In 2007 startte een fraude-onderzoek tegen Marc Hauser. Hauser, werkzaam aan Harvard, had in de jaren daarvoor pijlsnel wetenschappelijke carrière gemaakt. Hij deed baanbrekend onderzoek naar moraliteit bij primaten. We schreven hierover eerder in dit blog naar aanleiding van een artikel van Frans de Waal in de New York Times (klik hier).
Op de top van zijn roem ontstond tegen Hauser de verdenking dat hij onderzoeksresultaten had gemanipuleerd. Opkomst en val van Hauser worden mooi beschreven in dit artikel van het universiteitsblad van Harvard. Ook de wikipedia heeft een goed overzicht van de affaire Hauser. Op 20 augustus 2010 velde Harvard het oordeel ‘schuldig aan wetenschappelijk wangedrag’. De zaak wordt nu verder onderzocht door de Office of Research Integrity, een orgaan van de Amerikaanse overheid.
Maar is er wel sprake van fraude? In september en oktober zijn verschillende collega’s voor Hauser in de bres gesprongen. De controverse rond de resultaten van Hauser kan volgens hen ook goed worden verklaard door verschillen in interpretatie van onderzoeksresultaten of door slordigheid. Een recent artikel in de New York Times (inloggen is misschien nodig) laat zien hoe ingewikkeld het is om de fraude vast te stellen of te ontkrachten. Volgens de New York Times:
“There seemed little doubt of the seriousness of the case when Harvard announced on Aug. 20 that he had been found solely responsible for eight counts of scientific misconduct. But last month two former colleagues, Bert Vaux and Jeffrey Watumull, both now at the University of Cambridge in England, wrote in the Harvard Crimson of Dr. Hauser’s “unimpeachable scientific integrity” and charged that his critics were “scholars known to be virulently opposed to his research program.” Also last month his principal accuser outside of Harvard, Gerry Altmann, allowed that he may have spoken too hastily. Dr. Altmann is the editor of Cognition, a psychology journal in which Dr. Hauser published an article said by Harvard to show scientific misconduct. When first shown evidence by Harvard for this conclusion, Dr. Altmann publicly accused Dr. Hauser of fabricating data. But he now says an innocent explanation, based on laboratory error, not fraud, is possible. People should step back, he writes, and “allow due process to conclude.”
Hauser houdt zijn onschuld vol en hij blijft aan het werk. Maar hij verkeert wel in een soort niemandsland. Op de website van Harvard is zijn cv ‘under construction’ (klik hier). Hauser was vorig jaar te gast bij de Universiteit Leiden voor de Tinbergen lezing. Op de website van de universiteit wordt op geen enkele manier melding gemaakt van de situatie van Hauser. Het lijkt er op dat het moeilijk is een keuze te maken, voor of tegen Hauser.