Een familieopstelling is een dubieuze praktijk die onlangs in het NPO televisieprogramma ‘Dream School’ voorbijkwam. In dat programma werden kwetsbare jongeren blootgesteld aan een therapievorm waar compleet wildvreemde mensen naar hartenlust schuldgevoelens mogen suggereren. Skepsis Podcast presentator Richard Engelfriet reikt u hier graag de woorden voor aan: onzinnig en gevaarlijk.

Stel, je heet Alexis, je bent twintig jaar en je hebt de nodige problemen. Na je adoptie vanuit Colombia kom je in Nederland, maar daar gaat van alles mis. Op je elfde kom je al in aanraking met de politie en je hebt naar eigen zeggen ‘erge dingen gedaan voor geld’. Je leven is ontspoord.
Wat zou u ervan vinden als we Alexis dan ‘helpen’ met een bizarre vorm van therapie, waarbij een compleet wildvreemd persoon zich voordoet als de biologische moeder van Alexis en zonder enige kennis van zaken zegt dat ze ‘schuldgevoel’ heeft? En waarbij de therapeut letterlijk woorden in de mond legt die Alexis moet herhalen?
Wie denkt dat ik dit voorbeeld uit mijn duim zuig, heeft het mis. Dit is exact wat er gebeurde tijdens een recente aflevering van het NPO televisieprogramma Dream School. Zelfbenoemd ‘familieopsteller’ Els van Steijn, die de sessie begeleidt, zegt tegen Alexis: ‘Ik reik je de zin aan: Lieve mama, ik ben je zoon’. Vervolgens moet Alexis deze zin herhalen. Van Steijn vraagt vervolgens aan representant Demi, die de rol van de biologische moeder van Alexis speelt, hoe ze zich voelt. Demi verklaart, zonder die moeder ooit gesproken, gezien of gehoord te hebben, dat ze ‘schuldgevoel’ ervaart als ze naar Alexis kijkt.
Els (die voor zover ik kan nagaan niet in bezit is van een relevante opleiding tot psycholoog en niet staat ingeschreven in het BIG register) weet dan blijkbaar alles al en zegt: ‘Schuldgevoel. Ja, dit is zijn lot. Dat je hem hebt afgestaan. Je hebt gegeven wat je kan geven’. Vervolgens spreekt Els de zin uit ‘Ik ben trots op je’, die Demi klakkeloos herhaalt namens de moeder van Alexis. Alexis is tot tranen toe geroerd dat hij eindelijk die woorden van zijn ‘moeder’ heeft gehoord. Of de biologische moeder van Alexis zich ook echt schuldig voelt en trots is op Alexis, komen we niet te weten. Laat staan dat iemand verklaart waarom Demi zonder enig voorbehoud mag zeggen hoe een Colombiaanse moeder die ze niet kent zich zou voelen.
Heel bijzonder, en dan druk ik me zeer eufemistisch uit, dat een publieke zender deze ordinaire kwakzalverij op het scherm slingert.
Hoedt U voor hulpverlening op TV.
Tijd dat de een of andere satiricus zich over deze flauwekul ontfermd. Iets voor Arjen Lubach?
Z’n Duitse collega Jan Böhmerman fileerde gisteren resonantie-therapie, medische influencers en de eigenaren van een kliniek voor esthetische chirurgie, die kennelijk ook een TV-programma op een Duitse commerciële zender hebben.
Of misschien Sjamadriaan?
Al die hulpverlening op TV is er alleen maar voor de kijker. Als het mislukt (zoals b.v. met het koppelen van geadopteerden aan hun biologische ouders etc.) heeft de kijker een smeuig programma en zit het slachtoffer met de gebakken peren
Sjamadriaan is ook goed, maar met columns en dergelijke preek je toch vooral voor eigen parochie. Bij satire op TV zijn er misschien ook kijkers die de kletskoek van onzinverkopers wel willen geloven, zeker als deze vertellen dat ze arts zijn. Bij de bioresonantie-therapie haalt Jan Böhmermann een onderzoek uit 2019 aan, waarin een aantal levende personen, een lijk en een leverkaas getest worden. Bij de levende personen worden de dingen waar ze last van hebben niet geregistreerd, het lijk is kerngezond en als bij de leverkaas de gegevens van een van de testpersonen worden ingevoerd, is de uitslag hetzelfde als bij de betreffende testpersoon.
Hulpverlening op TV is voor de kijker, daar ben ik het volkomen mee eens. Ik moet ook eerlijk zeggen dat ik er niet naar kijk, evenmin als ik naar programma’s als Boer zoekt vrouw, B&B vol liefde, of Winter vol liefde kijk. Als ik er eens iets over lees, dan denk alleen maar: “Blij dat ik daar niet naar hoef te kijken.”
En als het bij die hulpverlening dan mis gaat, dan is er altijd wel een kijker die betoogt dat het toch ook vaak goed is gegaan en dat we niet het kind met het badwater weg moeten gooien, terwijl je in feite gewoon geen televisie zou moeten maken met de problemen van mensen. Hulp en TV zijn gewoon geen goede combinatie. Als de hulp wel helpt (dus als mensen inderdaad aan de juiste familie worden gekoppeld) dan kan die hulp nog altijd beter worden geboden zonder er een TV-programma van gemaakt wordt. Bij een TV-programma gaat het uiteindelijk toch vooral om het presenteren van een mooi plaatje en daarbij is zorgvuldigheid misschien wel eens minder belangrijk, terwijl zorgvuldigheid nu juist het belangrijkste is.
Idem bij TV-rechtszaken. Daar wordt dan wel een oordeel geveld maar alle buren en bekenden ‘genieten’ mee en dat blijft hangen. Het is dan maar de vraag of winnen van de zaak dat ook inderdaad is.
Of denk aan die walgelijke Amerikaanse toestanden bij doctor Phil.
@ Hans,
Ik herinner me een stuk in het AD over TV-rechtzaken, waarin ook werd gesteld dat mensen vaak erg negatief werden afgeschilderd.
Niet alleen Dr. Phil, maar ook Dr. Oz.
Als we het over gezondheid hebben. De heer Kennedy met z’n Make America Healthy Again, promoot bakken in rundervet, vindt riboflavine gevaarlijk, omdat hij het niet uit kan spreken, promoot het drinken van rauwe melk, en raadt bij mazelen het slikken van levertraan aan. Om het nog maar niet te hebben over een gesprek over kinderobesitas en pre-diabetes in een fastfoodrestaurant onder het genot van een hamburger met friet, gebakken in rundervet, een milkshake en cola.
@Renate1
De mensen die in de gevaarlijke en oerdomme onzin van Kennedy trappen, komen er na jaren vanzelf achter wat ze zichzelf hebben aangedaan. Dan ervaren ze bovendien wat de Amerikaanse gezondheidszorg kost. En dan… is het te laat en gaan ze eerder dood dan nodig.
@ Hans
Het probleem is dat de heer Kennedy momenteel minister van volksgezondheid is. Dat betekent dat hij aan alle knoppen kan zitten om daar enige invloed op uit te oefenen, inclusief het uitkleden van de FDA, het promoten van rauwe melk, bakken in rundervet, levertraan, ivermectine en hydroxycloroquine. Voorts raadt hij het gebruik van zaadolie af en is hij ook tegen het vechten tegen psychedelica, stamcelbehandelingen en zuurstoftherapie voor zaken waar ze niet voor bedoeld zijn. Voeg daar aan toe dat hij tegen vaccinaties is, al zal hij dat zelf ontkennen, omdat hij mensen wel met een halfslachtige opmerking heeft aangeraden om hun kind eventueel tegen mazelen te laten vaccineren. Waar hij dan wel aan toevoegde dat vaccinatie ook risico’s heeft die nog niet volledig bekend zijn (een aperte leugen).
Voeg daar aan toe dat Amerikanen toch al het idee hebben dat ze in het beste land ter wereld wonen. Ze zullen dus zonder problemen hun ogen sluiten voor het feit dat de Amerikaanse gezondheidszorg de duurste ter wereld is, terwijl de gemiddelde levensverwachting lager is dan in landen met een vergelijkbaar welvaartsniveau, Nu geef ik toe dat de meeste mensen vermoedelijk hun vingers in de oren stoppen als het over statistiek gaat, maar toch. Uiteindelijk zullen de mensen die eerder dood gaan, of ongezond worden hun ellende nog steeds niet wijten aan het opvolgen van adviezen van kletskoekverkopers als de heer Kennedy en alle mogelijk gezondheidsinfluencers, die daar totaal geen verstand van hebben.
Kwakzalver Els heeft slechts hogere hotelschool gedaan en kan alleen maar kletsen over liefdevolle momenten en meer van dergelijke zelfverzonnen zweverij. Even mijn mond spoelen!
Per ongeluk verkeerd terechtgekomen maar bedoeld als reactie op je bericht van 11.10 uur.
Helemaal mee eens, Renate. Enerzijds heeft deze abjecte plastic (complot)gelovige Amerikaan met nul inzicht in medische zaken, door een ander bot warhoofd naar voren geschoven, veel macht en kan hij dingen afdwingen en ook totaal schadelijke maatregelen nemen. Anderszijds heeft hij invloed (ja, je gelooft het nauwelijks) en trappen massa’s goedgelovige mensen er helaas in. Een gevaarlijke gek, deze Kennedy. Omhooggevallen en ingelikt bij bovengenoemd bot warhoofd, ondanks drugs, drank, vrouwen en een obscure familie. Dat zegt ook genoeg over het beoordelingsvermogen van het botte warhoofd.
Mensen hoeven niet direct goedgelovig te zijn, maar het is vaak een kwestie van de dingen gewoon niet weten en de eigen voorkeuren. Als het om gezond voedsel gaat, horen we zo veel verhalen, dat het vaak moeilijk is om te achterhalen wat nu wel en niet klopt. Jan roept dit, Piet roept dat en Kees roept weer iets anders. Je kunt natuurlijk naar het advies van officiële instanties luisteren, maar als mensen daar geen vertrouwen in hebben, of zoals in de VS deze instanties uitgekleed worden en onder leiding van de heer Kennedy verkeerde adviezen gaan geven, dan wordt het lastig. Dan gaan mensen dus zoeken naar het advies dat het beste past bij hun eigen voedingspatroon. De voedingsinfluencers bieden voor ieder wat wils en leveren er pasklare argumenten bij. Of die argumenten ook hout snijden, dat is maar de vraag, maar hoe moet de leek dat beoordelen? Het klinkt logisch, dus…
En met alle voedingsadviezen van officiële instanties, ga je je op een gegeven moment ook afvragen wat je nu eigenlijk nog wel mag eten.
Een heel interessant boek van Sjamadriaan (Adriaan ter Braack) in dit kader is Eigen onderzoek eerst.
Tja, als je je serieus in de “socials” laat informeren door de eerste de beste “influencer”, noem ik dat goedgelovigheid. Als u een beter woord kent, ga ik daarin mee.
Dat boek van Sjamadriaan heb ik gelezen. Het ligt nog bij me thuis, omdat ik nog een aantal andere bibliotheekboeken heb liggen.
Het is misschien goedgelovig om je te laten informeren door de eerste de beste influencer. Probleem is echter dat ze zich soms ook vermommen als een soort onafhankelijke bronnen, terwijl ze betogen dat officiële instanties in de zak van Big Pharma zitten of zo. En met de afbraak in de VS van het FDA en de warhoofdige onzinverkoper Kennedy als minister van volksgezondheid, gecombineerd met de polarisatie aldaar, wordt het natuurlijk helemaal lastig om de juiste informatie te krijgen. De officiële instanties zullen steeds meer onzin propageren en de betrouwbare bronnen zal door een flink deel van de Amerikanen gewantrouwd worden, omdat ze liberaal (links) zijn.
En laten we niet vergeten dat ook reclames een rol spelen. Als je iedere keer hoort dat je bepaalde multivitamines, of supplementen moet slikken, vaak gepropageerd door sporters op hun retour, dan zullen er genoeg mensen zijn die er in trappen. Per slot van rekening is die sporter een soort ervaringsdeskundige. Dat sporters absoluut geen deskundigen zijn en alle mogelijke onzin geloven, als ze denken dat dit hun prestaties beïnvloedt, zie rituelen en dergelijke, wordt gemakkelijk vergeten.
Voor meer flauwekul op de Nederlandse TV. Zondag zond de VPRO de documentaire ‘Look into my eyes’ over 7 New Yorkse mediums uit. Mag ik alstublieft een teiltje?