• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

kieskompas

Hoeveel Nederlanders denken nu echt dat de aarde plat is?

30 September 2019 by Pepijn van Erp 17 Comments

Engels - UK vlag 30x24
Hoeveel Nederlanders denken nu echt dat de aarde plat is? 1Het dagblad Trouw heeft in samenwerking met Kieskompas een opiniepeiling uitgezet om te kijken hoe het staat met het geloof in diverse complottheorieën. Afgelopen donderdag berichtte de krant op grond van dat onderzoek dat “een kleine één procent van de Nederlanders, 0,9 procent om precies te zijn, denkt dat de aarde niet rond is maar plat”.  Die 0,9 procent komt neer op een slordige 150.000 Nederlanders en dat klinkt toch wel een beetje veel.

Ik vroeg bij Kieskompas na wat precies de vraagstelling was geweest. En wat ik al enigszins vermoedde, klopt: er is niet neutraal gevraagd naar wat iemand de beste ruimtelijke beschrijving vindt van de wereld waarop wij leven. Er werd de deelnemers namelijk gevraagd om op een vijfpuntsschaal aan te geven hoe waarschijnlijk ze de volgende uitspraak vonden:

NASA en andere organisaties doen er alles aan om te verhullen dat de aarde geen bol is maar een platte schijf.

Deze vraag gaat volgens mij meer over het geloof in een samenzwering dan over iemands ruimtelijke voorstelling van de wereld. Op zich is dat vanuit de doelstelling van Trouw wel te begrijpen, omdat het ze om het geloof in complotten gaat. Wel vind ik dan nog de vraag een beetje onduidelijk gesteld, iets als “NASA en andere organisaties doen er alles aan om te verhullen dat de aarde in werkelijkheid een platte schijf is en niet een bol, zoals ze vertellen.” lijkt me beter.

Als je gewoon wilt weten wat iemand denkt over de vorm van de aarde, moet je hem er volgens mij niet meteen mee gaan belasten dat zijn gedachte daarover misschien wel automatisch inhoudt dat allerlei organisaties ons hierover voor de gek proberen te houden. Ik zou dan eerder zo’n meerkeuzevraag voorleggen:

Wat beschrijft volgens u het beste de vorm van de wereld waarop wij leven als we lokale hoogteverschillen als bergen en zeeën buiten beschouwing laten?

a) een bol

b) een enigszins afgeplatte bol

c) een platte schijf

d) een mogelijk onregelmatige vorm die wel een platte bovenkant heeft waarop wij leven

e) iets heel anders

Degene die ‘a’ of ‘b’ antwoorden zou je dan tot de globisten rekenen, degenen met ‘c’ of ‘d’ tot de platte-aardegelovigen. Ik vermoed dat je dan toch een stuk lager uitkomt dan 150.000 Nederlanders die in een platte aarde geloven.
Het is goed voorstelbaar dat mensen verschillend antwoorden op beide vragen. Iemand die denkt dat de aarde plat is, hoeft NASA cs. niet per se te verdenken van kwade opzet. En een complotgevoelige persoon kan NASA er best van verdenken van alles te verhullen en daar zijn waarschijnlijkheid van de stelling door laten bepalen, terwijl hij tegelijkertijd vasthoudt aan een globe als beste model voor de aarde. Als complotdenkers ergens goed in zijn is het immers wel in het vasthouden aan gedachten die logisch gezien onderling tegenstrijdig zijn.

In een eerder artikel van Trouw uit deze serie (er volgen nog meer delen) staat genoemd dat 1,6 procent gelooft dat ‘de echte machthebbers op deze aarde hagedis-achtige wezens van een andere planeet zijn’. Dat is een nog veel raarder idee. Je zou ook kunnen denken dat er nogal wat panelleden deze enquête niet zo serieus hebben ingevuld, maar daarop hebben ze wel allerlei checks losgelaten. De kans op ludiek ingevulde vragenlijsten zou daardoor heel klein zijn.

Dezelfde onderzoekers zetten een soortgelijke vragenlijst ook in 2013 uit, maar daarin zat helaas nog geen vraag over de platte aarde. Een vraag over ufo’s kunnen we wel vergelijken. De stelling: ‘overal ter wereld landen met regelmaat ufo’s. De overheden doen er alles aan om dit tegen te spreken.’ vond in 2013 11,9 procent waarschijnlijk of heel waarschijnlijk, maar in 2019 nog maar 6,9 procent. Een opvallende afname, waarvoor ik niet zo snel een verklaring zou weten te geven.

In de Verenigde Staten werd in 2018 het geloof in de platte aarde gepeild door YouGov. Het resultaat daarvan zorgde voor wat commotie, omdat sommige media het interessant vonden om het deelresultaat van de jongste groep ondervraagden volkomen ten onrechte te vertalen als “een derde van de millenials denkt dat de aarde plat is”. Maar de vraagstelling is ook daar wat vreemd, het goede antwoord staat er namelijk niet bij; ook een platte aarde is in de meeste modellen immers rond.

Hoeveel Nederlanders denken nu echt dat de aarde plat is? 2

Toevoeging 9 oktober 2019
Glenn Branch van de National Center for Science Education wees me op drie interessante blogs die hij schreef voor Scientific American samen met prof. Craig. A. Foster:

  • Do People Really Think Earth Might Be Flat?
  • Yes, Flat-Earthers Really Do Exist
  • Flat-Earthery, British Style

Filed Under: Complottheorieën, Factchecking Tagged With: flat earth, kieskompas, platte aarde, Trouw

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
KNAW symposium “Debating the Facts”
8 September 2025 - Ward van Beek
KNAW symposium “Debating the Facts”

. Maandagmiddag 15 september organiseert de KNAW het symposium “Debating the Facts”, met onder andere Nobelprijs-winnaar Guido Imbens en onze Skepsis-voorzitter, Eric-Jan Wagenmakers. Hoe te voorkomen dat feiten ‘ook maar een mening’ worden… Er zijn nog een paar plaatsen. Voor meer…Lees meer KNAW symposium “Debating the Facts” › [...]

Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

Videos European Skeptics Congres 2024
18 August 2025 - Ward van Beek
Videos European Skeptics Congres 2024

 In 2024 organiseerde afis, de Franse zusterorganisatie van Skepsis, het 20ste European Skeptics Congress, in Lyon. Een aantal van de bijdragen zijn ook online te bekijken: [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Stocking Your Home First Aid Kit: A Pharmacist’s Guide
11 September 2025 - Scott Gavura

A well-stocked home first aid kit saves time, stress, and urgent trips to the pharmacy. The post Stocking Your Home First Aid Kit: A Pharmacist’s Guide first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Tylenol and Autism
10 September 2025 - Steven Novella

Earlier this year, HHS secretary RFK Jr. predicted that, “By September, we will know what has caused the autism epidemic and we’ll be able to eliminate those exposures.” Scientists have been researching autism for decades, including what factors are driving changes in diagnostic patterns. Promising such a major breakthrough in just six months is beyond ridiculous, and strongly implies that RFK Jr. […] The post Tylenol and Autism first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Unintended Side Effects HPV and Shingles Vaccines—Reason for Concern
9 September 2025 - Kevin Folta

While vaccine debate rages in social media and on Capitol Hill, examination of massive data sets reveals unanticipated effects of the human papilloma virus (HPV) and varicella-zoster (Shingles) vaccines. The post Unintended Side Effects HPV and Shingles Vaccines—Reason for Concern first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)@Renate1 Ten eerste bevatten groenten slechts in de orde van enkele microgrammen per kilogram (!) nicotine.Ten tweede krijg je bij
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Renate1 en @Hans1263, helaas communiceert de afdeling communicatie van het Radboud UMC niet (met mij) over de volksgezondheidsondermijnende
  • Arthur Bijl on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)Ik denk dat er niet gesproken wordt over de 24 uur zon in de pool cirkel in het noorden, omdat
  • Renate1 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)Tja, gisteren hoorde ik een platte-aarde-gelovige beweren dat nicotine niet verslavend en zelfs gezond was, omdat het ook in broccoli
  • Hans1263 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)@Renate1 Ik vraag me altijd af wat nu precies het doel kan zijn van mensen die sprookjes vertellen tegen beter

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in