maar daarentegen wél effectief, met gif in een parfumflesje.
@ Hans,
Nu snap ik het, daarom geloven de complotgelovigen wel alles wat de Russen ze voorschotelen. Dat gedoe met het parfumflesje is natuurlijk alleen maar bedoeld om de Russen de schuld te kunnen geven.
In dat ongure oosten kijkt men niet op 1 of 2 spionnen resp. huurmoordenaars. Voldoende ruimte om ze te laten verdwijnen of uit de weg te ruimen. En uitleveren doen we nooit. Dat geldt overigens ook voor andere landen hoor. Wat dat betreft geloof ik meteen in de mentaliteit van James Bond, ondanks de bar slechte filmverhalen.
Aan Hans
Jij lijkt mij een mooie voor een hoofdrolletje in een serie als Breaking Bad. Boeven op ingenieuze wijze uit de weg ruimen. 🙂 Het liefst via chemisch geknutsel.
Ik houd eigenlijk niet van fictie. De werkelijkheid is vaak veel spannender. En naar films kijk ik weinig. Van Breaking Bad heb ik zelfs nog nooit gehoord.
Aan Hans
Breaking Bad is een Netflix serie en volgens nogal wat mensen de beste serie op Netflix. Ik heb ervan genoten, al was het echt her en der gruwelijk. Dus mocht je fictie willen zien van enig niveau, dan is dat misschien iets voor jou. Maar ja, series zien kost wel tijd.
Ik houd wel van fictie en lees graag thrillers. Een serie als Breaking Bad is aan mij dan weer niet besteed. Dan liever iets Scandinavisch en dan nog altijd liever als boek. Lezen gaat sneller dan kijken.
Ieder zijn smaak, wat ik niet negatief bedoel. Ik “heb” geen Netflix, ik kom zonder al tijd tekort en ik verveel me geen seconde.
Ik heb ook geen Netflix. Over het algemeen lees ik liever.
Martin,
Mijn vernachel-topstuk blijft een broncorrector van een mille of 15:
https://skepp.be/nl/apparatuur/broncorrector
Al vanaf vóór 1960 en nog steeds volop in productie.
Roeland
Een prachtige verzameling, die wat mij betreft ooit een plaats mag krijgen in het Sceptisch Museum. En die verzameling heeft al een aardige beredeneerde catalogus.
Roeland, je bent m.i. te vriendelijk als je het over befoefelen of vernachelen hebt. Het is, ook al gezien de prijs, doodgewoon ordinair bedrog, fraude, flessetrekkerij, diefstal of een ander woord van dien aard en ernst.
Is er eigenlijk bekend wat er in die kwakzalverscontraptie zit?
Hans1263
Door het te benoemen zoals jij voorstelt verklaar je alle vernachelden impliciet tot sukkels en dat schept ongewenste afstand.
Bovendien hebben de door jou voorgestelde benamingen ook een juridische betekenis die je -zoals de recente ervareingen vn Skepsis demonstreren- in een lastig parket kunnen brengen als belang hebbende fabrikanten daar een opening voor zien.
Mijn broncorrector is beschikbaar voor een gedocumenteerde ontmanteling. Misschien iets voor Lubach?
Roeland
Met de eerste alinea ben ik het niet eens.
Met de tweede moet ik knarsetandend accoord gaan; niet vanwege inhoudelijke argumenten maar vanwege m.i. verderfelijke wetgeving.
Bij de ontmanteling van de broncorrector er maar een notaris bijhalen?
Met die eerste alinea ben ik het ook niet eens.
Kijk maar eens hoeveel mensen het slachtoffer worden van mensen die door iedereen als oplichters worden gezien. Dat impliceert toch niet dat het allemaal sukkels zijn?
Ik vind dat er juist tegen medisch bedrog veel strenger moet worden opgetreden, juist omdat mensen hier nog minder goed in staat zijn om het kaf van het koren te scheiden. Als iemand een ander geld aanbiedt, om een erfenis te krijgen en de persoon daarvoor eerst moet betalen, dan is misschien nog eenvoudiger te doorzien dat hier een luchtje aan zit, dan bij medisch bedrog, dat ook nog wel met de nodige moeilijke medische termen gepaard gaat.
Daar ben ik het mee eens. Bij al te doorzichtig bedrog (dat zie je b.v. af en toe in Opgelicht) kun je er met kromme tenen naar zitten kijken: hoe is het mogelijk dat mensen dáár toch intuinen? Maar om ze tot sukkels etc. te verklaren, gaat me te ver want waarom zou ik me hautain opstellen? Ik kan er zelf toch ook intippelen als een bedrieger maar slim genoeg is? Kortom: de bedrogen mensen moeten niet worden bestreden, de bedriegers daarentegen wél, en meer dan nu het geval is. Jammer dat je bedriegers, fraudeurs, flessetrekkers en dieven waarvan je zeker bent dat ze dat zijn, niet zonder meer bedriegers, fraudeurs, flessetrekkers en dieven mag noemen zonder het risico te lopen door deze b., f., f. en d. te worden aangeklaagd. De omgekeerde wereld is dat, dankzij slappe wetgeving in deze.
Mensen die met genoegen hun foute inzichten corrigeren zijn er vast en zeker.
Alleen is het achteraf rationaliseren en vasthouden aan foute keuzes een overbekend verschijnsel waar ik in dit geval meer gewicht aan geef.
Gedenk de kwebbeldoos-experimenten van Victor Lamme en het bijna venijnig vasthouden aan Arnica, Homeopathie, of de pasfoto-proeven waar keuzes worden verwisseld en het niet-gekozene wordt verdedigd.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Rationalisering_(psychologie)
Roeland