• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

jan boersema

Theorie milieuramp Paaseiland doorgeprikt

29 April 2011 by Gert Jan van 't Land 3 Comments

Theorie milieuramp Paaseiland doorgeprikt 1
Moai op Paaseiland (wikipedia)

In zijn bekende boek ‘Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed‘ (2005) stelt Jared Diamond dat de bewoners van Paaseiland eeuwen geleden een ecologische ramp veroorzaakten die leidde tot de ineenstorting van hun samenleving. De theorie van Diamond is een bekende leerstelling van de milieubeweging en wordt veel gebruikt om te waarschuwen tegen het onheil dat we kunnen verwachten van een niet duurzame samenleving. Jan Boersema toont aan dat deze theorie niet klopt.

Paaseiland is een piepklein eiland (net zo groot als Texel) dat op 2000 kilometer afstand van Zuid-Amerika ligt, in de Stille Oceaan. De theorie van Diamond is dat de geïsoleerd levende Paaseilanders te veel bomen omhakten om beelden (‘moai’) te transporteren. Toen alle bomen op waren konden er geen boten voor de visvangst meer worden gebouwd. Honger sloeg toe en het eiland viel uiteen in oorlogvoerende facties. Het gevolg zou zijn geweest dat de bevolking werd gedecimeerd. Aldus de theorie van Diamond.

Theorie milieuramp Paaseiland doorgeprikt 2
Ligging van Paaseiland (google maps)

 

 

Jan Boersema toont in zijn recent verschenen boek ‘Beelden van Paaseiland, Over de duurzaamheid van een cultuur’ aan dat de theorie van Diamond niet klopt. De NRC besprak zijn boek op 23 april. Een korte samenvatting van de NRC-bespreking:

Boersema legt uit dat voor het transporteren van de 887 beelden op Paaseiland maximaal 15.000 bomen nodig zijn geweest (en waarschijnlijk minder omdat sommige bomen meerdere malen konden worden gebruikt). Vervolgens rekent Boersema voor dat op het eiland honderdduizenden bomen groeiden. Zijn conclusie is logisch – de mens kan niet achter het verdwijnen van de bomen zitten.  De oorzaak van de ontbossing is niet bekend, mogelijk is de boosdoener een soort rat die de zaden van de bomen kapot knaagde. Na het verdwijnen van de bomen toonden de Paaseilanders juist grote veerkracht door veel zaken over een andere boeg te gooien. De religie die tot dan toe op de voorouderbeelden was gericht werd verruild voor de ‘vogelman-cultus’. Er ontstonden nieuwe rituelen. Ook het dieet werd aangepast. Visvangst was immers niet meer mogelijk omdat er geen bomen meer waren om boten te bouwen. De Paaseilanders intensiveerden daarop de landbouw. Er is geen aanwijzing voor een ineenstorting van de samenleving op Paaseiland. Boersema in de NRC:

‘De eilandgeschiedenis voor de komst van de Europeanen is er eerder een van continuiteit en verandering dan van ineenstorting en verdwijning. De samenleving wist zich goed aan te passen aan de ontbossing en de gevolgen die deze had voor natuur en cultuur en wist daarbij een nieuwe balans te bereiken’.

De echte ineenstorting van de samenleving op Paaseiland voltrok zich pas in de 19e eeuw. De oorzaak kwam van buiten. Peru ontvolkte de eilanden. De bewoners werden in plantages aan het werk gezet. In 1877 waren er nog maar 111 Paaseilanders over.

 

 

 

Filed Under: Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: duurzaamheid, jan boersema, Jared Diamond, paaseiland

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

As Diseases Spread and Trust in the FDA Crumbles, Its Leaders Are Obsessed with an MRI Abnormality in 1 in 61,500 Males Ages 12-24
18 July 2025 - Jonathan Howard

Our medical establishment told people to "Stop Trusting the Public Health Establishment". Now, almost no one trusts our medical establishment. The post As Diseases Spread and Trust in the FDA Crumbles, Its Leaders Are Obsessed with an MRI Abnormality in 1 in 61,500 Males Ages 12-24 first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Your terrain, your fault? Germ Theory Denial 2025
17 July 2025 - Scott Gavura

Terrain theory is making a comeback, offering the illusion that illness is always preventable, and blaming the sick for being sick. The post Your terrain, your fault? Germ Theory Denial 2025 first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Garden of Healing
15 July 2025 - Mark Crislip

As I read the plaques in the Garden of Healing, I thought it would be a fun project to compare the content with reality. The post Garden of Healing first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Klaas van Dijk Onnozele leidinggevenden ("bestuurders") die niet lezen, wat ze lezen niet begrijpen, en mocht dat toch het geval
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsRonald Meester, Jona Walk en Bram Bakker hebben een nieuwe versie gemaakt van hun in het Engels vertaalde preprint van
  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Klaas van Dijk Voldoende reden om het Radboud te mijden als het enigszins kan. Kwakzalversnest.
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, tot heden is er niets wat erop wijst dat het Radboud UMC hun arts Jona Walk, aldaar werkzaam op
  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsHet is me duidelijk, @ Klaas van Dijk Het lijkt me heel simpel: wie zwijgt, stemt toe. Incompetentie en collaboratie

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in