Met enige regelmaat sturen mensen mailtjes naar Stichting Skepsis om een bijzondere ervaring te delen. Vaak hebben ze zelf al een (soms vergezochte) verklaring en willen ze weten wat ‘de skeptici’ er van denken. Als beheerder van het algemene mailadres van Skepsis zie ik dat soort mails als eerste en vaak beantwoord ik ze ook als ik denk dat ik er wel wat mee kan. Zo stuurde Richard van Bemmelen van de week een link naar een artikel dat hij had geschreven naar aanleiding van gebeurtenissen die hij in 2017 had meegemaakt (en deels gefotografeerd) met als onderwerp: “Hoe is dit te verklaren?” Omdat er in dit geval redelijk wat harde gegevens waren (originele onbewerkte opnames met exacte locatie en tijd) had ik er wel schik in om er eens goed naar te kijken.
Even kort samengevat: Van Bemmelen had zitten experimenteren met opnames met lange sluitertijden en zo een aantal avond- en nachtfoto’s gemaakt. Op de foto’s zijn lichten te zien waarvoor hij geen verklaring had, maar ook bleken er achteraf opnamen op de camera te staan die hij niet zelf gemaakt had. Op die laatsten is volgens Van Bemmelen een exoplaneet te zien. Aangezien je die niet zo vanaf Aarde kunt fotograferen en de camera geen Wi-Fi verbinding heeft, moeten die opnames wel door ‘iemand’ met een ongelooflijke technische voorsprong op ons zijn gemaakt en op die camera gezet. Enig ondersteunend bewijs zou liggen in de foto waarop een blauw object hoog in de lucht te zien is, wat geen ster kan zijn, want die geven altijd een bolvormig beeld.
Erg overtuigend vond ik dit allemaal niet, mailde ik hem terug, maar ik wilde wel een blik werpen op de onbewerkte originele foto’s, die hij vervolgens stuurde. Mijn voorlopige conclusies zijn dat er bij de foto met de drie lichtjes eigenlijk niets bijzonders aan de hand is, de ‘gouden schijf’ erachter zie ik ook niet echt. Het lijkt wel op dat de lampjes een oppervlak erachter beschijnen (maar dat ze gewoon zijn bewogen, kan natuurlijk ook).
Waarschijnlijk gaat om lichten op een eilandje, zo’n anderhalve kilometer van de plek waar de foto gemaakt is. Het is een eilandje waar je kunt aanmeren met een bootje en waar waarschijnlijk ook wel overnacht wordt. [De zichtlijn had ik in eerste instantie niet helemaal correct ingetekend, hiernaast de aangepaste versie] Misschien zijn het dus lampjes van kampeerders.
De enige reden om bij deze lichten aan iets anders te denken, ligt in de koppeling die Van Bemmelen legt met de blauwe lichten die hij eerder ongeveer in dezelfde richting zag (zie een van de andere foto’s), maar een verband hoeft er niet te zijn. Dat blauwe licht lijkt mij afkomstig van een boot in de haven op de voorgrond, veel dichterbij.
De foto met de ‘exoplaneet’ bevat in de donkere achtergrond vooral veel ruis, ik kan er geen sterrenhemel van maken. De ruis lijkt ook erg op de ruis die je in redelijke egale opppervlakken in de andere foto’s kunt zien. Bij deze foto is de volgens de EXIF-data ook de flits afgegaan, wat er mogelijk op duidt dat de ‘exoplaneet’ een aangeflitst stofdeeltje is niet ver van de lens (zie orbs), maar zeker is dat niet. Wel lijkt het mij nog steeds het meest waarschijnlijk dat het hier om een per ongeluk gemaakte foto gaat, mogelijk tijdens het instellen van de camera voor de lange sluitertijden. En dat gaat eigenlijk ook op voor de andere foto’s waarvan Van Bemmelen overtuigd is dat hij (of iemand anders die bij de camera kon) ze niet gemaakt heeft.
Daar zullen hij en ik wel van mening blijven verschillen, het lijkt me niet echt zinvol om er nog verder op door te gaan. Een gebrek aan informatie dat een sluitende verklaring verhindert, zie ik niet als een argument voor bijzonder vergezochte claims als dat onbekende intelligenties via ons onbekende methodes een foto op een toestel plaatssen van een exoplaneet, liet ik hem weten.
Met de foto waarop het ‘blauwe object’ te zien is, kunnen we meer doen. Sowieso leek me het al niet erg waarschijnlijk dat de blauwe gloed op het kozijn afkomstig zou zijn van een reflectie van dat blauwe ding zoals Van Bemmelen schrijft. Dan zou het licht toch een rare bocht moeten maken. En het raam ernaast laat dan om onduidelijke redenen niet dezelfde soort reflectie zien. De blauwe gloed kan misschien afkomstig zijn van een ledlicht van een elektronisch apparaat in die kamer, opperde ik.
Het gaat hier echter wel om een duidelijke sterrenhemel. Omdat tijd en locatie exact bekend zijn, kunnen we kijken hoe de hemel er ter plekke uit moet hebben gezien en dat vergelijken met wat er op de foto staat. Met Stellarium heb ik een screenshot gemaakt en die in Photoshop over de foto heengelegd (met een beetje draaien en vergroten om goed uit te komen). De helderste sterren op de foto heb ik daarbij eerst nog even vet rood aangestipt om makkelijker te kunnen zien of ik goed zat met de uitlijning. Zelfs met de tamelijk snelle en ietwat onnauwkeurige manier waarop ik het aangepakt heb, is de conclusie volgens mij helder: het blauwe object is de ster Vega.
Vega is de op een na helderste ster aan de noordelijke hemel en staat ook wel bekend als een de hemellichamen die tot ufo-meldingen kunnen leiden. Dat de ster op de foto niet netjes rond is, lijkt me eerder aan de gebruikte camera toe te schrijven dan aan bijzondere omstandigheden. Het is in ieder geval geen reden om te twijfelen of het hier wel om Vega gaat of niet, want waar zou die ster dan anders gebleven moeten zijn?
Van Bemmelen had zijn waarneming ook op de website Ufomeldpunt.nl gedaan, denk dat die daar nu wel als opgelost aangemerkt kan worden.
