Gisteren was het bericht op o.a. Nu.nl te lezen: Oma doodt kleinzoon om verkeerd sterrenbeeld.
In de Chinese provincie Jiangxi zou een mevrouw Ao haar kleinzoon in een put hebben gegooid omdat een waarzegger had gezegd dat het sterrenbeeld van de baby de familie ongeluk zou brengen.
Ao zou zelfs een andere kleinzoon ertoe hebben aangezet om haar zwangere dochter in de buik te stompen om zodoende een miskraam te veroorzaken. Ao zou de politie hebben verteld dat toen het kind werd geboren in januari, ze besloot om hem te vermoorden. Toen de moeder even naar het toilet ging op 6 april jongstleden nam Ao het kind mee en gooide hem in een put. Zelf verdween Ao vervolgens voor twee dagen voordat ze gearresteerd werd.
En zo werd de voorspelling van de waarzegger een ‘self-fulfilling prophecy‘: door de voorspelling beging Ao een misdaad en riep op die manier inderdaad ongeluk over haar familie af.
[Hier stond een cartoon van Fokke & Sukke die ik toepasselijk vond bij dit artikel. Ik dacht dat de makers ervan gratis verspreiding van hun cartoons om met de producten eromheen dan geld te verdienen als verdienmodel hadden, blijkbaar is dat niet zo. De cartoon is in elk geval nog te vinden op dit blog]
Waarom geloven mensen toch in astrologie, horoscopen en sterrenbeelden? Op de website van stichting Skepsis is daar al veel over geschreven. In dit kader is het wellicht interessant om de uitgewerkte verzie van de lezing die voormalig astroloog Rudolf Smit gaf tijdens het Skepsiscongres van 1990 te lezen: ‘Geloof in astrologie‘.
Hij gaat onder meer in op de vraag ‘waarom mensen het gevoel krijgen dat astrologie werkt’. Hij geeft een beschrijving van de vermeende horoscoop van Jezus Christus en haalt ook een voorspelling aan over onze eigen koningin Beatrix:
‘Velen stellen zich de vraag of prinses Beatrix in de toekomst de troon zal bestijgen. Hoewel de constellatie in het teken Aquarius zeer zeker op de mogelijkheid van een troonsbestijging wijst, zijn wij ervan overtuigd dat dit niet het geval zal zijn.’ Iets verderop wordt dit herhaald. ‘… waardoor tevens de neiging versterkt wordt haar eigen weg te gaan zal ze later van een troonsbestijging afzien.’ Iets verderop ‘… dan komt dit daarmede zoveel overeen dat Mercurius als heerser van het derde huis in het teken Gemini in het Zenith staat waardoor een broer een zeer belangrijke invloed op haar leven zal krijgen en de troon zal bestijgen.’ Ten slotte: ‘prinses Beatrix ontwikkelt zich later als schrijfster en te verwachten is dat de prinses in haar literaire bekwaamheden een groot levensdoel zal vinden.’
Hij zegt daarover:
Van die voorspellingen is niet veel uitgekomen. Dit is met bijna alle astrologische voorspellingen die in het openbaar worden gedaan het geval.
Jan Willem Nienhuys says
Alleen spelen in China de ‘sterrenbeelden’ niet zo’n grote rol als in de astrologie. De dierenriemtekens worden gebruikt om van alles en nog wat te nummeren, onder meer jaren (bepaalde combinaties zijn dan gunstig of ongunstig, bijvoorbeeld iemand die het jaar van de tijger is geboren kan maar beter niet of juist wel trouwen met een schaap. Ook de uren van de dag worden met deze symbolen genummerd. Erg uitgewerkt zoals de westerse astrologie (met 10 planeten, 12 huizen, 12 tekens, en een stuk of zes mogelijke aspecten) is het niet.
Magnolia says
Dit is zeker geen self fulfilling prophecy. Het is de oma die de familie ongeluk heeft gebracht, niet het kind.
Rudolf Smit says
Fijn dat je mijn naam noemt, en verwijst naar mijn uitgewerkte lezing van 10-11-1990.
Maar mag ik jullie aanbevelen te gaan kijken op mijn website:
http://www.astrology-and-science.com
Weliswaar helemaal in het Engels, maar het bevat een schat aan artikelen van experts zoals Dr Geoffrey Dean, Prof. Ivan Kelly (CSIcop) en vele anderen, waarin wordt aangetoond hoe de astrologie werkelijk in elkaar zit. D.w.z. een ingewikkeld en best wel boeiend systeem, echter zonder werkelijkheidsgehalte.
Gertveenendaal says
Hallo Rudolf,
In 1978 heb ik een poosje les gehad van je in het trekken van horoscopen. Ik zou graag weer eens met je in contact komen, maar kan geen email adres vinden. Ik weet niet hoe dat te realiseren. Jij wel?
Marcegberts says
Zou het geloof in astrologie te maken kunnen hebben met de opvoeding?
Al vanaf jonge leeftijd worden velen grootgebracht met een verhaal (religie) dat niet klopt.
Ook zoiets als Sinterklaas hoort bij zulke verhalen.
Kinderen vinden een veilige haven in dit soort geloof.
De persoonlijkheid wordt gevormd met ‘lichtgelovigheid’, omdat het als kind een beschermings- en soms zelf ‘overlevingsmechanisme’ (bij een zware jeugd) biedt.
Daarom zijn ze als volwassenen ‘lichtgelovig gevormd’ en zijn snel weer geneigd in een nieuwe fabel te geloven.
Maarten Koller says
Een interessante gedachte. Ik heb zelf ooit eens gezocht naar een onderbouwing ervan, want het klinkt mij in elk geval logsich in de oren. Dat was in de context ‘is het slecht om kinderen te laten denken dat ze paranormaal zijn’. Ik heb helaas nooit een artikel erover kunnen vinden. Van de andere kant loopt bij kinderen fantasie en werkelijkheid wel meer door elkaar heen. Dat is juist goed voor de ontwikkeling. Later ontwikkelt de realiteitstoetsing en komt het meestal allemaal wel goed. Meestal… maar wanneer het niet goed gaat weten we nog niet of dat komt omdat men in de kindertijd allerlei dingen zijn wijsgemaakt. Mocht iemand daar artikelen over kennen dan houd ik me aanbevolen :).
2012/1/29 Disqus
Marcegberts says
Maarten,
Bedankt voor de reactie.Ik heb zeker informatie voor je: Alice Miller (bijvoorbeeld: “De bevrijdende waarheid”).Zij was een zeer sterke (vind ik) psycho-analytica, therapeut en schilderes.Schrik niet als ze het heeft over ‘kindermishandeling’: je kunt dit woord in veel van haar uitspraken vervangen door ‘ongezond gedrag van ouders naar kinderen’.Ze heeft genadeloos scherpe analyses gemaakt van de kindertijd van criminelen en dictators.
Stel je voor dat je een kind bent van wie de ouders regelmatig nachtelijke ruzies hebben.
Veel kinderen vinden hun vlucht in het bidden naar God en sommigen Sint Nicolaas (waarover hun door hun eigen ouders verteld is), omdat ze in hun totale afhankelijkheid nergens anders terecht kunnen.
Zo iemand valt in een depressie als hij op latere leeftijd moet geloven dat God of Sint Nicolaas helemaal niet bestaat.
Met God vervalt zijn ‘çoping-mechanisme’, die hij tot dan toe heeft leren gebruiken.
Welk coping-mechanisme vervangt dat? Hij zal een nieuw en gezonder copingmechanisme moeten opbouwen. Maar dat vergt moed, tijd en eventueel therapie. Groeten Marc.
Maarten Koller says
Ik moet eerlijk zeggen dat ik van psycho-analytici geen hoge pet op heb. Dat komt omdat hun methodes de wetenschappelijke toetsing niet hebben doorstaan.Oftewel: ze kletsen regelmatig onzin. Nu ken ik Miller natuurlijk niet, maar als zij uitspraken doet op basis van penisnijd en de wil seks met een van z’n ouders en dergelijke dan weet ik niet of ik dat echt een onderbouwing vind.
Ik denk dat er trouwens nog een derde mogelijkheid is. De persoon gaat gewoon weer terug naar de oude copingstrategie, bidden, ook al gelooft men niet meer. Het bidden bracht vroeger mogelijk rust, en die kracht kan het ritueel van het bidden eventueel nog steeds hebben. Het lijkt me dat nieuwe copingstrategiëen snel geïmplementeerd moeten worden wil de persoon ze opnemen. Maarja dat is slechts mijn idee, ik weet het natuurlijk niet zeker.
2012/1/29 Disqus
Marcegberts says
Ja, Miller staat helemaal niet achter die oude freudiaanse psycho-analytici: zij zet zich juist af tegen die oude ‘sexueel-gefrustreerde theorieën’.
Maar ze legt wel heel duidelijk een link tussen ervaringen uit de kindertijd en het gedrag van een persoon in het nu.
De invloed tussen nu en de kindertijd zou misschien als volgt wetenschappelijk kunnen worden getoetst:
Stel een vragenlijst op met items over religie en de mate waarin iemand vroeger geacht werd mee te gaan in irreële geloofssystemen. Bedenk vervolgens vragenlijst-items die vragen naar in hoeverre mensen geloven in astrologie, religie, allerlei paranormale zaken (andere niet bewezen geloofssystemen) in de huidige tijd (nu ze volwassen zijn).
Daarna onderzoek je of je statistisch factoren kan vinden en vervolgens bekijk je of je significante correlaties kunt vinden tussen deze factoren. Bijvoorbeeld ‘kritisch mogen nadenken in de jeugd’ en ‘de mate waarin iemand nu geneigd is in paranormale zaken te geloven’.
Volgens mij gaat de persoon terug naar dezelfde copingstrategie, maar met een anderen inhoud: vroeger bad hij tot god, nu raadpleegt hij planeetveranderingen. God verleende vroeger zekerheid, astrologie verleent nu zekerheid. De copingstrategie blijft hetzelfde, maar hij zoekt het inhoudelijk ergens anders (bijvoorbeeld omdat hij de streng religieuze opvoeding van zijn ouders inmiddels afwijst). Hoewel de inhoud nu anders is, blijft zijn copingstrategie in wezen hetzelfde: zoeken naar zekerheid in een metafysisch geloofssysteem, niet in mensen en ook niet in zichzelf.
Volgens mij zijn mensen ‘lichtgeloviger’ gevormd qua persoonlijkheidstrekken als ze in sterke mate religieus zijn opgevoed/ of op andere wijze irrealistische geloofssystemen kritiekloos hebben moeten aannemen (of althans daar sterk ik gestimuleerd zijn en sterk ontmoedigd te zijn om kritisch na te denken). Volgens mij kan dat allerlei vormen aannemen.
Dat het lang duurt om een nieuwe copingstrategie ‘aan te leren’ ben ik met je eens. Dat is juist mijn argument voor het gegeven dat dit mijns inzien blijft bestaan: dat mensen dus bewust en/of onbewust blijvend worden beïnvloed door hetzelfde copingmechanisme. Het is hardnekkig, omdat het loslaten van een oude copingstrategie angst, verwarring en pijn oproept.
Groeten Marc
Marcegberts says
Maarten,
Nog een antwoord op wat je schreef.Volgens mij is er een verschil tussen fabels waarvan het kind beseft dat ze niet waar zijn (bv Roodkapje), fabels waarvan ook de ouders niet weten of ze waar zijn (bijvoorbeeld over God/ de ziel e.d.) en fabels waarvan sprake is van bewust liegen (Sinterklaas).Ik denk dat het belangrijk is het kind zich te laten realiseren hoe het zit. Bijvoorbeeld (een sprookje): je snapt wel dat dit niet echt is, hè, of: (religie): papa en mama snappen het zelf eigenlijk ook niet: wat denk jij hoe het zit? Sinterklaas lijkt me een regelrechte leugen en ook schadelijk, naar mijn mening. Waarom zou je een kind voorliegen, als je hem/haar zelf voorhoudt dat ze altijd de waarheid moeten spreken?