• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

wikipedia

QED 2016 – verslag van een lang weekend tussen skeptici

2 December 2016 by Leon Korteweg 1 Comment

650 skeptici in één zaal, naar schatting tweederde Brits en eenderde Europees (met enkele Amerikaanse en Australische uitzonderingen), verzameld met dezelfde passie voor onderzoek, kritisch denken en onzinbestrijding. Zo was het half oktober 2016 in het Mercure Piccadilly Hotel in Manchester op QED: Question, Explore, Discover, de grootste meerdaagse skeptische conferentie van Europa ooit. Om te luisteren naar wetenschappers en activisten die hierover spreken en discussieerden, maar vooral ook om als skeptici onder elkaar te zijn, oude vrienden te zien en nieuwe vrienden te maken. En ik was erbij, voor de derde – en wat mij betreft beste – keer. Het is ongelofelijk hoe veel aardige, leuke en interessante mensen uit allerlei streken en landen je bij QED tegenkomt die je gewoon kunt aanspreken en hun eigen verhaal hebben. Over tal van onderwerpen werden presentaties gegeven, paneldiscussies gehouden of bij borrels of diners gekletst, variërend van hilarisch tot bloedserieus en verbijsterend.

qed-room
Een zaal vol skeptici luistert naar Australische wetenschapsjournalist Karl Kruszelnicki (“Dr Karl”). (Foto: Rob McDermott).

Donderdag 13 oktober

De eerste dag, 13 oktober (naar het schijnt International Skeptics Day), vloog ik met Vera de Kok via Eindhoven naar Manchester, terwijl we over social media al druk communiceerden met onze vrienden. Toen ik dacht dat we de weg kwijt waren, liepen we juist Rüdiger en Heiko, twee getrouwde Duitse mannen die we slechts online kenden, tegen het lijf recht voor het conferentiehotel. Na meer dwalen en vergeefs op bussen wachten hebben we een taxi genomen naar de Skeptics in the Pub in Salford, waar ik oude bekenden tegenkwam. Professor parapsychologie Caroline Watt vertelde over onderzoek dat zij met anderen zoals Richard Wiseman had uitgevoerd aan de Universiteit van Edinburgh. Veel meer dan testen of paranormale claims waar zijn, bestudeert de Koestler Parapsychology Unit vooral waarom mensen erin gaan geloven. Een belangrijke observatie daarbij is dat wie in zijn jeugd zich machteloos voelde (vaak maar niet exclusief bij slechte opvoeding), magisch denken een gevoel van controle kan scheppen. Om middernacht kwam uiteindelijk mijn Hongaarse vriend András Pintér aan, die ik warm begroette.

Vrijdag 14 oktober

Het publiek geniet van korte maar krachtige presentaties tijdens SkeptiCamp. (Foto: Andy Wilson)
Het publiek geniet van korte maar krachtige presentaties tijdens SkeptiCamp. (Foto: Andy Wilson)

Dag twee stond in het teken van SkeptiCamp. Deelnemers konden van tevoren aangeven dat ze een presentatie wilden geven van 10 minuten met 5 minuten Q & A. Men gebruikte het Inferno-slideshowformaat, waarbij de dia elke 20 seconden automatisch verandert. Dit houdt de vaart erin en werkt goed voor wie gevoel voor timing heeft, maar schopte ook een aantal presentaties in de war, omdat het verhaal van de spreker niet synchroon liep met de plaatjes en de organisators geen handmatige bediening toelieten.

Er kwamen tal van interessante onderwerpen voorbij, zoals dat Electronic Voice Phenomena eigenlijk communicatie met onszelf is (Claire Elliott), de verdwaalde anti-GMO-beweging (Myles Power), hoe de Edinburghse en Glasgowse skeptici samen met kraampjes op festivals mensen informeerden (Heather Pentler en Brian Eggo), skeptische samenwerking op Europees niveau (András) en de grappigste mythes over blindheid – ja, blinden kunnen beter horen of er een auto aankomt; nee, niet iedere blinde heeft het muzikaal talent van Stevie Wonder of Ray Charles; nee, blinden zijn niet beter in bed, het is gewoon als seks in het donker bij niet-blinden (Chris Hofstadter, werd als dertiger geleidelijk blind).
Er waren echter ook wat gekkere onderwerpen, zoals een andere kijk op economie, nl. via bezit i.p.v. schuld (Tim Knight), waarom kannibalisme zo gek nog niet is (James Williams), een man die door een foutje in zijn hersenen tijdelijk geheugenverlies had en twee weken lang in God geloofde (Michael Hales) en de jolige Adam Cuerden die inspeelde op de recente killer-clownhype, o.a. met drie tenenkrommend lange, luidruchtige maar wel geinige liedjes.

qed-me-pres
Ik sprak kort over het WikiProject Skeptical organisations in Europe.

Zelf heb ik ook kort gesproken over mijn Wikipedia-project over het verzamelen van informatie over alle skeptische organisaties in Europa, dat ik de afgelopen 3 jaar heb gedaan met tientallen mensen in verschillende talen en dat nu bijna voltooid is. Paranormaal onderzoekster Hayley Stevens, die twee jaar geleden nog felle kritiek had op hoe wij bij Guerrilla Skepticism on Wikipedia te werk gaan (zie Skepter 27.2), kwam naderhand glimlachend naar me toe en bedankte me voor mijn praatje, ze was aangenaam verrast om te zien wat wij hadden bereikt. Mijn weekend kon niet meer stuk.

De vrijdagse pubquiz was traditiegetrouw heel gezellig in een informele sfeer, maar veel vragen hadden helaas niets met skepticisme te maken en alles met Engelse taal en Britse culturele referenties die je als buitenlander moeilijk kunt weten. Net als vorig jaar kreeg mijn team de laatste plaats, maar ook weer een leuke pechprijs (onzinboeken over pseudowetenschap en complotten). Daarna ging ik dineren in Manchesters Gay Village met o.a. Andreas Kyriacou (Zwitserse Vrijdenkers), Catherine de Jong (VtdK), Jakub Kroulik en Claire Klingenberg (Tsjechische Skeptische Club Sisyfos), die talloze tests hebben uitgevoerd met mensen die beweerden iets paranormaals te kunnen demonstreren, maar nog niemand heeft overtuigend de prijs van 1 miljoen kronen gewonnen.

Zaterdag 15 oktober

Dag 3, het begin van de eigenlijke conferentie, werd geopend door de Lets-Amerikaanse Alan Melikdjanian, op YouTube bekend als Captain Disillusion, één van de beste online hoax video debunkers. Dat blijkt niet makkelijk: van de 6 voorbeelden die hij de zaal vol skeptici liet zien, raadde de meerderheid maar in 3 gevallen goed of een filmpje echt of nep was. Alan toonde hoe hij steeds een maand lang bezig is voor geweldige video’s en hoe je kunt zien dat twee viral video’s met blikseminslagen onrealistisch en nep waren, duidelijk mee geknoeid. Veel humor en interessante audiovisuele techniek, waarbij hij tips geeft hoe je zelf een succesvolle YouTuber kunt worden en dat hij, ondanks veel flauw en negatief commentaar, denkt dat het ontmaskeren van onechte video’s op het internet toch zin heeft om mensen kritischer te laten nadenken over of ze de realiteit gepresenteerd krijgen.

Daarna begonnen paralelle sessies in verschillende zalen; je moet soms moeilijke beslissingen maken wat je echt wilt bijwonen en wat je zult missen. Ik ken genoeg mensen, dus ik kwam altijd wel iemand tegen die naar dezelfde sessie ging en anders leerde ik gewoon nieuwe mensen kennen. De sfeer is ontzettend open en vriendelijk en je hoeft je nooit alleen te voelen.

Hayley Stevens, Deborah Hyde, Caroline Watt en Susan Blackmore bespreken onderzoek naar het paranormale.
Hayley Stevens, Deborah Hyde, Caroline Watt en Susan Blackmore bespreken onderzoek naar het paranormale (Foto: Jakub Kroulik).

Een paneldiscussie van vier vrouwen over spoken en andere rare wezens werd voorgezeten door Deborah Hyde, hoofdredacteur van The Skeptic en cryptozoölogie-expert; Hayley, Caroline en Susan Blackmore (ervaringsdeskundige voor out-of-body-ervaringen) deden ook mee. Allevier hadden ze vroeger wel in iets paranormaals geloofd, maar kwamen na kritisch onderzoek tot andere conclusies. De dames bespraken hoe je mensen het beste kunt benaderen en waarom het goed is om te proberen irrationele angsten weg te nemen. Hayley vertelde dat ze vaak gaat kijken als iemand thuis iets buitengewoons heeft gesignaleerd. Meestal wordt de oorzaak snel gevonden (bijv. een krakende deur, een piepende koelkast enz.). Sommige mensen zijn dan opgelucht, maar anderen houden stug vol dat het spookt en wijzen wetenschappelijke verklaringen af.

Meirion Jones: workshop onderzoeksjournalistiek.
Meirion Jones: workshop onderzoeksjournalistiek.

Bij een workshop van onderzoeksjournalist Meirion Jones vertelde hij hoe je kwakzalvers ontmaskert met verborgen camera en microfoon, zoals de oplichter die de koninklijke familie van Swaziland had overtuigd dat je aids kunt genezen met geitenserum. Je hebt de juiste gadgets nodig voor stiekem filmen en opnemen en er moet publiek belang zijn om iemands vertrouwen/privacy zo te schenden. Als journalist kun je ook een kwakzalver overvallen door bij een geplande afspraak met iemand anders ineens binnen te komen lopen (“doorstep interview”) met een “helikoptervraag” waarom hij nepmiddelen verkoopt. Als hij wegloopt, verraadt hij zichzelf, als-ie zich verdedigt, zijn z’n claims on record en kan zijn bedrog worden gedeeld met de hele wereld.

Daarna was ik al moe; zoals altijd voor grote evenementen kon ik de nacht ervoor slecht slapen en ik was tot laat opgebleven om te socialisen. Tip voor meerdaagse conferentiegangers: de meeste presentaties en panels worden gefilmd en later toch gepubliceerd op YouTube; het is de sociale interactie met andere skeptici die een conferentie zo geweldig maakt, die kun je thuis niet opnieuw beleven, dus richt je daar op. Ik sliep tot 17:30 en probeerde toen aan te sluiten bij een eetgroepje. Onderweg kwam ik nog een groepje christelijke straatprekers tegen voor ons hotel, over die leuke beleving zal ik later nog schrijven. Ik ging uiteindelijk uit eten met Britse en Duitse skeptici die ik nog niet kende en heb een zeer gezellig diner gehad.

Best Campaign: Good Thinking Society. Michael Marshall, Laura Thomason en Simon Singh krijgen de Ockham van Susan Blackmore.
Best Campaign: Good Thinking Society. Michael Marshall, Laura Thomason en Simon Singh krijgen de Ockham van Susan Blackmore.

De zaterdagavond geldt als het hoogtepunt van QED. De Ockham Awards (vernoemd naar Ockhams scheermes) worden door de redactie van The Skeptic uitgereikt voor de beste skeptische activiteiten van het afgelopen jaar. De winnaars dit jaar zijn:
– Best blog: The Naturopathic Diaries. Britt Marie Hermes kwam er na 3 jaar als praktiserend naturopaat achter dat natuurgeneeskunde anders was (gebaseerd op achterhaalde ideeën en potentieel gevaarlijk) dan haar was verteld, stopte ermee en blogt nu over haar ervaringen.
– Best podcast: Say WHY To Drugs. Dr. Suzi Gage bespreekt kritisch de effecten van recreatieve drugs en hoe ermee om te gaan. Zonder uitleg ‘nee’ zeggen of loutere bangmakerij is geen goede voorlichting, meent zij, en dat vond de redactie ook.
– Best Event/Campaign: Good Thinking Society. Simon Singh, Michael Marshall en Laura Thomason zijn er o.a. in geslaagd om overheidsvergoeding voor homeopathie in Merseyside via de rechter te beëindigen; belastinggeld mag namelijk niet worden verspild aan onwerkzame behandelingen. Waarschijnlijk gaat de campagne straks overal in Engeland en Schotland lukken.
– Editor’s Choice: Crispian Jago. Al lang betrokken bij de beweging als komiek en blogger, in december gediagnosticeerd met onbehandelbare nierkanker. Alle kwakzooi heeft hij consistent afgewezen, maar sinds 3 maanden is er chemotherapie beschikbaar gekomen die werkt, dus misschien overleeft hij het nog. Volgens Deborah had hij de prijs nu wel verdiend.

Psychologieprofessor Richard Wiseman voerde met ons de grootste kaarttruc ooit uit: schijnbaar willekeurig moesten we kaarten schudden en scheuren, maar aan het einde hielden we precies de kaart over waar we mee begonnen. De linkse lesbische singer-songwriter Grace Petrie zong leuke liedjes tegen onzin, zoals kerkleiders die roepen dat overstromingen de schuld zijn van homoseksualiteit: ‘I do not have the power to cause a flood / but if I could I would, right to Putin’s door.’ Dave Alnwicks gegoochel verbaasde ons allemaal; hoe hij ieders gedachten kon lezen legde hij soms uit, bij andere trucs bleef het geheim erachter een raadsel. Komiek Tiernan Douieb rondde het af met veel op recente Britse actualiteiten gebaseerde humor die daarom soms moeilijk te volgen was voor buitenlanders, maar andere grappen snapte iedereen: ‘Het klinkt wel mooi om te zeggen dat je ‘je angsten moet omarmen’, maar ik weet niet of knuffelen met een haai zo’n goed idee is.’

Aan de bar was het socialisen met andere skeptici absoluut het mooiste onderdeel van QED. Ik ervoer dikwijls een mengeling van emoties dat ik zowel met prominente als volkomen onbekende figuren uit de skeptische beweging gesprekken kon hebben, waarvan ik zo daverend enthousiast werd dat ik mijn eigen verhaal volkomen door elkaar gooide (ik wilde 10 dingen tegelijk vertellen aan mensen die ik pas een minuut geleden had ontmoet) en ook nog eens compleet over mijn Engels struikelde. Dan moest ik rustig ademhalen en opnieuw beginnen, maar niemand vond dat erg en mensen hingen aan mijn lippen en ik aan de hunne. Historica Victoria Stiles wilde iets weten over Nederlandstalige nazipropaganda tijdens de oorlog, laat ik daar nu toevallig onlangs wat onderzoek naar hebben gedaan. Opgewonden zegt ze tegen mij: ‘You’ve just become my favourite person!’ Een internationale skeptische conferentie is echt geweldig en ik kan het iedere skepticus aanraden.

Zondag 16 oktober

Cara Santa Maria: hoe wetenschappelijk zijn 'wetenschaps'kanalen op tv? (Foto: Rob McDermott)
Cara Santa Maria: hoe wetenschappelijk zijn ‘wetenschaps’kanalen op tv? (Foto: Rob McDermott)

Zondagochtend, dag 4, was Cara Santa Maria, bekend van o.a. de podcast The Skeptics’ Guide to the Universe, de keynote speaker. Zij vertelde hoe zij opgroeide in een mormoons gezin maar daar radicaal mee brak, een tijd journalist was en wetenschapscommunicator werd. Televisiezenders zoals Discovery Channel, National Geographic en History zitten tegenwoordig vol pseudowetenschap of dingen die niks met wetenschap te maken hebben, omdat aangenomen wordt dat mensen dat willen zien; dat moet veranderen. Cara benadrukte ook dat de skeptische beweging nood heeft aan meer diversiteit, vriendelijker moet worden voor vrouwen, homo’s, etnische minderheden etc. en presenteerde plannen hoe dat kan.

De rest van de dag heb ik de meeste sessies overgeslagen omdat ik nog een project te voltooien had: zo veel mogelijk belangrijke sprekers kort interviewen voor een voice intro op Wikipedia. Ze stellen zichzelf daarin kort voor en zeggen erbij wat ze interessant of belangrijk vinden aan skepticisme. Een hele toer omdat iedereen het druk heeft en je ook een stille ruimte moet vinden voor een goede opname. Het is me uiteindelijk met 10 sprekers gelukt.

De laatste keynote presentatie was van Meirion Jones, die de oplichter James McCormick ontmaskerde met zijn nep-bomdetector ADE-651 (een veredelde wichelroede), waarmee zijn groep vermoedelijk zo’n 40 miljoen pond heeft verdiend door o.a. de Iraakse regering om te kopen om deze nutteloze dingen aan te schaffen. Er wordt geschat dat dit op zulke grote schaal soldaten bij checkpoints in Bagdad en elders een vals veiligheidsgevoel heeft gegeven en daardoor veel autobommen zijn doorgelaten, dat zo’n 2000 mensen zijn omgekomen in aanslagen die hadden kunnen worden voorkomen met echte bomdetectie. McCormick is in 2013 veroordeeld tot 10 jaar cel en bijna 8 miljoen pond boete, maar het meeste geld heeft hij niet hoeven teruggeven en kan hij na zijn vrijlating waarschijnlijk nog prettig van genieten in zijn drie villa’s…

Filed Under: Bezochte activiteiten, Buitenland Tagged With: Captain Disillusion, Cara Santa Maria, Caroline Watt, deborah hyde, Good Thinking Society, Hayley Stevens, Meirion Jones, Michael Marshall, qed, richard wiseman, simon singh, susan blackmore, wikipedia

Oprichter Wikipedia reageert op kwakzalverspetitie

7 May 2014 by Leon Korteweg 81 Comments

Wikipedia-oprichter Jimmy Wales is doelwit geworden van de alternatieve geneeskundigen. In een petitie roepen ze hem op om het mogelijk te maken om het ‘échte verhaal’ over holistische behandelwijzen te kunnen vertellen. De oprichter antwoordde echter in krachtige bewoordingen dat Wikipedia van academisch niveau is en dat het onwetenschappelijke werk van charlatans daar niet onder valt.

Het is geen geheim dat ook op Wikipedia fouten staan, maar over het algemeen is haar gemeenschap goed in staat om onzin, misinformatie en vandalisme snel te herkennen en te corrigeren. Hoe langer Wikipedia bestaat, hoe hoger de kwaliteit wordt van de meertalige online encyclopedie, die met ruim 30 miljoen artikelen wereldwijd de zesde website is naar populariteit. Steeds vaker worden wetenschappelijke artikelen als de leidraad voor encyclopedische inhoud genomen. Het gewicht van collegiaal getoetste artikelen van erkende wetenschappelijke instituten weegt steeds zwaarder. Daardoor moeten pseudowetenschappelijke beweringen, religieuze onzin, paranormaal geneuzel, kwakzalvende nonsens en complottheoretische kletskoek steeds vaker het onderspit delven.

Jimmy Wales is oprichter van Wikipedia. Foto: Joi Ito.
Jimmy Wales is oprichter van Wikipedia. Foto: Joi Ito.

Lieden die echter geloven in dat soort zaken en anderen ervan willen overtuigen, klagen van tijd tot tijd dat Wikipedia ‘bevooroordeeld’ zou zijn. Soms lanceren ze hun eigen internetencyclopedie waar ze hun onwetenschappelijke opvattingen alsnog kwijt kunnen, bijvoorbeeld Conservapedia van conservatieve Amerikaanse christenen. Anderen proberen door allerlei acties het tij op Wikipedia zelf te keren. De niet-geaccrediteerde Association for Comprehensive Energy Psychology (ACEP) –wat dat ook moge betekenen– behoort tot de laatsten. In een onlangs gestarte petitie tegen Jimmy “Jimbo” Wales, mede-oprichter en baas van Wikipedia, roepen ze hem op om een

nieuw beleid te creëren en af te dwingen dat een echt wetenschappelijk discours mogelijk maakt over holistische benaderingen van genezing.

Wat verstaan de alternatievelingen met ‘holistisch’? Er wordt gul rondgestrooid met geleerd klinkende termen als energiegeneeskunde, energiepsychologie, emotionele vrijheidstechnieken, gedachtenveldtherapie en tapas-acudruktechniek. De gemiddelde lezer zal nu al de wenkbrauwen doen fronsen. De skepticus zal moeten oppassen zichzelf niet te veel pijn te doen terwijl die geïrriteerd met de hand tegen het voorhoofd slaat.

Om haar zaak kracht bij te zetten schermt de ACEP met een citaat van Larry Singer, de andere oprichter van Wikipedia, die het project in onvrede verliet. Die zei ooit:

In bepaalde velden en sommige onderwerpen, zijn er groepen die samenscholen rond artikelen en volharden ze er uit te laten zien zoals hun eigen voorkeur. Er is geen waardig mechanisme waarmee artikelen gekeurd kunnen worden.

De ACEP klaagt dat de artikelen over complementaire/alternatieve geneeswijzen onterecht een ‘negatief’ en ‘onwetenschappelijk’ oordeel krijgen. Deze pagina’s zouden worden ‘beheerst door een paar zelfbenoemde “skeptici” die als feitelijke censors van Wikipedia optreden’. Bovendien dreigen de indieners niet meer aan de Wikimedia Foundation te doneren tot het door hen voorstelde pro-holistische beleid is ingevoerd. Met de schamele 8.000 handtekeningen (stand eind maart) vormen de ondertekenaars van de petitie echter geen bedreiging. De inhoudelijke argumenten wisten Jimmy Wales evenmin te overtuigen. In een directe reactie (23 maart 2014) op de petitie schrijft hij:

Nee, u zult vast een grapje maken. Iedere persoon die deze petitie heeft getekend moet zijn premissen nog eens opnieuw bekijken en dieper nadenken over wat het betekent om eerlijk, feitelijk en oprecht te zijn.

Wikipedia’s beleid voor dit soort dingen is volkomen juist en nauwkeurig. Als u uw werk gepubliceerd kunt krijgen in respectabele wetenschappelijke tijdschriften – dat wil zeggen, als u bewijsmateriaal kunt produceren middels herhaalbare wetenschappelijke experimenten, dan zal Wikipedia het gepast vermelden.

Wat wij niet zullen doen is pretenderen dat het werk van dwaze charlatans gelijkwaardig is aan een echt wetenschappelijk discours. Dat is het niet.

Eerder al kwamen Nederlandse alternatieve genezers in de weer tegen de Nederlandse Minister van gezondheidszorg. Het valt toe te juichen dat beiden niet zwenken onder druk van de alternatievelingen en vasthouden aan een beleid dat streeft naar wetenschappelijke betrouwbaarheid, net zoals de skeptici voorstaan. De uitspraak van Wales is een opsteker voor de beweging Guerrilla Skepticism on Wikipedia die zich actief inzet om de betrouwbaarheid van informatie op Wikipedia te verbeteren.

Wil jij meewerken aan een betrouwbaarder Wikipedia? Kijk dan hier.

Filed Under: Gezondheid, Pseudowetenschap Tagged With: Jimmy Wales, kwakzalverij, natuurgenezers, wikipedia

Ontevreden met Wikipedia? Begin zelf een encyclopedie.

6 September 2011 by Gert Jan van 't Land 44 Comments

De  in 2001 begonnen Wikipedia is een ambitieus project van vrijwilligers om de kennis van de mensheid te bundelen in een gratis toegankelijke online-encyclopedie. De Engelse Wikipedia bevat inmiddels 3,7 miljoen artikelen, de Nederlandse 650.000. Er zijn ook alternatieven voor Wikipedia. Daaronder eminente concurrenten zoals de Encyclopaedia Britannica en specialistische encyclopedieën. Ook zijn er humoristische varianten. Maar er zijn ook encyclopedieën die een geheel eigen kijk op de wereld willen neerzetten. Die staat op zeer gespannen voet met de kennis die in Wikipedia beschikbaar is. Zo presenteren de christelijk-conservatieve ‘Conservapedia’ en de ‘Metapedia’ van de ‘white-power’-beweging hun eigen gelijk.

Wikipedia en Encyclopaedia Britannica aan elkaar gewaagd
Ontevreden met Wikipedia? Begin zelf een encyclopedie. 1
Het wikipedia logo (wikipedia)

Hoewel Wikipedia streeft naar neutraliteit en verifieerbaarheid, is de kennis van Wikipedia is niet perfect. Omdat de encyclopedie door iedereen kan worden bewerkt, zijn er relatief veel artikelen over actuele populaire cultuur en worden artikelen over controversiële onderwerpen soms ‘gekaapt’ (herschreven) door mensen met een bepaalde overtuiging. Onderzoek wijst er (volgens Wikipedia) op dat dit in het algemeen snel wordt herkend en gecorrigeerd. Een onderzoek van het blad Nature in 2004 concludeerde dat de kwaliteit van Wikipedia vergelijkbaar is met het beste commerciële alternatief, de encyclopaedia britannica. De EB wordt samengesteld door een professionele redactie.

Specialistische en humoristische encyclopedieën

Toch zijn er veel alternatieven voor de wikipedia. Een overzicht vind je op twee pagina’s in Wikipedia zelf: hier en hier (zie onderdeel ‘current online encyclopedias’).

Ontevreden met Wikipedia? Begin zelf een encyclopedie. 2
Het logo van de wookieepedia (wikipedia)

Soms betreft het specialistische encyclopedieën die kennis verschaffen die in de wikipedia niet zeer gedetailleerd wordt besproken. Voorbeelden zijn de Australian Dicitionary of Biography die uitsluitend biografieën van Australiërs bevat, de Encyclopedia Mythica die gaat over folklore, mythologie en religie of de Wookieepdeia die geheel gewijd is aan het Star Warsuniversum. Dat geldt ook voor encyclopedieën voor bepaalde doelgroepen. Zo heeft de Encyclopaedia Britannica een encylopedie voor kinderen.

Ook zijn er humoristische encyclopedieën. Voorbeelden zijn de Rocklopedia Fakebandica die is gewijd aan niet bestaande popgroepen of de h2g2, de Hitchhikers Guide to the Galaxy-encyclopedie.

En er zijn natuurlijk ook algemene encyclopedieën die een alternatief willen bieden voor Wikipedia. De eerder genoemde Encyclopaedie Britannica is een goed voorbeeld, ander voorbeelden zijn de Encarta Encyclopedie van Microsoft die in de lucht was van 1993 tot 2009 en de Larousse online.

Encyclopedieën vanuit een bepaald wereldbeeld
Ontevreden met Wikipedia? Begin zelf een encyclopedie. 3
De 'Store Norske Leksikon' heeft mooie foto's van Noorwegen

En er zijn alternatieve encyclopedieën die schrijven vanuit een bepaalde kijk op de wereld. Een voorbeeld is de Grote Noorse Encyclopedie (Store Norske Leksikon) die de wereld wil beschrijven vanuit een Scandinavische blik.  Dat is een redelijk neutrale benadering. Maar er zijn ook encyclopedieën met een duidelijke politieke of maatschappelijke agenda. Een goed voorbeeld is de ‘Great Soviet Encyclopedia’ die de wereld beschrijft mede vanuit een sovjetblik op de werkelijkheid (hier de online-editie – gebruik google translate om een indruk te krijgen). Het hoeft niet te verbazen dat dit type encyclopedie allerlei informatie bevat die botst met de kennis uit Wikipedia.

De conservapedia
Ontevreden met Wikipedia? Begin zelf een encyclopedie. 4
Andrew Schlafly, de initiatiefnemer van de conservapedia (wikipedia)

De Conservapedia beschrijft de wereld vanuit een conservatief-christelijk standpunt en gaat de strijd aan met de wikipedia. Volgens initiatiefnemer Schlafly:

‘Wikipedia does not poll the views of its editors and administrators. They make no effort to retain balance. It ends up having all the neutrality of a lynch mob”   

De wetenschappelijke wereld bestrijdt ondertussen de Conservapedia. Volgens de wikipedia:

‘In October 2010, Scientific American criticized Conservapedia’s attitude towards the Theory of Relativity, assigning them a zero score on their 0 to 100 fallacy-versus-fact “Science Index”, describing Conservapedia as “the online encyclopedia run by conservative lawyer Andrew Schlafly, [which] implies that Einstein’s theory of relativity is part of a liberal plot”.

Het meest wordt de Conservapedia aangevallen op artikelen die in strijd zijn met wetenschappelijke inzichten of die een duidelijke politieke agenda formuleren. De encyclopedie hangt het scheppingsverhaal aan en zegt in het artikel over evolutie onder andere: ‘The fossil record is often used as evidence in the creation versus evolution controversy. The fossil record does not support the theory of evolution and is one of the flaws in the theory of evolution’. Dit is in strijd met wetenschappelijke inzichten, het wikipedia artikel over evolutie bevat heel andere informatie. Zo bevat de encyclopedie talloze statements die in strijd zijn met de gangbare kennis die in de wikipedia is opgenomen. Mooie voorbeelden zijn de lemma’s Age of the Earth, Richard Dawkins, Barack Obama en het komische Causes of Homosexuality (‘attributable to man’s sinful nature, nurture and environment, and personal choice’).

De metapedia
Ontevreden met Wikipedia? Begin zelf een encyclopedie. 5
Het logo van de metapedia (wikipedia)

De Metapedia komt voort uit de extreeem rechtse ‘white supremacy’-beweging. De Metapedia heeft edities in verschillende talen. De Hongaarse editie is het grootst, maar er is ook een Engelse versie (met 8325 artikelen) en een Nederlandse versie (met slechts 126 artikelen). De Metapedia is visueel moeilijk te onderscheiden van Wikipedia.

In Zweden kreeg Metapedia veel kritiek vanwege haar antisemitische standpunt. Zo onderscheidt de encyclopedie o.a. Zweedse en joodse bedrijven en nam men een lijst op met joodse journalisten. De Duitse overheid (de Bundesprüfstelle für jugendgefährdende Medien) overweegt om de Duitse Metapedia aan te merken als ‘gevaarlijk voor jongeren’ vanwege de verheerlijking van nazi-Duitsland en haar leiders.

De Nederlandse Metapedia heeft artikelen die duidelijk anders zijn dan wat we in Wikipedia lezen.  Zo wordt België beschreven als ‘een kunstmatige staat in NW Europa’ en  wordt het feminisme aangewezen als oorzaak dat het ‘aantal oorspronkelijke Europeanen daalt’. Over de wikipedia wordt opgemerkt dat deze ‘te kampen heeft met extreemlinkse invloeden’. 

Ook de Engelse Metapedia onderscheidt zich. Voorbeelden zijn het artikel over de Noorse massamoordenaar Breivik, over Joden wordt opgemerkt: ‘Jews generally attempt to dominate the bourgeiouse [sic] sector of society as middlemen, speculators, bureaucrats, intellectuals, money-lenders, lawyers, physicians, merchants, teachers, entertainers and slave traders‘ en de holocaust wordt ter discussie gesteld. Over zwarte Afrikanen wordt opgemerkt: ‘Compared to the structural complexity of culture and technological advancement of the Caucasoid and Mongoloid races, the Negroid race seems to have made little progress in his native Africa: For instance, no black society was ever able to construct a single sea-worthy ocean vessel’. Op het internet is andere informatie te vinden (over Afrikaanse scheepswerven). En ook hier leidt homosexualiteit tot emoties: ‘Sodomites, “homosexuals” or “aberrosexuals” are persons who engage in the sexual perversion of sodomy, or unnatural physical relationships with persons of the same gender as themselves’. Zelfs de Metapedia betwist de neutraliteit van dit artikel – het bevat inderdaad allerlei uiterst onaannemelijke beweringen.

Rational wiki

Wie liever een encyclopedie leest die aansluit bij de behoeften van de skepticus kan zich wenden tot de Rational Wiki. Daar lezen we b.v. dat homeopathie onzin is en kunnen we makkelijk een uitstekende levensbeschrijving van James Randi opzoeken. Er is zelfs een afdeling humor waarin de Rational Wiki zichzelf omschrijft als ‘a random aggregation of nerds working (sometimes together) to explore and provide information about a range of topics centered around goats, punk music and what they just had for dinner. A worrying new trend is the growing interest in tropical fish’.

Ik ben overtuigd.

Filed Under: Algemeen, Pseudowetenschap Tagged With: conservapedia, creationisme, metapedia, rational wiki, wikipedia

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 36.1 – Lentenummer 2023
25 February 2023 - SkepsisBlogBeheerder
Skepter 36.1 – Lentenummer 2023

De eerste Skepter van 2023 is eergisteren van de drukker gekomen en zit in de verzending. Hij zal ergens komende week wel bij abonnees en donateurs bezorgd worden. Weer veel moois in dit nummer. Herkent u zich in het portret hier rechts? Dit is volgens de kunstmatig intelligente plaatjesgenerator DALL·E hoe een skepticus eruitziet. Gert Jan van ’t ... Meer lezen Het bericht Skepter 36.1 – Lentenummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 35.4 – Winternummer 2022
1 December 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.4 – Winternummer 2022

Brengen genetici de mammoet, de dodo en de buidelwolf weer terug? Komt kernfusie er sneller dan velen denken? Het nut van sciencefiction als lesmateriaal. Een interview met pendelwinnaar Marieke Kuypers, en nog veel meer in dit nummer. Het bericht Skepter 35.4 – Winternummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Piramidependelprijs voor Marieke Kuypers en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met 35-jarig bestaan
20 November 2022 - Pepijn van Erp

Marieke Kuypers onderscheiden door Skepsis voor haar video's op TikTok en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met een feestrede met het 35-jarig bestaan Het bericht Piramidependelprijs voor Marieke Kuypers en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met 35-jarig bestaan verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Uitreiking Zesde Vijs en Skeptische Put 2022 - 29 april
25 March 2023 - Jan Van Haver

De Zesde Vijs wordt toegekend aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudo-wetenschap en het paranormale. De Skeptische Put wordt jaarlijks gegeven aan een persoon of organisatie die zich uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld, en de verspreiding of popularisering van kennis en wetenschap totaal verkeerd heeft begrepen. [...]

Komeet van Halley in “Het verhaal van Vlaanderen”?
13 February 2023 - Paul De Belder

De aflevering van ‘Het verhaal van Vlaanderen’ over de Guldensporenslag heeft ongetwijfeld de meeste commentaar opgewekt. Ook vanuit de astronomie valt er kritiek op te leveren. Inderdaad begon de bewuste aflevering met een voorstelling van de komeet van Halley.  Bij het kijken dacht ik heel even dat ik in een documentaire over sterrenkunde en niet over geschiedenis zat. Maar meteen werd de band duidelijk. [...]

Desmet dwaalt, draait en duikt
9 January 2023 - Paul De Belder

Hoewel de uitspraken van Desmet over de coronamaatregelen al langer op veel kritiek van factcheckers stuiten, kwam hij pas recentelijk echt flink in opspraak. Op een tournee langs verschillende Amerikaanse talkshows en podcasts om de Engelse vertaling van zijn boek te promoten, was hij ook te gast bij Infowars, de show van Alex Jones. Het optreden bij deze veroordeelde complotdenker en het doen van nogal stellige uitspraken over openhartoperaties onder hypnose waren de aanleiding voor een hausse aan kritische artikelen in de Vlaamse media. [...]

Autism prevalence increases to 1 in 38, and antivaxxers blame vaccines without using the word “vaccine”
27 March 2023 - David Gorski

The CDC updated its estimates for the prevalence of autism spectrum disorders. Predictably, antivaxxers blame the increasing prevalence of ASDs reported, particularly in Black children, on "environmental factors," which is antivax code for, "Vaccines are to blame." The post Autism prevalence increases to 1 in 38, and antivaxxers blame vaccines without using the word “vaccine” first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Medical “Conservatives” Are Medical Radicals
24 March 2023 - Jonathan Howard

Any doctor who pushes for the repeated mass infection of unvaccinated babies and toddlers with a novel, mutating virus, when an effective vaccine is available, is a medical radical. The post Medical “Conservatives” Are Medical Radicals first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Peddling Misinformation About Diet and Cancer
22 March 2023 - Steven Novella

Selling dubious nutrition products often involve attacking, and suing, your critics. The post Peddling Misinformation About Diet and Cancer first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (11-2023)Ik heb er ieder jaar weer behoorlijk last van. Meneer Overbeek in Havelte op zijn racefiets kan zich dat niet
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (11-2023)En dan krijgen we dus weer dit soort gedoe over het afschaffen van zomertijd: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/de-pandemie-en-queen-
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (11-2023)Tja, geen idee. Ik vraag me in de eerste plaats af of de bevolking zit te wachten op de afschaffing
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (11-2023)En dan vervolgens "Den Haag" waar men zich zich afvraagt hoe die kloof tussen bevolking en overheid.toch is veroorzaakt. Hoe
  • Klaas van Dijk on De zaak-basrakarekietLOWI komt in een recent 'advies' over een ondertussen teruggetrokken antivax preprint van VU hoogleraar Ronald Meester terug op de

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in