• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Lyon

Het nocebo-effect in actie

2 December 2015 by Piet Rademaker 21 Comments

Het placebo-effect is reeds door Chaucer in de Canterbury Tales in 1340 aan de kaak gesteld en wordt in de 18e eeuw in medische literatuur genoemd. De werking van middelen zonder actieve componenten staat buiten kijf. Het woord placebo is Latijn voor “ik zal behagen”. Behagen (lees: zich beter voelen) dus zonder effectieve werkzame stof en zonder echte behandeling. Maar ook het omgekeerde komt voor en genaamd ‘nocebo’, wat letterlijk betekent “ik zal schaden”. Schaden (lees: zich slechter voelen) op basis van veronderstelde, maar niet aanwezige, schadelijke stoffen of omstandigheden.

Voorbeelden van het nocebo-effect zijn de veronderstelde bijwerkingen van medicijnen, de effecten van Voodoo, de toename van pijnbeleving als er voor pijn is gewaarschuwd en de vermeende effecten van elektromagnetische straling afkomstig van antennes en zenders.

Als voorbeeld waar dat laatste toe kan leiden, een korte schets van een klucht in drie taferelen.

In Lyon maakte het grote Franse telecommunicatie bedrijf Bouygues, plannen voor een netwerk van GSM relais antennes. Er was veel bezwaar tegen het opzetten van dit netwerk. Voor één relais antenne in Lyon leidde dat tot een verzoek aan de rechter om de bouw te verbieden. Het betrof een antenne die dicht bij een kinderopvang en een school stond. De rechter wees het verzoek af met als voornaamste argument dat er geen overtuigende bewijzen in de literatuur zijn voor een gezondheidsrisico.

school-straling
Speelplaats van een school vlakbij de relais antenne (foto gemaakt door actievoerders tegen de antenne).

De antenne werd gebouwd en dat leidde na een jaar tot een verzoek in hoger beroep tot herziening van het eerdere vonnis. Argument was nu dat er wel degelijk gezondheidsproblemen waren opgetreden en die claim kon ook met  gezondheidsklachten worden gestaafd. Hier was echter sprake van een toch wel raadselachtig fenomeen: de antenne was inderdaad geplaatst, maar nog niet aangesloten. Geen enkele straling had ooit de antenne verlaten. Dus moest de conclusie wel zijn dat de klachten waren ontstaan zonder dat er enige oorzaak voor was. (Dit nog los van het feit dat ook bij een werkende antenne, volgens alle onderzoek daarover, geen straling optreedt die tot gezondheidsproblemen zou kunnen leiden.)

Een duidelijk geval van het nocebo-effect. De rechter oordeelde in hoger beroep dat de stand der kennis niet was veranderd en dat de eis tot afbraak van wat de Eiffeltoren van Lyon werd genoemd, werd afgewezen.

school-straling-2
De antenne (Eiffeltoren van Lyon) met op de voorgrond de school die als hoofdmotief werd gebruikt voor de eis tot afbraak van de antenne

De protesten tegen de antenne en de steunzenders waren daarmee niet van de baan.

Er volgde en tweede verzoek tot hoger beroep. Het nocebo-effect werd daarin niet bij naam genoemd, maar was wel de kern van het betoog. Er was dan blijkbaar geen effect van de straling aangetoond en er was ook onvoldoende bewijs voor effecten van de straling als die wel zou gaan optreden. Maar, zo betoogde men, het was wel duidelijk dat de antenne tot grote ongerustheid leidde en daarmee een gezondheidsrisico was. Het nocebo-effect was nu zelf de boosdoener geworden.

Gelukkig oordeelde het Hof van Appel dat deze redenering niet voldoende zwaarwegend was om de antenne stil te leggen. Het Hof gaf echter wel aan dat het oordeel voorlopig is. Mocht er een veel ernstiger vorm van maatschappelijke onrust ontstaan, dan zou alsnog tot sluiting kunnen worden besloten. Met andere woorden: als het nocebo-effect maar erg genoeg opspeelt, kan de waan plotseling werkelijkheid worden.

Hieronder diverse franstalige links naar dit onderwerp:

http://www.next-up.org/Newsoftheworld/EcoleGersonLyon.php

http://www.20minutes.fr/lyon/663962-20110203-lyon-la-cour-appel-lyon-juge-antenne-relais-ecole-gerson-inoffensive

http://www2.victoires-editions.fr/ressources/storage/20110216174720-texte_loi.pdf

Filed Under: Algemeen Tagged With: Bouygues, Lyon, straling

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Prestigieuze Lasker Award voor Piet Borst
22 September 2023 - Pepijn van Erp

Piet Borst ontvangt de Lasker Award, de belangrijkste Amerikaanse prijs voor biomedisch onderzoek! Het bericht Prestigieuze Lasker Award voor Piet Borst verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.3 – herfstnummer 2023
31 August 2023 - SkepsisBlogBeheerder
Skepter 36.3 – herfstnummer 2023

Geloof in het paranormale daalt fors, SCP rapport over coronasceptici rammelt, weinig muziek in Mozart-effect, en nog veel meer. Het bericht Skepter 36.3 – herfstnummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.2 – Zomernummer 2023
27 May 2023 - Pepijn van Erp
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023

Met oa de grote Replicatiequiz en de zoektocht naar buitenaardse intelligenties (en of we ons daarmee kunnen voortplanten). Het bericht Skepter 36.2 – Zomernummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

“Wij pikken waarschijnlijk ook maar een topje van de ijsberg op.”
16 September 2023 - Ledenadmin Skepp

Dr. Bik is microbiologe en deed lange tijd onderzoek aan o.a. Stanford University. De woede toen ze ontdekte dat iemand haar werk geplagieerd had, bracht haar echter op een ander pad. Inmiddels is ze datadetective die in een poging om een bijdrage te leveren aan een zuiverder, eer­lijke en integere wetenschap op zoek gaat naar fouten en fraude in gepubliceerde wetenschappelijke artikels. Ze heeft in­middels 938 ingetrokken artikels en 957 correcties van wetenschappelijke artikels op haar conto. [...]

‘Homeopathische kankertherapie verkort het leven’
9 August 2023 - Ledenadmin Skepp

TikTok-influencer Ellen Baetens kon niet vermijden dat haar moeder, hervallen van borstkanker, koos voor een homeopathische behandeling en chemotherapie resoluut weigerde. Ze stierf veel te vroeg, op 52-jarige leeftijd. Het volledige artikel kan u lezen op de Knack-Website   De pakkende getuigenis van Ellen Baetens kan u bekijken op haar TikTok-account: [...]

Door een overdreven focus op preventie worden al bij al gezonde mensen geklasseerd als (potentieel) ziek
24 July 2023 - Paul De Belder

Suikerziekte versus suiker-ziekte [...]

Decongestant doesn’t work, concludes FDA advisory committee
28 September 2023 - Scott Gavura

An FDA advisory committee has concluded that phenylephrine, a popular decongestant in cough and cold remedies, is ineffective. The post Decongestant doesn’t work, concludes FDA advisory committee first appeared on Science-Based Medicine. [...]

The Food Is Medicine (FIM) Movement
27 September 2023 - Steven Novella

Optimal nutrition can be a highly cost-effective, even net positive, government program. The post The Food Is Medicine (FIM) Movement first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Health misinformation now has powerful allies
25 September 2023 - David Gorski

Misinformation and conspiracy theories about health had long been a growing problem before the pandemic, but it took COVID-19 to get the government and researchers to take it seriously. Now, a new report in The Washington Post adds to previous reporting from multiple sources describing how allies of misinformation—and not just health misinformation—are striking back under the guise of defending "free speech." The post Health misinformation now has powerful allies first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Renate1 on De linke weekendbijlage (37-2023)Kanker.nl weer op de shortlist voor de Meester Kackadorisprijs. Het zal weer niet en dan hoor ik op de radio
  • UFO symposium aan KU Leuven gecanceld. De vloek van de mummie? - Kloptdatwel? on De UFO van Mussolini[…] West en Steven Greenstreet op het getuigenverhoor voor het Amerikaanse Congres. Of lees over de Italiaanse ufo-casus/hoax,
  • UFO symposium aan KU Leuven gecanceld. De vloek van de mummie? - Kloptdatwel? on Teleurstellend getuigenverhoor over UAP voor Amerikaanse Congres[…] David Grusch. Zie de recente Skepter voor waar dat ook al weer om draait of kijk het commentaar van
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (35-2023)U bedoelt waarschijnlijk "De roeping van de mens is mens te zijn" (in moderne spelling). Dat "men moet toch iets
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (35-2023)Zeker, dat ook. Maar dat is een andere uitspraak.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in