• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

horoscopen

Misser van WRR: ‘slechts’ 25 procent van Nederlanders vond homeopathie wetenschappelijk

23 September 2013 by Pepijn van Erp 4 Comments

Dat was even schrikken. Op de website DUB, het medium van de Universiteit Utrecht, staat een stukje over hoe de samenleving aankijkt tegen het wetenschappelijk gehalte van een aantal vakgebieden. De resultaten van een steekproef zijn in een kek grafiekje samengevat, met daarin per vakgebied het percentage dat als ‘wetenschappelijk’ en ‘niet wetenschappelijk’ was aangeduid door de ondervraagden. Niet verrassend aan die cijfers is dat ‘harde’ wetenschappen Natuurkunde en Wiskunde hoog scoren met respectievelijk 94 en 90 procent voor ‘wetenschappelijk’. Dat geneeskunde de lijst aanvoert met 97 procent is al iets vreemder, maar ronduit verbazingwekkend zijn de cijfers van de hekkensluiters in de tabel. Niet omdat die onterecht onderaan staan, maar omdat ze nog zo hoog scoren. Het gaat namelijk om homeopathie en astrologie, die volgens de gegevens nog door 55 en 34 procent van de ondervraagden als wetenschappelijk gezien worden! Hoe kan dat nu weer?

Een verontrustende tabel (bron: DUB)
Een verontrustende grafiek (bron: DUB)

De gegevens komen uit onverdachte bron, het recente rapport van de Wetenschappelijk raad voor het Regeringsbeleid (WRR) onder de titel ‘Hoeveel vertrouwen hebben Nederlanders in wetenschap?‘ (pdf). Inderdaad staat daarin op pagina 14 het volgende tabelletje:

Tabel 2 uit rapport van de WRR
Tabel 2 uit rapport van de WRR

Hiermee kunnen we verder op zoek naar de bron. Die is niet al te moeilijk te vinden, het gaat om ‘Europeans, Science and Technology‘ (pdf) van Eurobarometer in opdracht van de Europese Commissie, gepubliceerd in juni 2005. Daar komt toch een wat ander beeld uit naar voren. In de enquête werd namelijk niet gevraagd om ‘wetenschappelijk’ of ‘niet wetenschappelijk’ aan te kruisen, maar om je mening te geven op een vijfpuntsschaal, lopend van ‘volstrekt niet wetenschappelijk’ tot ‘zeer wetenschappelijk’. De laagste twee categorieën werden samengevoegd tot ‘niet wetenschappelijk’ en de hoogste twee tot ‘wetenschappelijk’.
Als je dan kijkt naar de cijfers voor de EU als geheel, vind je dat 33 procent van de EU-burgers homeopathie ‘wetenschappelijk’ vindt (blz. 35). Zou Nederland dan zou veel meer vertrouwen hebben in de werking van geschud water of in de wetenschappelijke capaciteiten van de homeopathische proefjesnemers? Nou, nee. In de bijlagen staat per lidstaat de uitsplitsing, voor Nederland zien de cijfers er als volgt uit (blz 198 en 208,  bladzijdenummering van pdf):

 N 1 2 3 4 5 DK
groep A 486 20% 26% 27% 16% 10% 1%
groep B 519 17% 26% 33% 16% 7% 1%

De enquete was in tweeën gesplitst, groep A kreeg soms andere vragen dan groep B, maar niet bij homeopathie. ‘DK’ staat voor ‘Don’t know’ neem ik aan. Als je nu de cijfers netjes bij elkaar voegt kom je uit op 45 procent die homeopathie als ‘niet wetenschappelijk’ en 25 procent die het als ‘wetenschappelijk’ karakteriseert. Dat laatste cijfer is wel wat minder schokkend dan de 55 procent van de WRR. De opstellers van het WRR-rapport hebben blijkbaar de categorie ‘wetenschappelijk’ zelf opnieuw gedefinieerd als 100 procent minus ‘niet wetenschappelijk’ en daarbij de neutrale categorie (3) ook maar bij ‘wetenschappelijk’ genomen. Slordig op zijn minst.

Dat er met twee groepen gewerkt werd, maakte het mogelijk om bijvoorbeeld bij astrologie te onderzoeken of de hoge score in 1993 en 2001 misschien voor een groot deel verklaard kon worden door een verwarring met het woord astronomie (dat zou er achter kunnen zitten, denk ik tenminste , hoewel astronomie zelf ook in het lijstje staat). Groep A werd ondervraagd met ‘astrologie’ en groep B met ‘horoscopen’ en dat gaf het volgende resultaat (voor NL, blz 193 en 203 van de pdf):

1 2 3 4 5 DK
Astrologie 486 27% 15% 21% 19% 16% 2%
Horoscopen 519 65% 21% 6% 4% 3% 1%

Als je het bij elkaar neemt en weegt, kom je op 66 procent voor ‘niet wetenschappelijk’ en 21 procent voor ‘wetenschappelijk. De WRR maakte weer dezelfde blunder en geeft 34 procent voor ‘wetenschappelijk’. Natuurlijk is het nog steeds zorgelijk dat er zoveel Nederlanders homeopathie en astrologie als wetenschappelijk karakteriseren (en zelfs nog 7 procent vindt dat ook van horoscopen), maar zo erg als de WRR het voorschotelt, is het dus lang niet. En ‘we’ doen het dus zelfs wat ‘beter’ dan het Europees gemiddelde.

Update: het rapport is overigens in samenwerking met het Rathenau Instituut geschreven, dus misschien gaat het iets te ver om van een ‘WRR-rapport’ te spreken

Filed Under: Algemeen, Factchecking, Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: astrologie, enquete, homeopathie, horoscopen, wetenschappelijk, WRR

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger?
16 September 2025 - Ward van Beek
Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger?

.In het dagelijks leven loop je als skepticus tegen heel andere zaken aan dan klassieke skeptische thema’s als homeopathie of een platte aarde. Dubieuze kleurentests op werk, vasten zou gezond zijn, en de kracht van positieve mindsets. Skepsis-podcastpresentator Richard Engelfriet sluist u door alledaagse…Lees meer Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger? › [...]

KNAW symposium “Debating the Facts”
8 September 2025 - Ward van Beek
KNAW symposium “Debating the Facts”

. Maandagmiddag 15 september organiseert de KNAW het symposium “Debating the Facts”, met onder andere Nobelprijs-winnaar Guido Imbens en onze Skepsis-voorzitter, Eric-Jan Wagenmakers. Hoe te voorkomen dat feiten ‘ook maar een mening’ worden… Er zijn nog een paar plaatsen. Voor meer…Lees meer KNAW symposium “Debating the Facts” › [...]

Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Natural History
16 September 2025 - Mark Crislip

It usually takes me several weeks to write these essays, in part because I am slow, and in part I have more to do in retirement than I ever did when working. But as this goes live, I am recovering from a new knee replacement. As I age I am having everything that fails and either be replaced or removed. Orchiectomy next? […] The post Natural History first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Robert F. Kennedy, Jr. is definitely coming for your vaccines, part 2: VAERS, the FDA, and ACIP
15 September 2025 - David Gorski

The Food and Drug Administration appears to be about to weaponize a classic antivax trope against COVID-19 vaccines, the abuse of reports to the Vaccine Adverse Events Reporting System to falsely portray them as deadly, even as news reports suggest that RFK Jr. will further restrict access to COVID-19 and three childhood vaccines. Here we go again. The post Robert F. Kennedy, Jr. is definitely coming for your vaccines, part 2: VAERS, the FDA, and ACIP first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dr. Jay Bhattacharya: From Massively Overhyping to Limiting and Defunding Vaccines in 4 Years
12 September 2025 - Jonathan Howard

Who could be to blame for the lack of trust in mRNA vaccines? The post Dr. Jay Bhattacharya: From Massively Overhyping to Limiting and Defunding Vaccines in 4 Years first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (37-2025)Inderdaad, iets te snel getikt. Van mij mogen vormen van plicht ook wel, b.v. vaccinatie om toegang voor kinderen te
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (37-2025)Ik neem aan dat u RFK bedoelt. Over het geheel genomen ben ik hert wel met Sjamadriaan eens, hoewel ik
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (37-2025)Helemaal eens met Sjamadriaan. Ook ik erger me aan programma's waarin zonodig tegenover de deskundige een totale onbenul op het
  • Renate1 on Astrologie in het Teylers MuseumPlacebo vind ik ook onethisch. Maar de 'logica' van platte-aarde-gelovigen is niet zo ver verwijderd van de 'logica' van mensen
  • Hans1263 on Astrologie in het Teylers MuseumJe kunt toch ook zo'n goed gesprek beginnen zonder die malle verzinsels met sterrenbeelden en planeten? Maar OK, misschien geeft

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in