De in 2001 begonnen Wikipedia is een ambitieus project van vrijwilligers om de kennis van de mensheid te bundelen in een gratis toegankelijke online-encyclopedie. De Engelse Wikipedia bevat inmiddels 3,7 miljoen artikelen, de Nederlandse 650.000. Er zijn ook alternatieven voor Wikipedia. Daaronder eminente concurrenten zoals de Encyclopaedia Britannica en specialistische encyclopedieën. Ook zijn er humoristische varianten. Maar er zijn ook encyclopedieën die een geheel eigen kijk op de wereld willen neerzetten. Die staat op zeer gespannen voet met de kennis die in Wikipedia beschikbaar is. Zo presenteren de christelijk-conservatieve ‘Conservapedia’ en de ‘Metapedia’ van de ‘white-power’-beweging hun eigen gelijk.
Wikipedia en Encyclopaedia Britannica aan elkaar gewaagd
Hoewel Wikipedia streeft naar neutraliteit en verifieerbaarheid, is de kennis van Wikipedia is niet perfect. Omdat de encyclopedie door iedereen kan worden bewerkt, zijn er relatief veel artikelen over actuele populaire cultuur en worden artikelen over controversiële onderwerpen soms ‘gekaapt’ (herschreven) door mensen met een bepaalde overtuiging. Onderzoek wijst er (volgens Wikipedia) op dat dit in het algemeen snel wordt herkend en gecorrigeerd. Een onderzoek van het blad Nature in 2004 concludeerde dat de kwaliteit van Wikipedia vergelijkbaar is met het beste commerciële alternatief, de encyclopaedia britannica. De EB wordt samengesteld door een professionele redactie.
Specialistische en humoristische encyclopedieën
Toch zijn er veel alternatieven voor de wikipedia. Een overzicht vind je op twee pagina’s in Wikipedia zelf: hier en hier (zie onderdeel ‘current online encyclopedias’).
Soms betreft het specialistische encyclopedieën die kennis verschaffen die in de wikipedia niet zeer gedetailleerd wordt besproken. Voorbeelden zijn de Australian Dicitionary of Biography die uitsluitend biografieën van Australiërs bevat, de Encyclopedia Mythica die gaat over folklore, mythologie en religie of de Wookieepdeia die geheel gewijd is aan het Star Warsuniversum. Dat geldt ook voor encyclopedieën voor bepaalde doelgroepen. Zo heeft de Encyclopaedia Britannica een encylopedie voor kinderen.
Ook zijn er humoristische encyclopedieën. Voorbeelden zijn de Rocklopedia Fakebandica die is gewijd aan niet bestaande popgroepen of de h2g2, de Hitchhikers Guide to the Galaxy-encyclopedie.
En er zijn natuurlijk ook algemene encyclopedieën die een alternatief willen bieden voor Wikipedia. De eerder genoemde Encyclopaedie Britannica is een goed voorbeeld, ander voorbeelden zijn de Encarta Encyclopedie van Microsoft die in de lucht was van 1993 tot 2009 en de Larousse online.
Encyclopedieën vanuit een bepaald wereldbeeld
En er zijn alternatieve encyclopedieën die schrijven vanuit een bepaalde kijk op de wereld. Een voorbeeld is de Grote Noorse Encyclopedie (Store Norske Leksikon) die de wereld wil beschrijven vanuit een Scandinavische blik. Dat is een redelijk neutrale benadering. Maar er zijn ook encyclopedieën met een duidelijke politieke of maatschappelijke agenda. Een goed voorbeeld is de ‘Great Soviet Encyclopedia’ die de wereld beschrijft mede vanuit een sovjetblik op de werkelijkheid (hier de online-editie – gebruik google translate om een indruk te krijgen). Het hoeft niet te verbazen dat dit type encyclopedie allerlei informatie bevat die botst met de kennis uit Wikipedia.
De conservapedia
De Conservapedia beschrijft de wereld vanuit een conservatief-christelijk standpunt en gaat de strijd aan met de wikipedia. Volgens initiatiefnemer Schlafly:
‘Wikipedia does not poll the views of its editors and administrators. They make no effort to retain balance. It ends up having all the neutrality of a lynch mob”
De wetenschappelijke wereld bestrijdt ondertussen de Conservapedia. Volgens de wikipedia:
‘In October 2010, Scientific American criticized Conservapedia’s attitude towards the Theory of Relativity, assigning them a zero score on their 0 to 100 fallacy-versus-fact “Science Index”, describing Conservapedia as “the online encyclopedia run by conservative lawyer Andrew Schlafly, [which] implies that Einstein’s theory of relativity is part of a liberal plot”.
Het meest wordt de Conservapedia aangevallen op artikelen die in strijd zijn met wetenschappelijke inzichten of die een duidelijke politieke agenda formuleren. De encyclopedie hangt het scheppingsverhaal aan en zegt in het artikel over evolutie onder andere: ‘The fossil record is often used as evidence in the creation versus evolution controversy. The fossil record does not support the theory of evolution and is one of the flaws in the theory of evolution’. Dit is in strijd met wetenschappelijke inzichten, het wikipedia artikel over evolutie bevat heel andere informatie. Zo bevat de encyclopedie talloze statements die in strijd zijn met de gangbare kennis die in de wikipedia is opgenomen. Mooie voorbeelden zijn de lemma’s Age of the Earth, Richard Dawkins, Barack Obama en het komische Causes of Homosexuality (‘attributable to man’s sinful nature, nurture and environment, and personal choice’).
De metapedia
De Metapedia komt voort uit de extreeem rechtse ‘white supremacy’-beweging. De Metapedia heeft edities in verschillende talen. De Hongaarse editie is het grootst, maar er is ook een Engelse versie (met 8325 artikelen) en een Nederlandse versie (met slechts 126 artikelen). De Metapedia is visueel moeilijk te onderscheiden van Wikipedia.
In Zweden kreeg Metapedia veel kritiek vanwege haar antisemitische standpunt. Zo onderscheidt de encyclopedie o.a. Zweedse en joodse bedrijven en nam men een lijst op met joodse journalisten. De Duitse overheid (de Bundesprüfstelle für jugendgefährdende Medien) overweegt om de Duitse Metapedia aan te merken als ‘gevaarlijk voor jongeren’ vanwege de verheerlijking van nazi-Duitsland en haar leiders.
De Nederlandse Metapedia heeft artikelen die duidelijk anders zijn dan wat we in Wikipedia lezen. Zo wordt België beschreven als ‘een kunstmatige staat in NW Europa’ en wordt het feminisme aangewezen als oorzaak dat het ‘aantal oorspronkelijke Europeanen daalt’. Over de wikipedia wordt opgemerkt dat deze ‘te kampen heeft met extreemlinkse invloeden’.
Ook de Engelse Metapedia onderscheidt zich. Voorbeelden zijn het artikel over de Noorse massamoordenaar Breivik, over Joden wordt opgemerkt: ‘Jews generally attempt to dominate the bourgeiouse [sic] sector of society as middlemen, speculators, bureaucrats, intellectuals, money-lenders, lawyers, physicians, merchants, teachers, entertainers and slave traders‘ en de holocaust wordt ter discussie gesteld. Over zwarte Afrikanen wordt opgemerkt: ‘Compared to the structural complexity of culture and technological advancement of the Caucasoid and Mongoloid races, the Negroid race seems to have made little progress in his native Africa: For instance, no black society was ever able to construct a single sea-worthy ocean vessel’. Op het internet is andere informatie te vinden (over Afrikaanse scheepswerven). En ook hier leidt homosexualiteit tot emoties: ‘Sodomites, “homosexuals” or “aberrosexuals” are persons who engage in the sexual perversion of sodomy, or unnatural physical relationships with persons of the same gender as themselves’. Zelfs de Metapedia betwist de neutraliteit van dit artikel – het bevat inderdaad allerlei uiterst onaannemelijke beweringen.
Rational wiki
Wie liever een encyclopedie leest die aansluit bij de behoeften van de skepticus kan zich wenden tot de Rational Wiki. Daar lezen we b.v. dat homeopathie onzin is en kunnen we makkelijk een uitstekende levensbeschrijving van James Randi opzoeken. Er is zelfs een afdeling humor waarin de Rational Wiki zichzelf omschrijft als ‘a random aggregation of nerds working (sometimes together) to explore and provide information about a range of topics centered around goats, punk music and what they just had for dinner. A worrying new trend is the growing interest in tropical fish’.
Ik ben overtuigd.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Niet helemaal over dit onderwerp, maar ik wilde hier graag even attenderen op een aardig boek dat ik gisteren kocht: Roelf Bolt, Leugenaars & vervalsers, een kleine encyclopedie van misleiding; uitgeverij Querido.
Ik heb er alleen nog maar in kunnen bladeren, en kan dus geen definitief oordeel geven; het komt me zeer lezenswaardig voor. De auteur neemt geen blad voor de mond en geeft naast zijn mening erg veel feiten. Leuk voor mee op vacantie!
Ik ga ‘m kopen en dan neem ik ‘m mee naar het kuuroord. 🙂
Nou, dat wordt echt heel gezond!
Ik kan bijna niet van het boek afblijven.
Unputdownable heet dat ook wel…
Je kunt ook naar Tsjechië, waar ze van die lekkere geneeskrachtige bronnen hebben.
Heel bezienswaardig.Goethe kwam er ook al (maar die kwam vrijwel overal, lijkt het daar wel; overal waar hij kwam, hangen er herinneringsplaquettes).
Eerst dat bitterlauwe vocht naar binnen wurgen vanuit een speciaal daar aangeschaft bekertje met tuitje en dan natuurlijk … lekker eten! Het bier smaakt er ook goed, beter dan dat laffe brouwsel bij ons (met die bekende naam, je weet wel, het begint met een H).
Maar ik dwaal af van het onderwerp…
Aardig artikel, een beetje mijn onderwerp 🙂
Niet gratis, wel een maand op proef, is de online Winkler Prinshttp://www.winklerprins.com/online/
Zal wel dezelfde inhoud hebben als de WP/Encarta had. Misschien kun je daar ook even ‘homeopathie’, nalezen.
Voor Nederlandstalige meligheid wendde men zich tot de Oncyclopedia
http://oncyclopedia.net/wiki/Hoofdpagina
Het staat iedereen vrij het homeopathie-lemma aldaar te bewerken.
http://oncyclopedia.net/wiki/Homeopathie
“En er zijn natuurlijk ook algemene encyclopedieën die een alternatief willen bieden voor Wikipedia.”
Grappig. Ergens heeft een omkering plaatsgevonden, in de tijd of in het hoofd van de auteur. Die algemene encyclopedieën waren er in elk geval eerder. Wikipedia was het alternatief.
Inderdaad, een algemene encyclopedie die een alternatief voor Wikipedia wil bieden, zou later moeten zijn gestart, zoals Citizendium. Dat project was bedoeld het ‘algemene alternatief’ voor Wikipedia.
http://en.citizendium.orghttp://en.citizendium.org/wiki/Homeopathy
Wat mij betreft heeft de omkering in de tijd plaatsgevonden. Op een gegeven moment ben ik de wikipedia gaan zien als de norm, en de EB die ik tot dan gebruikte, als alternatief. Ditto andere algemene encyclopedieen.
Bij de start van Wikipedia verspelde ik dat dit uiterst sympathieke project binnen enkele weken tot een smeulende puinhoop zou zijn gereduceerd. Want hoe ging en gaat dat doorgaans op internet: iedereen wil zijn of haar favoriete onderwerpen pushen, iedereen (en niet alleen de puisterige pubers die hun favoriete bandjes omhoog willen schrijven) meent een expert te zijn, en het resultaat zou een onbetrouwbare en ondoorzichtige informatiebrij zijn. Dacht ik.
Maar tot mijn onuitsprekelijke vreugde zat ik er helemaal naast. Voor wat betreft de onderwerpen waar ik zelf enigszins in thuis ben blijkt de betrouwbaarheid erg hoog. En daar waar ik zelf weinig kaas van een onderwerp gegeten heb helpen de bronvermeldingen en links me doorgaans snel verder. Goed, soms de infostroom wat scheef. Dat het lemma over Buffy the Vampire Slayer langer is dan dat over Picasso is natuurlijk raar. Maar dat is slechts een kwestie van tijd. Het zelfcorrigerend vermogen van de Wikipedia vind ik indrukwekkend.
Goed, je kunt het niet als basis voor een doctoraalscriptie gebruiken. Maar anders dan veel docenten en mopperige deskundigen beweren is de info van Wikipedia een betrouwbaar uitgangspunt dat ook nog eens erg toegankelijk is.
Het bovenstaande geldt overigens wel uitsluitend voor de Engelse versie. De Nederlandse versie heeft ook wel wat goede artikelen, maar de bovengenoemde puber maakt helaas de dienst uit met slecht of zelfs helemaal niet geannoteerde artikelen die incidenteel ook nog eens aan elkaar hangen van schrijf-, en stijlfouten. Mijden als de ziekte is hier het devies. De Engelse Wikipedia is in alle opzichten superieur.
“De Engelse Wikipedia is in alle opzichten superieur.”
Zeker niet in alle onderwerpen. Ik vind de Engelse wikipedia wat betreft mijn specialismes (kwartairstratigrafie en mollusken) kwalitatief zeer onder de maat. De Nederlandse en ook de Duitse wikipedias zijn daar veel beter, hoewel de Duitse bij de Kwartairstratigrafie ook heel wat steken laat vallen. Dit zijn natuurlijk geen onderwerpen die veel bezocht worden maar het feit dat de onderwerpen waar ik toch behoorlijk veel vanaf weet dit laten zien is voor mij genoeg om te concluderen dat dit niet alleen daarvoor geldt maar ook voor onderwerpen waar ik niet goed in thuis ben.
Misschien had ik mijn enthousiasme iets moeten dimmen en ervan moeten maken: ‘De Engelse Wikipedia is in vrijwel alle opzichten superieur’. Ik weet niks van stratigrafie of mollusken en neem jouw waarneming dus zonder meer aan. Mogelijk dat een Nederlandse stratigraaf de Nederlandse Wikipedia-artikelen onder handen genomen heeft. Dat kom ik wel vaker tegen: ineens springt een stuk er dan in positieve zin uit.
Het is natuurlijk lastig om vanuit een paar artikelen te extrapoleren naar de betrouwbaarheid van de hele site, maar ik doe hetzelfde. Iedereen trouwens, want niemand weet over al die onderwerpen genoeg om een afgewogen oordeel te kunnen vellen. Mijn persoonlijke ervaring bij de meer ‘obscure’ onderwerpen op de Engelse site is, dat ze vaak óf heel gedetailleerd en goed geannoteerd zijn (dan is er blijkbaar een specialist langsgekomen), of ze zijn erg beknopt (een zogenaamde stub). Wat je op de Nederlandse WP vaak ziet is een stuk dat ogenschijnlijk wel enige substantie bevat, maar dat totaal niet van verwijzingen voorzien is. De Engelse WP geeft ogenschijnlijk de voorkeur aan korte(re) artikelen boven lange maar niet geannoteerde lemmata.
Overigens ben ik het wel met je eens dat ook de Engelse Wikipedia verre van perfect is. En zelfs zonder veel moeite kun je wel informatie vinden die onjuist of dubieus is. Maar mijn ervaring is ook, dat deze info op (meestal niet eens zo lange) termijn gecorrigeerd wordt. Het is ook verhelderend om af en toe eens de discussiepagina’s te lezen die bij ieder lemma horen. Dat geeft een mooi inzicht in de motivatie van de auteurs en soms toch verrassend hoge niveau waarop de discussie gevoerd wordt.
Ja ik ben dan ook stratigraaf en malacoloog (‘ schelpendeskundige’ ). En nog van beroep (hoewel, ik ben gepensineerd). Ik ben het grotendeels met je eens hoor. Wat mij echter wel heel erg stoort is dat iedereen de Engelse wiki als voorbeeld neemt. Ik vind dat onterecht. Zoals ik al eerder zei, de Duitse wiki is vaak beter en de Nederlandse slaat ook beslist geen slecht figuur.
Je hebt volkomen gelijk voor wat betreft de magere verantwoording op de Nederlandse wikipedia. Veel lemma’s waarop dat echt nodig zou zijn ontberen (echte) verwijzingen. Een verwijzing naar een website als referentie is geen echte referentie en is volstrekt onvoldoende. Referenties horen naar fysieke, op papier verschenen drukwerk te zijn. Het internet is te vloeibaar voor een adequate verwijzing in een encyclopedie. Voorlopig beschouw ik wikipedia toch nog maar als een encyclopedie.
Als aanvulling op het artikel is het goed om te noemen dat de Rational Wiki in eerste instantie in het leven geroepen is als directe reactie op de Conservapedia en de persoon van Andrew Schlaffly. De toon op RW is ook aanmerkelijk losser dan die op de ‘echte’ Wikipedia. Wat overigens onverlet laat dat ze zeer valide punten maken.
Wie even een kwartiertje niks te doen heeft kan ik ten zeerste aanraden het Rational Wiki-artikel te lezen over de Lenski-affaire, waarmee Schlaffly zichzelf onsterfelijk belachelijk gemaakt heeft. Een schoolvoorbeeld van hoe wetenschappers met dit soort schertsfiguren om zouden moeten gaan: http://rationalwiki.org/wiki/Lenski_Affair
Er zijn alternatieven voor Wikipedia waar het er minder heet aan toegaat, zoals Wikisage (nl.wikisage.org). Dit voor degenen onder ons met een gebrek aan puisten.
Daar waar op Wikipedia sommige onderwerpen een enorm volume innemen (vliegensoorten, plaatsnamen, voetballers, pokemon), zijn er ook altijd nog grote hiaten, zelfs op de Engelse. Hele takken van wetenschap komen er nog zeer bekaaid af.
De meeste taalversies van Wikipedia zijn overigens niet veel meer dan een verzameling uitgeklede vertalingen van de corresponderende Engelse pagina’s.
Voor diegenen, die de achtergrond niet kennen: Wikisage werd begonnen door Guido de Broder, om zijn eigen onafhankelijke visie op ME (CVS) te kunnen ventileren. Dat mocht hij niet bij Wikipedia, net zoals schrijven over zichzelf daar niet op prijs werd gesteld.
*http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Speciaal%3AZoeken&search=guido+den+broeder&go=OK
Utrechtse heeft even gemist dat er onlangs Internationale Consensus Criteria voor ME zijn verschenen, gelijkluidend aan mijn ‘eigen visie’. Op de Engelse Wikipedia is het schrijven over ME echter verboden, op straffe van verbanning. Een keurige reflectie van wat er buiten Wikipedia gebeurt, dus. Dat schetst precies een belangrijk probleem van Wikipedia: het is geen kenniscentrum, maar gewoon het zoveelste straatgevecht. De encyclopedie dient slechts als achtergrond. En dat was de reden voor het starten van Wikisage. Wij willen wel die encyclopedie, maar zonder bendevorming. ME is slechts een voorbeeld. Er zijn er veel meer, vooral bij pagina’s over levende personen.
Het is eigenlijk flauwekul om hierop in te gaan maar ik kan het niet laten. Je mist het punt en naar mijn mening opzettelijk. Het ging om het publiceren op Wikipedia van ‘ origineel onderzoek’ en dat is not done. Blijkbaar mag dat op Wikisage wel en dat geeft te denken. Dat er daarna in vakkringen het een en ander gebeurt is, is volstrekt irrelevant.
@ tom: Elke edit die zonder bron-invoeging wordt gedaan valt onder origineel onderzoek. Zeer strikt genomen: zelfs als de bron postuum wordt ingevoegd, want mogelijk is de bron een cirkelreferentie.
Omdat NL een betrekkelijk klein taalgebied is, is het niet vreemd dat bepaalde experts in hun vakgebied leading zijn. Kijk maar eens naar de historie van gebruiker R. Oosterbaan mbt irrigatie. http://nl.wikipedia.org/wiki/Overleg_gebruiker:R.Oosterbaan Zelfreferentie/eigen onderzoek/POV/etc. is niet de oorzaak van het probleem. De oorzaak ligt in de openheid van wiki systemen gecombineerd met de naieve wens om een accurate encyclopedie samen te stellen. De enige mogelijke keuzes zijn of een gesloten redactioneel systeem en een encyclopedie, of een open systeem en een kladblok. Niets mis met een kladblok, behalve dan dat het kladblok leading is via Google. Een moderne vorm van volksvertelling.
Wikisage is absoluut geen partij voor Wikipedia. En verder is het de pot die de ketel verwijt dat ie zwart ziet: veel materiaal op Wikisage is rechtstreeks gecopieerd van Wikipedia. Verder kunnen bijdragers hun pseudowetenschappelijke en/of newage-achtige ei makkelijker op wikisage dan op wikipedia kwijt.
Ter verduidelijking: Wikisage kent behalve encyclopedische artikelen ook essays. Daar zitten inmiddels aardige juweeltjes tussen.
Met het overnemen van artikelen is niets mis. Sterker: dat is precies in lijn met de doelstelling, namelijk het vrij verspreiden van kennis! Vandaar ook de gekozen licenties, die dat toestaan! Iets dat Wikipedia-gebruikers maar niet willen begrijpen.
Maar doe het dan goed. Dus niet een Engels artikel van 500 regels bij het vertalen omzetten in een beginnetje van 20 regels, zoals zo vaak gebeurt op de Nederlandse Wikipedia. Dan ben je bezig met een wedstrijd in plaats van een encyclopedie.
Wikisage is een podium voor uitgerangeerde wikipedianen, en heeft echt geen toekomst als kennisplatform. Het zal het heus nog wel even volhouden als plek der paria, dat wel. Wikipedianen begrijpen hun licenties best (mwah, dat is een overdrijving trouwens, die begrijpen veel jonge gebruikers nauwelijk), maar dat maakt wikisage nog niets meer dan wat gekopieerde artikelen, een spin-off zonder iets van levensvatbaarheid.
Ik blijf het wonderlijk vinden dat mensen blijven geloven dat je algemene kwaliteit kunt opbouwen via een wiki-systeem. Het is gewoon een gezamenlijk online kladblok met heel veel informatie. Soms goed uitgewerkt op basis van bronnen en soms gewoon heel slecht en niet gebaseerd op enige bron. Ik moet toegeven dat de kladblokken erg handig zijn, maar of het de juiste weg is vraag ik me zeer af. Wat zorgelijk is, is dat via Google het kladblok Wikipedia vaak als eerste opduikt, vaak boven de bron. Dat is niet zo’n gezonde ontwikkeling.
Wikipedia moet mijns inziens gezien worden als een start om iets te weten te komen. Niet als een eindpunt van een zoektocht naar informatie. Aan de kwaliteit zou je zelf iets kunnen doen.
“Iets” kun je er wel aan doen ja, maar er worden te veel artikelen geschreven om ze allemaal te controleren. Men schrijft iha liever een “eigen” nieuw artikel, dan oude meuk te controleren (waarvan de oorspronkelijke auteur meestal ook al weer weg is), zie daar een van de grote, en onopgeloste gaten van wiki. Convergentie richting een “juist” artikel vindt over het algemeen ook niet plaats, na een eerste periode van aanpassen blijven artikelen meest staan. En dan heb ik het nog niet over de stroom aan botartikelen, die gemaakt zijn om nooit meer up to date te worden…
Ik denk wel dat er meer overeenstemming is om ongestaafde dubieuze beweringen waarvan de auteur reeds lang niets meer uitvoert gewoon te schrappen in plaats van er een bronvraag bij te plaatsen. Tot nu toe was men vaak te bang om dergelijke zaken maar gewoon te deleten. Het is tenslotte ‘informatie’ he! Maar flauwekul is flauwekul en moet gewoon geschrapt, ook als dat betekent dat een heel deelonderwerp uit het lemma verdwijnt.
De botartikelen zijn inderdaad een groot probleem.
Tja zelf iets doen. Mooi, maar onwaar, als personen 200x geblokt wordt. Ik vind het prima hoor, maar begin bij mij niet over neutraliteit. Er worden artikelen van mij postuum verwijderd, tegen elke regel van relevantie in. Boredoms gaven 9 albums uit naast alle andere uitgaven, een overzicht hier: http://en.wikipedia.org/wiki/Boredoms_discography. Wat moet je met een club die zich uit in zo’n incompetentie en ontkenning van relevantie buiten wikipedia? Ongeacht of ik goed of slecht ben, ik begrijp hun statement en houding. Niet dat ik het ermee eens ben. Wikipedia ontkent hierin namelijk zaken. Dat was mijn punt om 300 sokpoppen aan te maken. Kijken hoever ik de zaak op de spits kan drijven, totdat er scheve verhoudingen ontstaan. Het is aantoonbaar dat ze faalden in neutraliteit door mijn geetter.
Dit blog sluit bepaalde plekken af om verder te kunnen reageren. Daarom maar zo.
@ Houtlijm. De moeilijkheden van Oosterbaan met betrekking tot irrigatie en zelfreferentie waren me bekend. Er zijn veel gebruikers die het verschil niet kennen (of niet willen(?) kennen) tussen de wikibegrippen ‘origineel’ en ‘eigen’ onderzoek. Door deze twee aan elkaar gelijk te stellen wordt automatisch zelfreferentie onmogelijk. Er is niets mis met zelfreferentie als voldaan wordt aan de eisen van wat een goede referentie is. Daar wijzen andere gebruikers zoals Brya en (elders) Woudloper ook op. Maar het is een hardnekkig misverstand. Gelukkig lijken op dit moment meer gebruikers beter met het verschil op de hoogte. Ik heb zelf een dergelijke ‘aanval’ mogen ervaren maar ben niet zo ver als Oosterbaan gegaan die verwijzingen naar zijn eigen publicaties zelfs (deels?) verwijderde. Dat is toegeven aan het misverstand en mensen die dat niet willen inzien.
Dit probleem is inderdaad exemplarisch voor de moeilijkheden waar Wikipedia zich voor geplaatst ziet: er is een mix van gebruikers waarvan een groot deel (het grootste deel) niet weet hoe refereren werkt en wat het belang van een goede referentie is. De meesten weten inderdaad ook niet hoe je informatie over een onderwerp het beste kunt brengen.
Zelf hamer ik altijd op het belang van referenties en dat lemma’s niet zonder kunnen. In principe heb je natuurlijk ook gelijk als je stelt dat elke bronloze edit en zelfs ‘posthume’ brontoevoegingen onder origineel onderzoek vallen. Daarnaast ben ik zelf van mening dat een referentie eigenlijk alleen maar goed is als die verwijst naar papier (verder voldoend aan alle voorwaarden), en dat verwijzingen naar websites eigenlijk niet kunnen. Ik besef onmiddellijk dat dit voor veel onderwerpen een probleem is maar voor heel veel onderwerpen geldt dat niet. Als in dat geval alleen naar een website verwezen wordt staat dat voor mij gelijk aan geen referentie.
Ik besef terdege de grote makken van wikipedia maar zie geen mogelijkheden, als je een soort internet-encyclopedie wilt maken, om het op een andere manier te doen. Andere probeersels zoals Citizendium waarop veel stricter gewerkt wordt, werken niet. Men mag daar ook alleen maar onder eigen naam aan werken. Ik ben daar een heel groot voorstander van (Ik begrijp en respecteer de tegenwerpingen). Ik heb (alweer lang geleden) gekeken naar mijn eigen vakgebieden op Citizendium. De ‘specialisten’ die daar de scepter zwaaien (althans toen ik de site bezocht), ken ik niet. Dat zelfde gold trouwens voor de overige gebruikers binnen mijn vakgebieden. En dat vind ik een teken aan de wand. Andere algemene internet-encyclopedieen die eventueel een volwaardig alternatief voor wikipedia vormen zie ik zo gauw niet (maar ik ken ook niet alles).
Ondanks alles Wikipedia vind ik nog steeds een mooi initiatief. Ik ben daar tegelijk wel heel dubbel in want ik zie in wat er aan schort, en dat is inderdaad veel. Het maakt mij eigenlijk ook niet veel uit hoe het genoemd wordt, een encyclopedie of een kladblok. Het eerste is inderdaad te veel eer, het tweede doet toch onrecht aan een hoop goede dingen die er wel degelijk zijn. Voor veel mensen die eraan meedoen is het meedoen op zich ook een leerproces, en dat is ook veel waard. Dat is natuurlijk niet het doel van Wikipedia maar het is wel een mooi neveneffect. Hoewel ik weet dat het naief klinkt, heb ik toch vertrouwen in het zelfreinigend vermogen op de lange duur. Voor het ene kennisterrein zal dat beter werken dan bij het andere. Tien jaar werk is naar mijn mening te kort om Wikipedia te kunnen beoordelen en zelfs af te schrijven. Maar ik begrijp dat anderen die met goede intenties begonnen en te maken kregen met heel vervelende ervaringen daar heel anders over oordelen.
@ Tom, ik waardeer je positivisme. Helaas deel ik die niet langer en vind W eerder vanwege zijn dominantie een Google-plaag dan dat het een goede ontwikkeling is:(. Maarja, op den duur zal het wel goedkomen op internet en informatie beter gestructureerd worden dan nu gebeurt. Succes!
NL.wikipedia is inderdaad grotendeels een kladblok en de situatie van wiki is treurig staat. De richtlijn om neutraal te schrijven is slecht uitgewerkt en functioneert derhalve niet. Criteria voor wat wel/niet een artikel waard is zijn afwezig, vaagheid ten top dus welk artikel blijft en welke in het ronde archief belandt. Verifieerbaarheid wordt niet serieus genomen, vrijwel niets wordt geannoteerd. Ruzie is schering en inslag, sokpoppende moderatoren zijn gesignaleerd, en wheelwarren ziet men geregeld. Maar het belangrijkste, er zijn gewoon te weinig “gebruikers” die een boek lezen voordat ze een stukje gaan tikken. RIP wiki, alle elan is weg, helaas…
Je er zelf iets aan kunnen doen in plaats van gemakkelijke kritiek te spuien. Er is werk zat, ook voor mensen die nergens gespecialiseerd in zijn. Bedenk ook dat wikipedia niet binnen een jaar klaar hoeft te zijn.
NL.wikipedia is me afdoende bekend om er juist niets meer te doen. Je kent zelf het medium en de gebruikers ook goed Tom, en weet dus dat figuren als Lidewij vrij spel hebben en houden, vrijwel iedereen wordt gewaardeerd en vrijwel iedereen maakt maar ruzie en heeft maar onenigheid. Dat werkt imho eenvoudigweg niet. Roepers’ GP laat vrij aardig zien waarom het systeem niet deugdelijk is, en dan kun je nog wel je best doen (doe jij trouwens ook niet/nauwelijks meer), maar het is zinloos. Wiki is over het hoogtepunt heen, en de methodiek is tot op heden niet betrouwbaar geworden, slechts de.wiki lijkt ergens toe te komen.
Degeen die je noemt heeft inderdaad merkwaardige ideëen. Ik heb op bepaalde lemma’s iets proberen te doen en dat is inderdaad niet altijd geweldig goed gegaan. In zoverre heb je gelijk. Op mijn eigen twee vakgebieden heb ik andere ervaringen. Daar valt nog heel veel aan toe te voegen en aan het bestaande te sleutelen. Als ik daar wat aan doe dan wordt er nauwelijks door anderen nog aan gesleuteld, behalve aan mijn taal want die is ook niet altijd foutloos. Ik ben er van overtuigd dat er nog heel veel gebieden zijn waaraan heel goed gewerkt kan worden zonder dat je door de ‘alternatieve kerk’ wordt lastig gevallen.
Dat ik momenteel zelf weinig doe heeft een andere oorzaak dan dat ik wikipedia niet meer zie zitten. Enkele publicaties in vaktijdschriften hebben even voorrang en daar ben ik nog wel even mee bezig.
Ik heb Wikipedia bepaald nog niet opgegeven. En het klinkt misschien naief maar ik denk dat het op den duur ook met lemma’s die door de alternatieve kerk geclaimd worden wel goed komt. Het is toch een kwestie van zacht verdergaan. Overigens houd ik nog steeds mijn volglijst in de gaten om te zien of er geen gekke dingen gebeuren op lemma’s die mij aan het hart gaan.
Ik denk trouwens ook dat als de Nederlandse wikipedia ooit nog echt vooruit wil komen er een systeem als op de Duitse wikipedia moet worden ingesteld.
(in reply op Tom Meijer) Je hebt gelijk dat nl.wikipedia het soms nog niet zo slecht doet, met name wat betreft sommige vakgebieden binnen de natuurkunde, geologie en biologie. Dat is voor mij echter niet voldoende, de balans valt vanwege de slechte kwaliteit binnen vele andere gebieden negatief uit. Wetenschappers en kenners uit andere vakgebieden zie ik te weinig, vele vaste gebruikers schrijven wmb onevenwichtig, hierbij niet geholpen door het systeem van “consensus” (zie de GP van Roepers) en de vaak te onduidelijke richtlijnen van wiki. Vriendjespolitiek is wiki ook niet vreemd, en de vaste en drukke kliek van gebruikers zijn te druk met elkaar (is vaak ook nodig, dat zal ik niet ontkennen), zodat POV-geschrijf (eigenlijk een slechte term) van nieuwkomers niet goed wordt bekeken.
@ tom. Ik kan hieronder op een of andere manier niet reageren, dus even boven, sorry. Jouw vakgebieden en daarnaast bio, wis, nat en scheikunde zijn uiteraard prima feitelijk op W. Of, uit desinteresse naar nader onderzoek, geloof ik het wel als ik als snapshot een artikel raadpleeg. Dat staat ook buiten de kritiek.
Over Afrikaanse cultuur (drie gitaristen uit Mali???) daarentegen is de verhouding totaal zoek. En niet alleen dit soort pokemon vs shakespeare of white male dominance verhoudingen, maar hoe kun je nu werkelijk geloven in een systeem dat haaks staat op de wetenschappelijke methode?
Hypothese, onderzoeksopbouw, onderzoek, resultaten, conclusie, discussie.
Op W is de volgorde: Resultaten of verzonnen resultaten, bronnen of discutabele bronnen erbij, discussie over onderzoeksopbouw……. Check voor de gein deze bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bob_van_Aalen. Een onbelangrijk onderwerp uiteraard, maar de bron is sprekend voor de kwaliteitsmisleiding van het systeem.
Ieder academisch geschoold persoon begrijpt dat dat incompetent is.
Jij bent geleerd, naar ik aanneem uit hoe jij jezelf presenteert. Hoe is het mogelijk dat je dit negeert/over het hoofd ziet?
Bij nader inzien. Die honkbal-bron valt nog wel mee, ik bedoelde een andere, maar kan ik even niet vinden. Het vb maakt verder even niet uit (niet ons vakgebied). Ik bedoelde met mijn laatste vraag waarom jij als wetenschapper nog gelooft in een systeem dat haaks staat op de wetenschappelijke werkmethode. Sommigen (jij) weten hoe je een artikel degelijk op moet bouwen, maar gelijktijdig is er een groot aantal gebruikers die gewoon artikelen aanmaken of editten in artikelen en naderhand pas, zodra er vragen komen, de bronnen bij gaan zoeken op Google. Dat kan natuurlijk niet.
Gewoon je encyclopedie van befaamd merk op papier niet weggooien, maar lekker in de boekenkast (wat was dat ook alweer voor ding?) laten staan. Zoekt ook lekker snel! Ja, af en toe wat verouderd, maar dat vind je dan wel met een beetje googelen. En je komt ook lekker ongezocht van alles interessants tegen.
Zoals de meeste lezers van deze blog inmiddels wel weten is astrologie mijn specialiteit.
Welnu, ik heb zowel bij Wikipedia alswel Wikisage het lemma astrologie opgezocht, en het spijt me het te moeten zeggen: afgezien van de secties over de geschiedenis van de astrologie – die gaan nog wel – deugt er helaas niet veel van.
Eigenlijk een en al halleluja, en geen enkel weet van de ruim 200 mensjaren aan wetenschappelijk onderzoek dat reeds in de astrologie is gestoken, en waarvan de uitkomst uniform negatief is.
Je zou er zelf iets aan kunnen doen door je te werpen op verbetering van de betreffende lemma’s.
Dat heeft nauwelijks zin. De betreffende lemma’s waren overduidelijk geschreven door tamelijk fanatieke astrologen en die hebben niet zoveel op met kritische geluiden die hun geloof op de proef stellen. Ook onderling kunnen ze heftig van mening verschillen. En dat blijkt ook wel: de “overleg-sectie” van het Wikipedialemma is heel erg lang en er wordt stevig in gebekvecht. Verspilde energie om je daarin te gaan mengen.
Niet geschoten is altijd mis. Ik ben niet overtuigd dat het niet mogelijk is. Het is inderdaad een door de alternatieve kerk geclaimd onderwerp, dat maakt het wel moeilijker. Maar onmogelijk? Het is maar hoeveel energie je er in kunt, en bereid bent, in te stoppen.
Ik heb het redelijk gemakkelijk maar ook op mijn onderwerpen kom je Jan Doedels tegen. Mensen die een geologisch paragraafje toevoegen op bv het lemma over Atlantis. Of doodgemoedereerd iets over ‘aardstralen’ of wichelroedelopen schrijven wat geologisch pure onzin is. Dan krijg ik ook even een rood waas voor de ogen. Meestal lukt het toch wel om er iets aan te doen.
Toen ik met Wikipedia begon, kreeg ik sceptische en afwijzende meningen van (oud)collega’s. Ik denk dat zij ongelijk hebben. Juist hun wegblijven zorgt ervoor dat de flauwekul op bepaalde kennisterreinen overheerst.
Het is gewoon een feit dat Wikipedia voor heel veel mensen dè bron van informatie is. Dat het, zoals ik hier al schreef, slechts het begin van de informatiezoektocht is en niet het eindpunt, daar hebben die mensen geen boodschap aan. Daarom is het zaak de geleverde informatie zo goed mogelijk te krijgen. Met alle makke die inherent is aan Wikipedia, want daar ben ik me zeer van bewust. Het is een kwestie van lange adem en niet van slechts tien jaar.
Is het niet mogelijk om een soort disclaimer boven het lemma voor elkaar te krijgen waarin staat dat de inhoud of de neutraliteit betwist wordt en dat dit lemma vanuit één visie is geschreven? Zoiets zie je toch wel vaker dacht ik.
Ach Tom, ik heb al een zeer uitgebreide website: http://www.astrology-and-science.com.
Daar begon ik aan in 2000. Heel wat astrologen in Nederland weten daarvan het bestaan (ik heb het ze uitdrukkelijk laten weten) maar er wordt zelden of nooit aan gerefereerd. Men heeft gewoon geen belang bij zo’n site waarop hun geliefde stellingen stuk voor stuk onderuit worden gehaald.
Zal misschien ook wel komen doordat de site helemaal in het Engels is…;-)
Mooie site Rudolf!
Dank je wel! Dat doet een mens goed!
Idee om eens op http://www.ensie.nl te kijken? Daar kun je zelf een Encyclopedie starten of dit samen met andere experts doen…