Bron: wikipedia
Soms slaan volkswijsheden de spijker op de kop. Uit recent onderzoek blijkt dat je echt kunt overlijden aan een gebroken hart. Vorige week publiceerde het blad Circulation: Journal of the American Heart Association een onderzoek van de Harvard Medical School waaruit dit blijkt. Vreemd genoeg is dit het eerste onderzoek naar dit fenomeen, aldus de onderzoekers. Een overzicht van gebruikte bronnen vind je aan het eind van dit artikel.
De dag na het overlijden van een dierbare is de kans op een hartaanval meer dan 20 keer hoger dan normaal. In de week daarna is de kans daarop 6 keer hoger dan anders. Daarna wordt de kans op een hartaanval geleidelijk weer normaal. Onderzoeker Elizabeth Mostofsky ziet een verklaring voor dit fenomeen:
“Als iemand sterft worden de nabestaanden vaak overstelpt door depressieve, angstige en boze emoties. Daardoor kan hun bloeddruk verhogen, hun hartslag toenemen en kunnen er bloedklonters gevormd worden. Deze kwaaltjes kunnen dan weer een hartaanval uitlokken” zo citeert de Belgische krant Het Nieuwsblad.
‘At the beginning of the grieving process, people are more likely to experience less sleep, low appetite and higher cortisol levels, which can also increase heart attack risks. Elizabeth Mostofsky, lead author of the research, said grieving people also sometimes neglect regular medications, possibly leading to adverse heart events’, voegt de Engelse krant Telegraph toe.
Een eerdere studie (2005) uit het blad New England Journal of Medicine had al aangetoond dat partners van een overledene op lange termijn een grotere kans lopen om te sterven door hartfalen of beroertes. Dat wordt aangeduid als het ‘gebroken hart syndroom’. De rouwende kan lijden aan somberheid, verzorgt zichzelf minder goed en eet en slaapt onvoldoende. Dit beïnvloedt het immuunsysteem negatief waardoor de kans op hart en vaatproblemen toenemen.
Steun van naasten is belangrijk bij een gebroken hart (bron: wikimedia commons, Nevit Dilmen).
De artsen stellen vast dat steun en waakzaamheid van vrienden en familie belangrijk is na het overlijden van een dierbare.
Dit artikel is gebaseerd op publicaties in de Engels krant Telegraph, de New York Times, de Belgische krant Het Nieuwsblad en het Nederlands blad Rendement.
Meer achtergrondinformatie is te vinden op de website van TheHeart.org.
Het artikel waarin het onderzoek wordt beschreven: Mostofsky E, Maclure M, Sherwood JB, et al. Risk of acute myocardial infarction after the death of a significant person on one’s life. The determinants of myocardial infarction onset study. Circulation 2012; DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.111.061770. Available at: http://circ.ahajournals.org.
Illustratie voorzijde: een deel van een schilderij van Ivan Nikolaevitsj Kramskoi (1837-1887) getiteld ‘ontroostbaar verdriet’ (neoetesjnoje gorje).
Wellicht kloppen de resultaten van dit onderzoek. Twee opmerkingen:
1) Waarom zijn gevallen onderzocht van hartaanvallen tussen 1989 en 1994, oftewel 15-20 jaren terug?
Na zo een lange periode is het mijns inziens waarschijnlijk dat precieze data niet meer door alle respondenten correct worden herinnerd en dus mogelijk deels incorrect worden ingevuld op de questionnaires, zelfs bij zulke ingrijpende levenservaringen als dood van een dierbare en een hartaanval.
2) Nieuwe informatie is het volgens mij niet. De medische wereld kent reeds langer het zogenaamde Broken Heart Syndrome.
Zie voor details hierover:
http://en.wikipedia.org/wiki/Takotsubo_cardiomyopathy
http://www.mayoclinic.com/health/broken-heart-syndrome/DS01135
http://www.takotsubo.com/
Mijn bronnen heb ik volledig middels Google vergaard. Bekijk mijn bevindingen zelf nog met een kritische blik.
Het artikel is te vinden via deze link:
http://circ.ahajournals.org/content/early/2012/01/09/CIRCULATIONAHA.111.061770.abstract
Volgens mij is het inderdaad een combinatie van factoren (schrik, stress, opwinding) op hoge leeftijd na een traumatische ervaring. Ik denk dat je dit fenomeen ook bij andere plotselinge, ingrijpende ervaringen zult zien als mensen daar op een hoge leeftijd mee geconfronteerd worden. Maar ja, een gebroken hart spreekt mensen wellicht meer aan.
Er zijn gevallen bekend van mensen die zeer kort na hun echtgen(o)ot(e) overlijden. Een heel bekend geval is dat waarbij de echtgenote van de schrijver Elsschot (Alphons de Ridder) een dag na hem plotseling overleed. Of zij elkaar nu zo vreselijk dierbaar waren, is de vraag. Kijk maar naar het gedicht Het Huwelijk (Tussen droom en daad staan wetten in de weg en practische bezwaren…) en naar het feit dat Alphons iedere dag “de hort opging”. In dit geval zal het wel de stress, schrik en opwinding zijn geweest. Of zij is overleden aan hartfalen, weet ik niet.
Mijn probleem met de term ‘gebroken hart syndroom’ is ook meer dat het de lading niet dekt. Je zou het beter kunnen hebben over ‘Death by Shock’ of ‘doodgeschrokken’ om een meer plastische benaming te gebruiken. Zeker de laatste staat open voor discussie omdat het naar mijn gevoel meer staat voor iets dat onmiddelijk optreedt bij de gebeurtenis, maar het is dan niet overgoten met een onnodig romantische kwalificatie.
Heet dat niet PTSS? Uitgaande van de letterlijke betekenis van die term veronderstel ik dat het hier mogelijk om hetzelfde gaat. Maar misschien zien psychiaters en psychologen dat heel anders?
Nee, PTSS is inderdaad een psychische aandoening die door een traumatische ervaring kan ontstaan, maar de diagnose zal meestal pas na enige tijd worden gesteld. De meeste mensen zijn wel zeer aangedaan na een traumatische ervaring, maar verwerken deze veelal zelf. Als dit niet gebeurt kan er PTSS worden gedianosticeerd. In het bovenstaande geval hebben wij het over mensen die vlak na de gebeurtenis plotseling overlijden.
Je zou het misschien dus kunnen betitelen als acuut PTSS?