• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

citaten

Wees op je hoede met quote-memes. Een gids

3 November 2016 by Leon Korteweg 18 Comments

Internetmemes hebben de manier waarop we online communiceren radicaal veranderd, vooral op social media. Meestal bestaan ze uit een foto of cartoon met een bepaalde tekst erbij om een punt te maken. Zoals het bekende gezegde luidt, één plaatje zegt meer dan duizend woorden, en kan daardoor veel effectiever zijn in het overbrengen van een boodschap dan een heel weloverwogen, goed onderbouwd essay (vooral als Twitter posts beperkt tot 140 tekens).

gravity-just-a-theory
Met één plaatje duidelijk maken dat creationisten het begrip ‘theorie’ verkeerd opvatten.

Memes kunnen op zeer geestige wijze iets raars over de wereld uitleggen in de vorm van een simpele grap, die mensen hun kijk op de maatschappij kan doen heroverwegen. Maar, hoewel ze vaak een kern van waarheid bezitten, zijn ze meestal onnauwkeurig in detail en soms extreem misleidend of gewoon onjuist.

Eén type memes dat zeer gangbaar is, is citaten van beroemde wetenschappers, filosofen, politici etc. met hun foto ernaast. Het kan een diepzinnige uitspraak over een bepaald aspect van het heelal of de menselijke natuur bevatten, of eigenlijk pseudo-diepzinnige bullshit van het type dat van je Deepak Chopra zou kunnen horen en je niets over de realiteit vertelt.

not-his-words-not-even-his-picture-2
Een anti-meme gemaakt door iemand die zich duidelijk ergerde aan de foute Aurelius-meme.

Duidelijk geërgerd door de valse Aurelius-meme, maakte iemand deze anti-meme.
Een ander veelvoorkomend type is fictieve quotes, die worden toegeschreven aan mensen waarvan bij naspeuring niet kan worden bevestigd dat ze het ooit hebben gezegd of geschreven en het waarschijnlijk niet zouden hebben gesteund. Een berucht voorbeeld is Marcus Aurelius, die vals geciteerd wordt alsof hij twijfelde aan het bestaan van goden, hoewel niets van zijn overgeleverde geschriften op dergelijk religieus skepticisme wijst. Dit citaat is over het internet verspreid in veel verschillende vormen, vooral door atheïsten, agnosten en humanisten die waarschijnlijk houden van het feit dat een zeker antiek persoon het met hen eens lijkt te zijn. In één van zijn ergste verschijningen wordt de meme zelfs vergezeld van een afbeelding van Caracalla in plaats van Aurelius zelf. Dit is gewoon pseudogeschiedenis die we moeten tegengaan, zelfs als je het sentiment leuk vindt.

the-illusion-of-knowledge
Een van de bekendste quote-memes, die niet aan de juiste persoon wordt toegeschreven.

Een laatste categorie slechte bad memes bestaat uit verkeerd toegeschreven uitspraken. Iemand heeft het inderdaad gezegd – hoewel mogelijk niet letterlijk – maar die persoon was niet zo bekend, mensen onthouden verkeerd wie het heeft gezegd (of het kan ze niet schelen) en schrijven het toe aan een beroemder iemand. Op Facebook zul je met gemak honderden teksten vinden die zogenaamd zijn geuit door door Albert Einstein, Stephen Hawking of Carl Sagan – figuren waarmee rationalisten zich graag identificeren. Een quote die tergend vaak verkeerd wordt toegeschreven aan Hawking is ‘The greatest enemy of knowledge is not ignorance, it is the illusion of knowledge’. Iedereen die vol passie pseudowetenschap bevecht is er vatbaar voor om het eens te zijn met zo’n statement, en als Hawking ‘t heeft gezegd, dan moet het wel geweldig zijn. Dus ze klikken op ‘Delen’ of ‘Retweet’ en wachten af om likes te oogsten, zonder eerst de bron te checken.
De echte auteur was Daniel J. Boorstin. Wie? Ja, van hem heb je vast nog nooit gehoord. Maar dat is geen excuus om lichtgelovig te zijn; give credit where it is due. Het is nogal ironisch wanneer dit citaat, dat waarschuwt tegen de ‘illusie van kennis’, zomaar gedeeld wordt zonder enige factcheck, vooral als skeptici het doen – wij, die toch het goede voorbeeld zouden moeten geven.

boorstin
Door zelf een nieuwe, correcte, versie te maken, kun je foutieve quote-memes bestrijden.

Als tip kan ik zeggen dat WikiQuote en GoodReads meestal betrouwbare websites zijn om de authenticiteit van een uitspraak te verifiëren, maar er zijn ook vele andere, en deze twee kunnen het ook fout hebben – iets wat je zelf zult moeten uitvissen. Dus, als je dat eenmaal gedaan hebt, wat is dan de volgende stap? Je zou een anti-meme kunnen maken zoals de debunker van de Aurelius-meme hierboven deed, met rode markeringen en hoofdletters, maar dat kan nog wel eens negatief en zelfs agressief overkomen. Beter kun je misschien degene die een foute meme heeft gepost beantwoorden door gewoon zelf een gecorrigeerde versie van die meme te maken, een counter-meme, en die overal verspreiden. Als je succesvol bent, kan de poster een rectificatie of retractie plaatsen en misschien deze keer zelfs jouw meme posten als alternatief.

don-t-believe-the-internet-lincoln-humor-poster
Abraham Lincoln staat skeptisch tegenover jouw meme.

De beste manier om dit af te sluiten is misschien wel de beste skeptische quote-meme van allemaal, expres verkeerd toegeschreven aan iemand die allang was overleden voordat het internet werd uitgevonden. Deze en vergelijkbare versies zijn een uitstekende reactie om mensen opnieuw te laten overdenken of de meme eigenlijk wel waar is. Maar zelfs als een beroemd persoon het echt heeft gezegd, kan de tekst inhoudelijk nog steeds fout zijn; we dienen ook uit te kijken voor een beroep op een misleidende autoriteit.

Filed Under: Algemeen Tagged With: citaten, internetmemes, quotes

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

After ACIP: Where Robert F. Kennedy Jr. will likely go from here in his quest to eliminate vaccines
7 July 2025 - David Gorski

HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr. was on The Tucker Carlson Show last week. It got me to thinking: What's next in RFK Jr.'s crusade against vaccines after he turned ACIP into an antivax committee? The post After ACIP: Where Robert F. Kennedy Jr. will likely go from here in his quest to eliminate vaccines first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dr. Vinay Prasad: Bodily Autonomy Applies to Raw Milk, Not Vaccines
4 July 2025 - Jonathan Howard

This is what it looks like when disinformation doctors pretend to value data and science to further their true objective, MAHA politics. The post Dr. Vinay Prasad: Bodily Autonomy Applies to Raw Milk, Not Vaccines first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Wearables and Wellness Populism: How Smart Watches Got MAHA’d
3 July 2025 - Scott Gavura

Fifteen years ago, then-contributor Peter Lipson wrote a short post on this blog that I’ve reflected on many times since. Titled Your Disease, Your Fault, Peter described a central theme that runs through nearly every variant of alternative medicine: That illness is preventable, and therefore, your fault. According to this worldview, disease isn’t a product of biology, inequity, or chance. It is […] The post Wearables and Wellness Populism: How Smart Watches Got MAHA’d first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke net-na-het-weekendbijlage (27-2025)De bekende en verderfelijke combinatie van complotgeloof, geloof en kwakzalverij.
  • Renate1 on De linke net-na-het-weekendbijlage (27-2025)https://www.kwakzalverij.nl/nieuws/bestuur-stuurt-brief-aan-minister-en-vaste-kamercommissie-vws/ Waarom verbaast het me niet dat mevrouw Ag
  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Klaas van Dijk Hoe zullen we het gedrag tot nu toe van hun werkgevers noemen? Collaboratie? Gesjoemel? Fraude? Incompetentie?
  • O misterioso vídeo do disco voador em Mingachevir, no Azerbaijão - Portal Vigília on UFO’s – waar komen ze vandaan?[…] e produtiva, principalmente entre céticos. Um grupo de trabalho da iniciativa internacional “Skepsis”, começou
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in